Transcript Судир на интереси

Љубинка Муратовска Маркова
Член на ДКСК
Надлежности
 ДКСК
е надлежна за спроведување на:
• Законот за спречување на корупцијата
• Законот за спречување судир на интереси
• Законот за лобирање (надзор над лобирањето)
www.dksk.org.mk
Државна комисија
за спречување на корупцијата

Законот за спречување на корупцијата
е донесен во април 2002 година

Државната комисија за спречување на
корупцијата е основана на 12 ноември
2002 година и таа е самостојна и
независна во вршењето на работите
определени со закон

Државната комисија за спречување на
корупцијата е составена од 7 членови
што ги наименува Собранието на
Република Македонија со мандат од
четири години

ДКСК има Секретаријат за вршење на
стручните, административните и
техничките работи во кој сега се
вработени 17 државни службеници
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА

Закон за спречување судир на интереси („Сл.весник
на РМ“ бр.70/2007 од 05.06.2007 година)

Закон за изменување и дополнување на Законот за
спречување судир на интереси („Сл.весник на РМ“
бр.114/2009 од 14.09.2009 година)

Закон за спречување судир на интереси - Пречистен
текст („Сл. весник на РМ“ бр.128/2009 од 22.10.2009
година)

Закон за дополнување на Законот за спречување
судир на интереси („Сл.весник на РМ“ бр.06/2012 од
13.01.2012 година)
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
Закон за спречување судир на интереси
Со овој закон се дефинира судирот на интереси,
постапувањето во случај на судир на интереси,
мерките за спречување на судирот на интереси
во вршењето на јавните овластувања и
должности од страна на службените лица.
 За примената на овој закон надлежна е
Државната
комисија
за
спречување
на
корупцијата
 Целта на овој закон е да се обезбеди спречување
на злоупотребата на јавните овластувања и
должности на службеното лице за остварување
на користољубиви цели за себе или блиски лица
и да се обезбеди спречување на можноста
приватниот интерес на службеното лице да го
загрози јавниот интерес.

www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
"судир на интереси" подразбира судир на јавните овластувања и
должности со приватниот интерес на службеното лице, во кој
службеното лице има приватен интерес што влијае или може да
влијае врз вршењето на неговите јавни овластувања и должности;
 "јавни овластувања и должности" подразбира остварување на
работи од јавен интерес под еднакви услови во материјална и
нематеријална смисла;
 "приватен интерес" подразбира материјален или нематеријален
интерес на службеното лице што може да влијае врз неговото
одлучување при вршењето на јавните овласувања и должности;
 "јавен интерес" е поширок општествен интерес за општото добро и
напредок на сите граѓани под еднакви услови во материјална и
нематеријална смисла којшто може да биде загрозен со
предизвикување штета од материјална и нематеријална природа
поради настанување судир на приватниот со јавниот интерес;

www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
Службени лица
Службено лице во смисла на Законот за спречување судир на интереси,
се:
 Претседателот
на
РМ,
пратениците,
членови
на
Влада,
градоначалниците,
 амбасадорите и другите именувани лица на РМ во странство,
 избраните и именувани лица од и во Собранието на РМ и Владата на
РМ, органите на државната управа и други државни органи,
 органите на судската власт, јавните претпријатија, установи, други
правни лица на централната и локалната власт,
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
 државните службеници и вработените во органите на
државната управа и други државни органи, органите на
судската власт, јавните претпријатија, установи, други правни
лица на централната и локалната власт,
 советниците во советите на општините, советниците во
Советот на градот Скопје,
 лица вработени преку агенциите за привремено вработување
со овластување утврдени со закон.
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
 Блиски лица
"блиски лица" се лицата во брачна или вонбрачна
заедница со службеното лице, роднини по крв во
права линија и во странична линија до четврти
степен, посвоителот и посвоеникот, роднините по
сватовство до втор степен, како и секое физичко или
правно лице со кое службеното лице има приватен
интерес;
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
 Изјави за интереси
 “Изјава за интереси“, во
смисла на овој закон, е изјава
на службеното лице која
содржи податоци за неговите
лични и приватни интереси во
вршењето
на
јавните
овластувања и должности.
 Формата и содржината на
образецот за изјавата за
интереси
ги
пропишува
Државната
комисија
за
спречување на корупцијата.
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
Надлежности на ДКСК
(член 21 од Законот за спречување судир на интереси)




ја донесува Државната програма со Акционен план за
превенција и намалување на појавата на судир на интереси;
дава мислења за предлози на закони од значење за
спречување судир на интереси;
разгледува случаи на судир на јавниот и приватниот интерес
утврдени со овој или друг закон;
поднесува годишен извештај за својата работа и за
преземените мерки и активности до Собранието на РМ, а го
доставува до Претседателот на Републиката, Владата на РМ и
средствата за јавно информирање;
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА





соработува со други државни органи во спречувањето на
појавата на судир на интереси;
презема активности за едукација заради откривање на судир на
интереси согласно со овој или друг закон;
ги изрекува мерките утврдени со овој закон;
ја известува јавноста за случаите на судир на интереси
врши и други работи утврдени со овој и друг закон.
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
Надлежност


на ДКСК да ги проверува Изјавите за интереси
Со Законот за дополнување на Законот за спречување судир
на интереси („Сл.весник на РМ“ бр.06/2012 од 13.01.2012
година), ДКСК има надлежност да ги проверува Изјавите
за интереси
„Владата на РМ на предлог на Министерот за правда го
уредува начинот на проверка на содржината на изјавите за
интереси од членот 20-а од овој закон.“
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА

Уредба за начинот на проверка на содржината на Изјавите
за интереси („Сл. Весник на РМ“ бр.42/2012 од 28.03.2012
година)

План и динамика за проверка на содржината на Изјавите
за интереси од членот 20-а од ЗССИ

Проверки на Изјавите за интереси согласно со Уредбата

Периодични прегледи за наодите од извршените
проверки на содржината на Изјавите за интереси
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА ПРОГРАМА ЗА ПРЕВЕНЦИЈА И РЕПРЕСИЈА НА
КОРУПЦИЈАТА И ДРЖАВНА ПРОГРАМА ЗА ПРЕВЕНЦИЈА И
НАМАЛУВАЊЕ НА ПОЈАВАТА НА СУДИР НА ИНТЕРЕСИ
СО АКЦИОНЕН ПЛАН 2011-2015 ГОДИНА
ДП и Акционен план
Јавно промовирана и објавена на
веб страницата на ДКСК
 Единствен сеопфатен стратешки
документ
 11 сектори
 Партиципативност на
институциите


www.dksk.org.mk
Државна програма за превенција и репресија на корупцијата и
Државна програма за превенција и намалување на појавата на
судир на интереси
со Акционен план 2011-2015 година








Донесени на 2 декември 2011 година во рамките на единствен
процес во еден зеднички документ
Еден од приоритетите на РМ за пристапување во ЕУ и НАТО
Главни одредници:
анализите за ефикасноста на спроведените активности од
претходните Државни програми
препораките на ГРЕКО - групата земји при Советот на Европа против
корупцијата
заклучоците од Европската комисија содржани во Извештајот за
напредокот на РМ од октомври 2011 година
Стратегијата за реформа на јавната администрација во РМ 20102015 година
НПАА-Националната програма за приспособување со правото на
Европската Унија за периодот 2011-2013 година
www.dksk.org.mk
Државна програма за превенција и репресија на корупцијата и
Државна програма за превенција и намалување на појавата на
судир на интереси
со Акционен план 2011-2015 година

Соработка и поддршка во процесот на подготовка на
Државните програми
 Секретаријат за европски прашања на Владата на РМ
(потпишан Меморандум за соработка за изготвување на
Државните програми)
 Министерство за правда
 Делегација на Европската унија
 УНДП - Канцеларија во Скопје
 претставници на институциите од сите сфери на
општественото, економско - политичко уредување
www.dksk.org.mk
Државна програма за превенција и репресија на корупцијата и
Државна програма за превенција и намалување на појавата на
судир на интереси
со Акционен план 2011-2015 година




ДКСК го следи остварувањето на активностите од Акциониот
план на Државната програма
Номинирано лице од секоја надлежна институција задолжено
да ги доставува податоците до ДКСК
Изготвена веб апликација за електронско (онлајн)
доставување на податоците
Обработка на добиените податоци, анализа и изготвување
извештаи за остварувањето на активностите
www.dksk.org.mk
Државна програма за превенција и репресија на корупцијата и
Државна програма за превенција и намалување на појавата на
судир на интереси
со Акционен план 2011-2015 година












Утврдени 11 сектори во кои ризците и проблемите со корупцијата и
судирот на интереси се најизразени:
СЕКТОР I - Политички сектор
СЕКТОР II – Правосудство
СЕКТОР III - Јавна администрација
СЕКТОР IV - Oргани за спроведување на законот
СЕКТОР V- Царина
СЕКТОР VI - Локална самоуправа
СЕКТОР VII - Јавен сектор
СЕКТОР VIII - Здравство, труд и социјална политика
СЕКТОР IX - Образование и спорт
СЕКТОР X- Приватен сектор
СЕКТОР XI - Медиуми и граѓанско општество
www.dksk.org.mk
Државна програма за превенција и репресија на корупцијата и
Државна програма за превенција и намалување на појавата на
судир на интереси
со Акционен план 2011-2015 година

Во Државната програма се опфатени вкупно:
◦ 11 сектори
◦ 51 проблем
◦ 156 активности
◦ 221 индикатор на активност
◦ 156 индикатори на ефективност
www.dksk.org.mk
Приказ на реализацијата на ДП по периоди
2011-2012
156
Активности
2012-2013

реализирани се 27 или 17%

реализирани се 44 или 28%

во тек се 66 или 42%

во тек се 66 или 42%

нереализирани 62 или 40%

нереализирани 46 или 30%

нема податок за 1 или 1%

нема активности за кои не
е доставен податок
Следење и оценување на реализацијата на ДП 20112015
период декември 2011- ноември 2013 година
www.dksk.org.mk
СЕКТОР ПРАВОСУДСТВО
Утврдени 5 проблеми
Предвидени 23 активности
реализација:
период:
период:
декември 2011 - декември 2012
декември 2012 - декември 2013
реализирани – 0
нереализирани - 12
во тек – 11
реализирани – 7
нереализирани – 8
во тек - 8
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА

Водич за управување со судирот на
интереси – Прирачник за интегритет и
судир на интереси
Изработен од страна на ДКСК, експерти, поддржан
од USAID WL – септември 2008 год
 Цел
• Практична алатка за службените лица и
пошироката јавност за разрешување на
нивните дилеми дали одредена активност
претставува судир меѓу јавната должност и
приватниот интерес
 Ги разработува и објаснува основните принципи на
OECD за управување со судирот на интереси и
ризичните области за појава на судир на интереси

www.dksk.org.mk
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
 Ризични
•
•
•
•
•
•
•
•
•
области на појава на судир на интереси
Кумулација на функции и остварување корист
Користење на влијанието за финансиска или друга корист
Дискрециони овластувања
Постапување на службеното лице кога има приватен интерес
Подароци
Непотизам
Користење на јавни добра за приватни (лични, политички и
други) интереси
Вработување по престанок на функцијата
Користење и злоупотреба на информации добиени по службена
должност, кои не се достапни на јавноста
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
 Постапка
за утврдување судир на интереси пред
ДКСК


Постапката се спроведува врз начелата на законитост,
доверливост, објективност, неселективност и непристрасност
Постапката за утврдување постоење судир на интереси ја
поведува и спроведува ДКСК:
- по службена должност
- по барање на службеното лице
- врз основа на пријава на друго лице
- по барање на функционерот кој раководи со органот
- врз основа на анонимна пријава, доколку наводите во
истата се основани
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
 Видови
мерки што ги изрекува ДКСК
На службеното лице му се изрекува една од следниве мерки:
 јавна опомена
• иницијатива за поведување на дисциплинска постапка за
утврдување на дисциплински престап и
• иницијатива за разрешување на вршење на јавните
овластувања или должности


Мерките:
иницијатива за поведување на дисциплинска постапка за
утврдување на дисциплински престап и
иницијатива за разрешување на вршење на јавните
овластувања или должности
се укинуваат со Одлука на Уставен суд на РМ,
У.бр.251/2009 од 14.07.2010 година
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА

Видови одговорност

Јавна одговорност

Прекршочна одговорност

Кривична одговорност
www.dksk.org.mk
период 2007- декември 2013 година
ГОДИНА
СУДИР НА ИНТЕРЕСИ
РЕШЕНИ
2007
примени предмети 30
19
2008
примени предмети 44
29
2009
примени предмети 54
30
2010
примени предмети 194
147
2011
примени предмети 78
128
2012
примени предмети 96
123
2013
примени предмети 273
196
769
672
Вкупно
примени предмети
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
ИЗЈАВА ЗА ИНТЕРЕСИ
Член 20-а
 Претседателот на РМ, пратениците, градоначалниците, амбасадорите и
други именувани лица на РМ во странство, избраните и именуваните
лица од и во Собранието на РМ и Владата на РМ, органите на
државната управа и други државни органи, органите на судската власт,
јавните претпријатија, установи, други органи на централната и
локалната власт утврдени со закон, при превземањето на вршењето на
јавните овластувања и должности, во рок од 30 дена се должни да
поднесат изјава за постоење или непостоење на судир на интереси до
Државната комисија.
Член 20-б
 Државните службеници и вработените во органите на државната управа
и други државни органи, органите на судската власт, јавните
претпријатија, установи и други правни лица на централната и
локалната власт утврдени со закон, како и лица вработени преку
агенциите за привремено вработување со овластување, во рок од 30
дена се должни да поднесат изјава за постоење или непостоење на
судир на интереси во органите во кои ги извршуваат нивните
должности, односно во кои се вработени.
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
ИЗЈАВА ЗА ИНТЕРЕСИ
Член 20-в
 Ако за време на вршењето на јавните овластувања и должности
службеното лице се најде во состојба на судир на интереси, должно е
во рок од 30 дена од настанатата промена да ја извести Државната
комисија.
Службеното лице ако во рок од три години се вработи во трговско
друштво или друго правно лице во приватниот сектор, е должно во рок
од 30 дена да ја извести Државната комисија.
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
ИЗЈАВА ЗА ИНТЕРЕСИ

Согласно член 20-а од Законот за спречување
судир на интереси, заклучно со ноември 2013
година до ДКСК доставени се вкупно 5820
Изјави за интереси

Во 2013 година -1459 Изјави за интереси

Во 2012 година- 226 Изјави за интереси
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
ИЗЈАВА ЗА ИНТЕРЕСИ





Вкупно поднесени прекршочни пријави
за неподнесени изјави за интереси - 270
Вкупно завршени предмети - 220
Ослободени од одговорност - 34
Изречена глоба од 1000 ЕУР (најнискиот
износ согласно со ЗССИ)- на 6 лица
На останатите - изречена пониска глоба
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
ПРОВЕРКА НА ИЗЈАВИТЕ ЗА ИНТЕРЕСИ





Во периодот јануари - март 2012 извршена е проверка на сите
изјави за интереси поднесени до ДКСК во текот на 2012 година
Во периодот април - јуни 2012 извршена е проверка на изјавите
за интереси поднесени од пратениците во Собранието на РМ
Во периодот јули - август 2012 извршена е проверка на изјавите
за интереси поднесени од министрите и нивните заменици
Во периодот септември - декември 2012 извршена е проверка на
изјавите за интереси поднесени од избрани и именувани лица од
Собранието на РМ
Во периодот јануари - март 2013 извршена е проверка на
изјавите за интереси поднесени од судии на Уставен суд на РМ,
Врховен суд на РМ, Управен суд Скопје и Виш управен суд
Скопје
www.dksk.org.mk
ДРЖАВНА КОМИСИЈА
ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА КОРУПЦИЈАТА
ПРОВЕРКА НА ИЗЈАВИТЕ ЗА ИНТЕРЕСИ

Во периодот април-јуни 2013 извршена е проверка на изјавите за
интереси поднесени од судиите на Апелационите подрачјаСкопје, Гостивар, Битола и Штип

Во периодот јули-септември 2013 извршена е проверка на
изјавите за интереси поднесени од судиите на Основен суд
Скопје 1, Основен суд Скопје 2 и Основен суд Куманово

Во тек е проверка на изјавите за интереси поднесени од судиите,
во дел од основните судови
www.dksk.org.mk
ВИ БЛАГОДАРАМ НА ВНИМАНИЕТО
www.dksk.org.mk