Transcript Spire ekstra – kopiark (nyn) - pdf

Gro Wollebæk
LÆRARRETTLEIING
Spire
• GRØN • GUL
GAN Aschehoug
Innhald
Gro Wollebæk
Mona Vilberg
Her finn du ekstra kopieringsark til
arbeidsbøkene Spire grøn og Spire gul.
Kopieringsarka ligg i kronologsk rekkjefølgje
i forhold til temaa i bøkene.
grønn
Naturfag
småskoletrinnet
Wollebæk
Grofor
Spire
Gul
Naturfag for småskoletrinnet
GAN Aschehoug
GAN Aschehoug
Spire grønn
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Spå om årstidene
Kva et musa?
Ordjakt
Snøstafett
Det spirer!
Jorda
Bli ein astronaut
Engelsk ordkjede / orddomino
Differensierte lesetekstar
Spire gul
Her kjem fleire kopierongsark til arbeidsboka Spire gul.
(Dokumentet vil bli oppdatert fortløpande hausten 2014).
Spire grøn • Spire gul • Kopieringsoriginal • © GAN Aschehoug 2014 - kopiering tillate
Spire grøn • Kopieringsoriginal • © GAN Aschehoug 2014 - kopiering tillate
n
Ka
du
vi
rm
e
nt
V
in
et r
VÅR = GRØN
år
a
SOMMER = GUL
ån
e?
n
de
K
og va
tr skje
ea r
om me
d
vå p
re lan
n? ta
ne
VINTER = BLÅ
r
HAUST = ORANSJE ua
D
og ese
fe mb
br er
ua , j
r an
S
ha nøk
r 6 ry
ar stal
m la
ar r
.
?
V
r ?
le n
el are
dt m
al m
t k so
de om
t
rm
r
a
mm
So
va
Er
Kv
til en
ba kj
ke em
om fly
g
vå an
re de
n?
ar
om
bl .
g ror
ro g
ta og
ne
an r
la e.
Pl ire
ug ak
sp
kf ilb
ek t
Tr jem
k
g
ko
is
ra n?
dy re
er a
gj m
a om
Kv m s
o
en
O
er m
de som
tv m
ar ar
m en
t.
e
rg
fa
og .
ar
p en
dr
op ter
en .
eg vin
a av
r s til
ad ll
Bl fe
ite t
fe a
og
a rm
yr a
D ml
sa
K
m va
e h
e
d
om ld
d
h yr
a
us a p
te å
n?
D
un yra
ga pa
ne ss
sin ar
e.
ar ?
m all
ar yst
ge kr
an snø
r m in
Ko ar e
h
H
au
st
K
bl va
ad sk
a jer
om m
ha ed
us
te
n
Spå om årstidene
1) Fargelegg overskrifta i spåa:
2) Klipp ut spåa langs med ytterkantane. Brett til ei spå.
3) Spå kvarandre. Kven klarer å svare rett på flest spørsmål?
Kva et musa?
Hjelp musa å finne vegen til maten sin.
Kva for bokstavar finn du på vegen? Kva for ord blir det?
E
R
Ø
N
T
T
E
S
Ei lita mus veg om lag 10 gram. Kvar dag må musa må ete
like mykje som ho veg. Bruk ei vekt og finn ut kor mange
nøtter det er. Teikn eller skriv antalet.
Kor m
ykje v
Ten
eg
k
d
ete så om du m u?
å
tte
m
yk
Skriv
eller je kvar da
teik
g!
kva d
u et p n på eit a
rk
å ein
dag.
Spire grøn • Kopieringsoriginal • © GAN Aschehoug 2014 - kopiering tillate
Ordjakt
RYDD BOKSTAVANE
Kva for dyr gøymer seg i bokstavane?
Skriv dei riktig på linja og set strek til riktig dyr.
ØTTKJISEM
AHER
VRE
ØJRBN
ORDJAKT
Her gøymer det seg 10 ord. Klarar du å finne dei?
V
A
F
I
U
G
L
E
V
V
J
I
S
P
J
E
P
A
X
Y
L
O
N
S
Ø
A
D
E
L
G
B
I
Ø
T
B
S
K
E
A
B
J
W
E
F
E
I
L
A
Z
J
Ø
R
I
L
A
R
Ø
M
B
W
R
A
E
C
R
E
Y
R
A
R
N
M
M
I
N
V
N
N
R
N
P
U
Æ
D
H
E
U
Q
K
P
Å
S
T
N
Ø
T
T
Å
Å
Å
V
B
H
Y
F
V
Å
M
A
T
UGLE
BARK
NØTT
ELG
SNØ
VINTER
MUS
MAT
BJØRN
Spire grøn • Kopieringsoriginal • © GAN Aschehoug 2014 - kopiering tillate
REV
Snøstafett
Klipp ut og laminer korta. Slik kan korta brukast:
1) LOTTO: Spel to og to. Legg korta med baksida opp. Finn ord og bilete som passar.
Differensiering: Elevene må svare på eitt eller to spørsmål for behalde korta.
Snu korta igjen viss svaret ikkje er riktig. Turen går til nestemann.
2) STAFETT/OPPDRAGSLEK (ute): Elevane jobbar to og to. Læraren trekk eit kort og les
oppdraget høgt. Oppdraga kan gjerast på tid, eller ved at gruppene kjem og får eit nytt
oppdrag etter kvart som dei vert ferdige.
SNØ
Oppdrag:
Lag engel i snøen mens du seier minst
tre ord som begynner på SNØ...
Spørsmål:
1) Kva er snø
laga av?
2) Kor mange ord
har samane for
snø?
SNØLYKT
Spørsmål:
1) Kva er
ei snølykt?
Oppdrag:
Lag ei snølykt med 20 snøballar.
2) Kva for vokaler
finn du i ordet
snølykt?
SNØBALL
Spørsmål:
1) Korleis lagar
du ein snøball?
Oppdrag:
Lag ein kjempestor snøball og lag ein
bitteliten snøball.
SNØMANN
Oppdrag:
Lag ein liten snømann og gi den
eit namn.
SNØKRYSTALL
Oppdrag:
Bruk fantasien og lag snøkrystallar
av pinnar eller kvistar.
2) Kva for form har
ein snøball?
Spørsmål:
1) Kor mange
bokstavar er det i
ordet snømann?
2) Kor gammal kan
ein snømann bli?
Spørsmål:
1)Kor mange
armar har ein
snøkrystall?
2) Finst det to
like snøkrystallar?
Spire grøn • Kopieringsoriginal • © GAN Aschehoug 2014 - kopiering tillate
Det spirer!
Kva treng plantane for å spire? Skriv orda.
?
Skriv løysingsordet:
Kva for ei tann kan du ikkje tyggje med?
svar: løvetann
Spire grøn • Kopieringsoriginal • © GAN Aschehoug 2014 - kopiering tillate
Jorda
Kva for svar er riktig? Set kryss.
Jorda bruker:
265 dagar rundt sola.
Jorda er:
Jorda får varme frå:
månen
ei stjerne
365 dagar rundt sola.
ein måne
sola
100 dagar rundt sola.
ein planet
peisen
Sudoku
Klipp ut dei fire rutene nedst og lim dei på riktig plass.
?
?
?
?
Spire grøn • Spire gul • Kopieringsoriginal • © GAN Aschehoug 2014 - kopiering tillate
Bli ein astronaut!
Samarbeid i klassen om å male
eller teikne ein stor måne.
Heng han opp på veggen.
Astronautane kan plasserast på
månen eller svevande
i verdsrommet rundt månen.
Teikn eller lim inn eit bilete av deg sjølv i hjelmen.
Kva for land kjem astronauten frå? Teikn flagg og fargelegg astronauten.
Klipp ut og heng han opp.
Spire grøn • Spire gul • Kopieringsoriginal • © GAN Aschehoug 2014 - kopiering tillate
Engelsk ordkjede /orddomino
Til læreren: Kopier arkene med ordkort. Laminer og klipp ut kortene.
Kortene kan brukes på følgende måter:
Ark 1/2
1) Ordkjede/ordsirkel: Dette er en muntlig aktivitet som kan gjennomføres i hel klasse. Velger man å ha
mindre grupper på 5-7 elever, kan man kopiere opp flere brett og klippe ut. Hver elev får ett eller flere
kort hver. Ordkjeden kan starte med hvilket som helst kort. Øv inn strukturen med elevene i forkant.
En elev starter og sier: «Hvem har rev?» Da må eleven som har bilde av reven si: «I have FOX». Denne
eleven fortsetter ordkjeden ved å si videre: «Hvem har ELG?». Eleven som har bilde av elgen sier:
«I have MOOSE». Slik fortsetter det til ringen er sluttet: Den som startet ordkjeden, vil også være den
som avslutter den.
Del ut kortene på nytt i ny rekkefølge slik elevene får prøve flere ord. Vil dere ha en kortere ordkjede
kan dere fylle ut den tomme spillebrikken med annen illustrasjon og annet ord.
2) Orddomino: To eller tre elever deler ordkortene mellom seg og blir enige om hvem som legger ut
første kort. Hvis kortet med ordet rev blir lagt ned, skal den som har bilde av reven si det engelske
ordet og legge kortet sitt inntil ordet rev. Fortsett til alle kortene er lagt i en lang rekke hvor ord
og bilde passer sammen.
FUGL
NØTT
BERRIES
FLOWER
REGN
HAUST
ÅRSTIDER
SEASONS
SAMI
SAME
BLOME
NUT
FRUIT
FRUKT
BÆR
BIRD
BEAR
VINTER
RAIN
MOOSE
FOX
MOUSE
BJØRN
ELG
REV
AUTUMN
SNØ
WINTER
KALD
SNOW
Spire grøn • Kopieringsoriginal • © GAN Aschehoug 2014 - kopiering tillate
Engelsk ordkjede /orddomino
Ark 2/2
Følg instruksjonen på ark 1
REIR
VÅR
COLD
ANT
JORDA
WARM
MÅNE
KROPP
SPACESHIP
NASE
HAND
MUNN
AUGE
MOUTH
NOSE
HJERNE
HJARTE
ØYRE
HEART
EAR
EYE
FOT
HAND
BODY
FOOT
ROMSKIP
MOON
EARTH
SUN
SOL
VARM
MAUR
MUS
LUNGER
BRAIN
NEST
SPRING
SUMMER
SOMMAR
LOUNGS
Spire grøn • Kopieringsoriginal • © GAN Aschehoug 2014 - kopiering tillate
Differensierte lesetekstar
Her finn du tekstar til elevar som treng større leseutfordringar. Tekstane er litt meir utfyllande,
har fleire setningar og vanskelegare ord.
Ta kopi av den aktuelle teksten og lim over leseteksten i elevboka.
Side 2
Årstidene
I Noreg har vi fire årstider.
Dei heiter haust, vinter, vår og sommar.
Om hausten er det mykje regnvêr.
Vinteren har snø og kuldegradar.
Om våren kjem varmen og då spirer plantane.
Sommaren gjer mange glade.
Då er det sommarferie og varmt vêr.
Side 5
Hausten er her!
Det regner mykje om hausten.
Trea får fine farger om hausten.
Om hausten veks det frukt og bær på buskar og tre.
Nokre plantar lager frø eller nøtter om hausten.
Side 6
Haust i skogen
Dyra finn mykje god mat i skogen om hausten.
Nokre dyr må samle inn mat til vinteren.
Bjørn, flaggermus, piggsvin, hoggorm, salamander
og bjørkemus går i dvale.
Det betyr at dei søv heile vinteren.
Side 9
Vinteren
Om vinteren søkk temperaturen og det blir kaldt ute.
Desember, januar og februar kallar vi for vintermånader.
Når det blir vinter skifter hare, rype og ekorn farge på pelsen.
Då kan dei lettare gøyme seg i snøen.
Snøen gjer at dyra må leite mykje etter mat.
Alle blomane visnar, men røter og frø ligg og ventar på våren
Del 3 • Differensierte lesetekstar
Spire grøn – veiledning 67
Side 10
Snø
Snø er frosen vatn.
Det begynner å snø når det er kaldare enn 0 grader.
Snø er mange snøkrystall som kjem samtidig.
Eit snøkrystall har alltid seks armar, og ingen snøkrystall er like.
Snø smeltar når temperaturen stig.
Side 13
Vår
Når våren kjem, stig temperaturen.
Snøen smelter og lager små bekkar og sølepyttar.
Plantar og blomar begynner å spire om våren.
Trea får nye blad.
Kan hende du har fått ny sykkel?
Side 14
Vakn opp!
Når sola varmar om våren,
vaknar dyr og insekt til liv.
Nokre dyr vaknar etter fleire månadar i dvale.
Våren er ei travel tid for dyr og fuglar.
Dyra får unger, og fuglane byggjer reir og legg egg.
Side 17
Det kryr!
Skogsmauren bur i maurtue. Maurtuer kan bli veldig store.
Dronninga legg mange egg som arbeidermaurane må passe på.
Egga blir klekt og blir til larver. Dei et seg store og tjukke.
Når larvene er store nok, pupper dei seg og blir forvandla til maur.
Side 21
Jorda
Jorda er ein planet.
Jorda er ei stor kule i verdsrommet.
Jorda får lys og varme frå sola. Sola er ei stjerne.
Jorda bruker eitt år rundt sola. Det er 365 dagar i eitt år.
Når det er dag i Noreg, er det natt i Australia.
Når det er natt i Noreg, er det dag i Australia.
68 Spire grøn – veiledning Del 3 • Differensierte lesetekstar
Side 22
Månen er ein refleks!
Det er sola som lyser opp månen.
Månen kan ikkje skine utan at sollyset treffer den først.
Nokre gonger er månen stor og rund. Det kallar vi ein fullmåne.
Nokre gonger ser vi berre halve månen. Det kallar vi ein halvmåne.
Månen går i bane rundt jorda. Ho bruker ein månad på å komme rundt.
Side 23
Urettferdig!
Neil Armstrong var førstemann som gjekk på månen.
Han reiste til månen saman med to andre astronautar.
Dei heitte Buzz Aldrin og Michael Collins.
Romskipet heitte Apollo 11. Collins måtte passe romskipet mens
dei to andre samla steinprøvar.
Dei planta eit amerikansk flagg på bakken. Det står der enno.
Side 29
Sansane
Vi har fem sansar.
Du kan sjå, lukte, høyre, smake og føle.
Det er hjernen som fortel kva for sans vi skal bruke.
Hjernen fortel også kva vi synes om smakar, lukter og lydar.
Menneske sansar ting ulikt.
Det nokon synast smaker godt, synast andre smaker dårleg.
Vi bruker sansane heile tida uten at vi tenkjer over det.
Kva for sansar har du brukt i dag?
Side 30
Organer
Inni kroppen vår er det mange ulike organ.
Alle organa har kvar sin spesielle jobb.
Hjertet pumpar blodet rundt i kroppen.
Lungene pustar vi med.
Hjernen gir beskjed til kroppen kva den skal gjere.
Beskjedane går lynraskt gjennom nervane.
Nervane er overalt i heile kroppen.
Nervane sender signal tilbake til hjernen din som fortel deg
om noko er kaldt, varmt, vått, tørt, surt, salt eller søtt.
Del 3 • Differensierte lesetekstar
Spire grøn – veiledning 69