Transcript Potrzeby ludzkie i źródła ich powstawania Potrzeba jest to stan uświadomienia sobie braku czegoś.

Potrzeby ludzkie
i źródła ich powstawania
Potrzeba jest to stan
uświadomienia sobie
braku czegoś.
Źródła potrzeb
Źródłem potrzeb są fizyczne i duchowe
wymagania ludzkiego organizmu.
Wynikają one także z uczestnictwa
człowieka w życiu gospodarczym
i społecznym.
Potrzeby mogą wynikać
z różnorodnych przyczyn:
• fizycznych wymogów organizmu ludzkiego (np.
potrzeba oddychania, jedzenia)
• warunków przyrodniczych (np. potrzeba ochrony
przed zimnem czy wilgocią, konieczność zmiany
miejsca w przestrzeni)
• warunków życia społecznego (np. potrzeba
ochrony mienia czy życia, naśladownictwa)
• psychiki człowieka (np. potrzeba uznania
społecznego, miłości, dążenie do majątku,
wiedzy).
Potrzeby ludzkie możemy
podzielić na:
• Potrzeby podstawowe (naturalne) – to potrzeby
biologiczne, których zaspokojenie warunkuje
egzystencję człowieka (np. jedzenie, ubranie)
• Potrzeby wyższego rzędu – ich zaspokojenie
ma wpływ na rozwój intelektualny człowieka
• Potrzeby bieżące – ich zaspokojenie związane
jest związane jest z bieżącą działalnością
człowieka
• Potrzeby przyszłe – ich zaspokojenie zależy od
właściwie zaplanowanej działalności człowieka
Ciąg dalszy klasyfikacji potrzeb
• Potrzeby indywidualne – dotyczą pojedynczego
człowieka.
• Potrzeby zbiorowe – wiążą się z koniecznością
działania ludzi w grupach. Wynikają ze
współżycia ludzi między sobą, np. potrzeba
bezpieczeństwa
• Potrzeby jednorazowe – ujawniają się tylko raz
w jakimś okresie – np. wykształcenie.
• Potrzeby powtarzalne – powtarzające się
z mniejszą lub większą częstotliwością
(np. żywność, odzież)
Potrzeby ekonomiczne
To potrzeby, które można zaspokoić
dzięki konsumpcji dóbr i usług.
Klasyfikacja potrzeb według
Abrahama Harolda Maslowa
Najpowszechniej stosowaną klasyfikację potrzeb
opracował psycholog amerykański
A. H. Maslow. Podzielił on potrzeby na:
•
•
•
•
Fizjologiczne – pragnienie zaspokajania głodu, snu, itd.
Bezpieczeństwa – pragnienie życia, stałej pracy
Przynależności – do grupy, klasy, rodziny i miłości
Uznania i szacunku – pragnienie akceptacji,
niezależności.
• Samorealizacji – pragnienie wykorzystania własnego
potencjału umysłowego
Piramida potrzeb Maslowa
Koncepcja zgodnie,
z którą potrzeby ludzkie są
zhierarchizowane,
od podstawowych,
tzw. niższego rzędu
(fizjologiczne, bezpieczeństwa,
przynależności) do potrzeb
wyższego rzędu
(uznania i samorealizacji)
Cechy potrzeb :
• Nieograniczoność co do rodzaju
• Ograniczoność co do intensywności
odczuwania
• Zmienność
• Rozwojowość
Nieograniczoność co do rodzaju
Mimo zaspokojenia pewnych potrzeb
(a czasem nawet właśnie dzięki ich
zaspokojeniu) pojawiają się coraz to
nowe potrzeby - trudno byłoby znaleźć
kogoś, kto stwierdziłby, że zaspokoił już
wszystkie swoje potrzeby i nie ma już
żadnych innych
Ograniczoność co intensywności
ich odczuwania
W miarę zaspokajania potrzeby danego
rodzaju intensywność jej odczuwania
maleje (np. potrzebę jedzenia będziemy
odczuwać intensywniej po tygodniu
przymusowej głodówki niż po kolejnym
w danym dniu posiłku), niektóre jednak
z potrzeb - jak np. właśnie potrzeba
jedzenia - są potrzebami odradzającymi
się i wymagają systematycznego
zaspokajania.
Zmienność
Wynika ona z czasu, miejsca,
i warunków występowania potrzeb.
są one bowiem zależne np.
od wieku człowieka, płci, warunków
życia, a więc ulegają ciągłym
przeobrażeniom.
Rozwojowość
Rozwojowość potrzeb jest wynikiem
postępu cywilizacyjnego.
Potrzeby są ilościowo nieograniczone
i nie można ich zmierzyć.
Stale się odradzają i są różnorodne.
Potrzeby są siłą napędową gospodarki,
gdyż chęć ich zaspokajania nakłania ludzi
do racjonalnego gospodarowania
posiadanymi zasobami
i do podejmowania działalności
gospodarczej.
Środki zaspokajania potrzeb
ekonomicznych
Środki służące do zaspokajania potrzeb ekonomicznych
Usługi
Dobra (produkty)
Dobra wolne
Dobra gospodarcze
Materialne
(rzadkie)
Dobra konsumpcyjne
Dobra produkcyjne
Dobra
konsumpcyjne
jednorazowego
użytku
Dobra
produkcyjne
jednorazowego
użytku
Dobra
konsumpcyjne
trwałego użytku
Dobra
produkcyjne
trwałego użytku
Niematerialne
Pojęcie rzadkości
Rzadkość - to luka miedzy ogólną sumą dóbr
i usług, których ludzie potrzebują, aby zaspokoić
różnorodne potrzeby, a możliwościami ich
wytworzenia. Gdyby nie występowało zjawisko
rzadkości nie byłoby powodów do studiowania
ekonomi, a więc do szukania odpowiedzi na
pytania :
co, jak, ile i dla kogo wytwarzać?
Dobra - środki do zaspokajania
potrzeb
Środkami zaspokajania ludzkich potrzeb są
najogólniej rzecz biorąc różnego rodzaju
dobra ( ang. goods). Mogą one to robić
w sposób bezpośredni, gdy są to dobra
konsumpcyjne lub pośrednio, gdy jedynie
przyczyniają się w procesie produkcji
do powstawania innych, zaspokajających
potrzeby ludzkie dóbr konsumpcyjnych.
Termin ” dobra „ odnoszony jest
zazwyczaj do czegoś, co jest dla
człowieka pożyteczne, służy mu, jest dla
niego cenne, czyli musi mieć dlań jakąś
wartość. W tym sensie do dóbr należą
także usługi, czyli te szczególne dobra,
które zaspakajają nasze potrzeby będące
rezultatem bezpośredniego wykonywania
jakieś pożytecznej dla konsumenta pracy,
np. strzyżenie, czy naprawa zepsutego
telewizora.
Klasyfikacja dóbr:
• Dobra wolne (ang.free goods), występują
w otaczającym nas świecie w formie
nieprzetworzonej przez człowieka, gotowej do
natychmiastowego użycia i w zasadzie
w ilościach nieograniczonych .Dobra te to
najczęściej dary natury - otrzymywane są zatem
bezpłatnie. Do kategorii tej możemy zaliczyć:
powietrze wodę, energię słoneczną itp.
Najczęściej dostarczane są bezpłatnie.
• Dobra ekonomiczne – gospodarcze,
rzadkie
(ang. economics goods ).
Mają one dwie istotne cechy. Po pierwsze do ich
wytworzenia trzeba użyć pewnych ilości (nakładów) ludzkiej
pracy oraz innych dóbr ekonomicznych i wolnych. Dobra
ekonomiczne wytwarzane są z ograniczonej ilości zasobów
występują zatem również w ograniczonych ilościach. Dóbr
tych nigdy nie starcza dla wszystkich chętnych do ich
posiadania i użytkowania, musi zatem istnieć jakiś sposób ich
rozdziału.
Wiąże się z tym druga cecha dóbr ekonomicznych.
Ponieważ czynniki wytwórcze są zawsze czyjąś własnością,
za ich użycie do wytwarzania czegokolwiek trzeba płacić.
Podsumowując dobra ekonomiczne wytwarzane z
ograniczonej ilości zasobów są dobrami rzadkimi tzn. takimi,
które w danym czasie mogą być wytworzone w ograniczonej,
zależnej od dostępności czynników wytwórczych i obecnej
technologii, ilości. Nie mogą być zatem dostarczane
bezpłatnie, czyli inaczej mówiąc mają one rynkową cenę.
Dobra rzadkie dzielimy na:
• Dobra konsumpcyjne – to dobra służące
bezpośrednio do zaspokajania naszych
potrzeb, zużywane są „zaraz po ich
wyprodukowaniu”
• Dobra produkcyjne – pośrednio zaspokajają
nasze potrzeby gdyż służą do wytwarzania
dóbr konsumpcyjnych. Dobra te są zużywane
w procesie produkcji. Wyróżniamy dobra
produkcyjne nietrwałego (jednorazowego)
użytku i trwałego użytku.
Definicja usługi
Zespół czynności wykonywanych przez jedne podmioty
gospodarcze na rzecz innych podmiotów w celu
zaspokojenia ich potrzeb konsumpcyjnych
lub produkcyjnych
lub
Działanie podejmowane w celu zaspokojenia określonej
potrzeby (lub potrzeb) klienta i realizowane z udziałem
klienta, często - w celach komercyjnych. Klientem może
być osoba fizyczna, organizacja i każdy inny podmiot.
Usługa może obejmować czynności niematerialne, jak
porada techniczna, reprezentowanie kogoś przed urzędem
czy sądem lub materialne, jak wykonawstwo konkretnych
przedmiotów (np.: dokumentacji technicznej).
Podstawowe cechy usług:
•
•
•
•
brak możliwości tworzenia zapasów usług,
niematerialność,
ulotność,
jednoczesność produkcji i konsumpcji
usług w czasie,
• różnorodność miejsca i czasu świadczenia
usług.
Rodzaje usług
• Materialne – działalność człowieka
skierowana jest na przedmiot (usługi
szewskie, fryzjerskie, itp.)
• Niematerialne – działalność człowieka
skierowana jest na innych ludzi np. usługi
przewozu osób, usługi prawnicze, itp.)
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ