Transcript B. Op maat werken aan taal

Op maat werken aan taal
Over de invoering van Muiswerk
op de Emmausschool in
Rotterdam
Rob Royen, ICT-coördinator, leerkracht, taalwerkgroeplid
Programma workshop
Korte introductie
Inhoudelijke informatie Muiswerk Woorden
Inhoudelijke informatie Muiswerk Begrijpend Lezen
Gebruik van deze programma’s
Waarom digitaal leren?
Muiswerk anno 2014
Vragen en opmerkingen
Een korte introductie
Katholieke basisschool in het Nieuwe Westen, in Rotterdam
Delfshaven
Drie jaar lang onderwijskansenschool, daarna taalpilotschool
Extra onderwijstijd voor leerlingen die op cito op c/d-niveau zitten,
voor begrijpend lezen en woordenschat
Zoektocht naar geschikte software: uitdagend, zelfcorrigerend,
inhoudelijk sterk
Wij kwamen uit bij Muiswerk Woorden en Muiswerk Begrijpend
Lezen
Geselecteerde leerlingen werkten 2x drie kwartier extra aan o.a.
Muiswerk
De programma’s in een notendop woorden
Een didactische basisregel is dat het leren van woorden nooit in één keer
gebeurt (Verhallen & Verhallen, 1994). Op de eerste plaats moet kennisgemaakt worden met de betekenis
van nieuwe woorden (semantiseren). Dat kan gebeuren door de betekenis van die woorden uit te leggen. In
de Muiswerk-programma’s is echter gekozen voor een meer actieve kennismaking. De leerlingen zien
plaatjes en moeten zelf uitvinden welk woord bij elk plaatje hoort. Vervolgens moet voldoende geoefend
worden om ervoor te zorgen dat zij die betekenis ook onthouden (consolideren). Ten slotte moet ook
nagegaan worden of zij de betekenissen werkelijk kennen (controleren). De thema's van Woorden 1-2-3 zijn
opgebouwd volgens deze drieslag van semantiseren, consolideren en controleren.
Muiswerk Woorden 1 – 2 – 3
400 – 600 – 1000 woorden
Drie toetsen, op basis daarvan
wordt het oefenprogramma
samengesteld
De thema’s in woorden 1-2-3
De programma’s in een notendop begrijpend lezen
Tien deelvaardigheden:
1. een tekst selecteren;
2. een strategie bepalen voor het lezen van déze tekst;
3. betekenis van woorden en woordgroepen achterhalen;
4. relaties leggen binnen de tekst;
5. relaties leggen buiten de tekst;
6. structuur van de tekst herkennen;
7. tekstsoort herkennen;
8. onderwerp van tekst bepalen;
9. doel van tekst vaststellen;
10. de tekst beoordelen.
Welke aspecten van begrijpend lezen worden geoefend?
Groep 3:
 informatie reproduceren;
 informatie afleiden;
 antecedenten van voornaamwoorden benoemen;
 chronologie van een verhaal vaststellen;
 thema vaststellen
Groep 4:
 informatie reproduceren;
 informatie afleiden (moeilijke woorden);
 antecedenten van voornaamwoorden benoemen;
 chronologie van een verhaal vaststellen; thema vaststellen;
 verhaal beoordelen op waar of niet waar; leuk, spannend, mooi.
Groep 5:
 informatie reproduceren;
 informatie afleiden (moeilijke woorden, oorzaak-gevolg);
 antecedenten van voornaamwoorden en enkele voegwoorden benoemen;
 chronologie van een verhaal vaststellen; hoofd- en bijzaken onderscheiden; thema vaststellen;
 verhaal beoordelen op waar of niet waar, leuk, spannend, mooi;
 doel van enkele teksten bepalen.
Welke aspecten van begrijpend lezen worden geoefend?
Groep 6:
 manieren van lezen
 onderwerp
 bedoeling van de schrijver
 soorten teksten
 moeilijke woorden afleiden
 moeilijke woorden opzoeken
 voorspellend lezen
Groep 7:
 verwijswoorden
 hoofd- en bijzaken
 hoofdgedachte
 mening, reden, conclusie
 oorzaak en gevolg
 kritisch lezen
Na de taalpilot…
De Muiswerkprogramma’s worden stapsgewijs
geïntegreerd in het lesprogramma
In de klas: schakelgroep, met instromers uit alle windstreken,
werken op maat met voornamelijk Muiswerk Woorden
In het ICT-lokaal: een halve groep leerlingen werkt gedurende
een half uur 1x per week aan Muiswerk Begrijpend Lezen of,
wanneer de leerkracht dit beter vindt, aan Muiswerk Woorden
Waarom digitaal leren met Muiswerk?
Adaptiviteit. De computer kan aard en het tempo van het lesmateriaal automatisch
aanpassen aan het ontwikkelingsniveau van de leerling. Dat is een vorm van
individualisering, los van de aandacht van de leraar.
Responsiviteit. De computer kan veelvuldig bekrachtigend of correctief reageren op
gegeven antwoorden.
Diagnostische waarde. Antwoorden kunnen geregistreerd worden voor latere inspectie
(wat in de praktijk helaas zelden gebeurt).
Motivationele waarde. Werken met de computer is voor veel leerlingen motiverend.
Innovatieve waarde. De computer kan dingen aanbieden die via andere leermiddelen niet
mogelijk zijn.
Situatie anno 2014:
Een groot deel van de collega’s heeft een
workshop gevolgd over Muiswerk Online
Ouders hebben een workshop gevolgd tijdens
een educatieve ouderavond
Alle groepen 4 t/m 8 werken met de
programma’s van Muiswerk
Dank voor uw aandacht