KYRKJELYDS BLAD

Nr. 2 - 2013 Årgang 67 Nr. 1 - 2013 Årgang 67

Med Eli på klokkekonsert Møt engasjerte Bjørn Skulestartgudsteneste

Oversikt over tilsette, kontaktadresser og telefonar:

Administrasjon Leikanger OG Sogndal kyrkjekontor

Besøks-/postadresse: Kyrkjevegen 6, Stedjetunet, 6856 Sogndal Tlf sentralbord: 57 67 99 85, faks: 57 62 98 91

Kyrkjeverje :

Jorunn Merete Haukås-Eide Telefon mobil: 404 76 682 E-post: [email protected] [email protected] Kontortid kvar dag unnateke onsdag.

Soknepresten i Leikanger og Norum

: Egon Askvik [email protected] Tlf. 907 63 554 Treffetid etter avtale - måndag fri.

Kyrkjetenar/klokkar/ reinhaldar:

Sandra Pearce [email protected] Tlf. 951 60 890 Fredag fri

Organist

: Diccon Pearce [email protected] Tlf. 57654157/974 35 982 Kontor i bustad - fredag fri

Soknerådsleiar

: Anne Kristin England [email protected], Tlf: 950 46 062

Leiar i Leikanger og Sogndal fellesråd:

Marit Lunde Mundal

Kommunal representant for Leikanger i fellesrådet:

Ole Simen Nesdal

Leige av kyrkjelydshuset:

Kirsti Svangstu [email protected] Tlf:915 82 293

www.facebook.com/leikangerkyrkja www.kyrkja.no

Kyrja sentralt sin nettstad

www.kyrkja.no/bjorgvin

Bjørgvin bispedømme sine heimesider

www.leikanger.kommune.no/kyrkja

gudstenesteliste

http://www.sogndal.kyrkja.no

Informasjon om Leikanger kyrkje, tilsette og Informasjon om kyrkja i Leikanger og Sogndal

Leikanger kyrkjelydsblad

organ for Leikanger sokneråd Redaktør: Egon Askvik Redaksjonsnemnd: Signe Eikenes og Kirsti Svangstu Kasserar for bladet: Reidar Tjønn Layout: Elianne Eggum Trykk Husabø prenteverk Neste nummer kjem i september. Frist for innsendt stoff er 20. august.

2 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

Venskap

Ingen har større kjærleik enn den som gjev livet sitt for venene sine. De er venene mine så sant de gjer det eg byd dykk. Eg kallar dykk ikkje tenarar lenger, for tenaren veit ikkje kva herrens hans gjer. Eg kallar dykk vener. Joh.15

Bildet talte til oss ein augustdag då avsnittet frå Johannesevangeliet var oppsett

preiketekst. Det er eit ikon. Med

røter i den urgamle koptiske

kyrkja. Ikonet vert kalla ”Kristus og hans ven Abba Menas”. Menas var ein munk som levde i Egypt på 300-talet. Det er eit venskapsikon og viser Kristus som ein ven. Ikonet er kjenneteikn

for ungdomsåret 2013 i Bjørgvin bispedømme: Me vil lyfta fram at

Kristus er vår ven. Ein medvandrar som varleg legg armen rundt oss. Som går saman med oss.

Ikonet ”Kristus og hans ven Abba Menas” er eit av dei eldste ikona me kjenner til (600-talet). Det kjem frå den koptiske kyrkja i Egypt, som akkurat i desse dagar har det vanskeleg. Be for dei kristne i Egypt!

Menas har eitt auga på Kristus og eitt auga som ser rett fram. Det symboliserer at me skal sjå på Kristus, men også ha eit auga for

menneska rundt oss. Dei store øyro antydar at han også er ein god

lyttar. Dette gjeld for alt ekte venskap: Evna til å sjå og lytta og vera tilstades for den andre.

Ein artig liten detalj er at Kristus held heile skrifta, medan Menas

har ein ørliten rull. Det har vorte tolka slik at Kristrus sit med heile

sanninga, medan me berre har gripe litt. Men det me har sett og trur held me fast på ! Kanskje det minner oss på at me har ikkje gripe alt!

Menas velsignar. Det skal me også gjera. Velsigna, ikkje forbanna ! Ha

eit velsignande blikk på våre medmenneske. At andre menneske kan merka at Guds Ande bur i oss.

Ofte ser me ikkje Kristus og merkar han ikkje, lik Emmausvandrarane me les om i Luk.24. Men Kristus er der alltid.

Stundom har me nok med oss sjølv, men me treng andre menneske

i våre liv. Slik må det vere. Me må bera kvarandre. Og lyfta kvarandre opp. Det finst mange slike i Leikanger og det takkar eg Gud for !

Å leva , det er som havet å spegla Guds himmel av

God haust – med venskapens ikon som førebilde og inspirasjon.

Møt engasjerte Bjørn Lokalsoga, politikk, liturgihistorie, språkpolitikk, gudstenester og mannskorsong.

Kanskje ikkje interesser som er typisk for 18-åringar? Men der har du Bjørn S. Sølsnæs. Bjørn er 18 år og er busett på Dalen i Leikanger. Han er sterkt engasjert i alt dette – og meir til.

- Eg trur eg har med meg mykje av engasjementet mitt heimafrå og frå andre eg møtte i oppveksten. Allereie som heilt liten hugsar eg at eg var svært nyfiken på eit gresskar som sto på eit skåp i barnehagen og som me stundom tok ned og skar i, seier Bjørn med eit smil.

Glad i landbruket

- Det var i sjuande klasse eg skreiv min to fyrste lesarinnlegg i Sogn Avis. Det handla om idrettshall og kraftutbygging. I vår melde eg meg inn i Senterpartiet, fortel Bjørn, som allereie er leiar i Senterungdommen i Midtre Sogn. Dei er opptekne av distriktspolitikken

Bjørn er leiar i Senterungdommen i Midtre Sogn. Her saman med partifeller.

Korleis levde dei før?

- Kva er det særleg som opptek deg? - Eg tykkjer det er interessant å setja seg inn i korleis dei levde før. Eg ynskjer me skal ta vare på meir av det gamle.

Bjørn fortel at han har auga for detaljar, legg merke til dei små ting. Han har sjølvsagt skaffa seg T-skjorta med det gamle fylkesbaatane-flagget.

og at me må vera sjølvstendige i forhold til EU i landbrukspolitikken. - Det bur ein liten bonde i deg?

- Eg hugsar barnehagen fekk vera med Ingvar Halsnes på garden. Eg vart glad i landbruket, seier Bjørn som legg til at han stundom har fått vera avløysar på Grinde, noko han har sett stor pris på.

Ekstrahjelp på Prixen

4 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

Fanebærar for Leikanger mannskor i 17-maitoget

Ivrig speidar

Bjørn var ivrig speidar i mange år.

- Det unike med speidaren er at du opplever eit samhald på tvers av alder og kjønn, meiner Bjørn. Han meiner speidaren var med og ga han auka sans for friluftsliv og sjølv om han ikkje er med i dag, er han ofte turar til fjells – gjerne i Henjadalen, til Friksdal.

Kvasinynorsk Fadervår, men fint å vera med

For nokre år sida ynskte Bjørn seg den store kyrkjeutgåva av ”Tekstane i kyrkjeåret” til gebursdagen.

- Det var vel litt spesielt?

- Eg ville gjerne vita korleis kyrkjeåret sine tekstar var bygd opp, seier han. å ikkje ta oss sjølv så høgtideleg. Han understrekar likevel at dei er glade amatørar og ikkje kan samanliknast med profesjonelle.

Vil halda på nynorsk særpreg

- Eg er fasinert av dialektar og korleis dei utviklar seg. I fjor deltok eg på landmøtet i Noregs mållag der dei hadde føre seg rettskrivingsreforma. Det var dei liberale som vann fram. Bokmål og nynorsk vert meir og meir likt. Det er eg imot. Eg meiner me skal halda på særpreget. Viss det vert alt for likt kan me lika godt snakka og skriva bokmål, seier Bjørn og røpar at dette er ei sak han brenn for. Han er aktiv i Leikanger mållag.

Bjørn har òg lånt Norsk liturgihistorie skriven av Helge Fæhn og tykkjer det er interessant å sjå utviklinga. – Me må kjenna historia for å forstå notida, meiner han. Det verkar som ein i dei store linjene har skifta mellom å sleppa laus liturgien/lata kyrkjelydane velja, eller stramma inn og einsretta.

Kanskje me om nokre år får ei innstraming att?

Bjørn var aktivt med i kyrkjelyden då det skulle vedtakast ny liturgi. Kva synes han om resultatet?

- Noko er bra: At mange er engasjerte i gudstenesta. Men det kan verka rotete når så mange deltek. Folk får ikkje den freden som dei hadde før. Når det gjeld Fadervår tykkjer eg endringane ikkje var naudsynte og at dei difor burde halda på den gamle forma. ”Skuldnarar” Kva er det for eit kvasinynorskord? Det er vel eit forsøk på å gjera nynorsk av skyldnere. Ikkje vellukka, spør du meg.

Eg er mot endring for endringa si skuld, meiner Bjørn og me forstår at me nærmar oss noko som er viktig for han.

- Når det er sagt må eg leggja til at eg er glad i salmesongen og at eg tykkjer det er fint å vera med i gudstenestene. Det er lettare å koma seg til kyrkje når ein er spurd om å ta del, legg Bjørn til.

Valkamp ved Saften

Han hadde arbeidsveka si i tiandeklasse i kyrkja. – Det er i alle fall sikkert at kyrkja er så uendeleg mykje meir enn det som skjer mellom 11 og 12 på sundag, svarar Bjørn når me spør korleis det var.

Han er litt nølande når me ymtar frampå om han kan tenkja seg å velja eit yrke i kyrkja.

- Eg trur eg skal halda meg på golvet, ler han. – Kanskje kyrkjetenar?

Damerolle i mannskoret

- Du syng i Leikanger mannskor - Mannskoret har vorte viktig for meg. Eg har vorte godt motteken og fått utfordringar. Har til og med fått sunge solo og spelt damerolle i revyen! Eg set pris på samhaldet og så kjenner eg at det gjer meg godt å syngja. Mannskoret har ein lang historie her i bygda og det er fint å få vera ein del av den. Mannskorrevyen hjelper oss

Palmerevyen kan by på utfordrande roller

Nødvendig og bra!!

Viss me legg til at Bjørn inntil nyleg var leiar i Ungdomsrådet i Leikanger, at han har site i eleverådstyret på vidaregåande, at han er ein utadvendt kar som likar å prata med folk og som gjerne stikk til fjells ein tur, så kan all denne aktiviteten ta pusten frå dei fleste av oss.

- Kva tykkjer du om at biskopen og bispedømmet har lansert 2013 som eit ungdomsår ?

- Det må vera ein bra ting. Viss ein ikkje satsar på ungdom, vil all aktivitet langsamt døy ut. Så eit ungdomsår er både nødvendig og bra ! seier Bjørn og set punktum for den vesle praten vår.

Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 5

Ny salmebok - for kven?

Av Live Lundh 6 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

Kven arvar salmeskatten?

Det var sommarnatt på Risøya, og eg fekk ikkje sove. I overgangen mellom tussmørkre og grålysning lirka eg meg ut av den kalde soveposen og forlèt partyteltet eg delte med ti-tolv andre. På eit svaberg med utsikt over havet, fann eg fram iPoden og Carola-albumet Blott en dag. I det dei første solstrålane spreidde seg som glitter på havet og sette lyngen i brann, klang ord og tonar så det runga inni meg: «Bred dina vida vingar, o Jesus över meg». Det var ei sterk oppleving. Men når ny salmebokutgjeving kjem til bokhandlarane i oktober, er eg likevel usikker på om mitt tilhøve til salmar er nært nok. Er eg kvalifisert som arvtakar til den store salmeskatten?

Privat bruk.

Eg trur aldri besteforeldra mine kunne ha stilt seg sjølve det same spørsmålet. I over 20 år har dei invitert til «salmetreff» heime i stova si. I ei årrekkje har bestefar skrive spalta «salmehjørnet» i det lokale kyrkjelydsbladet, og då dei nyleg sende meg ei påskehelsing i posten, var det heilt naturleg å leggje ved bakgrunnshistoria til Å salige stund uten like. At salmane spelar ei så sentral rolle i nokon sitt kristenliv, er framand for meg, og – trur eg – min generasjon. Inntil eg fekk helgejobb i bokhandel på vidaregåande, visste eg ikkje eingong at salmeboka kunne kjøpast til privat bruk! Eg såg for meg korleis dei vart frakta i enorme lastebilar til små mellomalderkyrkjer rundt om i landet. No veit eg altso betre, men tenkjer likevel ikkje at den nye salmeboka er mynta på meg. Så kven er den då mynta på? Dei få kyrkjene som enno ikkje har skaffa seg powerpoint?

Musikk og lyrikk.

Då ei ny bibeloversetjing vart lansert i 2011, var det ei stor hending, ikkje berre for kyrkja. Utgjevarane gjorde klokt i å bruke Bibelen sin status i den vestlege litterære kanon for alt den var verd. Ved å involvere kjende forfattarar og lansere ei eiga litteraturutgåve vart Bibelen lausriven frå ein trong, kyrkjeleg samanheng. Det verka til at mange fekk inntrykk av at ei ny bibeloversetjing høyrer heime, om ikkje på nattbordet, så i alle fall i bokhylla. Hadde det vore mogeleg å skape same type interesse rundt den nye salmeboka? På Universitetet i Oslo er salmen Herre Gud, ditt dyre navn og ære av Petter Dass, ein av dei nye pensumtekstane i nordisk litteratur. Sjølv om salmane ikkje kan samanliknast med Bibelen, er dei òg ein litterær arv. Musikalsk sett er salmesamlinga utruleg rik og variert. Alt frå folketonar til Bach til samtidige komponistar er representerte. Viss musikk og lyrikkinteresserte vart målgruppe for den nye salmeboka, ville utgjevinga få fleire bein å stå på. Plutseleg kan det vere alle slags grunnar til å skaffe seg ei salmebok.

Ung målgruppe.

Sjølv om ingen av venene mine (så vidt eg veit) arrangerer «salmetreff» kvar veke, trur eg mange av dei har salmar dei er glade i. Ein dåp, eit par juleafter, nokre bryllaup og gravferder kan vere nok til at enkelte salmar får ein heilt spesiell verdi for dei. Innspelingar med salmar i ny drakt kan òg ha gjeve mange nokre salige stunder utan like, slik eg hadde den natta på Risøya. Men er det nok? Vert vi i det heile rekna som målgruppe når ei ny salmebok skal lanserast?

Draum.

Eg har ein draum: Saman med nokre studentkameratar tuslar eg ned til Akademika bokhandel ein iskald haustdag. Inne i varmen vert vi møtt av ein pyramide med raude bøker. Ei venninne frå Florø løfter den nye salmeboka entusiastisk i vêret. Med oppspilte auge og store gestar legg ho ut om kvifor Petter Dass var så viktig for norsk dikting. I draumen kjøper alle kvart sitt eksemplar. Over ein kopp kaffi fortel eg om den natta på Risøya. Sidan den dagen får salmane ein umisseleg plass i livet vårt. 20 år seinare har eg teke over bestefar si spalte i det lokale kyrkjelydsbladet.

Live Lundh (21) studerer estetikk på Universitetet I Oslo. Ved sida av studiene skriv ho, mellom anna bokmeldingar I avisa Vårt Land. Innlegget er henta frå Vårt Land og omsett til ynorsk av Kirsti Svangstu.

Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 7

Ny salmebok – eit smykkeskrin?

S

almeboka kan samanliknast med eit smykkeskrin der salmane er perler og diamantar; - Opn opp skrinet, ta fram juvelane og la dei funkle!

Etter 28 år får Den norske kyrkja ei ny salmebok i haust. Den nye salmeboka inneheld 899 salmar, 535 av desse er også med i dagens salmebok, 124 er henta frå Salmer 1997, og 240 av salmane er nye. Det er salmar på mange språk: tre samiske språk, kvænsk, engelsk og andre språk, i tillegg til bokmål og nynorsk. Kyrkja er internasjonal, og vi er på veg mot eit multikulturelt samfunn. Dette blir også avspegla i salmeboka. Vi finn både afrikanske, latin-amerikanske og asiatiske salmar, og med både viser, moderne lovsongar og gospel /spirituals er sjangerbreidda stor.

Bibelen er blitt tolka ulikt opp gjennom tidene. Salmane er også eit resultat av tida dei er skrivne i, og dei er ein del av kulturhistoria vår. Nokre salmediktarar har henta tekstar rett frå bibelen, mens andre har tolka og forma bibelbodskapen med eigne ord. Salmane er som smykkesteinane i skrinet; nokre er slipte på avansert vis, andre er naturlege perler og lite bearbeidde diamantar.

blome» finn eg på nr. 492. I tillegg til dei tradisjonelle julesalmane er «Nordnorsk julesalme» og Prøysen si «Julekveldvise» tekne inn. «Dine hender er fulle av blomar» har vi sunge i kyrkja i fleire år, og det er kjekt at den nå er med i salmeboka, no også på nynorsk. «Nobody knows» er komen med, også på nynorsk, då heiter den «Kven veit vel om den urett eg leid?». Den sør-afrikanske songen «Hamba nathi» har på nynorsk tittelen: «Gå du med oss for vegen er lang», og det er vår eigen Egon prest som har omsett den! Du har kanskje høyrt Erik Bye eller Kari Bremnes framføre «Jeg synger meg en blå, blå salme». Den finn vi på nr. 832. Og blir det servert kyrkjekaffi etter gudstenesta kan vi synge nr. 765 eller 766, bordversa har også fått sin plass i salmeboka.

Salmeboka blir teken i bruk i kyrkja vår 1.søndag i advent. Den blir å få kjøpe på nett og i butikkar, og du får den i fleire utgåver: Pocket, storskrift, besifra og digital.

Du finn alle dei kjende og kjære salmane våre i den nye salmeboka; «Alltid freidig når du går», «Fager kveldsol smiler» er sjølvsagt med, og favoritten min: «Ein fin liten Eg håper du får lyst til å gjere deg kjend med den nye salmeboka. Kanskje finn du din eigen juvel? - Signe Eikenes Kyrkjeringane i Leikanger har løyvd pengar til innkjøp av nye salmebøker til kyrkja. Kyrkjelyden pliktar å ha eit visst antal bøker sjølv om ein no har “skrifta på veggen”. Formelt er det soknerådet og soknemøtet som gjer vedtak om ny salmebok. Det vert difor tillyst soknemøte etter gudstenesta 22.september kl.11.

Me oppmodar dessutan alle til å skaffa seg boka. Ei fin julegåve i år. Etter jul ynskjer me å få til salmekveldar med kjende og nye salmar.

Ei sjeldan oppleving

I mai var Leikanger så heldige å få besøk av eit klokkeorkester frå USA. Eg hadde aldri vore på ein ”Handbellconcert” før, og tenkte at dette nok var ein konsert for spesielt interesserte. Følte meg likevel forplikta til å vise litt interesse for The Alleluia Ringers, sidan to av musikarane skulle overnatte heime hjå oss.

Overraskinga var stor då eg kom til Leikanger kyrkje. Nesten fullt hus, og det på ein måndagskveld i slutten av mai! Imponerande!

Sjeldan har eg kost meg slik på ein konsert. Nydelege tonar kom frå dei mange handklokkene. Orkesteret bestod av 14 musikarar som spelte på 6 til 9 klokker av ulik storleik kvar i løpet av konserten. Orkestermedlemane, eller the ringers som dei kallar seg, kom frå ulike stader rundt om i USA, men orkesteret er frå Concordia University Wisconsin. Dei er studentar som har musikk som hobby.

Repertoaret bestod av mykje kjent stoff, både lette barnesongar og klassiske verk både frå inn og utland. Dei spelte både Ole Bull og Bach og fekk forsamlinga med seg på ”Mellom bakkar og berg utmed havet”.

Orkesteret har tidlegare vore på turnear i Tyskland og Norge. Denne gongen heldt dei seks konsertar i Norge, og Leikanger var den einaste i fylket.

Kvelden vart avslutta med hyggeleg besøk i heimen av to kjekke amerikanske studiner, Rachael og Christa. Vi fekk tid til eit felles måltid og ein biltur på Kleppa før leggetid. Orkesteret for vidare til Gol tidleg neste morgon, der ein ny konsert skulle haldast.

Dette var ei god og hyggeleg oppleving på ein ganske alminneleg kvardag.

Eli M. Næss Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 9

Gudsteneste før skulestart

I fjor var fyrste gongen me hadde denne gudstenesta og det var så kjekt at me ynskjer å gjera dette kvart år. Kvelden før skulestart inviterer me dei som skal byrja på skulen til ei enkel gudsteneste i kyrkja. Me går inn i flokk og fylgje med ranslane på ryggen. Foreldre, sysken, besteforeldre – mange er med i fylgjet. Me høyrer ei forteljing og me syng. Høgdepunktet er når alle 6-åringane kjem fram og ein forelder tenner lys og ber for barnet sitt og skuletilværet som ventar. Etterpå er det bollar og saft. Fin stund i kyrkja !

Nytt konfirmantår

Nytt konfirmant-år er godt i gang. 28 konfirmantar skal vera med og setja sitt preg på kyrkjelyden vår. Me har vore samla 100 konfirmantar i Stedje kyrkje. Presentasjon, samtalar med presten, liturgikurs og mykje anna spanande ventar. Kyrkjelyden vil også møta konfirmantane i gudstenestene – som deltakarar og som medhjelparar.

Bilda er frå konfirmantdagen 31.august i Stedje kyrkje. På bildet t.v. ser me barne og ungdomsprest Kjell Olav Høstaker Nordheim. T.h. ser me blide Leikangerkonfirmantar.

Me ser fram til eit fint konfirmantår. Portrettbilde av kvar einskild kjem i neste nummer av kyrkjelydsbladet.

10 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

Informasjon i samband med dødsfall og gravlegging

Informasjon i samband med dødsfall og gravlegging

Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 11

Kva gjer ein når eit dødsfall har skjedd?

• Gi deg sjølv lov til å ta den tida du treng. • Ta så kontakt med nærmaste kyrkjekontor eller gravferdsbyrå. Telefonnummeret til Sogndal og Leikanger kyrkjekontor er 57679985.

• Kyrkjekontoret hjelper deg med å avtale tid for samtale, gravferd, gravplass m.m. Dei kan og hjelpe deg med val av salmar, skriving av dødsannonse, båreandakt og andre praktiske ting. Ynskjer du heller å nytte eit gravferdsbyrå, må du gjerne gjere det.

• Mange ynskjer å ha ein båreandakt kort tid etter dødsfallet. Ynskjer de at ein prest skal vere med på dette, tek de kontakt med kyrkjekontoret. Gravferdsbyrået kan og formidle dykkar ynskje om de vil det.

• Ofte er det sjukehus, lege eller gravferdsbyrå som melder dødsfallet til lensmannen, men du kan også gjere dette sjølv om du ynskjer det. • Gravferdsbyrået hjelper deg med kiste og transport av båra frå heim, sjukehus, aldersheim eller andre stader. Båra vert då oppbevart på kjøl i kapell attmed kyrkja.

Foto: Egon Askvik.

Foto: Egon Askvik.

• Ynskjer du å pynte i kyrkja til gravferda sjølv, er dette fullt mogeleg. Du kan ogso kontakte den lokale blomsterhandlaren som kan gjere dette for deg, eller saman med deg. Ynskjer du å nytte gravferdsbyrået, yter dei ogso denne tenesta.

• I kyrkjene våre har ein katafalk og katafalkteppe (kistebenk og teppe), sjuarma lysestakar og anna utstyr ein nyttar under ei gravferd. Det er ein fin tradisjon å bruke det utstyret som høyrer til i kyrkja. Ein treng difor ikkje leige dette frå eit gravferdsbyrå, om ein ikkje ynskjer det.

• For trykking av salmar kan de gjere dette sjølve, nytte eit lokalt trykkeri, eller avtale med gravferdsbyrået.

• Dersom du ynskjer solomusikk eller solosong i gravferda må du skaffe dette sjølv. Kyrkjekontoret kan også gi tips om kven du kan kontakte. Gravferdsbyråa kan også hjelpe deg med dette. • Kyrkjekontoret vil gjerne hjelpe deg med å finne ein høveleg gravplass. Har de familiegraver på ein av kyrkjegardane våre, kan me saman finne ut om ein av dei kan nyttast. Ynskjer de ei ny grav, kan me saman finne ein høveleg plass, anten via samtale eller me møter dykk på kyrkjegarden og viser dykk 12 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

Foto: Egon Askvik.

kva alternativ de kan velje mellom. Har de allereie ei reservert grav, vert denne nytta.

• Er det ynskje om kremering og bisetjing i staden for ordiner gravferd, kan kyrkjekontoret hjelpe deg med spørsmål kring dette. Oftast har ein då ei bisetjing/seremoni i kyrkja, og så vert kista køyrt til eit krematorium. Vanlegvis vert eitt av krematoria som ligg nærmast nytta. Dei nærmaste for vårt område er krematoria i Bergen og Odda. Gravferdsbyrået kan hjelpe deg med transport av kista til krematoriet. Krematoriet sender så urna direkte til kyrkjekontoret etter at dei har fått ei stadfesting om gravplass frå kyrkjekontoret. Skal urna setjast ned på ein gravplass ein annan stad i landet, sender krematoriet urna direkte til kyrkjekontoret på den staden. • Når melding om dødsfall vert motteke hjå kyrkjekontoret tek ein av prestane kontakt for å avtale tidspunkt for ein samtale. Oftast kjem då presten heim til dykk som pårørande, men ynskjer de heller å ta samtalen på kontoret er de velkomne til det. Saman med presten kan de som pårørande avtale vidare kontakt, salmeval og andre ting de ynskjer å ta opp. Saman med presten får de òg samtale om den avdøde, slik at de saman kan sjå på kva de ynskjer skal stå i minneorda som skal lesast opp under gravferda. Ynskjer de å skrive minneorda sjølve er de velkomne til det. • Mange ynskjer å ha eit minnesamvær for dei frammøtte etter gravferda, eller berre for den nærmaste familie. Tid og stad for dette må de ordne sjølve. Er det ynskjeleg at presten er med på minnestunda, avtalar de dette direkte med han.

På fyrste sundagen etter gravferda vert det ei minnestund etter forbøna. Alle reiser seg og me minnest den som er død sidan sist kyrkjelyden var samla. Påårørande vert særleg inviterte til helgemessse, fyrste sundagen i november. Nyårsafta er det ei ettermiddagsgudsteneste der me les namna på og tenner lys for alle som er døde i det føregåande året • Kyrkjekontoret tek ikkje betalt for den hjelpa dei yter i samband med dødsfall og gravferd.

Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 13

Minnelund på Stedje Kyrkjegard

Foto: Jorunn Merete Haukås-Eide.

Ved Stedje kyrkjegard i Sogndal er det laga ein min nelund for anonyme graver – fotrinnsvis for fortid leg fødde born og abortar. Minnelunden er open for gravlegging av denne typen bårer ogso frå dei andre sokna i prostiet.

Fotograf: Bjørn Steinagard. Kjelde: Kyrkjebyggdatabasen.

Minnelunden er skilt ut frå resten av kyrkjegarden ved hjelp av ein hekk, og merka med eit skilt der det står ”Minnelund” ved inngangen til området. Inne på området er det sett opp ein stein, som skal vere som ein felles minnestein for dei som blir gravlagde inne på minnelunden.

På steinen er det ogso festa ei lykt, slik at dei pårørande kan få høve til å kveikje lys dersom dei ynskjer det. Det vil ogso stå ein benk i nærleiken i sommarhalvåret.

Steinen er merka med eit symbol for flamme, og skiltet har ogso fått det same symbolet. Flammen skal symbolisere overgangen frå ein tilstand til ein annan. Den er varmen, lyset, håpet og skaparkrafta. Den kan soleis aksepterast som symbol innanfor dei fleste trus- og livssynssamfunn, og minnelunden kan benyttast av alle. Minnelunden er allereie teken i bruk, og me vonar minnelunden vil vere eit godt alternativ for dei som kjem i ein situasjon der dei vil trenge den.

14 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

Ofte stilte spørsmål:

• Kva tid blir gravferda?

Tidspunkt for gravferda prøver kyrkjekontoret i samråd med deg som pårørande å fastsetje. Så langt det er råd prøver me å imøtekomme dei ynskja som du som pårørande har. Etter lovverket skal gravferda skje innan ein periode på 10 dagar frå dødsfallet inntreff.

• Kan me få velje prest?

Nei, dette er styrt av arbeidsplanar og arbeidstider som dei enkelte prestane har.

• Kan ein bruke musikk frå CD eller anna innspeling under gravferda?

Aller helst ynskjer me å unngå utstrakt bruk av ”ferdiginnspelt” musikk i kyrkja. Kyrkja har gode musikarar som gjerne legg ein ekstra innsats i å kunne framføre mykje ulik musikk. Ta gjerne kontakt med den organisten som skal spele i den aktuelle gravferda, og avtal direkte med han. Ofte kan ein saman finne gode løysingar, framfor å bruke musikk frå t.d. CD. Ein har heller ikkje eigna musikkanlegg i alle kyrkjene, som kan nyttast til å spele av ein CD.

• Kva for salmar kan me bruke?

I salmeboka finn du mange ulike typar salmar. Er det ein av dei du likar særleg godt, er det ingen ting i vegen for å nytte den. Elles er organisten ein god person å drøfte salmeval med. Presten kan du gjerne også spørje om råd når det gjeld salmeval.

• Når skal kista berast inn i kyrkja og kven gjer dette?

Det er fint om kista kan berast inn i kyrkja halvannan time før gravferda tek til. Dette fordi de som pårørande då slepp presset med å bere inn kista etter at folk byrjar å komme til kyrkje. Ein treng 4-6 personar til å bere kista inn i kyrkja. Pynting med blomar, avtale om rekkefølgje på opplesing av blomehelsingar o.a. får ein då god tid til å gjere etterpå. De som pårørande får då òg ei roleg stund for dykk sjølve før gravferda tek til.

• Kor mange kransar/helsingar vert lesne opp under gravferda, og kven gjer dette?

Dette kan du som pårørande avtale med presten under samtalen med han. Har de som pårørande ynskje om sjølve å lese opp det som står på ein eller fleire av kransane, er dette berre fint. Ynskjer de då òg å seie fram nokre minneord, synge, spele eller liknande, er de velkomne til dette. Avtal gjerne med presten eller organisten på førehand.

I Sogndal og Leikanger har det vore ein tradisjon at dei pårørande eller presten les opp kransane frå dei nærmaste, kollegaer eller andre som ynskjer å komme med ei helsing gjer dette i samband med at dei les det som står på blomehelsinga frå dei, og at presten så les opp dei resterande blomehelsingane som har sløyfe. Er det mange blomehelsingar kan ein òg gjere dette ved at presten les opp frå korta som føl med. Dette er ofte ei meir roleg og fin måte å gjere det på, enn at kvar krans skal løftast opp.

Når gravferdsseremonien inne i kyrkja er over, er det fint om ein hjelper til å bere blomehelsingane med ut til grava.

• Må gravferdsbyråa delta i kyrkja under seremonien?

Nei. Kyrkja stiller med den bemanninga som trengs under seremonien. Gravferdsbyråa tek betalt for sine tenester. Kyrkja tek ikkje betalt for den hjelpa dei yter i samband med dødsfall og gravferd.

I kyrkjene våre har ein katafalk og katafalkteppe (kistebenk og teppe), sjuarma lysestakar og anna utstyr ein nyttar under ei gravferd.

Foto: Egon Askvik.

Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 15

• Kven har rett til å ordne med ei gravferd?

Oftast er det ein eller fleire av dei nærmaste som saman vert einige om korleis dette skal gjerast, og som saman med kyrkjekontoret og presten gjer avtalar om dette.

Dersom avdøde er over 18 år, kan han sjølv skriftleg fastsetje kven som skal ha rett til å sørgje for si eiga gravferd. Erklæringa må då vere underskriven og datert.

Dersom ein ikkje har skrive ein slik erklæring seier lovverket at avdøde sine pårørande over 18 år i fylgjande rekkefølgje skal ha rett til å sørgje for gravferda: ektefelle, barn, foreldre, barnebarn, besteforeldre, søsken, søskens barn, og foreldres søsken. Ved ueinigheit mellom like nære pårørande, vil kommunen treffe dei nødvendige avgjerder. Avgjersla til kommunen kan ein då ikkje påklage.

Dersom ingen sørgjer for gravferda, skal den kommunen som avdøde hadde bustad i ved dødsfallet sørgje for dette. Dersom avdøde ikkje hadde bustad her i landet, skal den kommunen der dødsfallet finn stad, sørgje for gravferda. Kommunen kan krevje utgiftene ved gravferda dekka av dødsbuet.

• Kven bestemmer kva gravplass som skal brukast?

Dette vert bestemt i samråd mellom dei pårørande og kyrkjekontoret. - Bruk av ny gravplass: Har de ingen gravplass innanfor familien frå før, hjelper kyrkjekontoret dykk å finne ein høveleg ny gravplass de kan bruke. Ynskjer de då å reservere ei grav attmed t.d. til attlevande ektefelle, gjer ein dette samtidig. - Bruk av eksisterande grav: Har de ei grav innanfor familien som de ynskjer å bruke opp att, må nokre krav innfriast først. Grava må vere eldre enn 20 år (det vil seie at det må ha gått 20 år eller meir sidan sist den var brukt), og den som står som festar for grava må gi sitt samtykke til gjenbruk. Er desse tinga på plass, kan ein oftast gjenbruke ei eksisterande grav.

• Har alle rett på gravplass i kommunen?

Alle som bur i kommunen har rett til gravplass på ein av kyrkjegardane i kommunen. Dette gjeld også dødfødde når foreldra ynskjer det. Dei som bur utanfor kommunen kan berre få gravplass etter særskilt løyve frå fellesrådet, og her hjå oss har ein opna for dette. Mange stader tek ein ei avgift for gravlegging av personar som bur utanfor kommunen. Pr. i dag har me inga slik avgift ved gravleggingar i Sogndal og Leikanger. Dersom avdøde skal gravleggjast i ein annan kommune, kan ein ta ein telefon til kyrkjekontoret i den aktuelle kommunen og få avklara dette.

Alle har rett til gravplass, uavhengig av tru og livssyn.

• Korleis vert ei grav greven opp?

I kommunane Sogndal og Leikanger brukar me små gravemaskiner til å grave opp og att ei kistegrav, det er kyrkjekontoret som syter for dette, samt at det blir sådd i. Det skal du som pårørande sleppe å ta deg av.

• Er det andre reglar for ei urnegrav enn for ei kistegrav?

Ja, nokre reglar gjeld særskilt for urnegraver. Ein må vente minst 20 år mellom kvar gravlegging av kister i same grav, medan ein kan setje ned ei urne i ei kistegrav same dag om ynskjeleg. Ein kan setje ned 8 urner i ei kistegrav.

• Når kan ei urnenedsetjing skje?

Ut frå lovverket skal ei urnenedsetjing skje seinast 6 mnd. etter dødsfallet. Ein kan derimot ikkje krevje å få utført ei urnenedsetjing så lenge det er tele i marka. I praksis prøver ein i fellesskap å finne eit høveleg tidspunkt både for dei pårørande og for kyrkjekontoret.

• Kvar kan eg kjøpe gravstein/gravminne og skal gravsteinen/gravminnet godkjennast?

Det er mange som sel gravsteinar, både lokalt og nasjonalt. Det er ingen krav til kven du skal bruke. Ein kan òg bruke stein frå fjellet, frå elva eller naturen rundt om ein ynskjer det – og så få inngravert namn på denne. Det som er verdt å merke seg er at kyrkjekontoret skal godkjenne gravsteinen/ gravminnet du set opp, og det skal også plasserast på tilvist plass. Det er også krav om sikring av gravsteinen du set opp, slik at denne ikkje veltar. Ståande gravminner i stein skal festast til fundament i stein med to 15 cm lange og 12 mm tjukke rustfrie boltar. Fundamentet til gravsteinen skal vere greven ned slik at det fluktar med terrenget rundt. Det kan berre setjast opp eit gravminne pr. grav.

Det er familien/dei pårørande som eig gravsteinen, og som er ansvarleg for sikring, tilsyn m.m. av denne.

• Kan namnet på avdøde stå på ein gravstein ein annan stad enn der han fysisk er gravlagt?

Ja. Det er høve til å samle namn på t.d. ulike familiemedlemar på ein felles gravstein. (Tidlegare var dette ikkje lov, men den regelen er endra). Det er likevel ikkje lov til at namnet då står fleire stader, t.d. der ein fysisk er gravlagt + på ein felles gravstein. Mange nyttar denne regelen til å samle fleire namn på ein gravstein, og slette graver som elles ligg litt spreidd på gravplassen.

Ein har òg høve til å få føydd til namn på personar som t.d. har omkomme på havet eller i krig, og som aldri har blitt funne att.

16 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

• Når kan me setje opp gravsteinen/gravminnet?

Det er viktig at jordmassane kring grava får feste seg og stabilisere seg før ein set opp ein gravstein. Dette for at gravsteinen ikkje skal velte. Ut frå regelverket skal det gå minst 6 mnd. frå gravlegging og til gravsteinen blir sett opp. Dette er litt ulikt ut frå kva tid på året gravlegginga skjer også. For ”vintergraver” bør ein minst vente til telen har gått ut av jorda.

Gravminnet kan berre setjast opp på tilvist plass, og sokkelen/fundamentet skal flukte med terrenget (ikkje vere synleg over bakken).

• Kvar på grava skal gravminnet plasserast?

- På enkelgrav vert gravminnet plassert i bakkant av grava (hovudenden).

- På dobbeltgrav vert gravminnet plassert i bakkant av den grava som vert teken i bruk først, og vert sentrert på gravstaden etter neste gravlegging.

• Kor stor kan ein gravstein vere?

- Gravsteinen skal ikkje vere høgare enn 150 cm, breiare enn 85 cm og tjukkare enn 60 cm. For dobbelgrav kan breidda aukast til 100 cm. Vidare må største høgd x største breidd x største tjukn ikkje vera over 0,2 m3 og ikkje ha ei vekt over 300 kg.

- På urne- og barnegraver kan dei tilsvarande måla ikkje overstige 80/75/60 cm.

• Kva betyr festing av grav?

At ei grav er festa betyr at den er reservert til bruk. Festeansvaret må vere skrive på ein person. Det er då den som står som festar for den aktuelle grava som bestemmer kven som kan bruke den. Du må betale ei festeavgift for å ha rett på denne reserveringa. Festaren vert òg kontaktperson for kyrkjekontoret i høve grava, og er den som mottek faktura på festeavgift.

• Kven kan vere festar?

Det er dei pårørande sjølve som avgjer kven det er som skal stå som festar for ei grav. Oftast er dette den nærmaste pårørande, t.d. ektefelle til avdøde eller eit av borna. Festeansvaret må vere skrive på ein person og ikkje t.d. eit firma.

• Kor lenge kan ein feste ei grav?

Det er ulike lokale reglar for festing av graver. I Sogndal og Leikanger er festetida 5 år om gongen. Ein får feste ei grav fram til det har gått 60 år frå siste gongen den vart teken i bruk. Når grava vert 60 år må ein søkje fellesrådet skriftleg om vidare festing. Når grava vert 100 år frå siste gongen den er teken i bruk, vert den freda. Den kan då ikkje gjenbrukast. For å unngå dette, vert dei fleste gravminna fjerna før dei når denne alderen.

• Korleis er festereglane og kor mykje kostar det å feste ei grav?

- Festeavgifta er ofte ulik frå kommune til kommune. Den vert bestemt lokalt av det lokale fellesrådet og kommunestyret, og er ei kommunal avgift. Det er kyrkjekontoret som krev inn festeavgifta frå deg som festar. - I Sogndal kostar det kr. 200,- pr. grav pr. år (pris 2013). Det vert kravt inn for 5 år om gongen. - Nyttar ein ei ny grav som ikkje er festa, har ein rett på 20 år fri grav. Det vil seie at ein ikkje får krav om festeavgift før det har gått 20 år frå gravferdsåret. - Ved gjenbruk av grav, får ein ikkje nye 20 år fri for festeavgift. Nyttar ein ei grav som allereie er festa, så går festeperioden vidare som før. Den stoppar ikkje opp, eller blir endra i samband med slik gjenbruk/ bruk av festa grav. - Festar ein ei grav attmed den nye grava, t.d. til attlevande ektefelle, får ein krav om festeavgift for denne grava frå året etter dødsfallet. Ved bruk av denne festa grava, får ein heller ikkje 20 år fri for festeavgift. Ei festa grav blir aldri fri att, før den eventuelt går ut av feste eller ikkje blir festa vidare av dykk som pårørande. - I Sogndal og Leikanger vert det ikkje kravt festeavgift for barnegraver.

• Er tal graver lik tal gravsteinar?

Nei. Ein kan ha felles gravstein for fleire graver. T.d. er det ofte ein felles gravstein for eit ektepar som ligg attmed kvarandre. Ekteparet har då kvar si grav (2 graver), men det er berre ein gravstein. Når ein då t.d. får krav om festeavgift, får ein krav for to graver. Festeavgifta har ikkje med kor mange gravsteinar ein har, men kor mange graver ein har.

• Aukar festeavgifta etter kor mange som ligg gravlagt i ei grav?

Nei. Festeavgifta vert rekna pr. grav, og ikkje ut frå kor mange som ligg gravlagt der. Ei grav kan difor vere gjenbrukt fleire gonger, utan at dette får konsekvensar for festeavgifta.

• Kor stor kan plantefeltet vere, og kva kan eg plante på ei grav?

- Framfor gravminnet kan ein planta i eit felt som er like breitt som gravminnet. Plantefeltet kan i alle høve vere 60 cm brett, men det kan ikkje gå lenger fram enn 60 cm frå bakkant av gravminnet.

- Det er ikkje tillate å plante noko som er høgare enn gravminnet, eller som går utanfor plantefeltet. Plantinga må heller ikkje skjerma for skrifta på gravminnet.

- Det er ikkje lov å plante noko på sidene eller bak gravminnet.

Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 17

- Plantefelt som ikkje vert stelte, skal såast til med gras slik at det blir ei fin grasslette framfor gravminnet.

• Ansvar ved skader på grav eller gravutstyr.

Fellesrådet er ikkje ansvarleg for skader på grav eller gravutstyr ved naturhendingar, hærverk, tjuveri o.l. med mindre det er valda ved aktløyse av dei som er sette til å arbeida på kyrkjegarden.

Eit gravminne må vere av eit materiale som er motstandsført og som krev lite vedlikehald. Gravminnet må tåle dei påkjenningar det vert utsett for ved vanleg drift og vedlikehald på kyrkjegarden.

Det er festaren (dei pårørande) som eig gravminnet, og som er ansvarleg for tilsyn, vedlikehald m.m. av dette.

• Kva skjer med grava når festetida er ute og ein ikkje ynskjer å fornye denne?

Dersom ein ikkje har ynskje om å fornye eit feste, eller grava har nådd 60 års grensa (grensa for festing er 60 år frå siste gong den vart brukt), så skal grava slettast. Då skjer fylgjande: - Dersom festaren ikkje ynskjer å fornye festet, gir han melding til kyrkjekontoret om dette.

- Dersom grava har nådd 60 års grensa, kontaktar kyrkjekontoret festaren.

- Festaren får tilsendt eit skjema frå kyrkjekontoret, der ein signerar på at grava kan slettast. Festaren får då høve til å fjerne gravminnet frå kyrkjegarden på eigahand, eller at kyrkjekontoret kan gjere det for han. Gravminnet skal då bli fjerna innan 6 månader.

- Dersom kyrkjekontoret skal fjerne gravminnet, kostar dette kr. 600,-. Gravminnet blir då fjerna frå grava og knust. Dette for at namn ikkje skal vere attkjenneleg i etterkant.

- Grava er då fri til å bli nytta av andre.

• Kva gjer ein om ein ynskjer å feste ei grav lenger enn til den er 60 år?

Då søkjer ein skrifteleg fellesrådet om vidare festing av grava. Ein bør då grunngi kvifor ein ynskjer å feste grava vidare.

Det er utarbeida fylgjande regelverk til bruk ved handsaming av søknader om vidare festing av graver eldre enn 60 år: 1. Søknad frå familie; born, svigerborn, foreldre, søsken og anna nær slekt, får løyve til vidare festing av grav eldre enn 60 år dersom grava er mellom 60 og 79 år.

2. Søknad om vidare festing av graver mellom 79 og 100 år vil ikkje bli imøtekomen.

3. Søknad frå andre enn nær familie vil ikkje bli imøtekomen.

4. Søknader som gjeld bevaring av gravminne pga særleg verdi, skal vurderast enkeltvis i møte i kyrkjeleg fellesråd.

5. Der fredingstida for grava er ute og grava ikkje er festa, kan gravminnet takast bort og grava slettast. Dette blir gjort dersom det er ynskje om gjenbruk av grava. Gravminner på ufesta graver mellom 99 og 100 år skal takast vekk, og grava slettast.

6. Regelverket kan nyttast administrativt i behandlinga av søknader, der det ikkje står spesifikt at søknaden skal vurderast i møte i kyrkjeleg fellesråd – sjå her punkt 4 i regelverket.

7. Avslag på søknader om vidare festing av graver eldre enn 60 år - gjort av administrasjonen, kan ankast til fellesrådet.

8. Avslag på søknader om vidare festing av graver eldre enn 60 år - gjort av fellesrådet, kan ankast til bispedømerådet.

9. Regelverket gjeld frå 20. april 2010 og fram til eventuelt nytt regelverk er vedteke.

• Når blir ei grav freda?

- Graver frå middelalderen og samiske gravminner som er eldre enn 100 år er automatisk freda; jmfr Kulturminnelova §4.

- Når det er gått 100 år frå siste gongen grava vart brukt, vert den sett på som freda. Freda graver kan ikkje nyttast opp att, og gravminnet/ gravsteinen kan ikkje flyttast utan godkjenning frå fylkeskommunen. Det må då søkjast særskilt for kvar gravstein, med foto av steinen m.m.

Besøksadresse og postadresse:

Kyrkjevegen 6, 6856 Sogndal E-post: [email protected] • Tlf. 57 67 99 85 Internett: www.sogndal.kyrkja.no

18 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

Tilbakeblikk frå praksisstudentar

Ingrid Synnevaag (t.v.) og Ingrid Øygard saman med fjorårskonfirmantar – klare til årets fasteaksjon

Hei alle saman!

No er det snart 5 månader sida vi – Ingrid og Ingrid – var i praksis i Leikanger. Det var 4 flotte veker som vi ser tilbake på med smil om munnen. Å koma frå storbyen Oslo og ut til bygda i Sogn var litt av ein overgang. Sjølv om Ingrid Synnevaag lo av den lille flyplassen oppe på fjellet, tok det ikkje lang tid før bygda sneik seg inn i hjartet. Det er mykje vi kunne skrive om vår tid hos dykk, både om erfaringar og inntrykk. Men hvis me skal nemna éin ting, måtte det bli folka vi møtte. Både gjennom kyrkjelege oppgåver og andre sosiale arenaer. Eit av våre høgdepunkt var nok konfirmantundervisninga og konfirmantane vi fekk møte. Det var kjekke, positive og engasjerte ungdommar som vi rakk å bli glade i. Sjølv om det var eit sjokk for dei når vi fortalde at vi skulle bli prestar, håpar vi at dei likevel blei litt glade i oss òg. Men det var ikkje berre ungdommen som sneik seg under huda på oss! Å sitja å fjolle med damene på kyrkjeringane eller dei gode samtalane på tysdagstreff kjem me heller ikkje til å gløyma med det første. Vi budde jo på Slinde under praksisen – ikkje akkurat verdas navle. Ein laurdag formiddag stod vi ved godt mot å venta på bussen som aldri kom. Til slutt kasta vi inn handkleet og gjekk litt flaue inn igjen i leilegheita. Rett etter vi hadde fått av oss skoa, stod naboen – og husverten – å banka på døra for å tilby oss å låna bilen. Vi kunne ikkje blitt tatt imot på ein betre måte! Ein annan spesiell ting med å følgja ein prest sin kvardag, er jo nett det med at ein møter folk i mange livssituasjonar. Å både kunne vere med ved gravferder og barnedåp, gir ei ramme rundt denne tenesta som vi synes er vakker. Til slutt må me jo nemna den velkjente Palmerevyen! Egon gav oss innføring i lokalhistorie og relevante innputt før me tok turen til Saften. Dermed kunne faktisk vi òg henge med i nokre av dei interne sakene. Det var kjekt å oppleva at også presten var engasjert i ein slik ting. Og det var kjekt å sjå at lokalsamfunnet kom saman på denne måten og folk i alle aldrar bidrog. Spesielt fint var det nok for oss å sjå nokon av konfirmantane i aksjon. Oppsummert kan me seia dette: Leikanger har satt sine fine spor hos oss og sjøl om 4 veker ikkje er lenge, følte me at me fekk innblikk i bygdelivet, kyrkjelyden og prestekvardagen. De skal heller ikkje sjå vekk ifrå at naturen og folka i Leikanger og omegn kan dra oss tilbake ein gong! :) Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 19

Om å ha konfirmant i huset.

32 år etter min eigen konfirmasjon var det no mi eiga dotter som skulle ”gå for presten”, som det vart sagt før. I utgangspunktet tenkte eg at det å ha ein konfirmant i huset nok ikkje ville få noko å seie for meg, før sjølve konfirmasjonsdagen. Mykje av det praktiske rundt konfirmasjonsdagen kom sikkert til å bli ei ”mor – dot starten. Men slik skulle det ikkje bli. ter greie” så det store engasjementet viste eg nok ikkje i konfirmantane i løpet av denne hausten og vinteren. Vi opplevde at dei vart meir trygge på seg sjølv og omverda. Dei reflekterte meir over viktige samfunnsspørsmål og gjorde seg opp meiningar om ei rekkje tema. Sjølvsagt har dette med at dei vart eitt år eldre, men vi har fleire gonger tenkt at året med konfirmasjonsførebuing hadde god innverknad på utviklinga dette året, og det har utan tvil gjeve dei verdifull ballast for resten av livet.

Ikkje før var Ingrid meldt inn som konfirmant, så begynte e-postar og meldingar på telefonen å renne inn frå Egon prest. Her fekk vi som foreldre invitasjon til foreldremøte og dugnadar. Vi fekk god informasjon om kva aktivitetar konfirmantane skulle delta på, og dette vart i etterkant følgt opp med kjekke meldingar med bilete av konfirman tane som strålte av glede. Både bileta og samtalane med Ingrid gav ei god kjensle av at her hadde ungdommane det kjekt. Kva så med meg som far til konfirmanten? Eg hadde gleda av å vere sjåfør for desse kjekke ungdommane på eitt av arrangementa dei var med på i Sogndal, og fekk der innblikk i ein del av inntrykka dei sat med. Som kon firmantfar var eg også med på vårdugnaden på kyrkjegar den, saman med både konfirmantforeldre og andre.

No veit eg at konfirmanttida i dag er noko heilt anna enn då eg sjølv vart konfirmert, og at eg som far også kan delta og få gode opplevingar.

Noko skjedde med mi eiga dotter, og sikkert dei andre Steinar Fredheim 20 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

Foto: Sviggum

”No veit eg at konfirmanttida i dag er noko heilt anna enn då eg sjølv vart konfirmert og at eg som far også kan få delta og få gode opplevingar.”

Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 21

Pangstartleir

Therese Foss Johannesen og Ingeborg Røysum Langeteig frå Leikanger deltok på Pangstart i august i år. Det er tredje gongen Ingeborg er med, meddan det er fyrste gong for Therese.

- Eg var litt spent før eg reiste, men fekk ein varm velkomst og alt vart bra, seier Therese. På Lyngmo hadde vi det kjempekjekt. Vi padla kano, leika, hadde koselege bibelsamlingar, gjekk tur, syklar og bada veldig mykje. Vi fekk god mat fem seks gonger for dagen slik at vi vart stappmette, seier dei og ler. Leiarane på Lyngmo var kjempesnille. Vi lærte songar, bibelvers og hadde gøyale aktivitetar. I år kunne dei som ville klatre ned ein fjellvegg med sele og tau, det var litt skummelt. Vi hadde leirkveld der ungane kunne vise fram eit talent, skodespel eller ein leik. Så hadde vi «bad-hair-salong», der vi laga rare frisyrar med fargespray. Vi syng mykje på Lyngmo, alltid før og etter mat. Leiarane spelar gitar, keyboard og rytmeinstrument. Siste dagen før foreldra kom hadde vi ei lita gudsteneste. Når foreldra kom og henta oss, viste vi dans og songar vi har lært i tillegg til bildeframsyning.

Vi vil tilbake til Lyngmo neste år også. :) Helsing Therese og Ingeborg.

22 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

Glede og sorg

Vigde

: 25.05.2013 Cecilie Hermansen og Egil Henning Ytrøy 01.06.2013 08.06.2013 29.06.2013 10.08.2013 24.08.2013 Siw Anette Busk og Lars Grinde Line Relling og Magnus Thorleif Rune Printzell Halvorsen Anny Mari Berge og Jon Edvin Jørgensen Monica Thomassen og Hans Erik Waage Siv Jane Tufte og Jan Rune Mardal

Døypte

: 31.03.2013 Oskar Bøyum Njaastad 31.03.2013 Aleksander Njøs Sørlie 05.05.2013 Alise Servold Gåserud 05.05.2013 Thea Sofie Haugen 25.05.2013 Martin Hermansen-Ytrøy 25.05.2013 Matias Hermansen-Ytrøy 07.07.2013 Webjørn Lunde Midtun 21.07.2013 Klara Fjeldstad Stensland 21.07.2013 Iver Næss Prøven 04.08.2013 Maria Lund Nygård 18.08.2013 Selma Sellevold 18.08.2013 Adrian Falkgjerdet Thue

Gravlagde

: 22.02.2013 Sigrun Brekke 16.04.2013 Gunnar Skorpen f.1923 19.04.2013 Kristine Marie Henjum f.1924

21.06.2013 Thorborg Marie Solbakken f.1927

16.08.2013 Aud Røysum f.1940

Tvillingane Martin og Matias Hermansen-Ytrøy vart døypte på mamma og pappa sin bryllupsdag.

Gudsteneste i friluft

Også dette året var det felles friluftsgudsteneste på Jamneflaten (ovafor Slinde). Ein flokk samlast i eit nydeleg vêr. Bård Haukedal leia gudstenesta, medan ei blåsegruppe frå Leikanger sytte for musikken. Foto: Hege Feet Askvik (også forsida) Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 23

Smått

&

stort...

Diccon fyllte 60

Vår kjære organist Diccon Pearce runda 60 i byrjinga av august og greidde nesten å la det stille passera. Men på gudstenesta 4.august kunne me høyra at han lurte inn ”Happy birthday” i postludiet og han måtte ned og bli hylla med song og blomar.

Her saman med dåpsbarnet Maria og familien hennar!

Trusopplæraren har permisjon

Trusopplærar Guri Høstaker Nordheim har eitt års permisjon frå stillinga si. Det vert tilsett vikar for ho.

Ny prost

25. august vart Kjetil Netland innsett som prost i Indre Sogn av biskop Halvor Nord haug.

Kjetil er 55 år og kjem frå stillinga som sok i Lærdal.

neprest i Stryn. Han har tidlegare vore prest

Bodil Arnesen og Paal André Grinderud

Sopranen Bodil Arnesen og forfattaren Paa André Grinderud vitja Leikanger kyrkje med song og verbalinnslag til glede for mange frammøtte. Her får dei velfortente blomar hjå Dagny Alvik.

24 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013

Bård Haukedal til bispekontoret

Sokneprest i Sogndal og Kaupanger, Bård Haukedal er tilsett som personalprest på Bjørgvin bispekontor. Han tek til 1.oktober. Haukedal har vore fungerande prost i Indre Sogn i 2 ½ år.

Lysestumpar

Har du stearinlysrestar? ASVO i Vik har innsamling av lysestumpar og brukar det til å støypa nye lys. Det står ein kasse i våpenhuset i kyrkja . Ta dei med til kyrkje :)

Den store bursdagsfesten Leikanger torsdag 19. september

Kl 10.00 Opning av Amtskontoret.

Offisiell opning av Amtskon toret i Fylkesmannsgarden. Ope for alle.

Kl 12.00 Veteranbåtar legg til kai.

mune.no

Ved Fjordkroa/ Sognefjord hotell. Opne båtar heile dagen. Nybakk, Svanhild og Haugefisk. Ulike utstillingar om bord på båtane. Sal av bacalao til middag. Sal av klippfisk, tørrsild og tørrfisk. Meir informasjon om båtane - sjå www.leikanger.kom-

Kl 12.00 Forhøyr i bibelsoga.

Leikanger kyrkje. Spel med kon firmantane. Ope for alle

Kl 13.00 Folketog/kostymetog.

Startar ved gamle sjukeheimen. Hest og kjerre med prest, lensmann, amtmann, spele mann og musikklaget. Skulane i Leikanger, frivillige lag og organisasjonar og alle som vil er velkomne.

KL 14.00 Kulturfesten i Saften.

Variert program med artistar frå heile Sogn og Fjordane. Ope for alle. Gratis inngang men krev billett. 1000 plassar. Billettar hjå serviceekspedisjo nen til Leikanger kommune. Tlf 576 55600/ epost: post [email protected]

Kl 15.45 Torget opnar.

Sal av tradisjonell og kortreist mat. Ta middagen på torget denne dagen. Café Herman – grillmat. Fjordkroa – komle. Veteranbåten Nybakk – Bacalao.

Kl 15.45 Utstillingar:

Saften.

Kvinnerøyster frå Sogn og Fjordane. Biolo gisk mangfald ved Naturvernforbundet. Begge i 2 etg i

Kl 16.00 Mensen Ernst spring i mål.

Terje Lyngstad i lag med idrettslaget Syril

Kulturfesten

Variete:

Musikk, revy, dans, sirkus, teater Linda Gytri Lena Skjerdal Line Dybedal Vederhus ASVO-bandet, Årdal Jonas Nyløy Navarsete DRUSAR

MGP-lokal:

Annika Beines Sander Østby Birkeland Alice Kucevik Hugøy Øyamøy – Atløyrevyen Reisa til Amerika Dans utan grenser Sirkus Smørdal

Folkemusikktalent:

Lyden av framtidsfylket Jubileumsfanfaren Liv Signe Navarsete UWC-Flekke 300 i barne- og ungdomskor Joachim de Knagenhjelm

Lokale artistar: RockTex, Røyst, Furutre og Danseverkstadane i Sogn.

Billettsal på www.leikanger.kommune.no

Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 25

Grønn - Pantone 362 Rød - Pantone 1795 c

oss!

Støtt våre støttespelarar, dei støttar oss!

[email protected]

www.leikangerauto.no

Aarskog

Sognefjordvegen 130 Tlf 57 65 34 77 6863 Leikanger Faks 57 65 40 05 www.sognefrukt.no [email protected]

Fylkets største pakkeri av frukt Alt innan plantevern, gjødsel, kraftfôr, beskjeringsutstyr, tre og planter

bakeri og konditori AS Telefon 576 53 422

Tlf: 57 65 11 00 Opningstider

: mån-fredag 1030-1800 laurdag 1030-1630 sundag 1200-1800

Tlf 57 82 97 00 www.ssf.no

Tlf: 57 65 36 22

T

ipping

- R

iksToTo

9-21 (20)

Opningstider

onsdag 15-20 : mån, tys, tors og fredag 09-1630 laurdag etter avtale Tlf: 57 65 35 70 26 Leikanger kyrkjelydsblad nr 2 2013 Kyrkjelydsbladet august 2011 - med rettingar fredag.indd 17 Leikanger kyrkjelydsblad nr 1 2011

Side 17

28.08.2011 20:56:50

Støtt våre støttespelarar, dei støttar oss!

Tlf: 57 65 11 00 Grønn - Pantone 362 Rød - Pantone 1795 c

Sognefjordvegen 130 Tlf 57 65 34 77 6863 Leikanger Faks 57 65 40 05 www.sognefrukt.no [email protected]

Fylkets største pakkeri av frukt Alt innan plantevern, gjødsel, kraftfôr, beskjeringsutstyr, tre og planter

Tlf: 57 67 10 37 Opningstider

: mån-fredag 1030-1800 laurdag 1030-1630 sundag 1200-1800

Tlf 57 82 97 00 www.ssf.no

Tlf: 57 65 36 22

T

ipping

- R

iksToTo

9-21 (20)

Opningstider

onsdag 15-20 : mån, tys, tors og fredag 09-1630 laurdag etter avtale Tlf: 57 65 35 70

Oppslagstavla!

Hausttakk efest og 4-år sbok

Alle 4-åring er innbedne til hausttakk ane efesten kl.11. Då f tober år dei si eiga kyrkjebok.

BABYSONGEN

Torsdagar kl.11 i kyrkjely Kontakt Sandr har spør Sandra har epos holli@sogning t: en.no eller mobil 951 60 890 dshuset.

vis du

TysDAG

med opp

sTreff

Annakvar ty Kl.11.30 T sdag i kyrkjely rim Kl.11 Dicc Servering a v varm ma programinnslag Ferdig kl.14

dshuset on spelar , kaffi og k aker. . TAKK Organist en har i lengr etterlyst ei not e tid No har Jon Solheim lag gjeve den til kyrkja. Sokner takkar!

KyrKje LyDshU sBAsAr

Torsdag 21.no

kl.17-20 Til inntek ca kl.20.

vember t for kyrkjely Det vert sal a v kaffi/k trekning og ho dshuset. T vudtrekning.

rekning affimat, der etter Vil du bidr a med st or eller lit en gevins t?

Kontakt Susan Husabø 909 87 444 eller Sandra P

Frivillig kontigent/gåve

Me takkar for gåver til arbeidet i kyrkjelyden Konto til

kyrkjelydshuset

er: 3781.07.30189 Konto til

Leikanger kyrkjelyd

er: 3705.17.74427

Konto til

Leikanger kyrkjelydsblad

er: 3781.07.30316 Takk til dei som er faste givarar. Me treng fleire. Ta kontakt med banken og bed om eit månadleg trekk frå privat konto til kyrkjelyden sin konto 3705.1774427.

Leikanger kyrkjelydsblad nr 1 2011

Side 17

28.08.2011 20:56:50 Kyrkjelydsbladet august 2011 - med rettingar fredag.indd 17

Kyrkjekalender

September-Desember 2013

September

Sundag 22.september 18.sundag i treeiningstida Mark.1,40-45

Kl.11.00 Gudsteneste. Dåp. Takkoffer til kyrkjelydsarbeidet Soknemøte etter gudstenesta om ny salmebok.

Oktober

Sundag 6.oktober 20.sundag i treeiningstida

Kl.17.00 (merk tida) Hausttakkegudsteneste. Utdeling av Bornas kyrkjebok til 4-åringane. Takkoffer til Barneheimprosjekt i Tanzania. Kyrkjekaffi/saft.

Sundag 20.oktober 22.sundag i treeiningstida Luk.10,25-37

Kl.19.00 (merk tida) Kveldsgudsteneste. Takkoffer til Speidararbeidet i Leikanger..

November

Sundag 3.november Helgemesse Luk.6,20-23

Kl.11.00 Helgemessegudsteneste. Ein dag å minnast dei som er borte frå vårt synlege fellesskap.

Takkoffer til Norsk Luthersk Misjonssamband.

Sundag 17.november 26.sundag i treeiningstida Luk.18,35-43

Kl.11.00 Gudsteneste for små og store. 5-åringane særleg innbedne. Familiekoret øver laurdagen kl.17-18 alle er velkome til å vera med å førebu gudstenesta. Takkoffer til Ungdomsåret sitt misjonsprosjekt.

Sundag 24.november

Kl.19.30 Jazz i vintermørket. Konsert i kyrkja. Nærare informasjon kjem.

Desember

Sundag 1.desember Fyrste sundag i advent Matt.21,1-11

Kl.11.00 Gudsteneste. Takkoffer til Kyrkjelydshuset.

Sundag 8.desember Andre sundag i advent

Kl.20.00 Lysmesse. Konfirmantane tek del. Takkoffer til Møtestedet/Bymisjonen i Oslo

Fredag 13.desember Luciadagen

Kl.07.15 Luciamorgon i kyrkja. Luciakoret øver onsdag 11.desember kl.18. Frukost med lussekattar, kaffi og saft.

Sundag 15.desember 3.sundag i adventa

Kl.18.00 Julekonsert med lokale song- og musikkgrupper.

24.desember Julafta Luk.2,1-20

Kl.12.00 Julegudsteneste på sjukeheimen, Kl.14.30 Julaftagudsteneste. Takkoffer til Kirkens Nødhjelp, Kl.16.00 Julaftagudsteneste. Takkoffer til Kirkens Nødhjelp.

25.desember Juledag Joh.1,1-14

Kl.12.00 (merk tida) Høgtidsgudsteneste. Takkoffer til Det Norske Misjonsselskap. Leikanger mannskor tek del.

31.desember Nyårsafta Luk.13,6-9 Kl.16.00 Gudsteneste ved nyttår.

Me minnest dei som er døde i 2013.

Sjå oppdaterte gudstenestelister på http://www.leikanger.

kommune.no/kyrkjekalender.4850977-172067.html