Slide 1

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 2

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 3

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 4

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 5

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 6

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 7

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 8

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 9

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 10

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 11

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 12

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 13

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 14

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 15

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 16

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 17

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 18

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 19

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 20

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 21

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 22

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka


Slide 23

WYRAZY „Ó” NIEWYMIENNYM
Agata Oleszczuk-Biernacka

PTAKI





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ó
SÓJKA
WRÓBEL
JASKÓŁKA
PRZEPIÓRKA

sójka








Sójka jest ptakiem pospolitym. Przez cały rok
można ją spotkać w polskich lasach. Coraz częściej
spotkać można sójki również w parkach i ogrodach.
Jest wielkości gołębia, barwy brązowej, którą
ożywiają niebieskie, czerwone, białe i czarne pióra.
Na zimę gnieżdżące się u nas osobniki odlatują na
południe Europy, a na ich miejsce zjawiają się sójki
z północy.
Jej pokarm to drobne kręgowce, owady, jaja
ptaków, a także pokarm roślinny zwłaszcza
żołędzie.
Każda sójka zbiera jesienią i chowa w ziemi tysiące
żołędzi, z których w zimie odnajduje tylko niewielką
część, toteż staje się mimo woli najlepszym
sprzymierzeńcem leśników w dziele odnowy lasów.



Sójki znane są także z nieładnego zwyczaju
plądrowania gniazd innych ptaków.



Gatunek chroniony.

SÓJKA



Wybierać się jak sójka za morze.
To długo się szykować, a w końcu nigdzie
nie pojechać.

wróbel






Powszechnie znany ptak ściśle związany z
osadami ludzkimi i tylko wyjątkowo
gniazduje poza nimi.
Ubarwienie samca charakteryzuje się
kasztanowatym karkiem, szarą czapką i
czarnym gardłem. Wierzch ciała i ogon
brązowe, kuper szary. Na skrzydle biały
pasek. Samica szarobrunatna z wierzchu i
szara od spodu.
Wróbel jest prawdopodobnie najdłużej
związanym z człowiekiem ptakiem. Uważa
się, że skolonizował ludzkie osady przed
kilkoma tysiącami lat.

WRÓBEL




Lepszy wróbel w garści niż gołąb
(kanarek) na dachu.
Przysłowie używane w sytuacji, gdy ktoś
ryzykuje utratę tego, co już osiągnął,
ponieważ chce osiągnąć jeszcze więcej.

jaskółka










Jaskółki należą do rzędu wróblowatych.
W Polsce występują trzy gatunki: dymówka,
oknówka i brzegówka. Wszystkie odbywają
u nas lęgi i odlatują na zimę.
Jaskółka dymówka - niewielki ptak
wędrowny.
Gniazduje tylko w pomieszczeniach,
najczęściej inwentarskich i tylko tam gdzie
mieszka człowiek.
Pożywienie jej stanowią niemal wyłącznie
drobne, miękkie owady chwytane w locie.
Żeruje na otwartych przestrzeniach, na
znacznej wysokości.
Przylatuje w połowie kwietnia, odlatuje w
końcu września.

JASKÓŁKA







Kiedy się jaskółka zniża - deszcz się
zbliża.
Oznacza, że gdy jaskółki nisko latają,
będzie padał deszcz.
Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
Oznacza, że nie należy pochopnie
podejmować decyzji.

przepiórka







Przepiórka - średni ptak wędrowny, zamieszkujący
niemal całą Europę, Azję Środkową i Afrykę
Północną. Żyje na polach uprawnych oraz na
podmokłych łąkach i bagnach.

Upierzenie brązowoszare z dodatkiem
żółtego. Na grzbietowej stronie ciała, która
jest ciemniejsza, biegną podłużne płowe
smugi. Nad okiem znajduje się kremowa
brew, pod którą biegnie biała pręga.
Podgardle białe, u samca na białym polu
podgardla znajduje się czarna plama, co
pozwala odróżnić go od samicy.
Przeloty w maju i od sierpnia do września
(wyjątkowo do listopada).
Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce i
Azji Mniejszej.


Gatunek objęty ochroną ścisłą.

PRZEPIÓRKA


To także zwyczaj pozostawiania na polu
garstki nie zżętych kłosów żyta, mający
według wierzeń ludowych chronić zbiory
przed szkodą i zapewnić dobry plon na rok
następny.

„Uciekła mi przepióreczka”
taniec i piosenka ludowa







Uciekła mi przepióreczka w proso,
a ja za nią nieboraczek boso.
Trzeba by się pani matki spytać,
czy pozwoli przepióreczkę schwytać.
A chwytajże mój syneczku, chwytaj,
jeno jej się pióreczek nie tykaj,
nie chwytaj jej za te złote piórka,
bo to moja ukochana córka.
A jakże ją, pani matko, chwytać,
aby sie jej pióreczek nie tykać?
Trza nastawić, mój syneczku, sieci,
to ci sama przepióreczka wleci.

PRZEPIÓRKA




Oto tekst do ćwiczenia szybkiego
mówienia:
Leciały trzy przepiórzyce przez trzy pstre
kamienice, przez sklep do piwnice.

SSAKI




wiewiórka
królik
tchórz

Ó
WIEWIÓRKA
KRÓLIK

TCHÓRZ

WIEWIÓRKA









Wiewiórka pospolita
Ubarwienie od lisiorudego, żółtawo- lub
ciemnobrunatnego do niemal czarnego;
ogon bardzo puszysty; uszy zimą z długimi
pędzelkami włosów; kończyny tylne dłuższe
i silniejsze od przednich.
Występuje prawie w całej Europie,
północnej Azji. Zamieszkuje lasy liściaste,
mieszane i iglaste, parki, ogrody.
Prowadzi nadrzewny, aktywny tryb życia
dniem; bardzo zręcznie wspina się i skacze;
najczęściej żyje pojedynczo; gniazda buduje
z chrustu w rozwidleniach gałęzi, czasami w
dziuplach drzew lub w gniazdach gawronich;
zapasy żywności gromadzi w dziuplach lub
zakopuje w ziemi; nie zapada w sen zimowy.
Jej pokarm stanowią nasiona drzew,
orzechy, jagody, grzyby, kora, pąki, pędy, ale
także i owady, jaja ptasie, pisklęta.

KLUB „WIEWIÓRKA”







Członkowie klubu muszą:
posiadać własną szczoteczkę,
codziennie myć zęby,
odwiedzać dentystę dwa razy w roku przegląd zębów,
pić mleko, jeść sery, owoce i jarzyny.

KRÓLIK








Jest mniejszy od zająca. Budowę ma
masywną, głowę stosunkowo dużą.
Uszy ma stale stojące i krótsze od
głowy. Czubki uszu są czarne,
zaokrąglone.
Żyje na brzegach lasów, w młodnikach
sosnowych, na zboczach parowów, w
dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk,
zrębów lub nieużytków.
Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem.
Zjada wiele roślin, najchętniej
drobniutkie rośliny przy samej ziemi.
Zimą żywi się suchymi trawami,
bulwami roślin, korzonkami oraz korą i
pędami krzewów i drzew.

KRÓLICZA ŁAPKA




Amulet niezwykle popularny wśród Celtów.
Ten, kto nosi ją po lewej stronie ciała
będzie cieszyć się dobrym zdrowiem,
bogactwem i bardzo długim życiem.
Symbol sprzyjającego szczęścia, często
noszony przez wojowników na szyi, na
cieniutkim rzemyku.

TCHÓRZ


Wierzch ciała ma ubarwienie ciemno
brunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe,
niemal czarne, wargi i końce uszu białe.








Jest pospolity na terenie całej Polski,
zamieszkuje tereny lesiste i zabudowania
gospodarskie, często blisko zbiorników
wodnych;
Szybko biega, dobrze skacze i pływa; chowa
się w dziuplach, rozpadlinach skalnych,
starych norach lisich lub króliczych
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na
nieduże rozmiary ciała poluje głównie na
drobne ptaki, gady, płazy, gryzonie, a także
ryby . Wyrządza czasami duże szkody w
hodowlach rolniczych, zwłaszcza wśród
drobiu.

TCHÓRZ






To także człowiek lękliwy, bojaźliwy,
strachliwy.
Być podszytym tchórzem – bać się, być
tchórzliwym, bojaźliwym.
Tchórz kogoś obleciał – ktoś się
przestraszył.

TCHÓRZ - SENNIK




Tchórz - śnić o nim - nie unikniesz
odpowiedzialności.
Tchórz - być nim - twoje smutki wkrótce
znikną.

Chojrak - tchórzliwy pies






Amerykański serial animowany.
Bohaterem jest przerażony pies o imieniu
Chojrak który zawsze znajdzie w sobie na tyle
odwagi aby uratować swoją ukochaną panią
Miuriel. Na farmie mieszka jeszcze mąż Miuriel
Eustachy.
Posiada wiele niespodziewanych talentów, które
przydają mu się w pojedynkach z wrogami
polegających na np. zawodach w jedzeniu
ohydnych rzeczy,, a celu zdobywania
potrzebnych mu informacji korzysta z
komputera. Zawsze wyczuwa złe zamiary
przybyszów i "alarmuje" swoich właścicieli, ci
jednak nie rozumieją jakichkolwiek ostrzeżeń
psa.

Powtórzmy
Ptaki





sójka
wróbel
jaskółka
przepiórka

Ssaki




wiewiórka
królik
tchórz

Dziękuję za uwagę
Agata Oleszczuk-Biernacka