Slide 1

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 2

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 3

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 4

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 5

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 6

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 7

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 8

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 9

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 10

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 11

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 12

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 13

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 14

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 15

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 16

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 17

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 18

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест


Slide 19

Фізіка
8 клас

Механічныя з’явы

«Энергія»
Для выхада з праграмы
націсніце ESC

Змест

Змест:
Мэты.
Паняцце энергіі.
Адзінка вымярэння энергіі.
Кінетычная энергія.
Патэнцыйная энергія.
Разлік патэнцыйнай энергіі.
Механічная энергія.
Закон захавання энергіі.
Прыклады рашэння задач.
Літаратура.
Коратка пра аўтара.
Далей

Мэты
Пры вывучэння тэмы вы павінны:

 Засвоіць паняцце энергіі цела.

 Ведаць адзінкі вымярэння энергіі.
 Ведаць віды механічнай энергіі:
кінэтычную і патэнцыйную энергіі.
 Умець ужываць формулы кінэтычнай і
патэнцыйнай энергій пры рашэнні задач.
 Умець карыстацца законам захавання
механічнай энергіі.
Для працягу націсніце любую клавішу

Змест

Легкавы і грузавы
аўтамабілі едуць з
аднолькавымі скарасцямі.
Для спынення якога з іх
трэба здзейсніць
меншую работу

32кг

Якое з целаў, змешчаных на
адной вышыні, здзейсніць
большую работу пры
падзенні: жалезны шар ці
футбольны мяч?

Адказы на гэтыя пытанні відавочныя. Для таго, каб
ацаніць работу, якую можа здзейсніць цела,
карыстаюцца паняццем ЭНЕРГІЯ
Змест

Велічыня, якая характарызуе здольнасць цела
здзяйсняць работу, называецца энергіяй цела.
Энергіяй валодаюць усе целы, якія рухаюцца, целы паднятыя над
паверхняй Зямлі, сціснутыя спружыны і інш.

Энергія ў СІ вымяраецца ў тых самых адзінках, як і
работа: у Джоўлях.
Змест

Энергія цела, якое рухаецца, называецца

кінетычнай

За кінетычную энергію цела прымаюць велічыню,
роўную рабоце, якую здзяйсняе цела пры разгоне з стану
спакою да дадзенай скорасці.
Разлічыць кінетычную энергію можна па
формуле:

mv 2
K
2

K – кінетычная энергія цела
m – маса цела
v – скорасць цела

Змест

Энергіяй могуць валодаць і нерухомыя целы.
Напрыклад, сціснутая спружына, нацягнуты лук або
цела паднятае над Зямлёй.

У гэтым выпадку гавораць, што цела валодае
патэнцыйнай энергіяй.
Патэнцыйнай энергіяй называюць энергію, якая залежыць ад
узаемнага размяшчэння целаў або частак цела.

Змест

Калі цела ўпадзе з высаты h, яно здзейсніць
работу:

A=Fh

Прычым,

F=mg

і, такім чынам

A=mgh

Гэта і ёсць энергія паднятага
цела.

П=mgh

A
П – патэнцыйная энергія паднятага цела
m – маса цела
h – вышыня, на якую паднялі цела
Змест

Патэнцыйнай энергіяй валодае
таксама дэфармаванае цела.
Напрыклад, сціснутая
спружына, дэфармаваны
лук, сціснутае паветра і г.д.

Паветра

Змест

Кінэтычная і патэнцыйная энергія – гэта
два віды механічнай энергіі.
Адзін від механічнай энергіі можа
ператварацца ў іншы. Калі
падкінуць уверх мяч, яго хуткасць
будзе памяншацца, а значыць
будзе памяншацца яго кінэтычная
энергія. У той жа час будзе
павялічвацца яго вышыня, а разам
з ёй патэнцыйная энергія.

vк

v0

Пры руху ўніз будзе адбывацца
зваротны працэс – патэнцыйная энергія
будзе ператварацца ў кінэтычную.
Пры адсутнасці супраціву паветра, мяч пройдзе месца
старту з такой жа скорасцю, з якой пачаткаў свой шлях
уверх.
Змест

Закон захавання механічнай энергіі

Поўная механічная энергія сістэмы,
роўная суме кінэтычнай і
патэнцыйнай энергіі (Е = K + П),
застаецца пастаяннай.

Іншымі словамі, энергія не з'яўляецца і не знікае,
яна пераходзіць з аднаго віду ў іншы.
Змест

Калі сілы трэння або супрацўлення нельга не
ўлічваць, гэты закон не выконваецца.

Трение

Справа ў тым, што механічная энергія
можа ператварацца ў іншыя,
немеханічныя віды энергіі.

Змест

Прыклады рашэння задач
Задача.
Якой максімальнай вышыні
можа дасягнуць мяч, калі
яго кінуць угору са
скорасцю 20 м/с?
Супраціўленне паветра не
ўлічваць.

Змест

h

Кароткая
ўмова задачы:
Дадзена:
v0 = 20 м/с
g = 10 м/с2
h-?

Рашэнне:
Калі мяч знаходзіцца ў
ніжнем пункце, яго
патэнцыйная энергія
роўна нулю (h=0), а
кінетычная энергія
2
роўна:
mv
K

Змест

0

2

v0

У верхнем пункце траекторыі скорасць
мяча стане роўнай нулю, і яго кінетычная
энергія таксама будзе роўнай нулю.
Патэнцыйная энергія наадварот,
будзе павялічвацца. У верхнем
пункце яна будзе роўна:

П=mgh

Змест

h
v0

Згодна закону захавання энергіі: поўная
механічная энергія сістэмы
застаецца пастаяннай.
З гэтага вынікае, что:

К=П
або

h

2

mv0
 mgh
2

Змест

v0

У атрыманай формуле можна
скараціць масу мяча і выразіць h.
2

v0
h
2g
З апошняга ўраўнення можна зрабіць
выснову, што максімальная вышыня цела,
якое кінулі ўгору вертыкальна, не залежыць
ад масы цела, а залежыць толькі ад
пачатковай скорасці цела.
2

20
h
 20( ì )
2 10
Змест

Адказ: 20 м.

h
v0

Літаратура
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 8-го кл.
учреждений, обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком
обучения, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2005.
• В.И.Дынич и др. Физика: уч.пособие для 8-го кл. учреждений,
обеспеч. получение общ. ср. образов. с 12 сроком обучения, –
Мн.:Нар.асвета, 2004.
• Л.А.Исаченкова, Ю.Д.Лещинский, Физика: уч.пособие для 7-го кл.
общ. образов. школы, 2-е изд. – Мн.:Нар.асвета, 2000.
• А.В.Перышкин, Н.А.Родина, Физика: уч.пособие для 7-го кл. сред.
шк. – 10-е изд. перераб. – М.: Просвещение, 1989.
• А.А.Пинский и др. Физика и астрономия: Проб учебник для 7-го
кл. сред. шк. – М.: Просвещение, 1993.
• И.Г.Кириллова, Книга для чтения по физике: Учебн. пособие для
учащихся 6-7 кл. сред. шк. – 2-е изд. перераб. – М.: Просвещение,
1986.

Змест

Коротка пра аўтара

•
•
•
•

Шабусаў Анатоль
Канстанцінавіч
Старосельскі ВПК ДСШ
Бялыніцкі р-н
e-mail: [email protected]

Змест