Transcript Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR Yaşar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği-Ders Notları [email protected] Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku  Ticaret Hukuku, ticari faaliyetleri düzenleyen bir özel hukuk dalıdır.  Ticari nitelik.

Dr. Özlem Döğerlioğlu
IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği-Ders Notları
[email protected]
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku
2011
1
 Ticaret
Hukuku, ticari faaliyetleri düzenleyen
bir özel hukuk dalıdır.
 Ticari nitelik taşıyan hükümlerin bir araya
gelmesiyle oluşan kurallardan oluşmaktadır.
 Geniş anlamda; sadece Ticaret Kanunun
içerisinde yer alan hükümler değil, özellikle
Borçlar Kanunu, İcra İflas Kanunu gibi
kanunlarda
yer
alıp
ticari
olaylara
uygulanabilen hükümlerde ticari nitelik taşır
ve ticaret kanunun kapsamına dahildir.
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
2
 Ticaret
Hukukunun
düzenlenmesinde
kullanılan dört ayrı sistem mevcuttur:




Subjektif Sistem (tacir)
Objektif Sistem (ticari işlem)
Modern Sistem (ticari işletme)
Karma Sistem
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
3
 Ticari
işlemin sujesi olarak tacirden hareket
eder
 Bu sistemde ticaret hukuku, bir tacirler
hukukudur.
 Tacirin yaptığı iş ticari iş, tacirlerle ilgili
davalar ticari dava, tacirlerle ilgili hükümler
ticari hüküm niteliğindedir.
 Ticaret hukukunun gelişimi içerisinde ilk
ortaya çıkan sistem
 1681 tarihli Fransız Kara ve Deniz Ticareti
Emirnameleri
 1897 tarihli Alman Ticaret Kanunu
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
4
 Ticari
işlemin sujesi olarak ticari işten
hareket eder
 Bu sisteme göre, ticaret hukuku ticari
işlemlere uygulanan hukuk dalıdır
 İşlemin tarafının tacir olup olmadığı önemli
değildir
 1807 tarihli Fransız Ticaret Kanunu
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
5
 20.yy
da ortaya çıkmıştır
 Bu sisteme göre Ticaret hukukunun konu ve
kapsamını belirlemede “tacir” ve “ticari iş”
belirleyici olamaz
 Hareket noktası ticari işletme kavramıdır
 1942 tarihli İtalyan Medeni Kanunu
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
6
 Ticaret
hukukunun konu ve kapsamını
belirlemede tek sistemin yeterli olmadığını
benimseyen sistem
 Farklı ağırlıkta olmakla birlikte tacir, ticari
işlem ve ticari işletme kavramlarından ayrı
ayrı yararlanır
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
7



1926 tarihli Ticaret Kanununun benimsediği sistemin
hangisi olduğu hususunda görüş birliği yoktur.
 Bazı yazarlar--- Objektif sistem
 Hakim Görüş--- Karma Sistem
1956 tarihli 6762 sayılı Eski Ticaret Kanunu
benimsediği sistemin hangisi olduğu hususu tartışmalı
 Bazı yazarlar(İmregün, Karayalçın)—ticari işletme
sistemi
 Bazı yazarlar (Domaniç, Ayhan)--- karma sistem
6102 sayılı Yeni Ticaret Kanunu
Ticari işletme ağırlıklı karma sistem denilebilir
(Karahan)
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
8
 Ticaret
hukuku, özel hukukun diğer
dallarından bağımsız olmakla kalmamış,
hukuki ilişkileri düzenleme biçimi
açısından da farklı uygulama şekilleri
getirmiştir.
 Ticaret hukukunun özellikleri şu şekilde
sıralanabilir:





Ticari örf ve adetlerin uygulanması
Şekilcilik
Korumacı yaklaşımın benimsenmesi
Hukuki görünüşe itibar edilmesi
Müteselsil sorumluluk getirilmesi
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
9
Eski
Çağ
Orta Çağ
Yakın Çağ ve Kanunlaştırma
Hareketleri
Modern Çağ
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
10
 Ticaret






Hukukunun dalları şunlardır:
Ticari İşletme Hukuku
Şirketler Hukuku
Kıymetli Evrak Hukuku
Taşıma Hukuku ( Yeni TTK 4. Kitap)
Deniz Ticareti Hukuku
Sigorta Hukuku
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
11
 Ülkemizde
1850 yılına kadar ticaret hukuku
alanını düzenleyen ayrı bir kanun
çıkarılmamıştır.
 Ticari işlere yönelik olarak Ülkemizde
çıkarılan ilk kanun, 1850 tarihli Ticaret
Kanunu (Kanunname-i Ticaret)’tir (Fransız
TK)
 845 sayılı Ticaret Kanunu (1926, karma)
 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu (1956,
Alman/İsviçre)
 6102 sayılı Yeni Ticaret Kanunu (Kabul tarihi
13.1.2011 Genel Yürürlülük tarihi 1.7.2012)
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
12


Ticaret hukukunun kaynakları, yazılı kaynaklar
ve yazılı olmayan kaynaklar olmak üzere ikiye
ayrılır:
Yazılı Kaynaklar




Kanunlar (TTK, ÇekK, TİRK, SPKan,. vs.)
Tüzükler (Ticaret Sicili Tüzüğü vs)
Yönetmelikler
Yazılı Olmayan Kaynaklar


Ticari örf ve adetler
Ticari teamüller
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
13
 Ticari
İşletme Hukuku, Ticaret Hukuku’nun
alt dallarından biri olup, ticari hayatın temel
kural ve kavramlarını inceler.
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
14
 Ticari
işletme kavramı
 Ticari iş ve hükümler
 Tacir ve tacir yardımcıları
 Ticaret sicili
 Ticaret unvanı, işletme adı ve marka
 Haksız rekabet
 Ticari defterler
 Cari hesap vs.
Kaynak:Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku 2011
15