Suðurskautslandið

Um víða veröld, bls. 148-155 Mynd: John Weller

- Suðurskautslandið er 14 milljón ferkílómetrar að stærð.

- Hæsta hitastig sem mælst hefur þar er 14,6 ° c.

- Lægsta hitastigið er -89,2 ° c, eða mesta frost sem mælst hefur í veröldinni.

Mynd: John Weller

   I.

II.

Um 98% Suðurskauts landsins er þakið ís.

Það er stærsti ísmassi jarðar og geymir um 70% af ferskvatni jarðar.

Suðurskautslandið skiptist upp í tvö svæði: Suðurskautslandið hið minna (þyrping eyja) Suðurskautslandið hið meira (háslétta)

- Þykkt íssins er allt að 4,5 km þar sem hann er mestur.

- Lambertjökull er stærsti skriðjökull heims. Er um 40 km breiður og 400 km langur.

- Tveir stórir flóar (innhöf) ganga inn í Suðurskautslandið, Rosshaf og Weddelhaf.

- Á Suðurskautslandinu er syðsta eldfjall jarðarinnar Erebus. Eldvirkni þess er mikil.

-Heimsálfan er í kuldabeltinu syðra. Hásumar í janúar og dimmur vetur í júlí.

- Suðurskautslandið er kaldasta og stormasamasta heimsálfan.

- Meirihluta árs eru hvassir vestlægir vindar ráðandi.

- Úrkoma er mjög lítil, minni en í Sahara eyðimörkinni.

- Mikið er af verðmætum efnum í jarðgrunninum, t.d. járn-króm-kopar gull-nikkel-kol.

- Vegna erfiðs loftslags og af umhverfisástæðum eru þessar auðlindir ekki nýttar í dag.

Mynd: lifsspor.is

- Dýra- og plöntulíf er afar fábrotið á meginlandinu.

- Fjölbreytt dýralíf í sjónum við Suðurskautslandið.

- Mikið er af sjávarspendýrum á svæðinu, bæði hvalir og selir af ýmsum gerðum.

- Engin landspendýr lifa á meginlandinu.

- Sjö tegundir mörgæsa lifa þar. Frægust þeirra og kennidýr Suðurskautslandsins er keisaramörgæsin.

- Landkönnuðir komu fyrst að meginlandinu fyrir 200 árum. Ekkert fólk hefur fasta búsetu á svæðinu.

- Árið 1961 gerðu ríki sem stunduðu ransóknir á svæðinu samkomulag um alþjóðlega samvinnu um alla umgengni um Suðurskautslandið.

- Alþjóðasamfélagið ákvað algert 50 ára bann við námuvinnslu á meginlandinu 1991.

1998 gert samkomulag um að gera það að náttúruverndarsvæði.

Vilborg Arna á Suðurpólnum 2013!