T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU AVRUPA TOPLULUĞUNDA EKONOMİK FAALİYETLERİN İSTATİSTİKİ SINIFLAMASI NACE Rev.2 (Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Communauté Européenne) Ahmet OSMANLI TÜİK Uzman Yardımcısı [email protected] TÜİK Kayseri.
Download ReportTranscript T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU AVRUPA TOPLULUĞUNDA EKONOMİK FAALİYETLERİN İSTATİSTİKİ SINIFLAMASI NACE Rev.2 (Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Communauté Européenne) Ahmet OSMANLI TÜİK Uzman Yardımcısı [email protected] TÜİK Kayseri.
T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU AVRUPA TOPLULUĞUNDA EKONOMİK FAALİYETLERİN İSTATİSTİKİ SINIFLAMASI NACE Rev.2 (Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Communauté Européenne) Ahmet OSMANLI TÜİK Uzman Yardımcısı [email protected] TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 1 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 2. AMACI 3. KULLANILDIĞI TEMEL İSTATİSTİKİ UYGULAMALAR 4. KAPSAMI VE SINIRLARI 5. YAPISI VE KODLANIŞI 6. NACE Rev.2’NİN NACE Rev.1.1’E GÖRE FARKLILIKLARI 7. NACE REV.2’DE KOD VERME ÖRNEKLERİ TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 2 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 1. GİRİŞ Ülkelerin ekonomik ve sosyal yapılarının incelenmesi için istatistiki bilgilere gereksinim duyulur. İstatistiklerle açıklanabilecek bütün gözlemler ise, sistematik bir sınıflama gerektirmektedir. Sınıflamalar, istatistiki gözlemler evrenini, istatistik amaçlı araştırmanın niteliklerine göre olabildiğince homojen gruplara ayıran ve verilerin uyumlu bir şekilde toplanmasında, işlenmesinde ve sunulmasında kullanılan ortak bir dil olarak tanımlanır. NACE, Avrupa Birliği’nce 1970’ten beri geliştirilen ekonomik faaliyetlerin çeşitli istatistiki sınıflamalarını göstermek için kullanılan kısaltma bir isimdir. NACE temelinde üretilen istatistikler, Avrupa ve genel olarak dünya düzeyinde karşılaştırılabilir. NACE’nin kullanımı, Avrupa İstatistik Sistemi içerisinde zorunludur. TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 3 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 2. AMACI NACE, ekonomik istatistiklerdeki (üretim, istihdam, ulusal hesaplar vb.) ve diğer istatistiki alanlardaki ekonomik faaliyete göre istatistiki verilerin toplanması ve sunulması için bir çerçeve sağlamayı amaçlamıştır. NACE, AB tarafından kendi ihtiyaçlarına göre ISIC temel alınarak genişletildiğinden, NACE’ye göre üretilen istatistikler genel olarak dünya düzeyinde karşılaştırılabilir olmuştur. NACE Rev. 2 Yönetmeliği, üye devletlerin ulusal amaçlar için NACE Rev.2’den türetilen bir ulusal versiyonu kullanmalarına izin vermektedir. Fakat bu tür ulusal versiyonların, NACE Rev.2 tarafından ortaya konan yapıya ve hiyerarşik çerçeveye uyması gerekmektedir. TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 4 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 3. KULLANILDIĞI TEMEL İSTATİSTİKİ UYGULAMALAR 1. İş Kayıtları 2. Ulusal ve Bölgesel Hesaplar 3. Yapısal İş İstatistikleri 4. Kısa Dönemli İstatistikler 5. İş Gücü İstatistikleri 6. Ulaştırma, enerji ve atık istatistikleri. TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 5 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 4. KAPSAMI VE SINIRLARI -NACE, birimlerin ortak girişim olup olmadığına, sahipliğin devlet veya özel olup olmadığına, ana girişimin yabancı varlık olup olmadığına ve işyerinin birden fazla işletmeden oluşup oluşmadığına bakmaksızın, aynı ekonomik faaliyette bulunan birimleri aynı kategoride sınıflandırır. -İmalat faaliyetlerinin geleneksel veya modern tekniklerle yapılması, NACE için bir ölçüt değildir. TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 6 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 4. KAPSAMI VE SINIRLARI (devamı) -NACE, resmi olanla olmayan üretimler arasında bir ayrım yapmaz. -Piyasa faaliyetleri ile piyasa dışı faaliyetler arasında da bir ayrım yapmaz. -NACE, hanehalklarının kendi kullanımları için yapmış oldukları mal ve hizmetlerin üretimlerine yönelik faaliyetler için de kategoriler içermektedir. TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 7 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 5. YAPISI VE KODLANIŞI Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3 Seviye 4 : 21 Kısım, A’dan U’ya kadar alfabetik harflerle tanımlanmıştır. : 88 Bölüm, iki basamaklı numerik kodlarla tanımlanmıştır. : 272 Grup, üç basamaklı numerik kodlarla tanımlanmıştır. : 615 Sınıf, dört basamaklı numerik kodlarla tanımlanmıştır. TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 8 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 5. YAPISI VE KODLANIŞI (devamı) Kısım seviyesinde kullanılan kodlar, belirli bir faaliyeti açıklayan bölüm, grup ve sınıfları tanımlayan NACE kodlarıyla bütünleşik değildir. Örneğin, “Tutkal imalatı” faaliyeti Bölüm 20’de, Grup 20.5’de ve Sınıf 20.52’de tanımlanmaktadır; ancak, bu sınıfın bağlı olduğu Kısım C, kodun kendisinde görünmemektedir. Kısım Bölüm Grup Sınıf ---------11 11.0 11.01 11.02 11.03 11.04 11.05 C 20 20.5 20.52 İçeceklerin imalatı İçeceklerin imalatı Alkollü içeceklerin damıtılması, arıtılması ve harmanlanması Üzümden şarap imalatı Elma şarabı ve diğer meyve şaraplarının imalatı Diğer damıtılmamış mayalı içeceklerin imalatı Bira imalatı TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 9 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 5. YAPISI VE KODLANIŞI (devamı) Bölümler ardışık olarak kodlanmıştır. Bununla birlikte, NACE kodlamasını tamamen değiştirmeksizin, ek bölümlerin girilmesine olanak sağlamak amacıyla bazı “boşluklara” yer verilmiştir. Bu boşluklar, ek bölümlere ihtiyaç olması muhtemel olan kısımlarda bırakılmıştır; Bu amaçla, aşağıdaki bölüm kod numaraları, NACE Rev. 2‘de kullanılmamıştır: 04, 34, 40, 44, 48, 54, 57, 67, 76, 83 ve 89. Belli bir sınıflama seviyesinin sınıflamada daha aşağıya bölünmediği durumlarda, bir sonraki daha ayrıntılı seviyenin kodu için “0” kullanılır. Örneğin; “Veterinerlik faaliyetleri” için kullanılan sınıf kodu 75.00’dır, çünkü; “Veterinerlik faaliyetleri” bölümü (Kod 75) ne gruplara ne de sınıflara bölünmüştür. “Bira imalatı” sınıfı 11.05 olarak kodlanmıştır, çünkü “İçeceklerin imalatı” bölümü (Kod 11) birden fazla gruba bölünmemiş, fakat “İçeceklerin imalatı” grubu (kod 11.0) sınıflara bölünmüştür. 75 75.0 75.00 Veterinerlik faaliyetleri Veterinerlik faaliyetleri Veterinerlik faaliyetleri TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 10 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 5. YAPISI VE KODLANIŞI (devamı) Mümkün olduğunca, “diğer” ve/veya “bys (başka yerde sınıflandırılmamış)” benzeri arta kalan grup ve sınıflar 9 rakamı ile tanımlanmaktadır (Örneğin, “Başka yerde sınıflandırılmamış madencilik ve taş ocakçılığı” grubu 08.9 olarak kodlanırken, “Başka yerde sınıflandırılmamış diğer madencilik ve taş ocakçılığı” başlıklı sınıf 08.99 şeklinde kodlanmıştır). 08.9 Başka yerde sınıflandırılmamış madencilik ve taş ocakçılığı 08.91 Kimyasal ve gübreleme amaçlı mineral madenciliği 08.92 Turba çıkarımı 08.93 Tuz çıkarımı 08.99 Başka yerde sınıflandırılmamış diğer madencilik ve taş ocakçılığı TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 11 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU 5. YAPISI VE KODLANIŞI (devamı) 95 95.11 95.12 95.21 Bilgisayarların, kişisel eşyaların ve ev eşyalarının onarımı Bilgisayarların ve bilgisayar çevre birimlerinin onarımı Bu sınıf aşağıdakilerin onarım ve bakımını kapsamaktadır: İletişim araç ve gereçlerinin onarımı - masaüstü bilgisayarlar, diz üstü bilgisayarlar, manyetik disk sürücüleri, flash sürücüler ve diğer bellek aygıtları, Bu sınıf aşağıdakiler gibi iletişim teçhizatının - optik disk sürücüleri (CD-RW, CD-ROM, DVD-ROM, DVD-RW),onarımı Tüketici elektroniği ürünlerinin onarım ve bakımını kapsamaktadır: - yazıcılar, monitörler, klavyeler, 95.22 Evde kullanılan cihazlar ile onarım evaksesuarları, vevebahçe -Bu kablosuz telefonlar, - fareler, kumanda kolları (joysticks) veeşyalarının iztopu (trackball) sınıf tüketici elektroniği bakımınıgereçlerinin onarımı kapsamaktadır. ev eşyalarının onarımı, --cep telefonları, 95.23 Ayakkabı vebakım deriveeşyaların onarımı - bağlı bilgisayar terminalleri, bilgisayar sunucuları, - dahili ve harici bilgisayar modemleri, elektroniği eşyalarının onarımı: giysi kurutma makineleri, oda •-- tüketici buzdolapları, fırınlar, çamaşır makineleri, taşıyıcı cihaz modemleri, - botların, ayakkabıların, ve benzerlerinin onarımı, - barkod tarayıcılar dahil olmak üzere tarayıcılar, 95.24 Mobilyaların ve evvaliz döşemelerinin onarımı klimaları, v.b., • televizyon ve radyo, - -faks - akıllı kartmakineleri, okuyucuları, sanal gerçeklik başlıkları, topukların çakılması. - Bu sınıf aşağıdakileri kapsamaktadır; ev ve bahçe gereçlerinin onarım bakımı, - bilgisayar projektörleri. •- iletişim video kaset kayıt cihazları (VCR),veyönlendiriciler, aktarma teçhizatı (örneğin 95.25 Saatlerin ve mücevherlerin onarımı 95.29 -- otomatik vezne makineleri (ATM`ler) gibi bilgisayar terminalleri; mekanik olarak işlemeyen satış noktaları mobilyası da dahil ev mobilyalarının yeniden döşenmesi, kaplanması, onarımı ve yenilenmesi •köprüler, çim biçme ve yaprak püskürtme cihazları,makaslar,vb. modemler), •büro CD oynatıcılar, -terminalleri saatlerin ve makineleri,malalar,kar saat kovanı ve tüm metal gövdeler; manivela, kronometreler gibi saat parçalarının (POS), onarımı, Başka yerde sınıflandırılmamış diğer kişisel eşyaların ve ev eşyalarının onarımı -• alıcı vevideo verici radyolar, - el bilgisayarları (PDA`lar). ev tipi kameralar. bisikletlerin onarımı, ---mücevherlerin onarımı. ticari televizyon kameraları ile video kameraları - giyim eşyalarının onarım ve tadilatı, - spor eşyalarının onarımı (spor amaçlı silahların onarımı hariç) ve kamp malzemelerinin onarımı, - kitapların onarımı, müzik aletlerinin onarımı, oyuncakların ve benzer eşyaların onarımı, - diğer kişisel eşyaların ve ev eşyalarının onarımı, piyano akordu. TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 12 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 6. NACE Rev.2’NİN NACE Rev.1.1’E GÖRE FARKLILIKLARI Revizyon Ekonomik yapıların ve kuruluşların teknolojik gelişmelere ek olarak değişmesi varolan faaliyet ve ürünlerin yerini alan yeni faaliyet ve ürünleri ortaya çıkarmaktadır. Dolayısıyla sınıflamanın uygunluğunun zamanla azalması revizyonu gerekli kılmaktadır. Yapılan revizyon çalışmasında NACE’nin genel özellikleri değişmeden olduğu gibi kalmıştır. TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 13 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU NACE Rev.2 6. NACE Rev.2’NİN NACE Rev.1.1’E GÖRE FARKLILIKLARI KOD SAYISINA GÖRE KARŞILAŞTIRMA NACE Rev. 1.1 NACE Rev. 2 Fark Kısımlar 17 21 +4 Bölümler 62 88 +26 Gruplar 224 272 +48 Sınıflar 514 615 +101 TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 14 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU 7. NACE REV.2’DE KOD VERME ÖRNEKLERİ Meslek? Faaliyet Sektör – Kısım Bölüm Aralığı NACE 2 Terzi Elbise Tamiratı (Ağırlık) Diğer kişisel hizmet faaliyetleri – Kısım R 90 – 95 (95) 95.29 Terzi Elbise Dikimi (Ağırlık) İmalat – Kısım C 10 – 33 14.13 Kasap Et satışı (Perakende) Perakende Ticaret – Kısım G 45 – 47 (47) 47.22 Devlet Hastanesi Hastane (Genel) Sağlık – Kısım Q 86 – 89 86.10 Özel Lise Eğitim_Okul Eğitim – Kısım P 85 85.31 TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 15 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU 7. NACE REV.2’DE KOD VERME ÖRNEKLERİ (Devam) Meslek? Faaliyet Sektör – Kısım Bölüm Aralığı NACE 2 Mobilya Kanepe İmalatı (Ağırlıklı) Mobilya İmalat Kısım C 10 – 33 (31) 31.09 Mobilya Oturma Grubu-Koltuk imalatı (Ağırlıklı) Mobilya İmalat Kısım C 10 – 33 (31) 31.09 Mobilya Yatak imalatı Mobilya İmalat Kısım C 10 – 33 (31) 31.03 Fotoğrafçı Fotoğraf Hizmetleri Teknik faaliyet – Kısım M 69 - 75 74.20 TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 16 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU 7. NACE REV.2’DE KOD VERME ÖRNEKLERİ (Devam) Meslek? Faaliyet Sektör – Kısım Bölüm Aralığı NACE 2 Muhasebeci Muhasebe bürosu_mali danışmanlık Teknik Faaliyet – Kısım M 69 – 75 69.20 İnşaat yapımı Bina_Konut İnşaatı İnşaat – Kısım F 41 – 43 (41) 41.20 İnşaat malzemeleri satışı İnşaat malzemeleri toptan satışı Toptan Ticaret – Kısım G (motorlu…hariç) 46 46.73 Oto alımsatımı Motorlu araç Ticareti (Perakende)– Kısım G 45 45.11 Galeri TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 17 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Kaynaklar • Uluslararası istatistiksel sınıflandırmalar – http://www.un.org/Depts/unsd/class/ – http://unstats.un.org/unsd/mbs/default.asp • • Avrupa sınıflandırmaları ve tabloları http://europa.eu.int/comm/eurostat/ramon/ Ulusal sınıflandırmalar • Pek çok ülke ulusal sınıflandırmaları kendi web sitelerinde gösterirler – US (NAICS): http://www.census.gov/epcd/www/naics.html – FR (NAF, CPA, etc.): http://www.insee.fr – TÜRKİYE http://tuikapp.tuik.gov.tr/DIESS/ TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 18 T.C. BAŞBAKANLIK TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU TEŞEKKÜRLER… TÜİK Kayseri Bölge Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Grubu - İş İstatistikleri Takımı 31 Ekim 2015 19