Transcript FMS W FIZJOTERAPII I SPORCIE

Czym jest FMS?
The Functional Movement Screen (FMS) jest
baterią prostych prób ruchowych, służących do
diagnozy zdrowych, aktywnych ruchowo
populacji (sportowcy, strażacy, żołnierze) w celu
oceny stopnia ryzyka wystąpienia u nich
kontuzji, identyfikacji słabych ogniw łańcucha
kinematycznego i dysfunkcyjnych wzorców
ruchowych.
Historia FMS
Koncepcja 7 testów ruchowych z 2 testami
wykluczającymi najczęściej spotykane
dysfunkcje, została stworzona przez
amerykańskiego fizjoterapeutę Graya Cooka w
1995 roku. Od tamtej pory systematycznie
ewaluowała i z prostego narzędzia służącego
do oceny stanu zawodnika, stała się również
punktem wyjścia do działań korekcyjnych czy
też treningowych.
Zestaw do FMS
Zawiera podstawę
o wymiarach
5x15x150cm, drążek
długi i 2 drążki krótkie
(profesjonalne),
kilka poprzeczek, gumę,
własną miarę.
Zestaw jest lekki oraz
łatwy do transportu.
Ocena prób FMS
Wynik wykonanej próby (są 3 próby dla każdego
testu i punktowana jest najlepsza) oceniany jest
w prostej skali jakości ruchu, od 0 do 3 punktów:
3 – bezbłędne, idealne wykonanie próby
2 – zadanie wykonane, ale ruch skompensowany
1 – brak wykonania zadania ruchowego
0 – ból podczas ruchu
W razie jakichkolwiek wątpliwości należy przyznać
wynik niższy.
Interpretacja wyników




maksymalnie można uzyskać 21 punktów;
jeżeli jakikolwiek z testów dał wynik 0
niezbędna jest konsultacja u specjalisty
(lekarz, fizjoterapeuta), który dokładnie
zdiagnozuje przyczynę i ją wyleczy;
uzyskany wynik FMS poniżej ≤ 14 punktów
oznacza, iż prawdopodobieństwo odniesienia
kontuzji wykluczającej z treningu wzrasta o
15%;
do zapisu służy specjalna karta oceny FMS.
Zalety FMS
•
•
•
•
•
•
7 prostych ćwiczeń oceniających funkcjonalną jakość
ruchu;
prosta skala oceny jakości ruchu;
pozwala określić funkcjonalne ograniczenia
i asymetrie, które mogą zmniejszać efekty treningu
funkcjonalnego, siłowego lub sportowego i zaburzać
czucie ciała;
określa ryzyko wystąpienia kontuzji;
znajduje „słabe ogniwo” łańcucha kinematycznego;
umożliwia lepsze zindywidualizowanie treningu, co
pozwoli osiągnąć korzystniejsze rezultaty.
Rodzaje testów FMS
•
•
•
•
•
•
•
głęboki przysiad- Deep Squat©
przeniesienie nogi nad płotkiem- Hurdle step©
przysiad w wykroku- In- Line Lunge©
ocena mobilności obręczy barkowej- Shoulder
Mobility©
aktywne uniesienie wyprostowanej nogi- Active
Straight Leg Raise©
ugięcie ramion w podporze- Trunk Stability Push
Up©
test stabilności rotacyjnej tułowia- Rotational
Stability©.
Test 1- Deep Squat©
Cel: obustronna ocena mobilności i stabilności w obrębie bioder, kolan,
stawów skokowych, obręczy barkowej i górnej części tułowia.
PW: stopy rozstawione na szerokość bioder z drążkiem trzymanym nad głową
Ruch: przysiad.
3pkt
2pkt
1pkt
Test 1- Deep Squat© c.d.
Deep Squat© - znaczenie
Wykonanie niskiego przysiadu wymaga pełnego
zakresu ruchu zgięcia podeszwowego obu stóp,
zgięcia w stawach kolanowych i biodrowych,
wyprostu w piersiowym odcinku kręgosłupa oraz
zgięcia i odwiedzenia w stawach barkowych.
Niezdolność wykonania testu może świadczyć
o ograniczeniu mobilności w piersiowej części
kręgosłupa, obręczy barkowej lub stawach kończyn
dolnych. Również deficyt stabilności w tych
okolicach może skutkować niezdolnością uzyskania
maksymalnego wyniku.
Test 2- Hurdle step©
Cel: ocena mobilności i stabilności całego łańcucha kinematycznego kończyny
dolnej i tułowia.
PW: stanie obunóż, stopy na szerokość bioder, stopy dotykają płotka, drążek
trzymany oburącz na barkach, równolegle do podłoża.
Ruch: przeniesienie nogi nad płotkiem bez dotykania poprzeczki, dotknięcie piętą
podłożą po drugiej stronie płotka i powrót. Wykonanie obustronne.
3pkt
2pkt
1pkt
Test 2- Hurdle step© c.d.
Hurdle step©znaczenie
Umiejętność bezbłędnego wykonania testu
wymaga stabilności i mobilności nogi podporowej
oraz mobilności kończyny przenoszonej nad
płotkiem. Istotny dla testu jest pełny zakres ruchu
zgięcia grzbietowego stopy, kolana i biodra oraz
pełny wyprost w stawie biodrowym. Badany musi
posiadać stabilność pozycji stania na jednej nodze.
Niski wynik testu może być przyczyną słabej
stabilności nogi podporowej lub ograniczonej jej
mobilności, braku stabilizacji mięśni obręczy
biodrowej.
Test 3- In- Line Lunge©
Cel: ocena mobilności i stabilności całego łańcucha kinematycznego kończyny
dolnej oraz jego poszczególnych komponentów, podczas asymetrycznego zadania
ruchowego.
PW: stopa nogi zakrocznej na linii na końcu podstawy, pięta nogi wykrocznej
w odległości takiej jak długość podudzi. Nogi stojąc na podstawie ustawione
w linii prostej. Drążek przylega do pleców.
Ruch: przysiad w wykroku.
3pkt
2pkt
1pkt
Test 3- In- Line Lunge© c.d.
In- Line Lunge©znaczenie
Umiejętność bezbłędnego wykonania testu
wymaga stabilności i mobilności nogi wykrocznej,
jak i zakrocznej w zamkniętym łańcuchu
kinematycznym.
Niski wynik testu może świadczyć o słabej
mobilności w obrębie biodra po obu stronach,
niewystarczającej stabilności nogi wykrocznej (staw
skokowy, kolanowy), braku równowagi w obrębie
mięśni stawu biodrowego (funkcjonalne
zmniejszenie mięśni zginaczy biodra).
Test 4- Shoulder Mobility©
Cel: ocena mobilności obręczy barkowej podczas łącznych ruchów sięgania
(rotacji wewnętrznej z przywiedzeniem, rotacji zewnętrznej z odwiedzeniem.
PW: pozycja stojąca, kończyny górne zgięte w stawach barkowych do 90 stopni,
dłonie w pięść, kciuk schowany w dłoni.
Ruch: badany wykonuje ruch sięgania od góry (rotacja zewnętrzna i odwiedzenie)
i od dołu (rotacja wewnętrzna i przywiedzenie), starając się dłonie ułożone na
plecach zbliżyć maksymalnie do siebie .
3pkt
2pkt
1pkt
Shoulder Mobility©znaczenie
Umiejętność bezbłędnego wykonania testu
wymaga pełnej mobilności podczas ruchów
złożonych w obrębie kompleksu ramiennołopatkowego.
Niski wynik testu może świadczyć o zaokrągleniu
pleców, wysunięciu łopatek do przodu, skróceniu
mięśni klatki piersiowej. Zmianom długości mięśni
towarzyszy nieprawidłowe ustawienie segmentów
ciała, co ogranicza zakres ruchu ramienia.
Test 5- Active Straight Leg
Raise©
Cel: ocena zakresu ruchu mięśni grupy kulszowo-goleniowej.
PW: leżenie tyłem z RR wzdłuż tułowia, podstawa deski pod dołami
podkolanowymi.
Ruch: badany zgina aktywnie wyprostowaną w kolanie kończynę dolną,
utrzymując kontakt dołu podkolanowego kolana nogi przeciwnej z podstawą
deski. Badający przykłada drążek w połowie uda.
3pkt
2pkt
1pkt
Test 5- Active Straight Leg
Raise© c.d.
Active Straight Leg Raise©
znaczenie
Umiejętność bezbłędnego wykonania testu
wymaga prawidłowego zakresu ruchu mięśni grupy
kulszowo-goleniowej.
Niski wynik testu może świadczyć o braku
stabilności mięśni tułowia, ograniczonym zakresie
ruchu mięśni kulszowo-goleniowych, zginaczy
stawu biodrowego, nieprawidłowym ustawieniu
miednicy. Ze względu na interakcję funkcji różnych
grup mięśniowych wokół miednicy znaczne
ograniczenie musi być szczegółowo zdiagnozowane.
Test 6- Trunk Stablility
Push Up©
Cel: ocena stabilności tułowia w płaszczyźnie strzałkowej podczas symetrycznej
pracy ramion.
PW: podpór przodem (stopy na szerokość bioder, kolana proste , dłonie na
szerokość barków na wysokości czoła ( dla mężczyzn ) lub policzków (dla kobiet).
Ruch: badany wykonuje ugięcie ramion tzw. ”pompkę”.
3pkt
2pkt
1pkt
Trunk Stablility Push Up©znaczenie
Umiejętność bezbłędnego wykonania testu
wymaga oprócz odpowiedniej siły mięśniowej
ramion prawidłowej stabilności tułowia
w płaszczyźnie strzałkowej.
Słaby wynik testu świadczy o niewystarczającej
pracy mięśni stabilizującej tułów (kompleks
miedniczno-lędźwiowy).
Test 7- Rotational Stability©
Cel: ocena wielopłaszczyznowej stabilności tułowia w połączeniu
z niezależnymi ruchami kończyn dolnych i górnych.
PW: klęk podparty z ustawieniem bioder i barków pod kątem 90 stopni
względem tułowia, kolana pod kątem prostym, między kolanami znajduje się
podstawa.
Ruch: wyprost kończyny górnej i dolnej po tej samej stronie ciała, następnie
równoczesne ich zgięcie tak, aby dotknąć kolanem łokieć, następnie
wyprostować obydwie kończyny i powrócić do PW.
3pkt
2pkt
1pkt
Test 7- Rotational Stability©
c.d.
Rotational Stability©znaczenie
Umiejętność bezbłędnego wykonania testu wymaga
stabilności tułowia w płaszczyznach strzałkowej
i poprzecznej podczas asymetrycznego ruchu
kończyn górnych i dolnych.
Słaby wynik testu świadczy o niewystarczającej
pracy mięśni stabilizującej tułów (kompleks
miedniczno-lędźwiowy).
Planowanie postępowania
korekcyjnego
• działania korygujące obejmujące
asymetryczne zadania ruchowe, w których
uzyskano różny wynik po stronie prawej i lewej;
• korekcja wzorców ruchowych, w których
uzyskano najmniejszy wynik;
• po uzyskaniu wyrównania asymetrii
i poprawieniu najniższych ocen wprowadza się
kompleksowy program treningowy pod kątem
specyfiki dyscypliny.