Transcript prof. Jan K. Solarz

Nanofinanse. Codzienność instytucją
makroekonomicznej stabilności
Prof. zw. dr hab. Jan K. Solarz
Społeczna Akademia Nauk
Plan wystąpienia
1. Renesans zainteresowania ekonomią
instytucjonalną
2. Codzienność jako instytucja społeczna i
ekonomiczna i mit mikroekonomii
3. Makroekonomiczna analiza codzienności
4. Przedmiot badania i wgląd nanofinansów
5. Wnioski dla teorii ekonomii i polityki
gospodarczej
Przesłanki boomu NEI
• Trudności głównego nurtu ekonomii w
wyjaśnianiu rzeczywistości;
• Antynomie globalizacja gospodarki; niemoc
państwa narodowego
• Triada poznawcza: istoty ludzkie - instytucjespołeczeństwo;
• Krach odgórnej modernizacji,
• Drastyczne ograniczenie wolności i praw
człowieka w walce z terroryzmem
Wybrane skutki globalizacji
Zaniechanie
interwencji
państwa
Likwidacja państwa
opiekuńczego
Społeczeństwo i
gospodarka ryzyka
• Poziom globalny polityki gospodarczej
• Odwrót od Keynesa(FSB)
• Brak nadrzędnego ośrodka decyzyjnego (GATS)
• Zanik państwa opiekuńczego (Brak satysfakcji z PKB per
capita)
• Zmiana relacji zasoby i wydatki w cyklu życia
• Indywidualizacja ryzyka
Przedmiot i wgląd w analizę
instytucjonalną finansów
Poziom analizy
Przedmiot analizy
Wgląd
Metafinanse
Instytucje
Globalna nierównowaga
Megafinanse
Merit goods
Bezpieczeństwo
Makrofinanse
Dobra publiczne
Deficyt finansów
publicznych
Mezzofinanse
Dobra wspólne
Infrastruktura realna i
finansowa
Mikrofinanse
Dobra klubowe
Finanse behawioralne
Mikro-mikrofinanse
Dobra prywatne
Neurofinanse
Nanofinanse
Habitus
Codzienność
habitus
• Własność nieruchomości mieszkalnej
rozpowszechnia się na 75 % gospodarstw
domowych w UE,
• Wartość nieruchomości mieszkalnych przekracza
PKB UE,
• Nadanie nieruchomościom mieszkalnym cech
płynności finansowej może przezwyciężyć ”kryzys
systemów emerytalnych” lub zapewnić skuteczne
zarządzanie ryzykiem finansowym codzienności.
Macierz poznawcza nanofinansów
Ograniczona
racjonalność
Asymetria
informacji
Pryncypałposłaniec
Koszty
transakcyjne
Koszty
zewnętrzne
Ryzyko
systemowe
Fiskalizm
Finansizm
Endogeniczny
rozwój
Codzienność,
Cykl życia w
XXI wieku
Zarządzanie ryzykiem systemowym
Niesprawność
Rozpoznanie
Pomiar
Rozproszenie
Odrzucenie
Rynku
Nieprofesjonal
ne
Błąd wyceny
Brak
przejrzystości
Kumulacja
niepewności
Państwa
Fiskalizm
Płynny
Shadow
banking
Arbitraż
prawny
Regulacji
Zaufanie
nieograniczone
Model
biznesowy
(handel
ryzykiem)
Brak
świadomości
ryzyka
Przestępczość
w białych
kołnierzykach
Nadzoru
Brak
odpowiedzialny
ch za
przyszłość
Brak
wiarygodnych
danych
(scalonych)
Brak etyki
powiernictwa
Brak dyscypliny
finansowej
fiskalizm
• System finansowy projektowany pod potrzeby
finansowania długu publicznego zorientowany na
rynek kapitałowy,
• Realnie ujemne stopy procentowe depozytów
ludności, przymusowe oszczędności ex post,
• Brak zbilansowania wydatków i dochodów w
cyklu życia młodzieży,
• Ustawa karno-skarbowa zakorzeniona jest w
systemie prawnym lat 50 tych XX wieku w Polsce
finansizm
• Przekroczenie przez system finansowy
właściwej skali (100% PKB),
• Wysokie koszty pośrednictwa finansowego
osłabiające przewagi konkurencyjne,
• Rozmycie dyscypliny finansowej codzienności,
• Rozproszenie ryzyka= świadome zarządzanie
ryzykiem finansowym codzienności przez
wszystkich
Gospodarka i społeczeństwo ryzyka
Społeczeństwo
obywatelskie
Niesprawność systemu
politycznego
Niesprawność państwa
Zakorzenienie w kulturze
(jakość to będzie)
Zarządzanie ryzykiem
finansowania codzienności
przez polityków
Brak kapitału zaufania
Modernizacja refleksyjna
Społeczeństwo ryzyka
Zarządzanie ryzykiem
systemowym
Finansowanie codzienności
Poziom
abstrakcji
Koszty
zewnętrzne
Koszty
transakcyjn
e
Teoria
agencji
Asymetria
informacji
Mega
Międzynaro
dowy
system
Makro
BIZ
Mezzo
Pokusa
nadużyć
Mikro
Nano
Ograniczona
racjonalność
Koszty
regulacji
Złe
przyzwyczaj
enia (bad
merits)
Wnioski poznawcze i praktyczne
• Przyzwyczajenia miliardów ludzi rodzą od dołu megaterndy,
strukturalne niezrównoważenie finansów
codzienności,(kredyty hipoteczne w walutach, kredyty
konsumenckie, kredytowe kart),
• Nowa Ekonomia Instytucjonalna powinna pogłębić
mikroekonomiczne fundamenty ekonomii o nanofinanse
oraz makroekonomiczne analizy o nanofinanse,
• Nanofinanse znajdują się na wstępnym etapie ich rozwoju i
pozyskują dane do swych analiz,
• Codzienność i cykl życia człowieka są ważnymi poznawczo i
praktycznie problemami badań ekonomicznych
Bibliografia
1. Chmielewski P. ( 2011), Homo agents.
Instytucjonalizm w naukach społecznych, Poltext
2. Nowa ekonomia instytucjonalna wobec kryzysu
gospodarczego (2012), red. S.Rudolf, WSEiP,
Kielce
3. Rudolf S.(2010), Nowa Ekonomia
Instytucjonalna, Przedsiębiorstwo Przyszłości
1/2010 , s. 9-21
4. Solarz J. (2012), Nanofinanse. Codzienność
zmienia świat, C.H.Beck, Warszawa