Transcript Εκπαίδευση……

Μέθοδοι Εκπαίδευσης
Κοπανιτσάνου Παναγιώτα
Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc, PhDc
Οι νοσηλευτές εκπαιδεύουν:
•
•
•
•
•
•
Ασθενείς
Συγγενείς ασθενών
Συναδέλφους
Άλλους επαγγελματίες υγείας
Φοιτητές / σπουδαστές
Ποιους άλλους;;
Εισαγωγή
• Σταθερότητα στη γνώση, μόνιμο αποτέλεσμα
• Όχι σαν καταναγκασμός, αλλά σαν συνήθεια, τροποποίηση
του τρόπου ζωής
• Η γνώση μπορεί να είναι κοινωνική, συναισθηματική κ.ο.κ.
• Συνέχιση της εκπαίδευσης
• Εφαρμογή των γνώσεων/ ικανοτήτων και σε άλλες
περιπτώσεις
• Πολλές πηγές γνώσης
• Αναντιστοιχία ανάμεσα σε ό,τι διδάσκεται και σε ό,τι
προσλαμβάνεται ;
• Αναντιστοιχία καθώς και ανάμεσα σε ό,τι υπάρχει ανάγκη να
διδαχθεί και σε ό,τι διδάσκεται ;
Σημασία της εκπαίδευσης των ασθενών
•
•
•
•
•
•
•
Δικαίωμα του ασθενή
Ενεργός συμμετοχή των ασθενών στη φροντίδα
Μεγαλύτερη συμμόρφωση με τη θεραπεία
Προάγει την υγεία και την ευεξία
Αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης
Αυτοφροντίδα και φροντίδα στο σπίτι
Ενδυνάμωση των ασθενών
• Αύξηση του αριθμού των ασθενών (με οξέα ή χρόνια προβλήματα
υγείας)
• Μείωση της διάρκειας νοσηλείας
• Ανάγκη για πολυδιάστατη γνώση
• Νέες τεχνολογίες- νέες δυνατότητες
Βασικές θεωρίες μάθησης
Συμπεριφορισμός
Constructivism
•
•
•
•
•
•
•
•
Η αλληλεπίδραση του ατόμου με τα ερεθίσματα
του περιβάλλοντος διαμορφώνουν την
συμπεριφορά του (όχι η προσωπικότητα)
Κλασικό εξαρτημένο αντανακλαστικό (ο σκύλος
του Pavlov)
O Skinner ενίσχυσε την οπτική του
συμπεριφορισμού
Θετική ενίσχυση : η δράση επιφέρει ένα θετικό
ερέθισμα (π.χ. η δράση του να ανοίγω το ψυγείο
επιφέρει φαγητό)
Θετική τιμωρία : η δράση επιφέρει ένα αρνητικό
ερέθισμα (π.χ. η δράση του να γυμνάζομαι
επιφέρει κούραση)
Αρνητική ενίσχυση : η δράση τερματίζει ένα
αρνητικό ερέθισμα (π.χ. η δράση του να γυρίζω
νωρίς στο σπίτι μου τερματίζει τις φωνές της
γυναίκας μου)
Αρνητική τιμωρία : η δράση τερματίζει ένα θετικό
ερέθισμα (π.χ. η δράση του να μην πηγαίνω
νωρίς στο σπίτι μου θα τερματίσει την γυναίκα
μου δηλ. θα με χωρίσει)
•
•
•



•
•
•
Έμφαση στο πώς τα άτομα αποδίδουν νόημα
στον κόσμο μέσα από ατομικές «κατασκευές»
Ο Dewey υποστήριξε την ενεργητική μάθηση
Η ενεργητική μάθηση πραγματοποιείται με την
εμπειρική μάθηση
Σημασία έχουν :
Το υπόβαθρο, κουλτούρα του εκπαιδευόμενου
Η ευθύνη για μάθηση
Η κινητοποίηση για μάθηση
Ο δάσκαλος ως «διευκολυντής» (facilitator)
Αλληλεπίδραση μεταξύ εκπαιδευόμενου,
αντικειμένου μάθησης και δασκάλου
Συνεργασία ανάμεσα στους εκπαιδευομένους
Εκπαίδευση ασθενών
•
•
Η διαδικασία με την οποία οι
ασθενείς τροποποιούν τη
συμπεριφορά τους σε ό,τι αφορά σε
γνώσεις, συμπεριφορές, στάσεις,
δεξιότητες που χρειάζονται για τη
διατήρηση και προαγωγή της υγείας
τους
Να είναι συνεχής και διαδραστική
Παράγοντες που επηρεάζουν την
ικανότητα μάθησης
•
•
•
•
•
Ηλικία και επίπεδο ανάπτυξης
Υποστηρικτικό δίκτυο
Οικονομικοί πόροι
Πολιτισμικές επιρροές
Αναλφαβητισμός
Περιοχές μάθησης
• Γνωσιακό: απόκτηση γνώσεων
• Ψυχοκινητικό: μάθηση μίας
σωματικής δεξιότητας
• Συναισθηματικό: αλλαγές στη
συμπεριφορά, τις αξίες, τα
συναισθήματα
Εκπαίδευση ενδυνάμωσης
ασθενών
• Βιοσωματική διάσταση
• Λειτουργική διάσταση
• Εμπειρική διάσταση
• Ηθική διάσταση
• Κοινωνική διάσταση
• Οικονομική διάσταση
Κατάλληλες στιγμές για
διδασκαλία
• Συγκεκριμένα αντικείμενα μάθησης σε συγκεκριμένο
στάδιο ανάπτυξης
• Συγκεκριμένα αντικείμενα μάθησης σε συγκεκριμένο
χρονικό διάστημα
• Διάρκεια κάθε μαθήματος
• Επανάληψη βασικών σημείων
• Εξασφάλιση ότι τα μέσα διδασκαλίας είναι κατάλληλα για
κάθε ομάδα (π.χ. κωφοί)
• Με την αύξηση της ηλικίας η ταχύτητα για μάθηση
μειώνεται, άρα είναι σημαντικό το μάθημα να γίνεται
αργά
Ο όρος "Best Practice" περιγράφει τις πρακτικές
που είναι περισσότερο αποτελεσματικές σε
συγκεκριμένο περιβάλλον και συνθήκες
1. Σκοπός και προσδοκίες: κάθε δάσκαλος πρέπει να πιστεύει ότι
όλοι οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να μάθουν
2. Ατμόσφαιρα συνεργασίας ανάμεσα στην κοινότητα και το
νοσοκομείο, το νοσηλευτή και την οικογένεια, κλπ
3. Υποστήριξη
4. Εξατομικευμένη γνώση
5. Διεπιστημονική γνώση
6. Συνεχής παρακολούθηση και αξιολόγηση / επαναξιολόγηση
7. Επαρκές πρόγραμμα
8. Κατάλληλες μέθοδοι διδασκαλίας
9. Βελτίωση των ικανοτήτων και των γνώσεων των δασκάλων,
επανεκπαίδευση
10. Κατάλληλος χρόνος και δομή των εκπαιδευτικών
προγραμμάτων
Στρατηγικές διδασκαλίας
Για τη γνωσιακή περιοχή:
• Διάλεξη ή συζήτηση
• Οπτικοακουστικό υλικό
• Γραπτό υλικό
• Προγράμματα με τη βοήθεια
ηλεκτρονικών υπολογιστών
Για την ψυχοκινητική περιοχή:
• Επίδειξη
• Ανακάλυψη
• Οπτικοακουστικό υλικό
• Γραπτό υλικό
Για τη συναισθηματική περιοχή:
• Role playing
• Συζήτηση
• Role modeling
• Οπτικοακουστικό υλικό
• Γραπτό υλικό
Αξιολόγηση γνώσεων
των ασθενών
• Σχόλια
• Με ερωτηματολόγιο
• Με το να εξηγήσουν οι
ίδιοι τι κατάλαβαν με δικά
τους λόγια
• Να κάνουν επίδειξη των
δεξιοτήτων που
απέκτησαν
• Παρατήρηση
Εκπαίδευση πρόσωπο με πρόσωπο
• Σχετική με τη θεραπεία και τις αποφάσεις για τη θεραπεία
• Σχετική με τα ενδιαφέροντα θέματα για τον εκπαιδευόμενο
• Κατανόηση των αιτίων για τις συμπεριφορές που θέλουμε να
τροποποιήσουμε
• Έμφαση μόνο σε λίγα σημεία- κλειδιά (και επανάληψή τους)
• Ταυτόχρονη χρήση γραπτών (και άλλων) εκπαιδευτικών
υλικών
• Χρήση απλού και κατανοητού λόγου
• Επαρκής χρόνος για συζήτηση- απορίες
• Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου
(ή- και των συγγενών του)!
• Μπορεί να γίνει και με ομάδες
• Δεξιότητες επικοινωνίας
• Χώρος εκπαίδευσης
Γραπτό
εκπαιδευτικό υλικό
•Ποικιλία υλικού
•Βιβλιοθήκες με γραπτό
υλικό για τους ασθενείς ανά
ασθένεια κλπ
• Περιοδικά
• Κανόνες συγγραφής
γραπτού υλικού
• Πάντα σε συνδυασμό με
άλλες στρατηγικές
•Περιορισμοί
Χάρτες για την εκπαίδευση των
ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη
•
•
•
•
•
•
Το οπτικό βοήθημα— ο χάρτης αποτελεί τη βάση για να γίνει η
συζήτηση.
Οι ερωτήσεις—οι συμμετέχοντες συζητούν διάφορα θέματα σε
συγκεκριμένα χρονικά σημεία. Οι ερωτήσεις έχουν επιλεγεί έτσι ώστε
να καλύπτουν συγκεκριμένους σκοπούς μάθησης.
Κάρτες συζήτησης— προσθέτουν επιπλέον πληροφορίες. Αυξάνουν
το ενδιαφέρον, κάνουν τη διδασκαλία πιο ευχάριστη και ενδιαφέρουσα
Οι συμμετέχοντες — 3 έως 10 (είναι αρκετοί ώστε να μάθει ο ένας
από τον άλλο, ταυτόχρονα δεν υπάρχουν προβλήματα από τον
αυξημένο αριθμό, γιατί πρέπει όλοι να συμμετέχουν)
Ο δάσκαλος (Facilitator)—χρησιμοποιεί τα δομημένα εργαλεία για να
καθοδηγήσει τη συζήτηση
Σχέδιο δράσης— ο χάρτης παρέχει ένα σχέδιο ώστε να
τροποποιήσουν επιλογές και συμπεριφορές
Γραπτό εκπαιδευτικό υλικό
•
1.
2.
3.
•
•
•
•
•
Φυλλάδια, βιβλία
Διαγνωστικές
διαδικασίες
Ασθένειες
Φάρμακα
Περιοδικά
Χάρτες
Newsletters
Οδηγοί νοσοκομείων,
κέντρων υγείας κλπ
Πολλή προσοχή για
τους ασθενείς που
έχουν δυσκολία στην
ανάγνωση!!!
Οπτικοακουστικό υλικό
•
Σε συνδυασμό με γραπτό υλικό
•
Τα βίντεο χρήσιμα για πολύπλοκες
διαδικασίες
•
Σε σεμινάρια
•
Συχνά πολλοί συνδυασμοί multimedia
•
Προπλάσματα
•
Computer software programs
•
Ασθενείς με πολιτισμικές διαφορές
μπορεί να διαφέρουν :
1. Στην αντίληψή τους για την ασθένεια και
την αιτία της
2. Στον τρόπο που αντιλαμβάνονται και
αναφέρουν τα συμπτώματα
3. Στις προσδοκίες από τη θεραπεία
4. Στην προθυμία τους να ακολουθήσουν
οδηγίες
•
Ο σεβασμός αυτών των
ιδιαιτεροτήτων θα διευκολύνει την
επικοινωνία
Οπτικοακουστικό υλικό
•
•
•
•
•
•
Προτζέκτορας
Κασετόφωνο
Τηλεόραση
Διαδραστικός πίνακας
Προπλάσματα
Πραγματικό υλικό
Διάλεξη Ι
• Προφορική παρουσίαση
• Παροχή πληροφοριών ή διδασκαλία για
ένα συγκεκριμένο ζήτημα
• Συνήθως στα πανεπιστήμια
• Κατά το μεσαίωνα η παράδοση στα
πανεπιστήμια γινόταν με την ανάγνωση
του κειμένου στους φοιτητές (οι φοιτητές
κρατούσαν σημειώσεις)
• Για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης
εμπειρίας η διάχυση της γνώσης γινόταν
μέσω σημειώσεων γραμμένων με το χέρι
• Μονόδρομη διδασκαλία
• Δεν απαιτεί σημαντική συμμετοχή του
ακροατηρίου
Διάλεξη ΙΙ
• Οι διαλέξεις που δίνονται από ταλαντούχους ομιλητές
προσφέρουν πολύτιμα ερεθίσματα
• Γρήγορος, φθηνός, αποτελεσματικός τρόπος
διδασκαλίας για μεγάλο αριθμό ατόμων σε ένα
συγκεκριμένο πεδίο γνώσης
• Η δημόσια διάλεξη αποτελεί συνέχεια της παράδοσης της προφορικής
μάθησης (π.χ. εκπαίδευση στην κοινότητα)
• Πλέον χρήση και οπτικοακουστικών μέσων, ασκήσεις, ερωτήσεις,
συζήτηση μέσα στην αίθουσα, παρουσιάσεις των εκπαιδευομένων κ.α.
• Ενδεχομένως όμως και το ακροατήριο να «βομβαρδίζεται» από γραφικά
που αποσπούν την προσοχή
• Το μάθημα σταματά κάθε τόσο και οι εκπαιδευόμενοι έχουν 2-3 λεπτά
ώστε να ανασκοπήσουν ό,τι έχει ειπωθεί και να το επαναδιατυπώσουν
με δικά τους λόγια
Διάλεξη ΙΙΙ
• Οι επικριτές της μεθόδου της διάλεξης υποστηρίζουν ότι οι διαλέξεις
είναι μία μέθοδος διδασκαλίας κατά την οποία οι δάσκαλοι οι οποίοι
κατέχουν τη γνώση την παρέχουν σε εκπαιδευόμενους που δεν
κατέχουν τη γνώση και για αυτό το λόγο δεν συμμετέχουν
• Η διάλεξη είναι αποτελεσματική, αλλά όχι η αποτελεσματικότερη,
μέθοδος διδασκαλίας
• Η διάλεξη δεν προάγει τη σκέψη των εκπαιδευομένων, την
τροποποίηση στάσεων ή την απόκτηση νέων ικανοτήτων
• Υποστηρίζεται ότι μετά τα πρώτα 25 λεπτά η προσοχή των
εκπαιδευομένων μειώνεται
• Οι εκπαιδευόμενοι κρατούν όλο και λιγότερες σημειώσεις καθώς το
μάθημα συνεχίζεται
• Έχει δειχθεί ότι μετά από ένα σύντομο διάλειμμα με συζήτηση η
προσοχή ανακτάται
• Audience response system: επιτρέπει την ενεργό και ανώνυμη
συμμετοχή του ακροατηρίου
Σεμινάριο
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Συνήθως για ακαδημαϊκή εκπαίδευση
Σε σχολές ή από επαγγελματικές οργανώσεις
Μικρές ομάδες, επαναλαμβανόμενες συνεδρίες
Σχετικά με ένα συγκεκριμένο ζήτημα
Οι εκπαιδευόμενοι συμμετέχουν ενεργητικά
Συχνά χρησιμοποιείται ο Σωκρατικός διάλογος, ενδέχεται όμως και
να γίνονται επίσημες παρουσιάσεις π.χ. ερευνητικών δεδομένων
Συνήθως οι εκπαιδευόμενοι δεν είναι αρχάριοι στο θέμα
Το θεωρητικό πλαίσιο είναι να διδαχθούν οι εκπαιδευόμενοι τη
μεθοδολογία του θέματος και να επιλύσουν προβλήματα (ως
παραδείγματα) που μπορούν να προκύψουν
Σε σύγκριση με τη διάλεξη, είναι πιο ανεπίσημος τρόπος
διδασκαλίας
Μικρότερη αναλογία εκπαιδευομένων ανά δάσκαλο
Μπορεί να ανατεθούν εργασίες, παρουσιάσεις, ή να συνοδεύονται
από εξετάσεις
Workshops/ εργαστήρια
• Απόκτηση/ βελτίωση των
επαγγελματικών και
προσωπικών δεξιοτήτων
• Μικρότερα σε διάρκεια και
αριθμό συμμετεχόντων
• Εντατικό μάθημα
• Hands-On Workshops
• Πρώτες βοήθειες,
καρδιοαναπνευστική
αναζωογόνηση, τοποθέτηση
κεντρικών γραμμών κ.λ.π.
Επίδειξη
• Η σύγχρονη επιστήμη χρησιμοποιεί την επίδειξη για να
περιγράψει διαδικασίες βήμα προς βήμα
• Πιο αποτελεσματική σε ό,τι αφορά στην εξοικείωση με το
υλικό
• Συχνά βοηθά στη σύνδεση της θεωρίας με την πράξη
• Με την επίδειξη βελτιώνονται και οι ικανότητες του
δασκάλου, σε ό,τι αφορά στην αλλαγή των στρατηγικών
• Ο ανθρώπινος εγκέφαλος μαθαίνει καλύτερα όταν
υπάρχουν εικόνες
• Στην αρχή απλή παρατήρηση και επικοινωνία
• Η επίδειξη ποικίλλει από απλή επίδειξη έως πιο
εξειδικευμένες στρατηγικές
Εκπαίδευση στην πράξη
•
•
•
•
Συνήθως για ενήλικες
Μαθαίνουν κατά τη διάρκεια της πράξης
Συνεργασία/ ενεργός συμμετοχή
Ευκαιρία σύγκρισης και σύνδεσης της
θεωρίας με την πράξη
• Ένας τρόπος είναι μέσα στο πλαίσιο της
«επίλυσης προβλημάτων»
• Άλλος τρόπος η δημιουργία περιβάλλοντος
εμπειριών ώστε οι συμμετέχοντες να
«κατασκευάσουν» τη δική τους γνώση
• Με την πράξη οι εκπαιδευόμενοι δρουν
πάνω σε ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο,
σκέφτονται τις πράξεις τους, συνάγουν
συμπεράσματα και τροποποιούν τη
συμπεριφορά τους ώστε την επόμενη φορά
να είναι πιο αποδοτικοί
Πρότυπο ρόλου
•
•
•
•
•
Ικανότητα να αποτελεί έμπνευση
για τους άλλους: μετάδοση της
αγάπης τους για τη δουλειά,
προσφορά βοήθειας, ενδυνάμωση
Σαφείς αξίες: υποστήριξη των ιδεών
τους
Αφοσίωση στην κοινότητα:
δραστήρια άτομα στην κοινότητα,
επικέντρωση στα προβλήματα των
άλλων, εθελοντισμός, συμμετοχή στα
κοινά
Ανιδιοτέλεια και αποδοχή των
άλλων: δεν δέχονται κοινωνικές
διακρίσεις, υπηρετούν το σύνολο
Υπερνικά τα εμπόδια: πιστεύουν ότι
αξίζει να αγωνιστούν και είναι
αισιόδοξα
Nurses as 'role models' for healthy living
• Nurses must take personal responsibility for their own
health, acknowledging that they are public role models
for healthy living.
• Νurses “must recognise” their important role in improving
public health and wellbeing, preventing ill health and
reducing health inequalities.
• The profession should be involved in the “design,
monitoring and delivery” of services to achieve this, while
nurses should also be encouraged to use every patient
contact as an opportunity to promote these aims.
• Nurses must also acknowledge that they are seen as
role models for healthy living, and take personal
responsibility for their own health.
Μάθηση μέσω ανακάλυψης
• Η ανακάλυψη είναι χρήσιμη κατά την επίλυση
προβλημάτων
• Οι δάσκαλοι πρέπει να προσφέρουν επαρκή
ερεθίσματα
• Η ανακάλυψη να γίνεται τόσο ανεξάρτητα όσο
και με συνεργασία
• Η γνώση έχει μεγαλύτερη σημασία όταν οι
εκπαιδευόμενοι είναι σε θέση να κατανοούν και
να μαθαίνουν μόνοι τους
• Όταν οι εκπαιδευόμενοι έχουν ευκαιρίες να
ανακαλύπτουν τη γνώση μόνοι τους, τότε
μαθαίνουν το πώς να μαθαίνουν
• Όταν οι εκπαιδευόμενοι μοιράζονται τις σκέψεις
τους για τον τρόπο επίλυσης προβλημάτων, τότε
ωριμάζουν πνευματικά
• Ο σκοπός των δασκάλων είναι να βοηθούν τους
ενήλικες να γίνουν ανεξάρτητοι και αυτοκατευθυνόμενοι στη μάθηση
Webinar (web- seminar)
•
•
•
•
•
•
•
Τηλεδιασκέψεις
Σε πραγματικό χρόνο (ή και όχι)
Ένας προς έναν ή με πολλούς αποδέκτες
Εικόνα, γραπτά μηνύματα, φωνή/ ήχο, βίντεο
Για συνεδριάσεις, εκπαίδευση, διαλέξεις, σύντομες παρουσιάσεις
Απαραίτητο το λογισμικό πρόγραμμα
Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο πρόδρομος (χρησιμοποιείται ακόμα και
σήμερα για τη διάχυση της πληροφορίας και την εκπαίδευση)
• Υπάρχουν συστήματα με τα οποία μπορεί ένας χρήστης μέσα σε
ομάδα να συμμετέχει ατομικά στο πρόγραμμα
• Αυτόματη ή μετά από παραγγελία καταγραφή/ αποθήκευση του
σεμιναρίου
• Διαδραστικά online workshops στο πλαίσιο ενός
web conference υποστηρίζονται από ειδικά
συστήματα που εξασφαλίζουν μία σειρά
εργαλείων, π.χ. για brainstorming
Brainstorming
• Ατομική ή ομαδική τεχνική ώστε να καταλήξουμε σε συμπέρασμα
σχετικά με ένα συγκεκριμένο πρόβλημα
• Κατάλογος με αυθόρμητες ιδέες
• Ίσως πιο αποτελεσματική τεχνική στην παραγωγή ιδεών
• 4 κανόνες για την αύξηση της δημιουργικότητας:
1. ποσότητα
2. δεν υπάρχει κριτική στις ιδέες, υπάρχει ελευθερία στην έκφραση
3. οι ασυνήθιστες ιδέες είναι ευπρόσδεκτες
4. βελτίωση και συνδυασμός ιδεών
• Αντιμετώπιση ενός μόνο προβλήματος κάθε φορά
• Έχει βρεθεί ότι οι ιδέες παράγονται ευκολότερα και γρηγορότερα
μέσα σε ομάδα
• Το ιδανικό είναι η ομάδα να απαρτίζεται από 12 άτομα
Ιστότοποι (Websites)
Κατά το σχεδιασμό ιστοτόπων για
εκπαίδευση πρέπει να
λαμβάνονται υπόψη:
• Εύκολη πλοήγηση
• Το κείμενο να είναι ευανάγνωστο
(διαφορετικοί κανόνες σε
σύγκριση με το γραπτό κείμενο)
• Προσοχή: δεν είναι όλες οι
πληροφορίες αξιόπιστες
• Ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες,
ηλεκτρονικά περιοδικά
•
Empowering patient education in cancer nursing, in the care of breast cancer patients 2007-2011
Principal investigator: Anne Ryhänen (doctoral thesis)
Supervisors: Helena Leino-Kilpi, Heikki Korvenranta
•
The purpose of this study is develop and test internet-based empowering patient education program for
breast cancer patients, by using clinical pathways as educational map. Clinical pathways for breast
cancer patients combine the organisation of primary and special health care. The path for patients
usually starts in primary health care, moves into special (surgical and oncological) medical treatment in
hospitals and then back to primary health care. In this sub-study, a map of clinical pathway, including the
path of knowledge, will be created and used for patient education. Design is randomised control trial.
•
The ultimate goal is to develop breast cancer patient education to become more empowering.
•
The first phase In the first phase (2007), a systematic literature review was carried out and a Delphistudy (patients n=6, professionals n=8) for clarifying the outcomes of internet-based educational
programs for breast cancer patients was done.
•
The second phase (2008) internet-based description of clinical pathways, including information
pathways, will be created and piloted with 10 breast cancer patients. This program will be useable in the
network of South-Western Health District, first for research purposes (and later, if the trial is successful,
it will be given in public use).
•
The third phase (2009-) randomised control trial of patient education will be implemented. There will be
50-60 breast cancer patients both in experimental (EG) and control groups (CG) (the size of the sample
will confirmed by power analysis). Patients in EG will be educated by internet-program after they receive
the diagnosis of breast cancer. In internet-program, all dimensions of empowerment have been
included. After getting the diagnosis, the patients will be shown the pathway for the whole process,
starting from diagnosis, including perioperative process and recovery time. Patients in CG receive a
traditional education (including a short leaflet). Instruments to be used: EKHP and RKHP (modified for
breast cancer), QoL Breast Cancer (Ferrell 1993), State Anxiety Inventory (STAI, Spielberger 1983).
Also, there is need to develop some instruments referring to complications and symptoms.
Internet based patient pathway as an educational tool for breast cancer patients.
Anne M Ryhänen, Sirkku Rankinen, Kirsi Tulus, Heikki Korvenranta, Helena Leino-Kilpi
University of Turku, Turku Social and Health Services, Turku City Hospital, Finland.
•
The aim of this paper was to describe the process of developing an Internet-based
empowering patient education program for breast cancer patients and to evaluate the
quality of the program from the perspective of patients. In this program, the patient
pathway was used as an educational tool.
•
The Breast Cancer Patient Pathway (BCPP) was developed and tested at one Finnish
university hospital in 2005-2007. Thirty-eight newly diagnosed breast cancer patients
used the program during their treatment process until the end of all treatments (average
9 months) in 2008-2010. After the treatments the patients evaluated the content,
language and structure, instructiveness, external appearance and technical
characteristics of the web site as subcategories with the Evaluating Internet Pages of
Patient Education instrument, which is a 37-item Likert scale (1-4) questionnaire.
Comparison between the subcategories was done with Friedman's test. Dependencies
between demographic variables and evaluation values were tested with Pearson
correlation coefficients.
•
The mean value of all evaluation criteria was 3.40. However, patients' evaluations
between different subcategories varied, being the highest in language and structure
(mean 3.48) and lowest in content (mean 3.13). Language and structure, external
appearance and technical characteristics were significantly better than content, and
language and structure better than instructiveness. Significant correlations were not
found between demographic variables and evaluation values.
Education through social networking websites
•
McAndrew M, Johnston AE. The role of social media in dental education. J Dent
Educ. 2012;76(11):1474-81.
• Wang AT, Sandhu NP, Wittich CM, Mandrekar JN, Beckman TJ. Using Social
Media to Improve Continuing Medical Education: A Survey of Course
Participants. Mayo Clin Proc. 2012 Nov 6.
•
Visser BJ, Huiskes F, Korevaar DA. A social media self-evaluation checklist for
medical practitioners. Indian J Med Ethics. 2012;9(4):245-8.
• Cavallo DN, Tate DF, Ries AV, Brown JD, Devellis RF, Ammerman AS. A social
media-based physical activity intervention: a randomized controlled trial. Am J
Prev Med. 2012 ;43(5):527-32.
• Bramlett Mayer A, Harrison JA. Safe Eats: an evaluation of the
use of social media for food safety education. J Food Prot.
2012;75(8):1453-63.
Smart phones
•
Mosa AS, Yoo I, Sheets L. A Systematic Review of Healthcare Applications
for Smartphones. BMC Med Inform Decis Mak. 2012 Jul 10;12(1):67.
•
Advanced mobile communications and portable computation
are now combined in handheld devices called "smartphones", which are also capable of running
third-party software. The number of smartphone users is growing rapidly, including among
healthcare professionals. The purpose of this study was to classify smartphone-based healthcare
technologies as discussed in academic literature according to their functionalities, and
summarize articles in each category.
In April 2011, MEDLINE was searched to identify articles that discussed the design, development,
evaluation, or use of smartphone-based software for healthcare professionals, medical or nursing
students, or patients. A total of 55 articles discussing 83 applications were selected for this study
from 2,894 articles initially obtained from the MEDLINE searches.
A total of 83 applications were documented: 57 applications for healthcare professionals focusing
on disease diagnosis (21), drug reference (6), medical calculators (8), literature search (6), clinical
communication (3), Hospital Information System (HIS) client applications (4), medical training (2)
and general healthcare applications (7); 11 applications for medical or nursing students focusing
on medical education; and 15 applications for patients focusing on disease management with
chronic illness (6), ENT-related (4), fall-related (3), and two other conditions (2). The disease
diagnosis, drug reference, and medical calculator applications were reported as most useful by
healthcare professionals and medical or nursing students.
Medical applications make smartphones useful tools in the practice of evidence-based medicine
at the point of care, in addition to their use in mobile clinical communication. Also, smartphones
can play a very important role in patient education, disease self-management, and remote
monitoring of patients.
•
•
•
Concept maps Ι
• Αναπτύχθηκαν στα 1972
• Οπτικά εργαλεία για την οργάνωση
και την παρουσίαση της γνώσης
• Οι έννοιες παρουσιάζονται μέσα σε
κύκλους, ενώ ταυτόχρονα φαίνονται
οι σχέσεις ανάμεσά τους
• Linking words ή linking phrases,
περιγράφουν τη σχέση ανάμεσα σε
δύο έννοιες
• Η ετικέτα (label) για τις περισσότερες
έννοιες είναι μία λέξη
• Οι προτάσεις (Propositions)
περιέχουν δύο ή περισσότερες
έννοιες που συνδέονται με linking
words ή phrases
Concept maps ΙΙ
• Κατασκευάζονται για να απαντήσουμε σε ένα συγκεκριμένο
ερώτημα (focus question)
 Οι έννοιες παρουσιάζονται ιεραρχικά, σε μορφή πυραμίδας, με τις
περισσότερο γενικές έννοιες στην κορυφή του σχήματος και τις
ειδικότερες στη βάση
 Τα cross-links είναι οι σχέσεις ανάμεσα σε
διαφορετικά τμήματα του χάρτη
• Τα άτομα έχουν διαφορές στο επίπεδο
γνώσεών τους και στο βαθμό κινητοποίησης
• Με τη χρήση της τεχνολογίας:




Αναζήτηση πληροφοριών
Καταγραφή
Εύκολο για προφορικές παρουσιάσεις
Γραφική σύγκριση δύο χαρτών
• Concept Maps in Patient and Nursing Education
•
K. Johansson, H. Virtanen, H. Leino-Kilpi, S. Salanterä.
Department of Nursing Science, University of Turku, Finland
•
The purpose of this paper is to provide both theoretical and empirical evidence
about a concept map method in patient and nursing education. Patients need to
know and understand about their care in order to empower. Previous studies
show that new strategies for patient education are needed and nurses'
educational skills should be updated. The concept map method can be used in
facilitating metacognitive thinking and understanding about knowledge.
This study project was carried out by pre-post test design for orthopaedic patients
(n=123) in two groups, the descriptive pilot nursing students (n= 100) study of
orthopaedic patients (n=19), one-group pre-test post-test design for as well as
systematic review. All patient data have been collected, analyzed and are now
ready to be reported together. Also the nursing student data have been collected
and will be analyzed and reported during spring 2008. Systematic review is in
progress but will be also ready to be reported by the time of congress.
The existing results from the perspective of patients are encouraging. Both the
pre-post test designed study and the pilot study showed that concept map is a
relevant and useful method of showing patients current knowledge. Patients in
concept map group had better knowledge and certainty of their care related
issues than patients whose education not consisted of the concept map method.
Also they reported their learning process being more positive.
•
•
Εκπαίδευση εξ αποστάσεως Ι
• Συνήθως σε ατομική βάση, με άτομα που δεν μπορούν να έχουν φυσική
παρουσία στην αίθουσα (επαρκή μέσα, χρόνος)
• Μπορούν όμως να απαιτούν και τη φυσική παρουσία στη λήξη
• Από τα 1840 ευρεία διάδοση των μαθημάτων δια αλληλογραφίας
• Το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου εδραίωσε από τα 1858 τη χορήγηση
διπλωμάτων εξ αποστάσεως
• Η ανάπτυξη της τεχνολογίας διευκόλυνε την εκπαίδευση εξ αποστάσεως
• Στις ΗΠΑ πολύ ανεπτυγμένη: το 2011 σε μελέτη αναφέρεται
ότι από το 2000 έως το 2008 το ποσοστό των
προπτυχιακών φοιτητών που παρακολούθησε
τουλάχιστον ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης
εξ αποστάσεως ήταν 20%
• Δεν είναι όλα τα προγράμματα
πιστοποιημένα
Εκπαίδευση εξ αποστάσεως ΙΙ
• Σύγχρονη (οι συμμετέχοντες συμμετέχουν την ίδια
στιγμή) και ασύγχρονη (σε διαφορετικούς
χρόνους)
• Ακόμα πιο σύγχρονες μέθοδοι είναι η καθοδήγηση
μέσω ακουστικών οδηγιών, τα τρισδιάστατα
διαδραστικά περιβάλλοντα, τα webinars
• 4 κύριοι λόγοι για τη χρήση προγραμμάτων
εκπαίδευσης εξ αποστάσεως:
•
•
•
Διεύρυνση της πρόσβασης
Μείωση των αναγκών για κτίρια και άλλες υποδομές
Κόστος- όφελος (μπορούν να συμμετέχουν και άτομα μεγαλύτερων
ηλικιών)
Case method
• Παρουσίαση μίας περίπτωσης
• Ο εκπαιδευόμενος μπαίνει στο
ρόλο του λήπτη απόφασης,
αντιμετωπίζοντας ένα πρόβλημα
• Διαδεδομένη μέθοδος στις
επιστήμες υγείας
Διάλογος
Ερωτήσεις
•
•
•
•
•
Διαδραστική μέθοδος
Οι ερωτήσεις διατυπώνονται
από το δάσκαλο, ώστε να
προσδιοριστεί το υπάρχον
επίπεδο γνώσεων
Αποφασίζεται τι πρέπει να
διδαχθεί περαιτέρω
Αντιστρόφως, οι ερωτήσεις
διατυπώνονται από τους
εκπαιδευόμενων,
προκειμένου να
αποσαφηνιστούν απορίες
και να γίνει ευκολότερη η
κατανόηση
Ο δάσκαλος ενθαρρύνει τις
ερωτήσεις, ώστε να
αναπτυχθεί κριτική σκέψη
Αξιολόγηση (Testing):
• Αξιολόγηση των γνώσεων
που έχουν ήδη
διδαχθεί
•
•
•
Ερωτήσεις ώστε
να ερμηνεύσουν
και να
ενσωματώσουν
τις καινούργιες
γνώσεις στις
εμπειρίες τους
Προϋποθέτει
κανόνες
Ο διάλογος δεν
περιορίζεται στην
τάξη, ιδιαίτερα με
την πρόοδο της
τεχνολογίας
Επεξήγηση (Explaining)
•Εμπειρίες ως αντικείμενο
εκπαίδευσης
•Κατάλληλη εισαγωγή και
περίληψη
•Εξασφαλίζεται ότι οι
γνώσεις είναι
ενδιαφέρουσες
•Κατάλληλα παραδείγματα
•Σε συνδυασμό με την
επίδειξη πιο
αποτελεσματική και με
μακροπρόθεσμα οφέλη
Street RL Jr, Makoul G, Arora NK, Epstein RM. How does communication
heal? Pathways linking clinician-patient communication to health outcomes.
Patient Education and Counseling, 2009, 74(3):295-301
•
•
•
OBJECTIVE: Although prior research indicates that features of clinician-patient
communication can predict health outcomes weeks and months after the
consultation, the mechanisms accounting for these findings are poorly
understood. While talk itself can be therapeutic (e.g., lessening the patient's
anxiety, providing comfort), more often clinician-patient communication
influences health outcomes via a more indirect route. Proximal outcomes of the
interaction include patient understanding, trust, and clinician-patient agreement.
These affect intermediate outcomes (e.g., increased adherence, better self-care
skills) which, in turn, affect health and well-being. Seven pathways through which
communication can lead to better health include increased access to care, greater
patient knowledge and shared understanding, higher quality medical decisions,
enhanced therapeutic alliances, increased social support, patient agency and
empowerment, and better management of emotions.
CONCLUSION: Future research should hypothesize pathways connecting
communication to health outcomes and select measures specific to that pathway.
PRACTICE IMPLICATIONS: Clinicians and patients should maximize the
therapeutic effects of communication by explicitly orienting communication to
achieve intermediate outcomes (e.g., trust, mutual understanding, adherence,
social support, self-efficacy) associated with improved health.
Διάλογος Ι
• Η εκπαίδευση μέσω διαλόγου αποτελεί δημοφιλή
προσέγγιση, που περιγράφηκε για πρώτη φορά στα 1980
• Δομημένο σύστημα εκπαίδευσης, με συγκεκριμένες αρχές και
πρακτικές
• Αντίθεση με το μονόλογο, όπου ο δάσκαλος μιλά
• Βασίζεται σε πολλές θεωρίες μάθησης (P. Feire, K. Lewin, M.
Knowles, B. Bloom)
• Πέρασμα από τον παθητικό ρόλο στην ενεργό συμμετοχή
• Ισότητα ρόλων
• Αμοιβαίος σεβασμός, ανοικτή επικοινωνία
• Οι εκπαιδευόμενοι δεν εξαρτώνται από το δάσκαλο για τη
μάθηση, αλλά είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για το τι μαθαίνουν
Διάλογος ΙΙ
•
Οι γνώσεις παρουσιάζονται ως ανοικτές
ερωτήσεις προς σκέψη, κριτική, ενσωμάτωση
1. Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αναγκών και των πόρων
(γνώσεις των συμμετεχόντων, σκοποί της εκπαίδευσης)
2. Σχεδιασμός των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων
–
Ποιος – ο δάσκαλος, οι συμμετέχοντες
–
Γιατί – γιατί θέλουν να παρακολουθήσουν το
πρόγραμμα
–
Πότε – έναρξη, διάρκεια (κάθε μαθήματος και
συνολικά), συχνότητα
–
Που -–
Τι – γνώσεις, δεξιότητες, συμπεριφορές
–
Για ποιο σκοπό – αντικειμενικά προσδιοριζόμενοι
σκοποί
–
Πως – μέθοδοι
Συνέδρια
• Δεν συμμετέχουν απαραίτητα μόνο ακαδημαϊκοί
• Ανταλλαγή πληροφοριών, παρουσίαση αποτελεσμάτων
• Συνήθως πολλές παρουσιάσεις (10 - 30 λεπτά), συζήτηση, έκδοση
πρακτικών
• στρογγυλά τραπέζια, workshops
• Υποβολή σύντομων περιλήψεων πριν από το συνέδριο
• Ταυτόχρονα μπορεί να διοργανώνονται εκπαιδευτικές εκδρομές ή
δραστηριότητες ψυχαγωγίας
Παρουσιάσεις
• Ικανότητα ομιλίας
• Το software ως βοήθημα, όχι με κεντρικό
ρόλο
• Λογική ροή
• Ευανάγνωστο κείμενο
• Απλότητα
• Γραπτό υλικό
συμπληρωματικά
Role-play
• «Πρόβα» του ρόλου που κάποιος θα κάνει
στο μέλλον
• Βελτίωση των ικανοτήτων για εξάσκηση αυτού του ρόλου
• Ασκήσεις role-play
• Οι υπολογιστές ως προσομοιωτές ενός περιβάλλοντος
• Ενδιαφέρον και χρήσιμο γιατί αναφέρεται σε πρακτικά ζητήματα της
πραγματικής ζωής
• Δεν μαθαίνουν μόνο το περιεχόμενο της διδασκαλίας, αλλά και
διαφορετικές απόψεις
• Δεν υπάρχει μόνο μία σωστή προσέγγιση, αναπτύσσεται η κριτική
ικανότητα
• Ο δάσκαλος αποφασίζει για το είδος της άσκησης και για το ποιους
ρόλους θα κάνουν οι εκπαιδευόμενοι
• Ένα καλό σενάριο δεν επαναλαμβάνεται ακριβώς για δεύτερη φορά
• Διασκεδαστική μέθοδος διδασκαλίας