Transcript Chapter 1 INTRODUCTION AND BASIC CONCEPTS

MÜHENDİSLİK NEDİR,
MÜHENDİS KİMDİR?
Prof. Dr. Yunus Çengel
Yıldız Teknik Üniversitesi
MÜHENDİSLİK NEDİR?
MÜHENDİSLİK = İnovasyon (Yenilik)
MÜHENDİSLİK: DEĞİŞİM ve GELİŞİM
•
•
•
•
Dünya hızla değişiyor. İnsanlar daha iyisini istiyor.
Bu değişimin motoru bilim ve teknolojidir.
Dünyada dinamizm esastır, ve değişmiyecek tek şey
değişimdir.
Değişen bir ortamda yerinde duran geride kalır ve
geriye gider.
Değişim durdurulamaz, ancak yönlendirilebilir.
DEĞİŞİM: TEMEL BİR İNSANLIK HASİYETİ
•
•
İnsan DEĞİŞEN bir varlıktır.
Değişime itiraz, insanlığa
itiraz ve insanlığı inkardır.
İNSAN
•
•
•
•
•
Akıllı
Konuşan
Sosyal
Ekonomik
DEĞİŞEN
BİR VARLIKTIR.
(İNSAN-HAYVAN FARKI)
Mühendislik: Zevkli bir meslek
Durağan meyil ve kabiliyetlerin harekete
geçirilip meyve vermesi bir hazdır.
YENİLİKÇİLİK (İNOVASYON)
"Facebook Class" Helped Pioneer Lean
Start-Up Model.
May 7, 2011
http://www.nytimes.com/2011/05/08/technology/08class.html
7
‘Facebook Sınıfı’ Yeni Firmalar ve Zenginler Türetti
• On the front page of its Sunday Business section, the New York Times
reported on the "Facebook Class," a class of Stanford students in 2007
who were asked to design and market a Facebook app.
• Some of the projects were wildly successful and "almost overnight, the
Facebook Class fired up the careers and fortunes of more than two
dozen students and teachers."
• The class "also helped to pioneer a new model of entrepreneurship
that has upturned the tech establishment: the lean start-up."
• Students learned, among other things, to keep their ideas simple and
expedient, while venture capitalists began designing funds designed
for this low-cost approach.
• Working in teams of three, the 75 students created apps that
collectively had 16 million users in just 10 weeks. Many of those apps
were sort of silly: Mr. De Lombaert’s, for example, allowed users to
send “hotness” points to Facebook friends. Yet during the term, the
apps, free for users, generated roughly $1 million in advertising
revenue.
8
Video Games for Education
9
MÜHENDİSLİK: Dinamik Bir Meslek
Teknoloji:
- Güç,
- Zenginlik,
- Refah.
Toplumun daha iyi olma talebi;
Değişim arzusu
Teknoloji,
meslek
Mühendislik Uygulaması
yaratmada
çığ etkisine
“Geleceğin mühendisi” profili sahiptir.
Mühendisliğin
Özü
Mühendislik Eğitimi
DEĞİŞİM
Mühendislik
Eğitimi
DİNAMİK
ÇEVRE
APPLE: MOST INNOVATIVE TECHNOLOGY Co.
Steve Jobs, a college dropout, co-founded Apple Computer in 1976 when he
was 21 and, with his childhood friend Steve Wozniak, marketed what was
considered the world's first personal computer, the Apple II. (IBM
introduced its PC in 1984).
In 2007, he transformed the cell phone. Apple's iPhone, with its
iconic touch screen, was a handheld computer, music player, messaging
device, digital wallet and -- almost incidentally -- cell phone.
Steve Jobs: Bir Teknoloji Lideri (7 Ekim 2011, Gazeteler)
• ABD Başkanı Barack Obama: Jobs'un "Amerika'nın en büyük
yenilikçilerinden biri" olduğunu belirten Obama, Jobs'un "farklı
düşünecek kadar cesur, dünyayı değiştirebileceğine inanacak kadar
pervasız ve bunu yapabilecek kadar yetenekli olduğunu" kaydetti.
• Avustralya Başbakanı Julia Gillard: “Onun yaratıcı dehasının dünyayı
değiştirdiğini" söyledi.
• Meksika Devlet Başkanı Felipe Calderon: “Jobs'un ardında "yaratıcılık,
ilham ve mücadele" mirası bıraktığını söyledi. “Dünya, çağının hayal gücü
en yüksek akıllarından birini kaybetti" dedi.
• Samsung: Steve Jobs'un, sonsuza kadar hatırlanacak "yenilikçi bir ruh"
olduğunu açıkladı. Jobs'un, "enformasyon teknolojisi endüstrisini,
devrim niteliği taşıyan sayısız değişiklikle tanıştırdığı" belirtildi.
• News Corporation CEO'su Rupert Murdoch: çağımızın en ilham verici
düşünürünü, yaratıcısını ve girişimcisini kaybettik diye konuştu.
• APPLE: Apple bir vizyoner ve yaratıcı bir deha kaybetmiştir.
• APPLE: Steve’in parlak zekası, tutkusu, ve enerjisi hepimizin hayatını
zenginleştiren ve geliştiren sayısız yeniliğin kaynağı olmuştur.
YARATICILIK, HAYAL GÜCÜ
HAYAL GÜCÜ: DEĞİŞİMİN ATÖLYESİ
•
•
•
•
•
İnsan HAYAL EDEN bir varlıktır.
İnsan, hayalleri kadar büyüktür.
İnsanın özelliği, olmayan şeyleri hayal
aleminde var etmektir.
Hayal gücü veya yaratıcılık, inovasyonun
temelini olusturur.
Hayal alemindeki şeyleri fizik (madde)
aleminde var etmek, bilgi ve beceri ile olur.
• Hayvanlar içgüdüleri, insanlar ise
hayalleri ile hareket ederler.
Einstein:
“Hayal etme, bilgiden
daha önemlidir.”
Hayal gücü nasıl geliştirilebilir?
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Test çozerek DEĞİL.
Çok çalışarak da DEĞİL.
İnsanı ROBOTLAŞTIRARAK ve
TEK BİR TİPİ empoze ederek hiç DEĞİL.
Oturup düşünmeye zaman ayırarak.
Düşünce ve ifade özgürlüğü önündeki
tüm engelleri kaldırarak.
Aykırı düşüncelere ve en uçuk fikirlere saygılı davranarak.
TV seyretme yerine KİTAP okuyarak.
YANİ: Hayal etmekten korkmayarak, hayalimizi cesurca
kullanarak, ve zihnimize vurulan prangaları kırarak.
Kullanılan kaslar nasıl gelişirse, kullanılan hisler de öyle
gelişir (akıl, hayal, ...). “Kullan, veya kaybet.”
“Hayal gücü gelişmemiş bir kişi, gelişmemiş bir insandır.”
YARATICILIK ve EL BECERİSİ
•
•
•
•
•
•
•
Mühendis, Mimar, Sanatkar (6. his) ile yapma (CD,
çizim)
Maddesiz inşaat, hayal-bilgi-zihin becerisi
(yaratıcılık).
Teknisyen, Usta:
El becerisi ile malzemeyi istenilen şekle sokma
Madde ile yapma, ruha uygun beden giydirme
(Beceri, otomasyon, - robot).
- Aynı ruha milyonlarca beden giydirilebilir.
- Ruh sağlam olmazsa, beden de sağlam olmaz.
Teori: Ruh, Mânâ, Öz, iç âlem
Pratik: Beden, Madde, kabuk, dış âlem
Boltzmann: İyi bir teoriden daha pratik birşey yoktur.”
YARATICILIK : Başarının Sırrı
• Doğuştan gelen bu kabiliyet harekete geçirilebilir ve
geliştirilebilir.
• “Amerika var olmuş en büyük yenilik makinesidir ve
hiçbir zaman kopya edilemeyecektir. Çünkü bu, çok
sayıda faktörün çarpımından elde edilir:
- En yüksek düzeyde düşünce özgürlüğü,
- Bağımsız düşünceye verilen önem,
- Sürekli yeni beyin göçü,
- Gözünü kırpmadan risk alma kültürü, …”
Thomas Friedman, NY Times.
• “Yaratıcılık olmadan, biz bir hiçiz. Öğrencilere nasıl
yaratıcı olunacağını öğretmek, onları özgür kılar. Buluşun
anası özgürlüktür.” - John Leinhard, Univ. Houston
• Benim hiçbir özel yeteneğim yok. Ben sadece ölesiye
meraklıyım. - Einstein
EĞİTİM FELSEFESİ: Ezbercilik-Yaratıcılık
• Eğitim sistemimiz büyük etapta körü körüne ezberciliğe ve bilgi
yüklemeye yani öğrenciyi robotlaştırmaya dayalıdır.
• Olması Gereken: Sistem düşünmeye, sorgulamaya, öğrencinin
yaratıcılığıni teşvik edip geliştirmeye, ve çok öğrenmekten
ziyade öğrenilen bilgiyi kullanıp özdeştirmeye dayanır.
• Modern dünyada çok şey ezberleyip bilgisi ile ne yapacağını
bilmeyen kişiye değil, az da olsa bilgisi ile ne yapılabileceğini
bilen “düşünen” kişilere değer verilir. Çünkü bilgisayarlar da
bilgi yüklü, ama onların bile düşünen kişilerin elinde değeri var.
• Mühendislik yenilik (innovation) ile ilgilidir ve yenilenmeyi
gerçekleştiren özellik de yaratıcılıktır.
• Öğrencilerden bir ödev sorusu hazırlamalarını istemek, bir
yaratıcılık etkinliğidir.
CREATIVITY and CRITICAL THINKING
High school students in
Asia often do better than
American students on
international math and
science tests (like PISA).
Schools in countries like
China and South Korea
do better at preparing
students to take tests.
Yet some of these same
countries want to learn
what makes American
students good at
creativity and critical
thinking.”
http://www.voanews.com/learningenglish/home/education/East-Asian-Educators-Look-to-US-Schools-for-Ideas--131657238.html
CLASSICAL EDUCATION vs. CREATIVE THINKING
• “In Asia, the students often have
test scores that soar beyond
those of their counterparts in the
West.
• However, much of that learning
is book learning and rote
memorization, which will take
you only to a certain level.
• To reach the higher levels of
science and technology, you
need creativity, imagination,
and innovation, which the
Eastern system does not
nurture.”
•
(Michio Kaku, Physics of the Future,
Doubleday, New York, 2011, p. 323).
Türkiye: YAYIN ZENGİNİ, PATENT FAKİRİ (Kaynak: TUBİTAK)
GİRİŞİMCİ ve YENİLİKÇİ ÜNIVERSİTE (Kaynak: TUBİTAK)
AKADEMİK YÜKSELME KRİTERLERİ (Kaynak: TUBİTAK)
BİLGİ ÇAĞI
• İçinde bulunduğumuz çağa haklı olarak bilgi çağı deniyor. Bilişim ve iletişim,
çağımıza damgasını vuran yüksek değerler.
• Bilim değişimi tetikliyor, ve teknoloji bu değişimin motorluğunu yapıyor.
• Eskiden zenginliğin ölçüsü sahip olunan toprak ve doğal kaynaklardı, ve
zenginleşmenin yolu daha çok toprağa hükmetmekten geçiyordu.
• Sanayi devrimi bu anlayışı değiştirdi, ve hammaddenin değerini kat kat
arttıran sanayileşme zenginliğin yeni ölçüsü oldu.
• 20. asrın ikinci yarısından sonra ise bilimsel araştırmalara yönelinmesiyle
mamul madde yerine bilgi üretimi ön plana geçti, ve bilgi en kıymetli meta
oldu.
• Zaten bu yüzden zamanın akıl ve bilim zamanı olduğunu gören ülkeler bilgitabanlı ekonomiye bir an evvel geçmek için gayret göstermektedirler.
• Bilim ve teknolojiye hakim olanlar refah, kuvvet, ve itibara sahip
olmaktadırlar. Artık en zengin ülkeler en çok doğal kaynağa sahip olanlar
değil, en yüksek beyin gücüne sahip olanlardır.
• En güçlü firmalar da AR-GE’ye yönelip teknoloji geliştiren firmalardır.
Zamanın değişen değerlerini iyi okuyan ülkeler, net beyin göçü almak için
gerekli altyapıyı oluşturup bir cazibe merkezi olmakta, ve böylelikle bilgiyle
donanımlı kişileri ve dolayısıyla bilgiyi kendilerine çekmektedirler.
ZENGİNLİKLE FAKİRLİĞİN FARKI: BİLGİ
Kişi başı milli gelirde 6 kat fark
Kaynak:
Dünya Bankası
25
DÜNYA TİCARETİNDE TEKNOLOJİK ÜRÜNLERİN PAYI
26 1999
Kaynak: Dünya Bankası,
ÜNİVERSİTELERİN ROLÜ: ABD Örneği
•
ABD’de üniversitelerin yaygınlaştılması 150 yıl öncesine
dayanır, ve ekonomiyi desteklemek amacıyla yapılmıştır.
•
2 Temmuz 1862’de başkan Abraham Lincoln, Federal
hükümetin her eyalete yüzbinlerce dölüm arazı bağıslamasını
öngören Arazi-bağış kanununu (Land Grant Act) imzaladı.
•
Bu kanunun amacı, 50 eyaletin her birinde tarım ve
makineleşmeyi desteklemek amacıyla birer Ziraat ve Mekanik
Sanatlar Fakültelerinin kurulmasını sağlamak, ve buralarda
çiftçileri ve makinacıları eğitmekti.
•
Bu üniversitelerin misyonu, topluma ihtiyaç duyduğu eğitim,
bilimsel araştırma, ve yerinde hizmeti sunmaktı. ABD’nin
tarım ve teknolojide dünya lideri olmasında eğitime yapılan bu
yatırımım büyük etkisi olmuştur.
•
Avrupa Birliği 2000’de Lisbon’da “2010 yılına kadar dünyada
rekabet gücü en yüksek ve bilgi-tabanlı en dinamik ekonomi
olmak” hedefini benimsemiştir.
Dynamic Environment:
RESPONDING TO LOCAL NEEDS
Youngstown State University To Offer Undergraduate Minor In
Gas Technologies
University Of Michigan To Invest In Tech Startups
Program at Villanova Univ to Bring Out Creativity
‘As the world absorbed the
news of the death of Apple's
cofounder, and wondered what
would become of the US
technology sector without
Jobs' extraordinary vision,
Villanova's College of
Engineering spent two hours
trying to get 28 sophomores to
think more like Jobs and less
like engineers. In other words,
to consider the relevance of
what is being created, not just
the mechanics behind it." The
"idea behind the Engineering
Entrepreneurship minor is to at
least create an environment to
foster" creativity said Gary
Gabriele, dean of the College
of Engineering.
Hayal gücü gelişiminin olmazsa olmazı:
HÜR DÜŞÜNCE ORTAMI
 “Gençleri bozmanın en kestirme yolu farklı düşünenlere değil
benzer düşünenlere değer vermelerini öğretmektir.” (Nietzsche)
 “Söylediğin şeyi tasvip etmiyorum, ancak onu söyleme hakkını
ölünceye kadar müdafaa edeceğim.” (F. Voltaire)
 “İnsanlara yapılabilecek en büyük iyilik, onlara akıllarını
kullanmayı öğretmektir.” (Molliere)
 “Gerçek politikacı, geçmiş olayların hıncını, intikamını alan
kimse değildir. Bu olayların tekerrürüne engel olan kişidir.”
(Bismark)
• “Bir ülkenin en büyük zenginliği sahip olduğu doğal kaynaklar
değil, gelişmiş beyin gücüdür. Yasakçılık, beyin gücünün
gelişimi önünde en büyük engeldir.”
• “Mayınlı yollardan kimse gitmek istemez . Gitse bile temkinli ve
yavaş yavaş gider – mayınlar açıkça işaretlenmis olsa bile.”
ÖZGÜRLÜK: Mühendisliğin temel zemini
Mühendislik
yaratıcı bir
aktivitedir ve en
iyi özgür yerlerde
gelişir.
Einstein:
“Gerçekten
büyük ve ilham
verici herşey
hürriyet içinde
çalışabilen kişi
tarafından
yaratılmıştır.”
Yaratıcılık, hayal gücü
Yenilik
İfade Özgürlüğü
Sözel, fikirler
Bilim ve sanat
DEMOKRASİ
MÜHENDİSLİK
“Değişik olma özgürlüğü”
Kapalı ve baskıcı toplumlar: ‘Gerçek’ mühendislik yoktur.
Mühendisliğin itici gücü:
ÖZGÜVEN ve MOTİVASYON (ŞEVK)
 “Eğitimin en büyük gayesi kişiye özgüveni öğretmek, ve kendi
zihin aleminin zenginliklerini tanımasını sağlamak olmalıdır.”
(R. W. Emerson)
 “Gerçek öğretmen, öğrenmeyi öğretmekten başka birşey
öğretmez.” (M. Heidegger)
 “Motivasyon, insan motorunun çalışmaya devam etmesi için
gereken yakıttır.” (Zig Ziglar)
 “İnsanlar yüksek motivasyonlu oldukları zaman, imkansızı
başarmak kolaydır. Öyle olmadıklarında ise kolayı başarmak
imkansızdır.” (Bob Collings)
 “Disiplinin sırrı motivasyondur. Bir kişi yeterince motive
edilmişse, disiplin kendi kendine sağlanır.” (Sir A. Paterson)
 “Başarının kaynağı motivasyon, gayret, ve mükemmelliği
amaçlamaktır.” (Anonim).
 “Yapılırken heyecan duyulmayan işler başarılamaz.” (Emerson)
Result of Self-Confedence:
LEADERSHIP and ENTERPREUNERSHIP
Özgüvenin bir meyvesi: GİRİŞİMCİLİK
• Değişim olmadan mühendislik, girişim olmadan da
değişim olmaz.
• Özgüven cesareti, cesaret de girişimciliği doğurur.
• Hata yapmaktan korkmamak lazımdır.
• Gerçek mühendis iş aramaz; işini yaratır.
• Özgüven ve girişimcilik örneği:
• Türkiye’den bir haber: “Onbinlerce öğretmen tayin
edilmeyi bekliyor.”
• ABD’den bir haber: “Öğretmenlerin yarısı daha iyi iş
bulup mesleği bırakıyor.”
ABD: Öğretmenlerin Yarısı ilk 5 Yılda Mesleği Bırakıyor
MÜHENDİSLİK ÜRÜNLERİNİN GİRDİLERİ
Bilgi, hayal
gücü
Ham
madde
Beceri
BİR MÜHENDİSLİK HARİKASI
UYDU = Madde {bakır, demir, plastik, ...} + Madde-dışı
{hayal gücü (yaratıcılık), bilgi (teknoloji), beceri, sanat...}
1000 kg,
$100 milyon
$100 bin/kg
Hammadde
değeri: $1/kg?
MÜHENDİSLİĞİN SAN’AT BOYUTU
“Başarılı bir mühendislik eseri,
aynı zamanda bir san’at
şaheseridir.”
Fonksiyonellik + Estetik (Ruh İnceliği)
MÜHENDİSLİK: SAN’AT + FEN







Müzik
Resim
Güzel yazı
Şiir
.
.
.
Yaratıcılığın İki Dalı: Sanat ve Mühendislik
İLETİŞİM
İLETİŞİM
•
İyi iletişim becerisi, teknik bilgiden daha
önemlidir.
•
Mühendislerin iyi iletişim ve ikna
yeteneğine sahip olması gerekir.
Yaptıkları işi yasa koyuculara, medyaya
ve tüketicilere açıklayabilmelidirler.
•
Okullarda etkin iletisim alışkanlığı
kazandırmaya, rapor yazmaya, ve proje
çalışmalarını kalabalık önünde sunmaya
ağırlık verilmelidir.
•
Mühendis, en modern iletişim vasıtalarını
etkin olarak kullanabilmelidir.
University Of Iowa Holds Elevator Pitch
Competition
The Iowa City (IA) Press-Citizen (11/2,2009 Gallegos) reported
on "the second annual fall 2009 Elevator Pitch Competition,"
in which undergraduate students have two minutes to "pitch
their business idea to a panel of judges." They then have "up
to five minutes to answer judges' questions. Every 10
minutes, a new student is in front of the judges, said Amberly
Hagen, event coordinator in the John Pappajohn
Entrepreneurial Center." There are two categories, "Best
Technology Business and Best Non-Technology Business."
The article noted, "Faculty, staff and graduate students have
a separate Elevator Pitch Competition." The name of the
competition is derived "from the idea of being able to
convince an investor to support your business in the time it
takes to reach your desired floor."
MIT Engineering Program Seeks To Foster
Communication Skills
• The Boston Globe (10/25, 2009) reported on an "unusual
undergraduate program" created by MIT in which "students
practice networking and hone 'elevator pitches,' entrepreneurial
ideas summarized in under a minute."
• The program is a "response to industry pressures to produce
engineers who are as skilled at communicating face-to-face as
they are at writing complicated computer codes…
• Business leaders complain that many of today's engineering
graduates...have too little grounding in the actual practice of
working with others to deliver innovative products amid time
and budget constraints."
• The idea is "to refocus the engineering curriculum to counter
the shift in recent decades toward scientific theory and away
from the practice of engineering."
BEŞERÎ BİLİMLER (Humanities) ve
YUMUŞAK BECERİLERE (Soft Skills) VURGU
• Bu zamanda başarılı olmak için çok yönlü olunmalıdır.
• Mühendisler yeterli liberal sanat eğitimine sahip
olmadıkları yönünde sürekli eleştirilirler.
• Çok sayıda raporda mühendislik eğitimine liberal sanat
eğitiminin de dahil edilmesi tavsiye edilir.
• Dartmouth College ve Smith College gibi birkaç okul bu
öneriyi takip etmiştir.
• ABET 2000 kriterlerine göre “genel bir eğitim katmanı
müfredatın teknik içeriğini tamamlamalıdır” (Kriter 4).
Mühendislik: Değişen Roller
• Mühendislik artık çok yönlü bir meslek olmuştur.
• Günden güne daha fazla sayıda mühendis kendi
işini kurmaya başladı.
• Mühendislerin geleneksel rolleri değişiyor.
• Mühendisler Hollywood da olduğu gibi menkul
değerler piyasasında da iş bulabiliyor.
• Pek çok mühendis finans kurumlarında çalışıyor.
• Mühendisler sıklıkla farklı disiplinlere geçiş yapıyor.
NSF incelemesine göre: Doktoralı mühendislerin
%50’si farklı alanlarda çalışıyor.
• Başarı reçetesi: Sevdiğin işi yap, yaptığın işi sev.
İngiltere: Mühendislerin yarısı alan dışı işlerde çalışıyor
Engineering&Science Majors: 40% Drop-out Rate
• Studies found that roughly 40% of students planning engineering or science
majors end up switching to other subjects or failing to get any degree.
• Deterrents include the demanding "freshman classes, typically followed by
two years of fairly abstract courses leading to a research or design project.
• Some "of the best-prepared students find engineering education too narrow
and lacking the passion of other fields.
• The excitement quickly fades as students brush up against the reality of “the
math-science death march.” Freshmen in college wade through a blizzard of
calculus, physics and chemistry in lecture halls with hundreds of other
TAKIM ÇALIŞMASI
NİÇİN TAKIM ÇALIŞMASI?
•
Birey zayıf, takım kuvvetlidir.
•
Güç ve etki, uzmanlardan oluşan takımdadır.
•
Birey, harika dahi olsa, takıma göre zayıf ve etkisi sınırlıdır.
•
Eskiden problemler nispeten basit idi, ve bireyler tarafından
çözülebiliyordu.
•
Bugünün problemlerinin disiplinler arası yapıya sahip olması,
mühendislerin daha fazla işbirliği ve takım çalışması
yapmasını gerektiriyor. (Hala ülke ve hatta dünya
problemlerini tek başına çözebileceklerini zannedenlerin
kulakları çınlasın).
•
Takım çalışması yapma yeteneği, diğer disiplinlerin üyeleri ile
bir takım içerisinde, çok yönlü projeler yaparak kazanılır.
MÜHENDİSLİK DİSİPLİNLERİNİN
YENİDEN TANIMLANMASI
• Disipline özel ürün günleri geride kaldı.
• Arabalar ve çamaşır makineleri gibi dünün mekanik cihazları,
bugünün elektronik harikaları haline geldi.
• Mühendislik problemleri hızla çok yönlü hale geldi ve
mühendislik eğitiminin de buna uyum sağlaması gerekiyor.
• Mühendislik fakültesi mezunları geniş bir perspektifle birlikte,
geniş tabanlı beceri ile donatılmış olmalı.
Malzeme
Çevre
Ekonomi
MAKİNA
MÜHENDİSLİĞİ
Biyoloji
Yazılım
Elektronik
HİBRİT DİSİPLİNLERİN DOĞUŞU
• Bir disiplin içinde alanlara ayrılmak yerine, şimdi
disiplinlerin birleştirildiğini görüyoruz . Böyle iki hibrit
disiplin:
• Nanoteknoloji: Mühendislik + Malzeme Bilimi
• Doğada imalat yöntemi.
• Nano ölçekte moleküllerle inşa etmek.
• Hücreler: Doğanın Nanomakinaları.
• Biyoteknoloji: Mühendislik + Hayat Bilimleri
• Mühendislik prensiplerinin ve yöntemlerinin biyoloji ve tıp
problemlerine uygulanmasıdır.
• Amerika’da biyoloji tabanlı endüstriler ve tıbbi teknoloji
endüstrileri yılda 100 milyar $’lık bir endüstridir.
• Doku mühendisliği gibi çok sayıda alt alana sahiptir.
İki Örnek
• NANOTEKNOLOJİ
1990’da, IBM araştırmacıları
tek atomları ustalıkla
kullandılar. 35 Xenon
atomunu, bir nikel
kristalinin yüzeyine
yerleştirdiler.
• BIOTEKNOLOJİ
Bağırsak haritasını
çıkarmak için yutulabilir
kapsül şeklinde bir
görüntüleme cihazı
2001’de FDA tarafından
onaylandı. İçerisinde
kamera, ışıklandırma,
verici ve piller var.
EĞİTİMDA GLOBALLEŞME
• Büyük firmalar gibi, yabancı kurum ve üniversiteler başka
ülkelerde uydu okullar açıyor, ve yerel okullara rakip
oluyor.
• ABD üniversiteleri yıllardır yabancı öğrencilerin “Mekke”si
oldu. 2008-2009’da 672 bin kişi (toplam öğrenci nüfusunun
%5 cıvarı; Hindistan 103 bin, Çin 98 bin) ABD’de öğrenim
gördü, ve ABD ekonomisine $15 milyar katkı yaptı.
• Georgia Tech Üniversitesi 1990’da Fransa’da sonra
Singapur’da lisansüstü mühendislik programları başlattı;
sırada Almanya ve Güney Amerika var.
• Globalleşme futbol gibi artık eğitimde de kendini
gösteriyor, ve eğitim kurumlarının uluslararası arenada
rekabete hazır olmalarını gerektiriyor.
• Rekabet, ürünlerde olduğu gibi, eğitimde de kalitenin
yükselmesini netice verecek, ve rekabet edemeyenler
kapılarına kilit vuracaklardır.
EDUCATION as an EXPORT COMMODITY
USA, 2010-2011 Academic year:
724,000 international college students,
$20 billion/year
BİLGİ PATLAMASI ve BİLGİ DİLİ
BİLGİ HER 4 YILDA KENDİNİ KATLIYOR
• Hızlandırılmış büyüme, artan karmaşıklık, ve hızla değerini
kaybetme trendi, çağdaş bilginin karekteristikleri arasındadır.
• Milat (Miladi takvimde ‘0’ yılı) referans alınınca, bilginin ilk kez
kendini katlaması 1750 yıl aldı.
• Sonra bilgi kendini 50 yılda katladı.
• Dünyadaki bilgi şimdi kendini her 4 yılda bir katlıyor.
• 2020’de bilginin kendini her 73 günde bir katlaması bekleniyor.
• Biz bu yeni bilginin ancak küçük bir kesrine vakıf olabiliyoruz.
• Dünyadaki yeni bilginin temel ifade dili İngilizcedir, ve bu
realite İngilizceyi dünyanın gayri resmi dili yapmıştır. Bu
globalleşme çağında artık fonksiyonel ‘Dünya Vatandaşı’
olmanın yolu ‘Dünya Dilini’ bilmekten geçmektedir.
•
Kaynak: UNESCO Forum Occasional Paper Series Paper No. 4 (2003).
BİLGİYE ULAŞMA ARACI: İNGİLİZCE
• Dünyadaki yeni bilginin temel ifade dili İngilizcedir, ve bu
realite İngilizceyi dünyanın gayri resmi dili yapmıştır.
• Bu globalleşme çağında artık fonksiyonel ‘Dünya
Vatandaşı’ olmanın yolu ‘Dünya Dilini’ bilmekten
geçmektedir.
• Türkiye dünya ile entegre olmuş ‘açık’ bir toplumdur, ve
ekonomisi global kurallarla, global oyuncularla, çok uluslu
takımlarla, rekabetçi bir ortamda işlemektedir.
• Bilginin evrensel dili İngilizce olmuştur. Bilgiye ulaşmak ve
onu doğru anlayıp filtrelemek İngilizce’ye hakim olmakla
olur.
• İngilizceye hakim olmıyan bir mühendis ‘özürlü’ bir
mühendistir, ve global ortamda geri planda kalmaya
mahkumdur.
60
İNGİLİZCE: MÜHENDİSLER İÇİN OLMAZSA OLMAZ
• Bir dersi İngilizce olarak takip edemeyen ve bir konuyu
İngilizce bir kitap veya makaleden öğrenemeyen bir
kişinin İngilizcesi yetersizdir (hazırlığı geçmiş olsa bile).
• Mühendislik ürünlerinin pazarı tüm dünyadır.
• Soru 1: Hangi mühendis daha çok tercih edilir?
Teknik bilgisi çok iyi, İngilizcesi vasat bir mühendis
Teknik bilgisi vasat, İngilizcesi çok iyi bir mühendis
• Soru 2: Üniversiteye girişte en çok tercih edilen
programlar hangileridir? %100, %30, veya %0 İngilizce
olanlar.
• Soru 3: Büyük şirketlerin iş ilanlarında ‘çok iyi İngilizce
bilme’ şartı ne kadar yaygındır?
61
HAYAT BOYU ÖĞRENME ve
ÖĞRENMESİNİ ÖĞRENME
Zamanın Değişen Değerleri
• Değişimin yavaş olduğu ve önde gelen bilgi kaynağının da eğitim kurumları
olduğu eski zamanlarda eğitimin omurgası örgün eğitim idi.
• Kişiler okullarda resmi eğitimleri sırasında öğrendikleri bilgileri ve
kazandıkları becerileri uzun yıllar kullanabiliyordu. Mezuniyetten sonra okul
dışında bilgiye ulaşmak zor olduğundan, öğrencilik döneminde mümkün
mertebe fazla bilgi ve beceri kazanmak önemli idi.
• Bunun sonucu olarak müfredat programları ağır ve ders yükleri fazla idi.
• ANCAK: içinde bulunduğumuz modern çağda şahit olduğumuz hızlı
değişim ve bilgiye ulaşmadaki kolaylık, bu resmi tamamen değiştirdi.
• Yeni bilgi üretimi zamanla eksponansiyel olarak artmakta, ve bilgi çok kısa
bir sürede eskimektedir.
• Böyle dinamik bir ortamda okullarda resmi eğitim sırasında edinilen bilgiyle
yetinip gerçek hayatta uzun süre işlevsel olmak mümkün değildir. O yüzden
okul sonrası öğrenmeye devam etmek, modern çağın bir realitesidir.
• Bu da organize bir haldeki yaygın eğitim ile ve/veya kişinin normal hayatını
devam ettirirken belli bir plan dahilinde olmadan okuyarak veya
gözlemliyerek kendini eğitmesi ile olur.
• Zaman, çok balık toplama değil, balık tutmasını öğrenme zamanıdır.
Değişen Okul Kavramı
Yaşam alanı = Öğrenme alanı
Modern Çağda Örgün Eğitim
• Bilginin çabuk eskiyor olması ve hayat boyu öğrenmenin herkesin
yüzleşmesi gereken bir realite olması, okullardaki örgün eğitimi de
etkilemesi kaçınılmazdır.
• Okullar artik ‘bilgi yükleme merkezleri’ olarak varlıklarını devam
ettiremezler. Keza öğretmenler de artık ‘bilgi yüklüyen kişiler’ olarak
kalamazlar. Bu modern çağda örgün eğitim kurumlarının önde gelen birkaç
misyonu şöyle ifade edilebilir:
 Öğrenmesini öğretmek,
 Hayatboyu öğrenmenin öneminin zihinlerde kalıcı bir tarzda
yerleşmesini sağlamak.
 Kişiyi temel bilgi ve becerilerle donatıp edip kendi kendine öğrenme
özgüvenini kazandırmak.
• Bunların da başarıyla yapılabilmesi için hayal gücü (yaratıcılık), girişimcilik
(entrepreneurship), ve yenilikçilik (inovasyon) vasıflarının gelişimine özel
gayret sarfetmek.
Buzdağının görünen kısmı
Örgün öğrenim, hayat
boyu öğrenimin
sadece görünen
küçük bir kısmıdır.
Dalgın (informal, algın)
öğrenim, hayat boyu
toplam öğrenimin
%85’ine karşılık
gelir.
(Buzdağı’nın %85-90’ı
su altındadır).
Hayat boyu öğrenim
Hayat boyu öğrenimin hayata geçmesi Milli Eğitim
Bakanlığı’nın da öncelikli konularından biridir, ve
bu amaçla yeni bir Genel Müdürlük (eskiden
Daire Başkanlığı) kurulmuştur.
Ayrıca, Bolonya süreci ve Kopenhag kriterleri
uyarınca eğitimde girdilere değil çıktılara yani
kazanılan bilgi ve becerilere bakılacaktır.
Artık işe alımlarda diplomaya değil, sahip olunan
bilgi ve beceri yeterliliklerini ölçen bağımsız
kuruluşların verdiği yeterlilik belgelerine önem
verilecektir. Kendi kendini eğiten bir kişi,
kazandığı bir beceriyi sertifikalandırabilirse, o
konu ile ilgili hiç eğitim almamış olsa bile formal
eğitim almış kişilerle beraber o sahada işe
girebilecektir.
ABD’de mühendislik eğitimi almadıkları halde
yeterli mühendislik bilgi ve becerisine sahip
olanlar mühendis kadrolarında istihdam
edilebilmektedir.
ABET ve MÜDEK
• Üniversitelerde eğitim programlarını akredite eden kuruluşlar, mezunların
hayat boyu öğrenme ile ilgili becerilere sahip olmalarını şart koşmaktadırlar.
• Örneğin ABD’de üniversitelerde Mühendislik ve Teknoloji Programlarını
akredite eden ABET (Accreditation Board for Engineering and Technology)
kriterlerine göre mezunların sahip olması gereken becerilerden biri i
şıkkında şöyle ifade edilmektedir:
• ‘Hayat boyu eğitim ihtiyacının şuurunda olmak ve hayat-boyu eğitime
katılma becerisine sahip olmak.’
• ABET’in Türkiye’deki karşılığı olan Mühendislik Akreditasyon Kurumu
MÜDEK bu şartı şöyle ifade eder: ‘Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği
bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve
kendini sürekli yenileme becerisi.’ Yani bir mühendislik öğrencisinin
hayat boyu öğrenmeye hazır olmadan hayata atılmasına izin
verilmemektedir.
• ABD’de mezuniyetten sonra doktor ve mühendis gibi bir çok profesyonelin
mesleklerini icra etmeye devam edebilmeleri ve lisanslarını yeniliyebilmeleri
için belli sayıda eğitim programına katılmaları gerekir. Yoksa lisanslarını
kaybederler. O yüzden bizdeki ‘Sürekli Eğitim Merkezleri’ tarzındaki
‘Continuing Education Center’lar veya ‘Continuing Education Programs’
oldukça yaygındır.
Üniversite eğitimi ve Hayat boyu öğrenim
• Bilginin hızla eskimesi ve toplam eğitim içinde hayat boyu eğitimin önemi ve
rolünün artması, örgün eğitim üzerindeki baskıyı ve ağır yükü de
hafifletmiştir.
• Artık üniversiteler ‘herşeyi öğretmek’ yerine ‘öğrenmesini öğretmeye’
ağırlık vermekte, ve mezuniyetten sonra da eğitimin hiç durmaksızın devam
edeceği bilincini yerleştirmektedirler.
• Bunun olumlu bir çıktısı, üniversitelerde mezuniyet için gerekli toplam
kredilerin azalması ve dolayısıyla çok daha az insan kaynağı ve tesise
ihtiyaç duyarak üniversite eğitiminin daha ekonomik bir hale gelmesidir.
Mezuniyet için gerekli ders sayısının azaltılması, mevcut kaynaklarla çok
daha fazla kişiye yüksek öğrenim imkanı vermek anlamına da gelmektedir.
• Mezuniyet için gerekli ders saati sayısının fazla olması ve öğrencinin adeta
dersten derse koşturulması, adeta ‘öğrenci kendi kendine öğrenemez; o
yüzden biz ona herşeyi öğretelim’ mesajını vermektedir.
• Üniversitelerimizde ders kitabı alışkanlığının henüz yerleşmediği ve ders
notlarının eğitim malzemesi olarak değerinin son derece düşük olduğu
dikkate alınırsa, öğrencinin okuyarak kendi kendine öğrenmesi ve
dolayısıyla kendi kendine öğrenme özgüvenini kazanması oldukça zor
görülmektedir.
ÖNCE İNSANLIK (ETİK DEĞERLER)
“Eğitimin ilk hedefi bilimsellik değil
insanlıktır.” (Ernest Seton)
İNSANLIK ve AHLAK (ETİKLİK)
• “Birşeyi yapabilme gücünün olması ve onu yapma hakkına
sahip olman onu yapmanın doğru olduğu anlamına gelmez.”
(Dr. Laura Schlessinger)
• “Etik değerleri olmayan bir adam bu dünyada serbest
bırakılmış bir vahşi hayvan gibidir.” (Manly Hall)
• “Etiklik, uluhiyetten arındırılmış bir modern dünya dinidir.”
• “Dindarlık ve etiklik, kendini değişik tarzlarda gösteren aynı
ruhtan başka birşey değildir. Dindarlık, hakikatı Allah’a dönük
olan dindir, etiklik ise hakikatı dünyaya dönük olan dindir.”
(Tryon Edwards).
• “Bilgisiz doğruluk zayıf ve faydasızdır; doğruluksuz bilgi
tehlikeli ve esef vericidir.” (Samuel Jackson)
72
THEODORE ROOSEVELT (ABD Başkanı, 1901-1909)
ve ETİK DEĞERLER
• “Eğer bir insanı, sadece akıl yönünden eğitiyor, ahlak
yönünden eğitmiyorsanız, toplumun başına yalnızca bir bela
yetiştiriyorsunuz demektir.”
• “Hiç okula gitmiyen bir adam bir yük treninden çalabilir; ama
eğer üniversite eğitimi almışsa, bütün demiryolunu çalabilir.”
• “Amerika’yı imha edecek olan şeyler ne pahasına olursa
olsun zenginlik, ne pahasına olursa olsun barış, önce vazife
yerine önce güvenlik, rahat yaşama arzusu, ve çabuk zengin
olma hayat teorisidir.”
• “Tüm Amerika’da beraberinde hiç bir ahlakî sorumluluk hissi
taşımayan yalın zekiliği yüceltmekten daha tehlikeli bir
davranış biçimi yoktur.”
• “Uzun vadede, bireylerin ve keza ülkelerin hayatında
belirleyici factor karekterdir.”
73
ALBERT EINSTEIN ve ETİK DEĞERLER
• “Başarıları olan bir adam değil, moral değerleri olan bir kişi
olmaya çalış.”
• “İnsanlık ve onun kaderine göstereceğiniz hassasiyet tüm
teknik çalışmalarınızda her zaman baş düşünceniz olmalıdır.
Bunu hiçbir zaman diyagram ve denklemleriniz arasında
unutmayın.”
• “Dünya yaşamak için tehlikeli bir yerdir – kötü olan insanlar
yüzünden değil, bu konuda hiçbirşey yapmayan insanlar
yüzünden.”
• “İnsanlık yüksek moral standart ve değerleri tesis edenleri
objektif doğruları keşfedenlerin üzerine koymak için her
sebebe sahiptir. Insanlığın Buda, Musa, ve İsa gibi kişiliklere
olan borcu bence sorgulayıcı ve yapıcı akılların başarılarına
olan borcundan çok daha yüksek seviyededir.”
74
RECENT TRENDS IN
ENGINEERING EDUCATION
Free From M.I.T.:
ON-LINE COURSES for ANYONE, ANYWHERE
M.I.T. EXPANDS ITS FREE ON-LINE COURSES
• Over 6 million college students took an online course during Fall 2010 term,
and nearly one-third of students have taken at least one at some point.
• M.I.T. led the way to an era of online learning 10 years ago by posting
course materials from almost all its classes. Its free OpenCourseWare now
includes nearly 2,100 courses and is used by more than 100 million people.
• The new 'MITx' interactive online learning platform will go further, giving
students access to online laboratories, self-assessments and student-tostudent discussions.
• Anyone can take M.I.T. courses online free of charge — and earn official
certificates for demonstrating mastery of the subjects taught.
• Grading will be done by computers or by students checking one another's
work. M.I.T.’s new learning platform may eventually host a virtual community
of learners around the world
• Users might include a high school senior who wants to take an early
freshman class at MIT, or college students at overseas universities where a
particular course isn't offered.
DISTRIBUTED EDUCATION at STANFORD
140,000 students in the AI Class
Stanford University Offering
On-Line Education To High School Students
Stanford Online High School
• As the line between virtual and classroom-based learning continues to
blur, so, too, will the line between secondary and higher education."
• About 275,000 K-12 students nationwide are enrolled full time in online
schools. Several universities (The University of Nebraska, Lincoln,
University of Missouri , George Washington University) already operate
online high schools.
• Capitalizing on its reputation in foreign language instruction, Middlebury
College in Vermont developed online high school language courses
serving 50,000 students nationwide. An individual student’s course costs
$749/year.
• About 20 percent of the current 120 students receive financial aid to
offset the $14,800 tuition, which is about half the average private-school
tuition nationwide but far more than the University of Nebraska
program’s $2,500.
• Of the high school’s 75 graduates, 69 so far have enrolled directly in
four-year colleges. Eight attend Stanford, and 25 others are at Ivy
League institutions or other elite campuses.
Stanford On-Line Classes
• In a typical class session, students simultaneously watch a live-streamed
lecture, with video clips, diagrams and other animations to enliven the
lesson. Instead of raising hands, students click into a queue when they have
questions or comments. An instant-messaging window allows for constant
discussion among the students.
•
“You’re interacting with people all the time — with people all over the world.”
“The nature of the classes is that you do interact with people in person —
you’re seeing their face and responding to them like in any normal class.”
• Students taking a full five-course load must be present for 10 seminars per
week, each of them 60 to 90 minutes, with an additional 15 to 20 lectures of
about 15 minutes that are recorded by the teachers and viewable at the
students’ convenience.
• Fridays are reserved for activities like a student newspaper and an
engineering team.
• Papers are submitted electronically, and students are required to find a
Stanford-approved proctor to oversee exams.
• Admittance: There is no entrance exam, but a college-like application
requires essays, letters of recommendation and standardized test scores.
82
Online MS of Engineering Degree at Clemson U.
Students take one class per semester for 3 years, and then
tackle a real workplace issue as a final semester capstone
project. All the lectures are posted so there’s no set class time.
• Renee spent over 3 years working on a master’s degree in industrial
engineering, yet she’s only set foot on campus once during an unrelated
business trip to Greenville.
• Perry has watched lectures and turned in assignments while in Saudi Arabia,
Dubai, China, and other lands where her travels have taken her.
• It really doesn’t matter where you’re at. You can take this anywhere with an
internet connection,” said Bryan who hasn’t been on the Clemson campus.
• 32 students graduated from totally online MS program in engineering.
SON SÖZLER
INDEX OF SATISFACTION
• Engineering decisions are mostly based on economics, and
getting more with less is certainly a good feeling.
• People also get a satisfying feeling when they do the right
thing, even if it is not economical.
 In a survey conducted by the local power company in Reno, NV, most
residents indicated willingness to pay more for electricity from
renewable energy.
 A Las Vegas resident who covered her roof with PV cells to generate
her own electricity indicated great satisfaction even if it was not
economical.
 From an energy audit: Installing solar films on windows would never
pay for themselves, but the company implemented it because it made
office workers happy.
• These examples show that all relevant feelings of satisfaction
should be considered in engineering decision, not just the
economic one. The right decision is the one that satisfies the
most feelings of most people.
Kişisel Gelişim
“Bir kişinin yaptığı iş için
en yüksek ödül,
karşılığında ne aldığı değil
onunla ne olduğudur.”
(John Ruskin)
İlginiz için
teşekkürl ederim!