Transcript Cell cycle - Cumhuriyet University

Eukaryotik Hücre Döngüsü
Cyclin-Bağımlı Kinazlar (cdk) and Cyclin’ler hücre döngüsüne geçişleri tetiklerler
Cyclin/cdk komplex’leri specific hücre
döngüleri arasındaki geçişlerde gereklidirler
Memeli hücre döngüsü
G1
S
G2
cyclinB/cdk1
Kinaz
aktivitesi
cyclinA/cdk2
cyclinE/cdk2
zaman
M
Hücre Döngüsü
RNA, Protein
Mitoz, Sitokinez
Lamin
H1
Abl
Cyc B/A
CDK1
DNA, RNA,
Protein
Cyc A
CDK2
Cyc D’ler G0
CDK4,6
G2 M
3-4 s 1 s
S
6-8 s
G1
6-12 s
RNA, Protein
Cyc E
CDK2
p53
pRb
Yrd. Doç. Dr. İzzet
Hücre Döngüsünün Regülasyonu
DNA’da Hasar
1. CDK Fosforilasyonu
2. C parçalanması
Aktif p53
3. C ve CDK sentezi
4. CDK inhibisyonu
CDK2
CE
p21
pRb
P
pRb
E2F
DNA Sentez
Enzimleri
G1’den S
Fazına Geçiş
Cyclin’ler and Hücre Döngüsünün
Regülasyonu
cyclin/cdk
komplex’inin
Aktivasyonu
• # siklin (cyclin) sentezi
• # inaktive edici fosforilasyon (wee1)
• # aktive edici fosforilasyon (cak)
• # aktive edici defosforilasyon (cdc25)
• # cdk-inhibitor molekülleri
Cyclin/cdk inhibitor molekülleri
p16 ailesi
p21 ailesi
# D-tip siklinlere özgü
# çoklu cyclin/cdk komplex’lerini inhibe eder
# aktivitesi G 1’de kısıtlı
# G1 and G2’de aktivite gösterir
# ayrışma ile inhibisyon
# stokiyometrik inhibisyon
G 1 restriktsiyon noktası
# büyüme faktörlerine gereksinim vardır
# büyüme ve inhibe edici faktörlere duyarlı
# kontakt inhibisyon
# unstable protein(ler)
G1 restriction noktası ve kanser
melanoma, glioblastoma, NSCLC,
tumor suppressor
p16
akut lymphoid leukemia’ler, T and B
hücre non-Hodgkin's lymphoma
onkogen
cdk4
glioblastoma, melanoma
Meme kanseri, esophageal kanser,
onkogen
cyclin D
HNSCC, hepatocellular karsinomlar,
sentrositik lymphoma
tumor suppressor
pRB
retinoblastoma, osteosarkoma,
NSCLC
DNA’nın kromozoma paketlenmesi
Figure 9.5 Chromosomes, Chromatids, and Chromatin
G 1’de ilerleyişin inhibisyonu
ve stimulasyonu
G 1’de ilerleyişin inhibisyonu
G 1’ de ilerleyişin stimulasyonu
mitogenler
myc
DNA-hasarı
ras
cyclin D / cdk4
PKB
p53
p15
?
p27
p21
cyclin D / cdk4
p16
P
pRB P
P
pRB
S-fazına giriş inhibe olur
S-fazına giriş
onkogenler
anti-mitogen (TGF-b)
pRB
S-fazına giriş inhibe olur
P
pRB P
P
S-fazına giriş
tumor suppressor genler
Hücre Döngüsünde
Kromozom ve Sentrozom Döngüleri
Kromozom Döngüsü
Sentrozom Döngüsü
G1
M
S
G2
separation
duplikasyon
maturation
Balıkçı Gözüyle Mitoz
Wait !!!!
(no tension)
sentrozom
OK,
time to reel it in
(anaphase)
Hepsini de yakalamalıyım
I’ve got a bite !!
(attachment)
sentrozom
Spindle Assembly Checkpoint
anafaz
metafaz
kohesin
sentrozom
kinetokor
BubR1
APC/C
Sekurin degradasyonu
Mad2
Separaz
Kohesin’nin ayrılması
İğ iplikcikleri ve kromozomlar
bipolar
bekle
monopolar
bekle
bekle
tutunmamış
cylin B aktivasyonu ve mitotik giriş
leptomycin B
CAK
CRM1
cyclin B
P
P
cyclin B
Thr161
cdc2
T14
cyclin B
cdc2
P
cdc2
P
Y15
Plk
cdc25C
Wee1
caffeine
P
sitoplazma
Çekirdek, nükleus
Mitoza Girişin İnhibisyonu:
G 2’de DNA hasarı ve replikasyon checkpoint’i
14-3-3s
14-3-3s
p53
p21
cyclin B
sitoplazma
cyclin B
nukeus
X-ışınımı
CAK
T161-P
cdc2
DNA hasarı
Plk1
T14/Y15-P
ATM
DNA replikasyon
yapıları
Chk1/2
ATR
S216-P
Cdc25C
14-3-3
sitoplazma
Cdc25C
nukleus