Slide 1

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 2

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 3

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 4

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 5

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 6

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 7

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 8

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 9

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 10

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 11

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 12

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 13

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 14

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 15

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 16

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 17

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 18

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 19

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 20

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 21

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 22

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 23

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur


Slide 24

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Ticaret

unvanı, tacirin ticari işletmesine
ilişkin işlemlerde kullandığı adıdır.
 Ticaret unvanı, taciri diğer tacirlerden
ayırdetmeye yarar, ticaret unvanına
bakıldığında, ticari işletme sahibinin kim
olduğu anlaşılır.
 Ticaret ünvanını sadece tacirler kullanır









Serbesti Sistemi
 Ticaret ünvanı dilediği şekilde serbestçe oluşturulabilir
Gerçeklik Sistemi
 Ticaret ünvanının gerçek durumu yansıtması gerekir
 Gerçek kişilerde kişinin ad ve soy adı
 Tüzel kişilerde tüzel kişinin hukuki şekline uygunluk
Karma Sistem
 İlk oluştuğunda ünvanın gerçek durumu yansıtması
 Sonraki değişikler (işletmenin devri, isminin değişmesi)
ünvanda değişikliği gerektirmez
Türk hukukunda karma sistem

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret
unvanı ile yapmak ve işletmesiyle ilgili her türlü senet
ve evrakı bu unvan altında imzalamak zorundadır.
(ticaret ünvanının ve atılacak imzanın noterce
onaylandıktan sonra sicil müdürlüğüne verilmesi
gereklidir)
 Tacir tarafından seçilen ticaret unvanının, ticari
işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde işletme merkezinin bulunduğu
yer ticaret siciline tescil ve ilân ettirilmesi gerekir.
 Ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin
herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine
okunaklı bir şekilde yazılması zorunludur.




Yeni Kanunun m. 39/2 hükmünde, uygulanması zor bir
düzenleme getirilmiştir. Buna göre: “Ayrıca, tacirin
işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kağıt ve
belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı,
işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt
edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve
numarası gösterilir. Anonim, limited ve sermayesi paylara
bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu
başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları
ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet
sitesinde de yayımlanır”. Görüldüğü üzere, Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra tacir, ticari işletmeyle –
şirketle ilgili kullandıkları tüm iş evrakının üzerine söz
konusu bilgileri yazmak zorundadır.




Çekirdek: Ticaret unvanında kanun gereği bulunması
zorunlu olan hususlardan oluşur.
Ekler: Ticaret unvanına, kanunda öngörülen asgari kısmın
dışında isteğe bağlı veya zorunlu olarak yapılan ilave
hususlardır.

 Çekirdek


Gerçek Kişiler





Ad ve soyad (ekler de konulabilir)
Ör. Ali Ak (kısaltmadan yazılır– A. Ak olamaz)

Tüzel Kişiler





Tüzel kişi tacirin türüne göre değişir
Kişi Unvan
 Gerçek kişilerin ve şahıs şirketleri ünvanları
Konu Unvan
 Sermaye şirketlerinin ünvanları

Kişi Unvan
 Kollektif Şirket (sadece gerçek kişiler ortak olabilir)
 Tüm ortakların ya da ortaklardan en az birinin ad ve soyadı +
şirketin türü
 Ör. İbrahim Okur ve ortakları kollektif şirketi
 Ör. Ahmet Sema Kollektif Şirketi
 Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket
 (sınırsız sorumlu) Komandite ortaklardan en az birinin ad ve
soyadı + şirketin türü (komanditer ortakların ad ve
soyadlarının bulunması yasaktır- konursa bu ortak 3. kişilere
karşı komandite ortak gibi sorumlu)
 Ör. İbrahim Okur ve Ortakları komandit şirketi
 Adi şirket
 Şahıs şirketi niteliğinde ancak ticari işletme işletiyorlarsa, adi
şirket ortakları, tacir sayılabilir ve ayrı ayrı ticaret siciline
tescil olunacaktır. Ahmet Sema

 KONU

UNVAN



Şirketin konusu +şirketin türü (limited, anonim gibi) Ünvanda gerçek
kişi adı bulunmadıkça şirketin türü kısaltılarak yazılabilir
 İthalat- İhracat Anonim Şirketi veya İthlat İhracat A.Ş(A.O)
 Ahmet Sema Makine Sanayi Anonim Şirketi – A.Ş kısaltması olmaz.
 Ahmet Sema Anonim Şirketi--- OLMAZ



Tacir sayılan tüzel kişiler:
 Ticaret şirketleri dışındaki tacir sayılan kişilerin (amacına ulaşmak
için ticari işletme işleten dernekler ve KİTLER) adları ticaret
ünvanıdır. Adı neyse ünvanı odur. Çekirdekten sonra ek konulabilir.
 Ör. Kızılay Afyonkarahisar Maden Suyu İşletmesi



Donanma İştiraki:
 Müşterek donatanlardan en az birisinin adı soyadı veya deniz
ticaretinde kullanılan geminin adı.
 Ör. Ahmet Sema Donanma İştiraki veya Sevgi Donanma İştiraki
(gemi adları ve ünvana dahil soyadları kısaltılmadan yazılmalıdır)



Zorunlu ekler– ünvanda bulunması gerekli ekler


“Tasfiye halinde” eki




“Şube” eki






Ör. The ……….. Bank N.A, Merkezi: New York, Ankara Şubesi

Ör. İthalat-İhracat A.Ş ---- İzmir İthalat İhracat A.Ş

Yasak Ekler


Türk, Türkiye, Cumhuriyet ve Milli kelimelerinin ticaret ünvanı olarak kullanılabilmesi Bakanlar
Kurulunun iznine tabi



Yanıltıcı ve gerçeğe aykırı ekler koymak yasaktır.




Merkezi yabancı ülkede bulunan bir işletmenin Türkiye’deki şubesinin ticaret ünvanında
merkezin ve şubenin bulunduğu yer ile şubenin gösterilmesi gerekir

Ticaret ünvanının Türkiye’nin herhangi bir ticaret sicilinde daha önce tescil edilmiş bir
ünvandan ayırdedilmesi için ek yapılması gerekir




Şube ünvanları, merkezin ünvanına şube eki ekleyerek oluşturulur. Türkiye Vakıflar Bankası
T.A.O Cebeci Şubesi

“Merkez” eki




Tasfiye halindeki ticaret şirketlerinin ünvanına tasfiye halinde ibaresi eklenmesi zorunludur

Ör. Doktor olmayan birinin doktor titrini, yüksek mühendis olmayan birinin bu titri
kullanması

İhtiyari Ekler– konulup konulmaması doğrudan doğruya unvan sahibinin seçimine bırakılmış ekler

 Süre:

ticari işletmenin açıldığı veya açılmış sayıldığı tarihten
itibaren on beş gün içinde ticaret ünvanını seçme ve bu
ünvanı işletme merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline
tescil ve ilân ettirme yükümlülüğü
 Tescilin

Şekli

Her tacir ticaret ünvanı ve bunun altında kullanacağı
imzayı notere onaylattıktan sonra tescil için sicil
müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Tacir tüzel kişi ise, ünvanla birlikte tüzel kişi adına imza
yetkisi olan kişilerin imzaları noterden onaylattıktan sonra
tescil için sicil müdürlüğüne verilmekle yükümlü
Sicil memuru tescil talebini inceler kanunda öngörülen
koşullara uygunsa tescili yapar

 Ticaret

Ünvanının Mecburiliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Tekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının gerçekliği İlkesi
 Ticaret Ünvanının Sürekliliği İlkesi





Adın değişmesi veya değiştirilmesi
Şirkete yeni ortakların girmesi
Ortağın ölümü
Ortağın şirketten ayrılması

 Ticaret

Kanunumuz, sonradan meydana gelen
değişikliklere rağmen ticaret ünvanının
değişklik yapılmadan aynen kullanılmasına
izin vermiştir.
 A- Adın değişmesi


Ticari işletmenin sahibinin veya bir ortağının
ticaret ünvanına dahil adı, kanunen değişir veya
ilgili kişinin talebi üzerine mahkeme kararıyla
değiştirilirse (MK 27) ticaret ünvanı olduğu gibi
kalabilir. (YTK m. 47.1)



B- Yeni Ortak Girmesi veya Ortağın Ayrılması



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakine yeni
ortakların girmesi hâlinde ticaret unvanı değiştirilmeksizin olduğu gibi
kalabilir. Şirketten ayrılan ortağın adı da yazılı izni alınmak şartıyla şirket
unvanında kalabilir. (YTK m. 47.2)



Muvafakat etmezse ünvanda gerekli değişiklik yapılır tescil ve ilan edilir.



C- Ortağın ya da tacirin ölümü



Kollektif veya komandit şirkete ya da donatma iştirakinde ticaret
unvanına adı dâhil olan bir ortağın ölümü üzerine mirasçıları onun yerine
geçerek şirketin devamını kabul eder veya şirkete girmemekle beraber bu
hususta izinlerini yazılı şekilde bildirirlerse şirket unvanı olduğu gibi
bırakılabilir.



Gerçek kişi tacirin ölümü halinde ne olacak? Düzenleme yok. Bu durumda
ticari işletmeye devam eden mirasçıların miras bırakanın ticaret ünvanını
aynen kullanabilecekleri kabul edilebilir (Arkan s. 265)



D-Ticari İşletmenin Devri



İşletme ile birlikte devir
 Ticaret ünvanı ticari işletmeden ayrı devredilemez. Aksi cezai
müeyyideyi gerektirir(YTK m.51.2)
 Ticari işletmenin devri ise, devir sözleşmesinde aksi
düzenlenmedikçe ünvanın devrini de içerir (YTK 49.2)
 Devir halinde devir alanın bu ticaret ünvanını aynen kullanıp
kullanamayacağı hususu
 ETK düzenleme yok.
 YTK ünvanı aynen kullanabileceğini hükme bağlamış.
 İşletmesini devreden sonradan yeni işletme açarsa eski
ünvanını aynen kullanamaz, ayıredici ek almalı(YTK m.45)

Ticaret ünvanı üzerinde sadece unvan sahibinin tasarruf
hakkı mevcuttur.
Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, usulüne uygun
şekilde tescil ve ilân edilmiş olan ticaret unvanları, unvan
sahibine tekel halinde kullanma hakkı sağlar. Tekel hakkı,
seçilmiş ve tescil ettirilmiş bir ticaret ünvanının yalnız ve
münhasıran sahibi tarafından kullanılabilmesidir.
6762 sayılı Kanun’a göre, gerçek kişi tacirlerin ticaret
unvanı sicil çevresinde, tüzelkişi tacirlerin ticaret unvanı
Türkiye çapında korunur. 6102 sayılı Kanun ile bu ayrım
kaldırılmıştır. Artık gerçek kişi tacirlerin de ticaret
unvanları Türkiye çapında korunacaktır.



Hukuki Yaptırımlar


Ticaret Ünvanı Tescil Ettirilmemişse (YTK m.54)


Haksız rekabet hükümlerine göre



İçinde gerçek kişinin ismi bulunan ticaret ünvanları Medeni Kanun 26dan yararlanabilir.



MK. 26 “Adının kullanılması çekişmeli olan kişi, hakkının tespitini dava edebilir.



Adı haksız olarak kullanılan kişi buna son verilmesini; haksız kullanan kusurlu ise ayrıca maddî
zararının giderilmesini ve uğradığı haksızlığın niteliği gerektiriyorsa manevî tazminat ödenmesini
isteyebilir.”





Tespit Davası (durumun tespiti)



Men Davası



Tazminat Davası yoluyla korunur

Ticaret Ünvanı Tescil Edilmişse (YTK m.52)



Ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak
sahibi, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna
uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan
kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre
maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda
mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir.



(2) Mahkeme, davayı kazanan tarafın istemi üzerine, giderleri aleyhine hüküm verilen kimseye ait
olmak üzere, kararın gazete ile yayımlanmasına da karar verebilir.



Cezai Yaptırımlar





Tacirin, ticari işlemlerinde kullanmak zorunda
olduğu ismine “ticaret unvanı” adı verilmiştir.
İşletme adı ise, işletme sahibi ile ilgili olmaksızın
doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer
işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adlardır.
Ticaret unvanı, tacirin ticari işlerinde kullanılmalı
ve işletmenin veya şirketin girişine okunaklı bir
şekilde asılmalıdır.



İşletme adı, tacirler dışında esnaf tarafından
da kullanılabilirken, ticaret unvanı sadece
tacirler için söz konusu olabilir.



İşletme adını kullanma zorunluluğu
bulunmadığı halde, tacirler ticaret unvanı
kullanmak zorundadırlar.

 Ticaret

ünvanı nasıl bir taciri diğerinden
ayırıyorsa, bir ticari işletmeyi diğerlerinden
ayırmaya yarayan ada “işletme adı” denir.
 İşletme adı tacirin değil, ticari işletmenin
adıdır.
 Ör. Konya Lezzet Lokantası, Divan Oteli,
Sevinç Pastanesi

 İşletme






Ticaret Ünvanının seçimi ve kullanılması her
tacir için zorunlu ancak işletme adı zorunlu değil
İHTİYARİDİR.
Bir tacirin birden çok işletmesi varsa her biri için
ayrı ayrı işletme adı seçebileceği gibi, seçtiği tek
işletme adını bütün işletmelerinde kullanabilir
Seçmiş ve kullanıyorsa TESCİL ettirmesi gerekli

 İşletme


Adının İhtiyari Olması

Adında Serbestlik İlkesi

İşletme sahibi emredici yasa hükümlerine, ahlaka
adaba, kamu düzenine aykırı olmamak şartıyla
her türlü adı işletme adı olarak seçebilir

İşletme adının oluşturulmasında serbestlik kuralı
geçerlidir. Örneğin, işleme adı olarak Levent
Eczanesi gibi adlar kullanılabileceği gibi, hayali
adlar kullanarak da işleme adı oluşturulabilir.
Örneğin, “Final Dershanesi”
 Serbestlik kuralına ilişkin sınırlamalar şunlardır:






İşletme adı, işletmenin mahiyet ve kapsamı hususunda
aldatıcı nitelik taşımamalıdır.
İşletme adı, başka işletmelerde kullanılan adlarla
karışıklığa yol açmamalıdır.
İşletme adı, kanuna, ahlaka ve kamu düzenine aykırı
düşmemelidir.

 Ticaret

Ünvanı ancak ticari işletmeyle
devredilir ancak işletme adı için böyle bir
zorunluluk yok
 Sözleşmede aksine hüküm yoksa, işletme adı
ticari işletmeyle birlikte devredilebilir. Ticari
işletmeden ayrı da devredilebilir(Doktrin)

 Ticari




İşletme Adı

Seçimi zorunlu değil
Ancak seçildikten sonra tescili zorunlu
Bir işletmeyi diğerlerinden ayırdetmeye yarayan
ad

 Tescil

edilmişse işletme hakkını tekel
şeklinde kullanım hakkı sahibine aittir (YTK
53 nedeniyle YTK m.50,52)
 Tescil edilmemişse Haksız rekabet
hükümlerine göre korunur