Transcript Sığırcılıkta Irk Islahı ve Melezleme Veteriner Hekim Tahir S. YAVUZ www.egevet.com.tr Sığır Yetiştiriciliğinde Irk Islahı -Nerede olduğunu tanımla -Nerede olmak istediğini belirle -Amaca ulaşmak için yol haritası.

Sığırcılıkta Irk Islahı
ve Melezleme
Veteriner Hekim Tahir S. YAVUZ
www.egevet.com.tr
Sığır Yetiştiriciliğinde Irk Islahı
-Nerede olduğunu tanımla
-Nerede olmak istediğini belirle
-Amaca ulaşmak için yol haritası çiz
www.egevet.com.tr
İstenenler:
•ET
•SÜT
•PEYNİR
•TEREYAĞI
www.egevet.com.tr
Değerlendirme olanakları:
Üretilecek olan Et veya Süt’ün müşterisi kim?
-Mandıra
-Et işleme tesisi
-Mezbaha
-Süt fabrikası
www.egevet.com.tr
Irk Seçimi:
-Bölgelere göre ırk seçimi (uyum)
-Ürüne göre ırk seçimi (ihtiyaç)
www.egevet.com.tr
Irklar:
Sütçü Irklar
Holstein
Brown Swiss – Montofon
Jersey
Etçi Irklar
Angus (Siyah-Kırmızı)
Piedmentosa
Limousin
Şarole (Charolais)
Hereford
Kombine Irk
Simmental
www.egevet.com.tr
Holstein
-Süt verimi yüksektir
-Bakım, besleme, barınak, sürü yönetimi, koruyucu hekimlik
konusunda üst düzeyde bilgi ve duyarlılık ister
-Döl tutmama, ilk doğumda güçlük gibi problemleri vardır.
Nazik bir ırktır.
www.egevet.com.tr
Brown Swiss
-Süt verimi holstein ırkından daha azdır
-Problemleri de holstein ırkından daha azdır
-Dağlık bölgelere daha kolay uyum sağlar
www.egevet.com.tr
Jersey
-Süt miktarı, süt yağı ve süt proteini yönünden CÜSSESİNE
GÖRE en fazla veren ırktır
-Arazide, çayır, merada otlamaya uygun bir ırktır
-Dezavantajı: Erkek buzağıları besiciliğe uygun değildir.
www.egevet.com.tr
www.egevet.com.tr
Angus (Siyah veya Kırmızı)
-Kolay doğum
-Hızlı büyüme
-Yüksek oranda yemden yararlanma
-Her türlü koşula uyum sağlama
-Kırmızı angus ırkında sıcak iklime kolay adaptasyon
-Kaliteli et.
www.egevet.com.tr
Piedmentosa
-Kolay doğum
-Kolay adaptasyon
-Kolesterolsüz kırmızı et
www.egevet.com.tr
Kombine Irk:
Simmental:
-Et ve süt yönünden verimli bir ırktır
-Etçi ırklardan daha az et verir
-Sütçü ırklardan (Holstein) daha az süt verimi vardır
-Her iki yönde kombine olarak düşünülebilir
-Süt yağı Holstein ırkından daha yüksektir.
www.egevet.com.tr
Yetiştirme Yöntemleri
1. Safkan Yetiştirme
2. Melezleme
www.egevet.com.tr
Safkan yetiştirmede kullanılan yöntemler:
1. Suni tohumlama
2. E.T (Embriyo Transferi)
3. Damızlık hayvan ithali
4. Dişi sperma ithali
5. MS (Mating Service =
Eşleştirme Hizmeti)
www.egevet.com.tr
1
Suni tohumlama; kızgınlıktaki
ineğin döl yoluna boğa tohumunun
özel bir aletle bırakılmasıdır.
2
Embriyo Transferi
www.egevet.com.tr
Embriyo Nedir?
www.egevet.com.tr
Dişi yumurtasının erkek
spermiyle döllenmesiyle oluşan
7 günlük canlıya “Embriyo” denir.
“Embriyo” bir canlının ilk halidir.
www.egevet.com.tr
EMBRİYO
EMBRİYO
EMBRİYO
EMBRİYO
www.egevet.com.tr
TAŞIYICI ANNELER
Embriyo transferinde dikkat edilmesi
gereken konular
 Çok iyi sevk ve idare
 Çok iyi hastalıklarla mücadele programı
 Çok iyi kızgınlık teşhisi
 Çok iyi kayıt tutulması
 Çok iyi besleme programı
www.egevet.com.tr
www.egevet.com.tr
Genetik ıslahın en hızlı yolu
=
embriyo transferi
Çekirdek Sürüler
www.egevet.com.tr
3
Düve ithalatı ile sağlığı ve
genetiği bilinen çekirdek
sürüler kurmak
4
Dişi Sperma
X
www.egevet.com.tr
Y
%90 – 92 oranında dişi buzağı
www.egevet.com.tr
X
Y
Yöntemin Sorunları:
Düvelere öneriliyor
Döl tutma oranı normale göre %20 daha düşük
Toplam spermanın %18-20’si kullanılabildiği için, daha pahalı
www.egevet.com.tr
5
Bilgisayarlı eşleştirme (MS)
(Mating Service)
Sürünün eksikliğini tamamlama
Kan yakınlığını önleme
www.egevet.com.tr
MS
Sürünün eksikliğini tamamlama
Cüsse
Sütçülük özellikleri
Meme başı uzunluğu
Meme sarkıklığı
Ayakların basışı
Kalça genişliği
www.egevet.com.tr
Sütçü Irkların Melezleme Yöntemiyle Islah Edilmesi:
Mevcut ırkların istenen yönde safkan ırkların tohumlarıyla melezlenmesi
(Suni Tohumlama)
1. Uzun sürede gerçekleşir
2. Uyum problemi olmaz
www.egevet.com.tr
Etçi Irklar:
1. Safkan yetiştirme
2. Mevcut ırkların etçi ırklarla melezlenmesi
www.egevet.com.tr
Etçi Irkların Safkan Yetiştirilmesi
1. Hayvan ithali
2. Embriyo Transferi
3. Suni Tohumlama
4. Kombine yöntemler
www.egevet.com.tr
Etçi ırkların spermalarının mevcut
ırklarla melezleme için kullanılması
(Suni Tohumlama)
www.egevet.com.tr
Heterozigot kullanma melezlemesi:Etçi
ırkların tohumlarının besiciliğe hammadde
sağlayacak şekilde kullanılması
www.egevet.com.tr
Kullanma melezlemesi
Melez
Hereford
www.egevet.com.tr
veya
Melez
Angus
www.egevet.com.tr
Kullanma melezlemesinde temel prensip:
Elde edilmiş olan Melezi,
anne ya da baba ırkından
olmayan bir ırkla tohumlamak.
www.egevet.com.tr
Örneğin;
x
Melez
Hereford
www.egevet.com.tr
Şarole
Melezleme her yönden üstün yavruların
elde edilmesini sağlar
 Daha hızlı canlı ağırlık artışı,
 Yemden yararlanma, daha az yemle daha çok canlı
ağırlık ve et artışı,
 Daha yüksek randıman,
 Daha dirençli yavrular,
 Daha kolay sevk ve idare
Daha çok kazanç
www.egevet.com.tr
Her melezleme olumlu yönde daha fazla
ilerleme sağlar
Kırmızı Irklar
Siyah Irklar
Beyaz Irklar
www.egevet.com.tr
Limousine
Angus
Şarole
Kıta Avrupası Irkları:
Piedmentosa
Şarole
Belçika Mavisi
Limousin
www.egevet.com.tr
İngiltere Irkları:
Angus
Hereford
www.egevet.com.tr
Kullanma melezlemesinde üçüncü yöntem
Bos Indicus
Bos Taurus
www.egevet.com.tr
(Kenelere ve sıcak iklime dayanıklı
melezler elde etmek için)
Kullanma melezlemesi yaparak;
Her ırkın en iyi özelliklerini bir araya
toplayabiliriz.
Melez Azmanlığı elde ederek daha az
yemle, daha fazla canlı ağırlık artışı ve
buna bağlı olarak daha çok et sağlayabiliriz.
www.egevet.com.tr
 Dişilerin miktarı fazla olursa, onlar da kasaplık
olarak beslenip, değerlendirilir.
 Melez Azmanlığı elde ederek erken kesim
olgunluğuna ulaşmak mümkündür. 1 yaşında 500
kg. canlı ağırlık, en az 300 kg. karkas ağırlığı, en az
%60 randıman elde edilir. Bu rakamlar 14 aylıkken
en az 600 kg. C.A, 360 kg. karkas ağırlığına ulaşır.
www.egevet.com.tr
www.egevet.com.tr
Irk Islahının Başarısı İçin Gerekenler;
1.Kızgınlık tespiti
2.Uygun rasyon ve yemleme yönetimi
3.Kayıt sistemi
4.Bulaşıcı hastalıklarla mücadele (Bruselloz, Tüberküloz, Leptospiroz vs.)
5.Sürü yönetimi (buzağı, döl ve süt kayıplarının önlenmesi)
6.Koruyucu hekimlik
7.Parazit mücadelesi (iç ve dış parazitler, kan parazitleri)
8.Uygun barınaklar
9.Ürünün (et-süt, peynir, tereyağı) değerlendirilmesi
10.Eşleştirme programları
11.Eğitim – Eğitim - Eğitim
www.egevet.com.tr
Teşekkür ederiz…
www.egevet.com.tr
[email protected]