Сандар сөйлейді

8 10м 5-7м 1,5 2м 1500г 2 2,5г 32 4 1-2 сағат 25см

1.Дәм сезу рецепторлары қайда орналасқан?

2.Асқазаннан орналасады?

кейін не 3.Тағамды майдалайды.

4.Адам организміне өзгеріссіз сіңірілетін зат 5.Асқазан ферменті сөлінің негізгі а) су ә) аш ішек б) тіл в) пепсин г) муцин ғ) тіс 6.Сілекей нәруызы

Нәруы здар Аминқыш қылдары на Көмірсулар Глюкоза ға Майлар Глицирин майқышқылда рына

Оттек Органикалық заттар Сыртқы ортадан Су

Көмір қышқыл газы Судың артық мөлшері Минералды Сыртқы ортаға зат тұздардың алмасудың соңғы өнімдері артық мөлшері Несепнәр Зәр қышқылыны ң тұздары

•

Пластикалық алмасу жай заттардан күрделі заттардың түзілуі. Пластикалық алмасу есебінен жасушаның бөлінуі, дамуы және өсуі

•

жүзеге асады.

Энергетикалық алмасу –жасуша құрамына кіретін органикалық қосылыстардың энергия бөліп,тотығуы мен ыдырауы жүретін процесс.

Органикалық қосылыстарға нәруыздар, көмірсулар, майлар

майлар майлар

Көмірсулар –организмге өсімдіктекті тағамдармен,аз мөлшерде жануартекті тағаммен түседі. Көмірсулар глюкозаға дейін ыдырайды. Глюкоза қолға түсіп,бүкіл организмге таралады. Глюкозаның бір бөлігі бауырда,бұлшықетте,жануар крахмалы гликоген түрінде қорға жиналады. Қандағы глюкоза мөлшері тұрақты 0,08-0,12 % болу керек. 1г көмірсу ыдырағанда 17,6 кдж энергия бөлінеді.

Көмірсулардың молекуласының құрамындағы сутек атомдары,көміртек атомдарынан екі есе көп болғандықтан көмірсулар деп аталған “Көмірсу” деген терминді ғылымға 1844 ж орыс ғалымы Шмид енгізді.

I Fe Ca P S Zn K Na Cl

Минералды заттар организмде тұздар және олардың иондары түрінде болады

Иод Темір Кальций Фосфор Күкірт Мырыш Калий Натрий Хлор Қалқанша без гармонының Гемоглабин молекуласының құрамына кіреді Сүйек құрамына Ұйқыбез гармондарының құрамына кіреді Жасуша мембранасының қабілетіне әсер етеді.

таңдап өткізу Тұз қышқылының құрамды бөлігі және асқазан сөлінің құрамына кіреді

Fe I Са

1 тапсырма.

Органикалық қосылыстар Нәруыздар Майлар Көмірсулар

Бекіту кезеңі

Қызметі Ыдырау процесіндегі не түзіледі?

1.Катализаторлар 2.Энергия көзі 3.Организмде глюкоза түрінде болады.

4.Глицерин мен май қышқылына дейін ыдырайды.

5.Жылу реттегіш қасиеттерге ие зат 6.Қалыпты жағдайда қандағы құрамы 0,12% құрайды 7.Тасымалдаушы қызмет атқарады.

8.Аминқышқылдарына дейін ыдырайды.

9.Астағы тәуліктік мөлшері 400-500 гр.

10.Глюкозаға дейін ыдырайды.

11.Нәруыздар мен майлардың ыдырау өнімдерінен синтезделеді.

12.Ыдырау кезінде аммиак пайда болады.

13.Адамда қорға жиналмайды.

Биологиялық диктант.

2 тапсырма. 1.Барлық тірі организмдерге қасиеттердің бірі ............

2.Барлық ұлпаларға,мүшелерге тән негізгі гемоглабин нәруызы ...... тасымалдайды.

3.Нәруыздар бөлінеді.

ыдыраған 4.Майлар тері кезде......энергия астындағы қабатта ........жиналады.

5.Минералды заттар организмде олардың иондары түрінде болады.

... және

3 тапсырма

.

1.Органикалық заттар ыдыраған кезде не болады?

А)энергия жинақталады Б)энергия бөлінеді В)күрделі заттар түзіледі 2.Майлар неге ыдырайды?

А)глюкозаға Б)глицерин мен май қышқылына В)аминқышқылдарына 3.Көмірсулар ыдырағанда не түзіледі?

А)глюкоза Б)глицерин мен май қышқылдары В)аминқышқылдары 4.Организм сыртқы ортадан не алады?

А)оттек Б)көмірқышқыл газы В)органикалық заттар,су,минералды заттар 5.Гемоглобин құрамына кіретін,оттек пен көмірқы шқыл газын тасымалдайтын зат: А)кальций мен фосфор Б)йод В)темір 6.Сүйек құрамына кіретін зат: А)калий мен натрий Б)кальций мен фосфор В)күкірт пен мырыш Тестпен жұмыс.