Transcript Opracowała Anna Ronowicz Nauczyciel bibliotekarz OZ ZCDN -u w Gryficach  (inaczej dokument cyfrowy, dokument binarny) − w informatyce dokument w postaci pliku.

Opracowała Anna Ronowicz
Nauczyciel bibliotekarz OZ ZCDN -u w Gryficach
 (inaczej dokument cyfrowy, dokument binarny) − w informatyce
dokument w postaci pliku tekstowego, graficznego, muzycznego,
filmowego lub mieszanego będącego wynikiem pracy z danym
programem komputerowym, dający się zapisać, a następnie odczytać.
Posiada cechy dokumentu, czyli potwierdza prawdziwość zaistnienia
danego wydarzenia, okoliczności, zjawiska oraz cechy pliku. Mogą być
więc dowodem w procedurach prawnych;
• wg art. 3 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów
realizujących zadania publiczne - dokument elektroniczny
to stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych
uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i
zapisany na informatycznym nośniku danych;
 wg polskiej normy (PN-ISO 690-2) to
dokument istniejący w postaci elektronicznej,
dostępny za pomocą techniki komputerowej.
„Dokumenty elektroniczne są narzędziem
pracy, nauki dla nowych grup
użytkowników bibliotek, sprzyjają
rozwojowi nowoczesnej biblioteki”.
E-dokument składa się z widocznej dla użytkownika treści i czytelnych dla
komputera metadanych (rozumie się przez to zestaw logicznie
powiązanych z dokumentem elektronicznym usystematyzowanych
informacji opisujących ten dokument i umożliwiających jego
wyszukiwanie, kontrolę, zrozumienie i długotrwałe przechowanie oraz
zarządzanie).
Na podstawie art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym
zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2002 Nr 171, poz. 1396,
z późn. zm.2) zarządza się, co następuje :
§ 4.
1. Dla każdego dokumentu elektronicznego podaje się obowiązkowo
wartości następujących metadanych, z zastrzeżeniem ust. 2:
1) identyfikator;
2) twórca;
3) tytuł;
4) data;
5) format;
6) tematyka;
7) typ;
8) adresat;
9) agregacja;
10) przechowywanie.
E-dokumenty można podzielić wg różnych kryteriów.
W zależności od metody dostępu do danych wyróżniamy:
 dokumenty elektroniczne o dostępie lokalnym −
zapisane i/lub przechowywane na nośniku fizycznym
(np. dysk, dyskietka, dysk optyczny), który w celu
odtworzenia wymaga użycia komputera z odpowiednim
urządzeniem peryferyjnym oraz
 dokumenty elektroniczne o dostępie zdalnym −
przechowywane i udostępniane w sieci lokalnej
lub Internecie (niezapisane na nośniku
fizycznym przechowywanym w bibliotece)
Przy innych podziałach e-dokumentów stosuje się kryteria wystawcy
dokumentu:
• dokumenty urzędowe,
• prywatne;
oraz
jakości:
• dokumenty zwykłe
• kwalifikowane – wystawione z
użyciem podpisu elektronicznego.
 W zależności od profilu i finansów,
biblioteki gromadzą bazy danych,
czasopisma elektroniczne, multimedialne
książki, materiały konferencyjne.
Publikacje dostępne w postaci elektronicznej
są często szybszym, tańszym i wygodniejszym
sposobem
przekazywania
informacji
użytkownikowi.
Gry edukacyjne –
przygotowane z myślą
o dzieciach
Wydawnictwa fachowe,
np. z zakresu prawa, np.
wydawca LexisNexis
Polska, publikacje GUS
Gry i zabawy umysłowe –
tworzone w większości dla
dzieci i młodzieży
Dokumenty
elektroniczne
Podręczniki i pomoce do nauki w
szkołach podstawowych i średnich
(często materiały rekomendowane
przez MEN, np. seria eduROM)
Multimedialne podręczniki
do nauki języków obcych,
np. programy do nauki
języków
Wydawnictwa informacyjne:
encyklopedie, atlasy, mapy
(użytkownicy tych wydawnictw
często mają możliwość stałego
ich aktualizowania poprzez
Internet)
Publikacje przygotowane
na zlecenie władz
lokalnych, promujące
miejscowości, regiony,
zbytki.
Zbiory w bibliotekach gromadzi się poprzez zakupy
bezpośrednie i zamówienia oraz otrzymywane dary.
Warto też korzystać z formy zakupu pracy
z załączonymi dodatkami, takimi jak: filmowe
adaptacje lektur, programy CD-ROM itp.
Gromadzenie, opracowanie i udostępnianie nagrań
i dokumentów elektronicznych wiąże się z koniecznością
ich odczytywania w odpowiednich urządzeniach.
Dlatego biblioteka powinna być wyposażona w komputer
z odpowiednimi parametrami i napędem odczytującym
płyty zapisane w różnych formach.

Dokument elektroniczny, „Wikipedia” [online], Styczeń 2006, Aktualizacja 21.01.2012 [dostęp:
19.03.2012], Dostępny w Internecie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Dokument_elektroniczny.

Bogusz E., Wydawnictwa elektroniczne, Poradnik Bibliotekarza, 2010, nr 11, Dodatek: Nowe media w
bibliotece, s. 13-14.

Bogusz E., Wydawnictwa elektroniczne w Bibliotece Narodowej. Cz. 1. Gromadzenie, Poradnik
Bibliotekarza, 2011, nr 1, s. 6-8.

Gołębiowska L., Zbiory specjalne – nieksiążkowe w bibliotekach, 2008, 978-83-924008-3-7.

Waglowski P., Niezbędne elementy struktury dokumentów, „VaGla.pl” [online], Czerwiec 2006,
Aktualizacja 1.07.2006 [dostęp 21.03.2012], Dostępny w Internecie http://prawo.vagla.pl/node/6423.
Anna Ronowicz
Biblioteka Pedagogiczna
ul. Koszarowa 12; 72-300 Gryfice
tel. 91 384 33 78; e-mail: [email protected]
www.zcdn.edu.pl/gryfice