Transcript Wierzenia starożytnych Greków Michał Grabowski i Wiktoria Skrodzka kl . II e Uranos Bóg nieba Uranos był bogiem nieba.

Wierzenia starożytnych Greków
Michał Grabowski i Wiktoria Skrodzka kl . II e
Uranos
Bóg nieba
Uranos był bogiem nieba. Jego małżonką oraz
matką była Gaja. Razem z nią spłodził
Hekatonchejrów, Cyklopów, Gigantów i
Tytanów. Lękając się siły oraz potęgi swoich
dzieci, zesłał Sturękich, Gigantów oraz
Cyklopów do Tartatu. Gaja bojąc się o resztę
swoich dzieci, razem z Tytanami sporządziła
spisek, który miał na celu pozbawienie władzy
Uranosa. Kronos, najmłodszy z Tytanów dostał
się do swojego ojca i pozbawił go władzy. Gdy
krew Uranosa spadła na ziemię, narodziły się
trzy Mojry oraz trzy Erynie. Gdy jego krew
spadła do wody, w morskiej pianie narodziła
się Afrodyta. Uranos zmuszony został wycofać
się w cień.
Gaja
Bogini ziemi
Gaja inaczej Matka-Ziemia. Wyłoniła się z Chaosu,
sama z siebie urodziła Uranosa, za którego potem
wyszła. Miała dużo dzieci, które kochała. Gdy
Uranos strącił gigantów, cyklopów oraz sturękich
do Tartaru, bogini zbuntowała się i kazała
Kronosowi zabić ojca. Niedługo po tym
zadowolona wyszła za Tartarusa, z którego ciała
składał się cały Tartar. Miała również innych
kochanków, z którymi spłodziła setki dzieci.
Tytani
• Synowie Uranosa i Gai, m.in. Hyperion, Japet,
Kojos, Krios, Kronos, Okeanos, należeli do
pierwszego pokolenia Tytanów. Braćmi ich byli
Hekatonhejrowie, Cyklopi i Giganci.
• Do drugiego pokolenia Tytanów należeli
Astrajos, Pallas, Perses, Atlas, Epimeteusz,
Menojtios, Prometeusz, Helios i Eos.
Tytanidy
• W mitologii greckiej boginie z pokolenia
olbrzymów, istniejące przed bogami
olimpijskimi. Córki Uranosa i Gai, m.in. Fojbe,
Mnemosyne, Rea, Teja, Temida, Tetyda.
• Do drugiego pokolenia Tytanid należałyAsteria, Leto (Latona) i Selene.
Tytanomachia i Gigantomachia
Tytanomachia- Walka bogów, pod wodzą Zeusa, z tytanami o władze nad światem,
zakończona zwycięstwem bogów olimpijskich i strąceniem tytanów do Tartaru.
Gigantomachia- Walka bogów olimpijskich z gigantami. Gaja oburzona
zwycięstwem olimpijczyków i zgładzeniem jej potomstwa poczęła z Tartarem
straszliwego potwora- Tyfona, rozpoczynając tym samym Tyfonomachię.
Gigantomachia miała dużo większe znaczenie niż wcześniejsza Tytanomachia. Obie
jednak wojny szybko pomieszały się i często do dziś są ze sobą mylone.
Zeus i jego bracia
• Pokonawszy Kronosa, jego trzej potężni synowie,
Zeus, Posejdon i Hades, ciągnęli losy o swoje
władztwa. Zeus został władcą nieba i Królem
bogów na Olimpie, Posejdon władał morzami, a
Hades światem podziemnym. Cyklopi pomogli
trzem braciom pokonać Kronosa i go wygnać.
Ofiarowali Zeusowi piorun i błyskawice, za
pomocą których władał niebem. Posejdonowi dali
trójząb, którym uśmierzał fale. Hades dostał
magiczny hełm, który czyni tego, kto go nosi,
niewidzialnym.
Zeus
bóg nieba
Zeus był bogiem nieba, najwyższym
bogiem wśród Olimpijczyków, władcą ludzkości. Był ostatnim
dzieckiem tytanów Kronosa i Rei, miał pięcioro starszych braci i
sióstr. Zeus poślubił swoją siostrę Herę, ale miał wiele
romansów z Boginiami i śmiertelniczkami. Karał wszystkich
kłamców, aczkolwiek starał się być sprawiedliwym sędzią i
zachowywać obiektywizm w ocenie wydarzeń. Był
odpowiedzialny za pogodę i kiedy miał dobry humor,
błogosławił świat dobrą aurą; w złym humorze zsyłał deszcze,
wiatry i burze. Nawet on nie miał jednak władzy nad Mojrami.
Atrybutami Zeusa są waga i piorun. Jego świętym zwierzęciem
jest orzeł. Dawnymi czasy Zeus rządził niespokojnym rodem
Olimpijczyków, którzy kłócili się, bili i zazdrościli sobie
wzajemnie wszystkiego. To akurat dziś niewiele się zmieniło.
Zeus zawsze miał słabość do pięknych kobiet, co narażało go
na wieczne kłopoty z żoną Herą. Do ojcowskiego ideału wiele
mu brakuje; pewnego dnia zrzucił z samego wierzchołka
Olimpu syna Hery, Hefajstosa ponieważ uznał chłopca za
brzydkiego.
POSEJDON
Bóg mórz
Posejdon był Bogiem morza, synem tytanów
Kronosa i Rei, bratem Zeusa i Hadesa. Jego bronią był
trójząb tak potężny, że mógł wstrząsać światem,
powodując sztormy i trzęsienia ziemi. Posejdon
posiadał tron na Olimpie oraz podwodny pałac, gdzie
mieszkał ze swoją żoną Amfitrytą. Jego atrybutem
jest trójząb, a świętymi zwierzętami delfin i koń.
Posejdon zawsze był humorzasty. W dobre dni
tworzył piękne rzeczy, takie jak konie z morskiej
piany. W gorsze dni sprawiał drobne kłopoty, jak
chociażby niszczenie miast, trzęsieniami ziemi, albo
zatapianie całych flotylli statków. Ale przecież Bóg
ma prawo zrobić awanturę, nie prawdaż?
Hades
Bóg świata podziemnego oraz umarłych
Bóg podziemnego świata zmarłych. Z czasem Hadesem zaczęto również nazywać
jego krainę. Hades był synem tytana Kronosa i Rei oraz bratem Zeusa, Posejdona,
Demeter, Hestii i Hery. Uprowadził z ziemi Persefonę, córkę Demeter, która później
została jego małżonką. Jego atrybutami było berło i klucze które symbolizowały
jego władze nad światem umarłych. Przy boku zawsze miał Cerbera- trójgłowego
psa.
Hera
Bogini małżeństwa, wdów i kobiet
Trzecia córka Kronosa i Rei, żona Zeusa. Była
również Zeusową siostrą, królową Olimpu, boginią
niebios, patronką macierzyństwa, opiekunką
małżeństwa i rodziny. Uosabiała cnoty małżeńskie,
w związku z czym walczyła z wszelkimi przejawami
zdrady: sama cierpiała z powodu niewierności
małżonka. Mity związane z Herą opisują jej spory i
pojednania z Zeusem oraz mściwe knowania
wymierzone przeciwko kochankom i nieślubnym
dzieciom małżonka. Z tego powodu stała się
symbolem zazdrości. Dzieci Hery to Ares, Hefajstos,
Hebe, oraz Ejlejtyja.
Atena
Bogini mądrości, rzemiosła i wojny.
Atena była boginią mądrości, rzemiosła i wojny.
Była córką Zeusa i Metydy, pierwszej żony
Zeusa, a jej narodziny były niezwykłe:
wyskoczyła z głowy Zeusa dorosła i ubrana w
pełną zbroje. Nauczyła ludzi takich
umiejętności jak tkactwo, szycie, uprawa roli,
obróbka metali. Jej atrybuty to gałązka oliwna i
sowa. Atena była jedną z bogiń najczęściej
biorących udział w ludzkich sprawach.
Pomagała Odyseuszowi, opiekowała się całymi
Atenami, zapewniła Grekom zwycięstwo w
wojnie trojańskiej. Do jej wad należą duma i
porywczy charakter. Zapytajcie Arachne, którą
zamieniła w pająka.
Ares
Bóg wojny
Ares był bogiem wojny, synem Zeusa i Hery i bratem
przyrodnim Ateny. Ares miał trudny charakter i nie
był popularny wśród innych bogów i ludzi. Często
walczył z Artemidą, boginią łowów, oraz swoją
siostrą Ateną. Atrybutami Aresa są włócznia i pies.
Ares nie miał żony, ale pozostawał nieustannie pod
urokiem bogini Afrodyty, ku utrapieniu jej męża
Hefajstosa. Ares i Afrodyta mieli czworo dzieci, Ares
miał dużo dzieci ze śmiertelniczkami. Dawnymi czasy
ten syn Zeusa i Hery nie rozstawał się ze swoją tarczą
i hełmem. Walczył po stronie Trojan w wojnie
trojańskiej, ale był też zamieszany w każdą
pomniejszą potyczkę, od czasów kiedy Złotowłosa
powiedziała trzem niedźwiadkom, że ich łóżeczka są
trochę niewygodne. Był typem boga, który potrafił
rozpętać bójkę w pustym pokoju.
Dionizos
Bóg wina
Dionizos, bóg wina, był synem Zeusa i księżniczki
Semele. Znany za swoje niefrasobliwości, ale zawsze
pomagał potrzebującym. Nie mieszkał na Olimpie,
ale podróżował po świecie, odkrywając sekrety
produkcji wina. Jego atrybutami są winna latorośl i
bluszcz, a świętym zwierzęciem jest pantera. Dionizos
wynalazł wino, co zrobiło na jego ojcu, Zeusie, takie
wrażenie, że uczynił go Bogiem. Zazwyczaj spędzał
czas na ucztach w starożytnej Grecji, ale pewnego
razu grupka żeglarzy chciała go zabić, zakładając, że
bóg jest zbyt pijany, żeby walczyć. Dionizos zamienił
ich w delfiny i wyrzucił za burtę. Morał: Nie zadzieraj
z Bogiem, nawet jeśli jest pijany.
Hermes
Bóg podróżników, kupców i złodziei
Hermes był bogiem podróżników, kupców i
złodziei, a także wysłannikiem bogów, synem
Zeusa i górskiej nimfy Mai. Hermes posiadał
skrzydlate sandały, dzięki czemu był
najszybszym z bogów. Był jedynym
Olimpijczykiem, któremu wolno było odwiedzać
niebo, ziemię i Podziemie. Jego atrybutem jest
kaduceusz – skrzydlata laska z owiniętymi
wokół niej wężami. Hermes od dzieciństwa
sprawiał kłopoty. Już pierwszego dnia po
swoich narodzinach ukradł swemu bratu
Apollinowi stado bydła. Apollo zapewne
poszatkowałby dzieciaka, ale na szczęście ten
udobruchał go stworzonym właśnie
instrumentem muzycznym – lirą, która
pomogła Apollinowi zdobywać powodzenie
wśród kobiet.
Afrodyta
Bogini miłości, piękna, kwiatów, pożądania i płodności
Bogini miłości, piękna, kwiatów, pożądania i płodności.
Najbardziej urodziwa z bogiń antycznych mitów. Jej
atrybutami były rydwan zaprzężony w gołębie, róża
oraz mirt. Narodzona przez krew Uranosa która
wpadła do morza w pobliżu Cypru. Czczona była
zwłaszcza przez kobiety, które widziały w niej patronkę
małżeństwa. Ze względu na jej związek z morzem była
czczona przez żeglarzy i w miastach portowych. Jej
pierwszym kochankiem był Adonis. Była żoną
Hefajstosa, którego zdradzała z Aresem (z tego związku
zrodzili się Dejmos, Fobos, Harmonia, Eros i Anteros).
Hefajstos ukrył w łożu pułapkę z mocnej lecz
niezauważalnej, metalowej sieci i schwytał w nią
Afrodytę z Aresem. Potem wystawił ich na pośmiewisko
przed innymi bogami w Olimpie. Za tytuł piękności w
konkursie przyczyniła się do rozpętania wojny
trojańskiej.
Hefajstos
Bóg ognia, kowali i złotników
Syn Zeusa i Hery. Pracował w
kuźni którą najczęściej
umieszczano we wnętrzu
wulkanu Etna. Hefajstos był
kulawy, ponieważ został zrzucony
przez Zeusa z Olimpu. Po 9 latach
sprowadził go na Olimp Dionizosbóg wina. W nagrodę od Zeusa
dostał żonę, piękną i niewierną
Afrodytę.
Artemida
Bogini łowów, księżyca, zwierząt, lasów, gór, roślinności oraz dziewictwa
Cóka Zeusa i Leto, bliźniaczka Apollina, bogini
księżyca, łowów, zwierząt, lasów, gór, roślinności i
śmierci. Jej atrybutami były łuk i strzały, a
ulubionym zwierzęciem łania. Ulubionym zajęciem
bogini było przemierzanie nocą dzikich, górskich
dolin, kotlin, gajów i lasów. Podróżowała zawsze
w towarzystwie wiernych jej nimf. Bliskie
pokrewieństwo z Apollinem, a także afirmacja
życia spowodowały, że uznano ją za wielką
miłośniczkę tańca i muzyki.
Apollo
Bóg piękna, światła, muzyki, życia, wróżb, prawdy, prawa, porządku, mężczyzn, patron
sztuki i poezji oraz przewodnik Muz
Syn Zeusa i Leto, bliźniak Artemidy.
Uważany za boga piękna, światła, życia,
muzyki, wróżb, prawdy, prawa, porządku,
patrona sztuki i poezji, przewodnika Muz.
Apollo był najmłodszym i najładniejszym
bogiem spośród mężczyzn. Jego
atrybutami były łuk i lira. Jego dziećmi
były: Asklepios, Orfeusz, Linosa i Korybanci.
Demeter
Bogini urodzaju, rolnictwa i pór roku
Demeter była drugim dzieckiem Kronosa i
Rei, siostrą Hery, Hestii, Hadesa, Posejdona i
Zeusa. Nim Zeus poślubił Herę jedną z jego
wybranek była Demeter. Z ich związku
urodziła się Kora (Persefona). Bogini
poświęcone były kłosy, mak, złotogłów i
żuraw. Niekiedy Demeter i jej córce
usługiwały Hory, boginie czasu. Demeter była
nazywana „panią ziarna” oraz „panią zbóż”.
Persefona
Bogini podziemia i kiełkującego ziarna
Małżonka Hadesa, władczyni świata podziemnego i
opiekunka dusz zmarłych, córka Demeter i Zeusa.
Gdy wraz z towarzyszkami bawiła się na łące została
porwana przez Hadesa. Zrozpaczona Demeter przez
9 dni i nocy poszukiwała córki, aż w końcu poruszony
jej cierpieniem Helios wyznał bogini prawdę.
Rozzłoszczona Demeter opuściła Olimp i zabrała
ziemi płodność. Zaniepokojony losem głodujących
ludzi Zeus zgodził się zwrócić Demeter córkę, pod
warunkiem że podczas pobytu w podziemiach nic nie
spożyła. Świadom podstępu Hades poczęstował
Persefonę przed odejściem owocem granatu.
Ostatecznie Zeus zdecydował, że Persefona 9
miesięcy będzie spędzała z matką, zaś 3 z mężem.
Gdy Persefona powracała do matki nastawała
wiosna, gdy wracała do podziemia następował okres
zimy.
Hestia
Bogini ogniska domowego, patronka gospodyń domowych
Córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa, Demeter
i Hery oraz Posejdona i Hadesa. Ślubowała
dziewictwo, jak Atena i Artemida.
Opiekunka ogniska domowego, podróżnych,
nowożeńców i sierot. Jej atrybutami była
pochodnia i ognisko. Każde nowo
narodzone dziecko, piątego dnia po
urodzeniu, obnoszono dookoła ogniska,
oddając je Hestii w opiekę. Imieniem bogini
została nazwana jedna z planetoid- Hestia.
Hekate
Bogini magii i czarów
Bogini czarów, magii, rozdroży,
ciemności i widm. Czasem uważano ją
za boginię pokuty i zemsty. Umiłowana
przez bogów, faworytka Zeusa,
któremu piastowała dzieci, zwykle
przedstawiana ze zwierzęcymi
głowami np. psa, węża i konia: w
innych wyobrażeniach krowy i dzika.
Jej atrybutami najczęściej były miecz i
pochodnia, wąż, jak również bicz i
sznur.
Iris
Bogini tęczy, posłanka bogów
Uosobienie tęczy oraz posłanka bogów.
Bowiem potrafiła rozpinać łuk
siedmiobarwny (tęcze), który łączył Niebo
z Ziemią, tj. bogów z ludźmi
(symbolizował różnego rodzaju więzi
między bogami a ludźmi). W odróżnieniu
od boga Hermesa, który był również
niebiańskim posłańcem, nigdy nie
wykonywała poleceń bogów, jedynie je
oznajmiała.
Nemezis
Bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia
Nazywana kobietą bez winy i wstydu. Znana też
była jako Adrasteja (nieunikniona). Zsyłała na
ludzi szczęście lub niepowodzenie, ścigała
przestępców i decydowała o losie w zależności
od zasług. Córka nocy (Nyks) uważana za
uosobienie gniewu bogów. Stała na straży
równowagi świata wraz z Eryniami. Atrybutami
Nemezis jest koło, a poświęconym jej
zwierzęciem- gryf.
Morfeusz
Bóg marzeń sennych
• Postać o wielkiej mądrości. Jego ojcem był Hypnos,
bóg snu, stryjem Tanatos, bóg śmierci, posłaniec
Hadesu.
• Morfeusz miał zdolność przybierania dowolnej
postaci i ukazywania się w snach jako osoba
ukochana.
Nike
Bogini zwycięstwa
Bogini uosobienia zwycięstwa, zdobiąca
często pomniki upamiętniające słynne
zwycięstwa odniesione w bitwach.
Przedstawiano ją jako młodą kobietę ze
skrzydłami i gałązką oliwną w dłoni.
Jest opiekunką sportowców i
wojowników. Należała do pierwszego,
starszego od Olimpijczyków pokolenia
bogów. Jest córką tytana Pallasa i
bogini podziemnej rzeki Styks.
Towarzyszyło jej w boju rodzeństwo:
Zelos- współzawodnictwo, Kratos- siła i
Bia- przemoc.