PREZENTACJA PRZYGOTOWANA W RAMACH PROJEKTU: „ZGIERZ – MOJA MAŁA OJCZYZNA”

„ZABYTKOWE MIASTO TKACZY”

Historia „Miasta Tkaczy” sięga lat 20- tych XIX wieku, gdy utworzono w Zgierzu pierwszy ośrodek przemysłu włókienniczego w Polsce. Działo się to w czasach Królestwa Kongresowego.

W 1821 r. miało miejsce przełomowe wydarzenie: podpisano tak zwaną „Umowę Zgierską”, określającą zasady osadnictwa tkaczy i ich przywileje. Projekt ten spowodował napływ do miasta ponad 300 sukienników, był niejako odpowiednikiem nam współczesnych Stref Ekonomicznych. Jednym z inicjatorów tego wydarzenia był Rajmund Rembieliński

RAJMUND LUBICZ REMBIELIŃSKI WYBITNĄ OSOBOWOŚCIĄ ZGIERZA

Urodził się w Warszawie w 1775 r. Można powiedzieć, że był autorem i realizatorem pomysłu osadzania w Zgierzu, Łodzi, Łęczycy, sprowadzonych z zagranicy tkaczy i farbiarzy. Dzięki Rembielińskiemu powstaje 30 marca 1821 r.

znana "umowa zgierska", wzorcowa umowa, która była podstawą do osiedlenia tkaczy w miastach Królestwa. A więc Zgierz ma mu wiele do zawdzięczenia, a także Łódź, która dzięki niemu wyrosła na potęgę przemysłu bawełnianego.

Sukiennicy, którzy przybywali do Zgierza otrzymywali ulgi i przywileje. Na okres sześciu lat zwolnieni byli od podatków, opłat celnych za przewożony majątek ruchomy oraz służby wojskowej, otrzymywali bezpłatnie plac, drewno do budowy domu, pożyczki na uruchomienie produkcji.

Do Zgierza przybywali osadnicy z Prus i Księstwa Poznańskiego, Polacy z rejonu Małopolski, pojawiali się również Rosjanie, a w późniejszym okresie Żydzi. Zgierz stał się miastem czterech kultur.

Przybyli osadnicy w nowej części Zgierza, na wybranej działce budowali domy według jednego projektu. Domy były drewniane na podmurowaniu, kryte czerwoną dachówką.

Na parterze tworzono warsztaty tkackie, piętro stanowiło część mieszkalną.

PRACA W DOMACH TKACZY

W ciągu kilkunastu następnych lat wielokulturowe miasto Zgierz stało się największym producentem sukna w środkowej części Europy. Po wyjątkowej jakości sukno ustawiały się kolejki. Zgierz uznawano powszechnie za „miasto cudu gospodarczego”.



Szybki rozwój techniki spowodował, że małe warsztaty tkackie odchodziły w zapomnienie. Produkcja tkanin przeniosła się do manufaktur i fabryk, które powstały w Zgierzu oraz w jego okolicach. Zgierskie domy tkaczy zmieniały swoją funkcję, z produkcyjnej na mieszkalną.

Na obrzeżach Zgierza nastąpił rozkwit nowej murowanej architektury.

ZGIERSKIE ZAKŁADY WŁÓKIENNICZE



W okresie po II wojnie światowej zapomniane drewniane domy z czynszowych przekształcono w lokale socjalne, które popadały w ruinę. Świadectwo czasów świetności Zgierza odchodziło w zapomnienie.



Przez ostatnie lata zgierzanie zastanawiali się nad przyszłością drewnianej tkanki miasta, która w dużej części w niezmiennej postaci przetrwała dziejowe burze, stając się spuścizną kulturową regionu.

  

W grudniu 2003 r. powstał Park Kulturowy Miasto Tkaczy, powołany na mocy uchwały Rady Miasta Zgierza, z inspiracji Prezydenta Miasta Zgierza.



.

Granice parku kulturowego obejmują tereny położone przy ulicach: G. Narutowicza, Ks. Sz. Rembowskiego, 1 Maja, Długiej, 3 Maja, H. Dąbrowskiego i N. Barlickiego.

Jest to fragment zachowanego układu szachownicowego ulic o regularnym podziale na równej wielkości parcele.

Obszar zawiera zachowaną w niezmiennym stanie najcenniejszą grupę zabytków Zgierza – unikalny XIX-wieczny zespół około 30 klasycystycznych drewnianych domów tkaczy wraz z układem ulic.

 

Równolegle z powołaniem do życia parku kulturowego, przygotowano projekty związane z pozyskaniem środków finansowych na prowadzenie prac rewitalizacyjnych. Projekt "Rewitalizacja i rozwój historycznego kompleksu architektury drewnianej Zgierza" realizowany był od grudnia 2009 roku. Kosztował 7,5 mln zł z czego 5,5 mln zł pochodziło z dotacji Funduszu Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Wybrane drewniane domy poddane zostały procesowi rewitalizacji

REWITALIZACJA DOMÓW TKACZY r

REWITALIZACJA DOMÓW TKACZY r

Odnowiono grupę strategicznie ważnych czterech budynków oraz dwa ciągi uliczne kryte polnym kamieniem, wyposażone w latarnie gazowe (ul Księdza Szczepana Rembowskiego i Gabriela Narutowicza).



I DZIŚ DOMY TKACZY DAWNIEJ I - DZIŚ



I DZIŚ DOMY TKACZY DAWNIEJ maj 2009

I DZIŚ DAWNIEJ maj 2009

ZABYTKOWE DOMY TKACZY



Odrestaurowane drewniane budynki z początku XIX wieku stały się wizytówką Zgierza. Oprócz obcowania z unikalną architekturą, Park Kulturowy "Miasto Tkaczy" oferuje turystom bogaty wybór usług kulturalnych. W odnowionych domach tkaczy swoją siedzibę mają organizacje i instytucje użyteczności publicznej.

   

Punkt Informacji Turystycznej, który



zajmuje się organizacją wycieczek i sprzedażą pamiątek.

DOM TURYSTY

W Domu Turysty mieści się również Muzeum Lalek. Największy zbiór zabawek w centralnej Polsce. Ponad tysiąc zabawek pochodzących z lat 1950-60 od prywatnej kolekcjonerki Wiesławy Zeler.

MUZEUM LALEK



W Centrum Konserwacji Drewna, odbywają się szkolenia z technik konserwacji elementów drewnianych. Pracownicy chętnie prowadzą zajęcia i warsztaty dla grup szkolnych.

CENTRUM KONSERWACJI DREWNA

CENTRUM KONSERWACJI DREWNA - PRACA



W Muzeum Miejsca można zapoznać się



z techniką produkcji sukna i m.in. spróbować swoich sił w tkaniu na oryginalnym krośnie z lat dwudziestych XIX wieku. W muzeum prezentowane są również eksponaty z epoki. W drugiej części Muzeum Miejsca prezentowany jest proces rewitalizacji Parku Kulturowego Miasto Tkaczy.

KROSNO Z LAT 20 – TYCH XIX WIEKU

Centrum Kultury Dziecka jest filią Miejskiego Ośrodka Kultury od 2008 roku. Mieści się w zabytkowym budynku przy ul. Rembowskiego 17, odbudowanym w ramach Projektu „Rewitalizacja Strefy Śródmiejskiej Miasta Zgierza”

CENTRUM KULTURY DZIECKA



W Mieście Tkaczy swoje prace prezentują zgierscy artyści

PP

  

Docelowo władze miasta chcą zrekonstruować wszystkie domy w rejonie Miasta Tkaczy. W jego obrębie w przyszłości ma także powstać hotel i restauracje. Odrestaurowane domy tkaczy wraz z otaczającą je zabudową wzdłuż ulic Narutowicza i Rembowskiego stanowić będą atrakcyjną formę spędzenia wolnego czasu. Nie jest to bowiem tradycyjny skansen. Oprócz zabytków w rejonie tym będzie można odpocząć, zjeść, zrobić zakupy, a nawet przenocować.

DOMY TKACZY W PRZYSŁOŚCI

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

Prezentacja przygotowana przez uczniów klasy 5a Rok szkolny 2014/2015

Źródła informacji:  http://www.miastotkaczy.pl/  http://cms.miasto.zgierz.pl/  http://pl.wikipedia.org/