Transcript prezentacja pps na temat rozwoju gospodarczego

Rozwój gospodarczy państw
świata
Opracowała: Anna Kodyniak
Rozwój gospodarczy państw świata
• Mierniki rozwoju gospodarczego państw
• Podział krajów ze względu na różny
poziom rozwoju gospodarczego
• Cechy krajów wysoko rozwiniętych
• Cechy krajów słabo rozwiniętych
• Przyczyny i konsekwencje podziału świata
na biedne Południe i bogatą Północ
• Bibliografia
Mierniki rozwoju gospodarczego
•
•
•
•
•
Społeczne
Ekonomiczne
Gospodarcze
Demograficzne
Uwzględniające
jakość życia
Mierniki ekonomiczne
• PKB na 1 mieszkańca
• Dynamika przyrostu PKB
• Udział poszczególnych działów
w tworzeniu PKB
• Stopa bezrobocia
PKB na 1 mieszkańca
Źródło: Mały Rocznik
Statystyczny GUS 2006
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Dynamika PKB i stopa bezrobocia
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Źródło: Mały
Rocznik
Statystyczny
GUS 2006
Wskaźniki gospodarcze
• Struktura towarowa handlu zagranicznego
• Struktura zawodowa ludności
• Udział kraju w światowej produkcji energii
elektrycznej
• Intensywność produkcji rolnej
Struktura zawodowa ludności
Źródło: Kop J., Kucharska M.,
Szkurłat E.: Geografia
społeczno-ekonomiczna
Podręcznik Liceum
ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo
Szkolne PWN, Warszawa 2003
Źródło: Mały
Rocznik
Statystyczny
GUS 2006
Udział wpływów z turystyki
w wartości eksportu
Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005
Wskaźniki demograficzne
•
•
•
•
Śmiertelność niemowląt
Średnia długość życia
Odsetek ludności nieumiejącej czytać
Poziom skolaryzacji
Średnia długość trwania życia
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Źródło: Mały
Rocznik
Statystyczny
GUS 2006
Analfabetyzm
Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005
Źródło: Kądziołka J.,
Kocimowski K.,
Wołonciej E.: Świat w
liczbach 2006/2007.
Książka wraz z płytą
CD. Wyd. WsiP.
Wskaźniki społeczne
• Spożycie kalorii i białka
• Udział wydatków na żywność w budżetach
domowych
• Liczba ludności przypadająca na 1 lekarza
• Dostęp do wody pitnej
Dzienne spożycie kalorii i białka
Źródło: Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004
Liczba osób przypadająca na 1 lekarza
Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005
Ludność w przeliczeniu na
1 lekarza. Łóżka w szpitalach
Źródło: Kądziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E.: Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. WsiP.
Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005
Dostęp ludności do wody pitnej
Źródło: Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004
HDI (Human Development Index)
Jest to wskaźnik rozwoju ludzkości uwzględniający
jakość życia. Obejmuje:
• Poziom PKB na 1 mieszkańca
• Średnią długość trwania życia
• Poziom higieny
• Poziom usług medycznych
• Odsetek osób nie umiejących czytać (KSR)
• Odsetek osób rozpoczynających szkołę średnią
i studia wyższe (KWR)
HDI
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Podział krajów ze względu na
różny poziom rozwoju
gospodarczego
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Kraje wysoko rozwinięte
gospodarczo (KWR), wg PKB
• PKB na 1 mieszkańca powyżej 15 000 $ i wysoki
udział usług w tworzeniu PKB
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Kraje średnio rozwiniętego
gospodarczo wg PKB
• PKB na 1 mieszkańca wynosi od 7000 do
15 000 $
• Kraje: Meksyk, Brazylia, Wenezuela,
Argentyna, Chile, RPA, Libia, Malezja,
Polska, Czechy, Słowacja, Węgry,
Białoruś, Rosja, Litwa, Łotwa, Estonia
Kraje słabo rozwinięte gospodarczo
(KSR)
• PKB na 1 mieszkańca wynosi poniżej
7 000 $
• Wysoki udział rolnictwa i leśnictwa
w tworzeniu PKB
• Kraje: Chiny, Kazachstan, Iran, Turcja,
Ukraina
Najbiedniejsze: Etiopia, Sudan, Mali,
Niger, Nigeria, Demokratyczna Republika
Kongo
KWR wg HDI
• Wskaźnik w krajach wysoko rozwiniętych
zawiera się w wartościach powyżej 1
• Kraje: USA, Kanada, Japonia, Australia,
Nowa Zelandia, Chile, Argentyna, kraje
Europy Zachodniej, Polska, Czechy,
Słowacja, Węgry, Izrael
Kraje średnio rozwinięte
gospodarczo wg HDI
• Wskaźnik zawiera się w wartościach
0,5 do 0,8
KSR wg HDI
• Wskaźnik zawiera się w wartościach
poniżej 0,5
• Kraje: kraje Afryki Równikowej, Nepal,
Afganistan, Bangladesz, Laos
HDI
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Cechy KWR
Cechy demograficzne KWR
•
•
•
•
•
•
•
•
Niski lub ujemny przyrost naturalny
Starzejące się społeczeństwo
Wysoka średnia długość życia
Dominacja zatrudnienia w III i IV sektorze
gospodarki
Dostępność wody pitnej
Niska śmiertelność niemowląt
Niski poziom analfabetyzmu
Wysoki stopień skolaryzacji
Cechy ekonomiczne KWR
• Duży popyt na usługi i dobra konsumpcyjne
• Wysoki udział usług w tworzeniu PKB
• Wysoki udział handlu zagranicznego w
tworzeniu PKB
• Dobrze rozwinięty przemysł przetwórczy z
działami high – tech
• Chłonny rynek zbytu
• Malejąca energochłonność produkcji
• Rosnąca wydajność pracy
• Tworzenie i eksport nadwyżek kapitałowych
Cechy ekologiczne KWR
• Inwestycje proekologiczne i zamykanie
szkodliwych dla środowiska działów przemysłu
powodujące poprawianie się stanu środowiska
• Wysoka świadomość ekologiczna
społeczeństwa
• Malejąca emisja CO2 i SO2 w związku z coraz
częstszym używaniem gazu ziemnego, energii
jądrowej lub odnawialnych źródeł energii
Cechy rolnictwa KWR
• Wysoka kultura rolna
• Wysoka towarowość rolnictwa
• Wysoki udział roślin przemysłowych, warzyw i owoców w
produkcji rolnej
• Wysoki udział hodowli w produkcji rolnej
• Niski odsetek osób czynnych zawodowo zatrudnionych
w rolnictwie
• Duża powierzchnia gospodarstw rolnych
• Specjalizacja produkcji rolnej
• Wysoki stopień mechanizacji i chemizacji
• Dostosowywanie się rolnictwa do potrzeb rynkowych
• Dobrze rozwinięte zaplecze obsługi rolnictwa
• Duży dostęp do środków produkcji rolnej
Cechy KSR
Cechy demograficzne KSR
• Wysoki przyrost naturalny
• Urbanizacja w początkowym stadium lub
nadurbanizacja (kraje Ameryki Łacińskiej)
• Niska średnia długość życia
• Dominacja zatrudnienia w I sektorze gospodarki
• Wysoka śmiertelność niemowląt
• Wysoki poziom analfabetyzmu
• Niski poziom skolaryzacji
• Niska dostępność do wody pitnej
Cechy ekonomiczne KSR
• Niski poziom PKB na 1 mieszkańca
• Niska kumulacja kapitału pozwalająca produkować
artykuły typu: odzież i żywność
• Niska wydajność pracy
• Niski udział handlu zagranicznego w tworzeniu PNB
• Brak specjalizacji produkcji przemysłowej
• Brak nadwyżek eksportowych
• Rosnące bezrobocie
• Surowce i płody rolna są głównym produktem
eksportowym
• Zadłużenie zagraniczne ze względu na niskie ceny
towarów wymienionych powyżej
• Niedorozwój infrastruktury technicznej
• Nisko wykwalifikowana siła robocza
Cechy ekologiczne KSR
• Brak pieniędzy na inwestycje ekologiczne
• Rozwój tradycyjnych gałęzi przemysłu
sprzyjających degradacji środowiska
• Udostępnianie swoich terytoriów za środki
finansowe na składowanie szkodliwych
odpadów i śmieci
• Degradacja środowiska np. wycinanie lasów
pierwotnych, w związku z rozwojem
cywilizacyjnym (na pola uprawne, drzewo na
opał, drzewo na sprzedaż, rozwój miast, szlaki
komunikacyjne)
Cechy rolnictwa KSR
• Niski poziom mechanizacji i chemizacji
• Monokulturowa uprawa roślin eksportowych prowadząca do
degradacji najlepszych gleb
• Niski udział hodowli w produkcji rolnej
• Dominacja upraw roślin alimentacyjnych związana ze wzrostem
zapotrzebowania na żywność
• Niedorozwój przetwórstwa rolno – spożywczego
• Brak płodozmianu prowadzący do wyjałowienia gleb
• Nieumiejętne nawodnianie prowadzące do zasolenia gleb
• Rozdrobnienie gospodarstw rolnych
• Wysokie zatrudnienie w rolnictwie
• Niska kultura rolna
• Stosowanie prymitywnych typów rolnictwa (żarowo – odłogowe,
pasterstwo koczownicze) w najbiedniejszych krajach
Przyczyny i konsekwencje
podziału świata na biedne
Południe i bogatą Północ
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Przyczyny dysproporcji
• Dominacja I sektora w KSR
• Coraz niższe ceny surowców i płodów rolnych na
rynkach światowych a tym samym coraz niższe wpływy z
eksportu w krajach Południa
• Konieczność sprowadzania przez KSR żywności oraz
produktów przemysłu przetwórczego szczególnie
maszyn i urządzeń
• Powyższe punkty skutkują coraz wyższym zadłużeniem
krajów Południa (ceny surowców i płodów rolnych są o
wiele niższe niż ceny maszyn i urządzeń)
• Coraz niższy poziom życia krajów Południa związany z
coraz gorszą sytuacja ekonomiczną przejawiający się
większą śmiertelnością niemowląt, wysokim poziomem
analfabetyzmu i niskim poziomem skolaryzacji
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Konsekwencje dysproporcji
• Pogłębianie się napięć w krajach biednego
Południa
• Pojawianie się napięć pomiędzy Północą i
Południem spowodowanych poczuciem
niesprawiedliwości z jednej strony i nielegalną
imigracją z drugiej
• Niebezpieczeństwo rozwoju terroryzmu przede
wszystkim fundamentalistów islamskich
• Niebezpieczeństwo załamania się światowego
systemu finansowego wskutek kryzysów
gospodarczych w krajach biednego Południa
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres
rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003
Bibliografia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna
świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004, s.320
Starzomski J.: Paszport Maturzysty. Geografia.
Wydawnictwo eremis. Warszawa 2005. s.279
Kądziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E.: Świat w
liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd.
WsiP, s. 184
Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006
Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia
społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum
ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo
Szkolne PWN, Warszawa 2003; s. 326
Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era
Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005