Transcript Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania rozwoju powiatu X Uwarunkowania demograficzne Dynamika ludności Zmiany liczby ludności wynikają z ruchu naturalnego oraz ruchu migracyjnego.

Społeczno-ekonomiczne
uwarunkowania
rozwoju powiatu X
Uwarunkowania demograficzne
Dynamika ludności
Zmiany liczby ludności wynikają z ruchu naturalnego oraz
ruchu migracyjnego. Przyrost (ubytek) naturalny ma większe
znaczenie w skali świata, migracje odgrywają większą rolę w
skali regionalnej i lokalnej (Jędrzejczyk 2001).
Zmiany liczby ludności można przedstawić za pomocą
bezwzględnego przyrostu bądź ubytku.
Ryc. 1.1. Liczba ludności gmin powiatu gdańskiego w latach 1999, 2004 i 2009
Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Regionalnych 2010
Dynamikę zmian ludności przedstawia się za pomocą miar
względnych. Do miar stosowanych w analizach
ludnościowych należą indeksy.
Wyróżnia się indeksy jednopodstawowe – gdy przyjmuje się
stałą podstawę porównań:
yt/0 = (yt / y0)* 100
Tabl. 1.1. Dynamika zmian liczby ludności w gminach
powiatu gdańskiego w latach 1999-2009
Gmina
Kolbudy
Pruszcz Gdański
m. Pruszcz Gdański
Pszczółki
Trąbki Wielkie
Cedry Wielkie
Przywidz
Suchy Dąb
2009
1999=100
143
136
118
116
109
108
106
106
Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych
Regionalnych 2010
Dynamika zmian
1999=100
135 i powyżej
115 do 135
poniżej 115
Pruszcz
Pruszcz Gdański
Gdański
Kolbudy
Kolbudy
Cedry
Cedry Wielkie
Wielkie
m.
m. Pruszcz
Pruszcz Gdański
Gdański
Przywidz
Przywidz
Suchy
Suchy Dąb
Dąb
Trąbki
Trąbki Wielkie
Wielkie
0
5
Pszczółki
Pszczółki
10 km
Ryc. 1.2. Dynamika zmian liczby ludności w gminach powiatu
gdańskiego w latach 1999-2009
Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Regionalnych
2010
Ruch naturalny
Na ruch naturalnych składają się małżeństwa i
rozwody oraz urodzenia i zgony. Prowadzą one do
zmian w strukturze płci i wieku ludności. Struktura
płci i wieku również oddziałuje na wielkość urodzeń
i zgonów (Jagielski 1978).
Przyrost naturalny jest różnicą między liczbą
urodzeń żywych a liczbą zgonów
Pnatur = Używe - Z
Współczynnik przyrostu naturalnego jest różnicą
między współczynnikiem urodzeń żywych a
współczynnikiem zgonów
WPnatur = WUżywe - WZ
Współczynnik urodzeń oblicza się dzieląc liczbę
urodzeń przez liczbę ludności w środku roku a
następnie mnożąc przez 1000. Współczynnik ten
określa liczbę urodzeń na 1000 ludności czyli w
promilach.
WU = (Ut / Lt)*1000
Współczynnik zgonów oblicza się dzieląc liczbę
zgonów przez liczbę ludności w środku roku a
następnie mnożąc przez 1000. Współczynnik ten
określa liczbę zgonów na 1000 ludności czyli w
promilach.
WZ = (Zt / Lt)*1000
Tabl. 1.2. Ruch naturalny ludności w gminach powiatu gdańskiego w latach 1999,
2004 i 2009
Urodzenia żywe
Gminy
Cedry Wielkie
Kolbudy
m. Pruszcz Gdański
Pruszcz Gdański
Przywidz
Pszczółki
Suchy Dąb
Trąbki Wielkie
1999
11,9
12,9
7,6
13,1
12,5
14,5
11,8
14,1
2004
12,0
10,9
9,3
11,2
10,4
12,1
6,5
12,8
2009
11,6
12,5
13,3
11,4
14,3
10,4
12,6
15,2
Zgony ogółem
na 1000 ludności
1999
2004
2009
12,5
7,9
8,1
5,7
5,6
5,1
7,5
7,2
6,6
6,8
5,5
6,2
8,0
9,6
7,2
6,1
6,2
7,9
9,9
9,4
6,1
6,7
7,9
8,3
Przyrost naturalny
1999
-0,7
7,2
0,1
6,3
4,5
8,3
1,9
7,4
Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Regionalnych 2010
2004
4,1
5,3
2,1
5,7
0,8
5,9
-2,9
4,9
2009
3,4
7,3
6,7
5,2
7,0
2,5
6,6
6,8
Ruch naturalny
na 1000 ludności
15
Urodzenia
Zgony
Przyrost naturalny
Kolbudy
Kolbudy
Pruszcz
Pruszcz Gdański
Gdański
m.
m. Pruszcz
Pruszcz Gdański
Gdański
Cedry
Cedry Wielkie
Wielkie
Przywidz
Przywidz
Suchy
Suchy Dąb
Dąb
Trąbki
Trąbki Wielkie
Wielkie
0
5
Pszczółki
Pszczółki
10 km
Ryc. 1.3. Ruch naturalny ludności w gminach powiatu gdańskiego w 2009 roku.
Źródło: opracowanie własne na podstawie tabl. 1.2
Migracje
Migracje są to przemieszczenia związane ze zmianą miejsca
zamieszkania. Dzieli się je m.in.. ze względu na kierunek
(miasto-wieś) i zasięg (wewnętrzne i zewnętrzne).
W badaniach migracji określa się jego saldo, które jest
różnicą między napływem ludności a jej odpływem
(imigracja minus emigracja). W celach porównawczych
stosuje się współczynnik salda migracji.
Współczynnik salda migracji jest różnicą między liczbą
imigrantów i emigrantów podzieloną przez średnią liczbę
ludności i pomnożoną przez stałą (najczęściej 1000).
WSM = (I - E / Lt)*1000
Współczynnik salda migracji można również obliczyć
dodając do siebie saldo migracji wewnętrznych i
zewnętrznych, następnie dzieląc przez średnią liczbę ludności
i mnożąc przez stałą (najczęściej 1000).
WSM = (SMW + SMZ / Lt)*1000
Tabl. 1.3. Migracje ludności w gminach powiatu gdańskiego w latach 1999, 2004 i
2009
Gminy
Pruszcz Gdański
Kolbudy
m. Pruszcz Gdański
Pszczółki
Cedry Wielkie
Trąbki Wielkie
Suchy Dąb
Przywidz
Saldo migracji
na 1000 ludności
1999
2004
2009
18,5
27,3
38,0
35,1
34,7
24,9
6,1
13,9
19,3
8,6
11,9
16,6
-0,2
4,6
4,7
0,3
6,2
4,5
-2,4
-1,0
2,8
4,1
3,2
0,4
Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Regionalnych 2010
Saldo migracji
na 1000 ludności
40
Kolbudy
Kolbudy
1999 r.
2004 r.
2009 r.
Pruszcz
Pruszcz Gdański
Gdański
m.
m. Pruszcz
Pruszcz Gdański
Gdański
Przywidz
Przywidz
Cedry
Cedry Wielkie
Wielkie
Suchy
Suchy Dąb
Dąb
Pszczółki
Pszczółki
Trąbki
Trąbki Wielkie
Wielkie
0
5
10 km
Ryc. 1.4. Migracje ludności w gminach powiatu gdańskiego w latach 1999, 2004 i
2009
Źródło: opracowanie własne na podstawie tabl. 1.3
Przyrost rzeczywisty
Przyrost rzeczywisty jest wypadkową ruchu naturalnego i
migracyjnego. Gdy przyrost rzeczywisty jest ujemny
mówimy o ubytku ludności.
W celach porównawczych określa się współczynnik przyrostu
rzeczywistego. Współczynnik ten jest sumą współczynnika
przyrostu naturalnego i współczynnika salda migracji.
WPRz = (WPnatur + WSM)
Tabl. 1.4. Przyrost rzeczywisty ludności w gminach powiatu gdańskiego w latach 1999,
2004 i 2009
Przyrost naturalny
Gminy
Pruszcz Gdański
Kolbudy
m. Pruszcz Gdański
Pszczółki
Trąbki Wielkie
Suchy Dąb
Cedry Wielkie
Przywidz
1999
6,3
7,2
0,1
8,3
7,4
1,9
-0,7
4,5
2004
5,7
5,3
2,1
5,9
4,9
-2,9
4,1
0,8
2009
5,2
7,3
6,7
2,5
6,8
6,6
3,4
7,0
Saldo migracji
na 1000 ludności
1999
2004
2009
18,5
27,3
38,0
35,1
34,7
24,9
6,1
13,9
19,3
8,6
11,9
16,6
0,3
6,2
4,5
-2,4
-1,0
2,8
-0,2
4,6
4,7
4,1
3,2
0,4
Źródło: opracowanie własne na podstawie tabl. 1.2 i 1.3
Przyrost rzeczywisty
1999
24,8
42,3
6,2
16,9
7,7
-0,5
-0,8
8,6
2004
33,0
40,0
16,0
17,8
11,1
-3,9
8,7
3,9
2009
43,2
32,3
26,0
19,1
11,4
9,3
8,1
7,4