Transcript Pobierz - Wydział Inżynierii Zarządzania

TECHNIKA,
TECHNOLOGIA
I INFRASTRUKTURA
LOGISTYCZNA
PIOTR LUBIŃSKI
Politechnika Poznańska
Wydział Inżynierii Zarządzania
ul. Strzelecka 11 pok.312
www.fem.put.poznan.pl
[email protected]
WIADOMOŚCI WSTĘPNE














LITERATURA:
Fijałkowski Janusz
Transport wewnętrzny w systemach logistycznych
Wyd. Politechniki Warszawskiej 2003 (tylko czytelnia – 1 egzemplarz)
Polański Alojzy
Mechanizacja wewnętrznego transportu
PWN W-wa 1978 (Wilda?)
Wojciechowski Krystyn
Transport wewnątrzzakładowy
Wyd. PP 1979
WIADOMOŚCI WSTĘPNE















Korzeniowski A., Skrzypek M., Szyszka G.
Opakowania w systemach logistycznych
Wyd. ILiM 2001
Pr. zbiorowa
Zarządzanie gospodarką magazynową
Wyd. PWE 1997
Mat. dydaktyczne ILiM
Zarządzanie transportem
Wyd. ILiM 1994
Rybarczyk R.
Środki transportu bliskiego i magazynowania
Wyd. PP 2009 (Księgarnie)
WIADOMOŚCI WSTĘPNE














Korzeń Zb.
Logistyczne systemy transportu bliskiego i magazynowania tom 1 i 2
Wyd. ILiM 1998
Fechner I.
Centra logistyczne cel-realizacja-przyszłość
Wyd. ILiM Poznań 2004
Dzieło zbiorowe
Poradnik techniczny Mechanik tom IV i V
PWT W-wa 1957 (!)
Katalogi branżowe (np. PROMAG S.A.)
WIADOMOŚCI WSTĘPNE
Otoczenie współczesnego przedsiębiorstwa
- rosnąca konkurencja
- niepewność zamówień (co będziemy produkować?)
- nowych
- realizowanych obecnie
- niepewność terminów (kiedy będziemy produkować?)
- niepewność ogólna (czy cokolwiek będziemy produkować?)
- brak zamówień – niepewność odbiorcy „czy będzie klient?”
- nadprodukcja
- cena minimalna
(wymagania
- jakość maksymalna
Klientów)
- sytuacja ekonomiczna ostatecznego odbiorcy
- zagrożenie bezrobociem / brak fachowców
- brak stabilności (w tym: na jakim etapie kryzysu jesteśmy?)
- zachwiana hierarchia wartości
- brak zaufania do rządu
- drogie i trudne w uzyskaniu kredyty – spadek konsumpcji
WIADOMOŚCI WSTĘPNE
Charakterystyka przedsiębiorstwa
- nadmiar mocy produkcyjnych / nadmiar zamówień
- zobowiązania i kredyty do spłacenia, podatki…
- niewspółczesna technologia i struktura produkcyjna
- niewydolny system zarządzania i sterowania
- zbyt duże zatrudnienie (administracja) / brak fachowców na produkcji
- ogromna bezwładność systemu (+ duża niestabilność otoczenia)
- długie czasy realizacji zlecenia produkcyjnego
- rozbudowane struktury
- przepływ kompletnego zlecenia (zakupy - produkcja - montaż - sprzedaż)
- rozbudowany system magazynowy (liczne i duże magazyny) / długie terminy
realizacji zamówień (niedotrzymywanie obietnic jako nowy standard)
WIADOMOŚCI WSTĘPNE
Charakterystyka Klienta
- wierny klient – abstrakcyjne pojecie stosowane w teorii marketingu
- ciągłe poszukiwanie okazji tanich zakupów (np. internet)
- wysokie wymagania jakościowe jako nowy standard
- wysokie wymagania terminowe (krótkie cykle dostaw)
- dominująca postawa dużych przedsiębiorstw (często grup przedsiębiorstw)
- dążenie do niezobowiązujących ustaleń (zamiast szczegółowych kontraktów)
- ceny – równanie do najniższych
- wymagania rzetelności (często przy własnej arogancji)
- duża liczba drobnych zleceń zastępuje duże zlecenia
WIADOMOŚCI WSTĘPNE
Co zrobić, aby …przetrwać?
- restrukturyzacja:
- podział na samodzielne jednostki biznesu
- zintensyfikowanie wysiłków (gospodarność)
- możliwość likwidacji deficytowych obszarów
- wprowadzenie nowych koncepcji zarządzania / sterowania:
- JiT – technika i strategia
- MRP II (o ile jest czas, finanse i MRP)
- kanban – odwrócenie tradycyjnej koncepcji (istotna wada: stabilny,
powtarzalny asortyment)
- przejęcia i fuzje (oraz inne „zrzeszenia”)
- wspólne inwestowanie (często konkurentów)
PODSTAWOWE DEFINICJE
Infrastruktura – podstawowe urządzenia i instytucje
świadczące usługi niezbędne do funkcjonowania
działu gospodarki i zapewniające odpowiednie
warunki bytu ludności
Bankowość Marketing Zarządzanie
Finanse Ekonomia - Słownik ekonomiczny
Infrastruktura procesów logistycznych – środki
techniczne wykorzystywane w procesach
fizycznego przepływu i magazynowania
produktów oraz w procesach informacyjnych
logistyki, sposoby ich użycia i systemy
ich wykorzystania
Skowronek Cz., Saryusz-Wolski Zdz.
Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE 1999 s.63
PODSTAWOWE DEFINICJE
Infrastruktura logistyczna (jako element zasobów) – drogi
lądowe (drogi i linie kolejowe) i wodne, porty lotnicze i morskie
oraz sieci telekomunikacyjne znajdujące się na terenie kraju;
infrastruktura logistyczna jest w części własnością państwa,
w części należy do jej użytkowników (przedsiębiorstw)
Materiały dydaktyczne PP, Fertsch M.
Technologia – całokształt wiedzy dotyczącej konkretnej metody
wytworzenia jakiegoś dobra lub uzyskania określonego efektu
przemysłowego lub usługowego;
inne znaczenie, technologie to produkty działalności
inżynieryjnej
Wiele produktów wymaga zastosowania lub może być wytworzonych w różnych technologiach
(np. aparat fotograficzny tradycyjny i cyfrowy), a o ich wyborze decyduje wiele czynników
technicznych, ekonomicznych, społecznych czy kulturowych, jak np. koszt, czas,
obwarowania prawne, bezpieczeństwo, wygoda itp.
Wikipedia(?!)
Technika - ...
PROJEKTOWANIE
PROJEKTOWANIE - metody
Metody prowadzenia prac projektowych w zakresie
organizacji gospodarki transportowej
- wybór najwłaściwszej technologii przemieszczenia
ładunków oraz ustalenie rodzaju transportu
do specyfiki przedsiębiorstwa
- pełne zharmonizowanie wykonawstwa operacji
produkcyjnych i pomocniczych z przebiegiem wyrobu
przez stanowiska robocze, oddziały, wydziały itp.
- dostosowanie środków transportowych i pomocniczych
urządzeń transportowych do danego wyrobu
- dostosowanie pomieszczeń do potrzeb transportu
i składowania + wykres Sankeya
- właściwe ustawienie maszyn i urządzeń uwzględniając
konieczność (patrz kolejny slajd)
PROJEKTOWANIE - metody
Metody prowadzenia prac projektowych w zakresie
organizacji gospodarki transportowej
właściwe ustawienie maszyn i urządzeń uwzględniając konieczność:
a. zmniejszenia wielkości przemieszczeń ładunków przez
stworzenie (gdzie jest to możliwe) ciągów technologicznych
lub skrócenie odległości pomiędzy stanowiskami mającymi
duże powiązanie technologiczne
b. dogodnego dostępu środków transportowych do stanowisk
roboczych i miejsc składowania
c. zastosowanie pomiędzy stanowiskami środków ułatwiających
transport bliski
d. dokładnego ustalenia nakładów na utrzymanie gospodarki
transportowej i kosztów przemieszczania jednostki ładunku
(szt., kg…), co pozwala na uwzględnienie kryterium ekonomicznego przy wyborze techniki przemieszczania ładunków
PROJEKTOWANIE - metody
Metody prowadzenia prac projektowych w zakresie
organizacji gospodarki transportowej
Czynniki kształtujące rozwiązania organizacyjne
transportu wewnętrznego:
- stopień różnorodności przewożonych ładunków
- stan skupienia ładunków
- kształt, ilość, ciężar ładunku
- typ i wielkość produkcji
- rozmieszczenie magazynów i wydziałów
przedsiębiorstwa oraz rozmieszczenie
maszyn i urządzeń w wydziale
- częstotliwość dostaw materiałowych
- konstrukcja budynku
PROJEKTOWANIE - metody
Metody prowadzenia prac projektowych w zakresie
organizacji gospodarki transportowej
Rozwiązania organizacyjne dla zapewnienia prawidłowej
organizacji transportu:
- maksymalne ograniczenie liczby manipulacji transportowych
- skracanie dróg transportowych
- zapewnienie jednokierunkowości przepływu ładunków
- zabezpieczenie przed cofaniem się ładunków po tej samej linii
i przed krzyżowaniem się linii transportowych
- zapewnienie koordynacji procesu transportu z procesem
technologicznym
- skłanianie do stosowania właściwych środków transportowych
- zapewnienie elastyczności transportu, dzięki czemu zmiana
asortymentu i rozmiarów produkcji nie stwarzałaby konieczności
wprowadzenia radykalnych zmian w organizacji transportu
STRUKTURY
Struktura zasobów w procesach logistycznych
Infrastruktura logistyczna
liniowa:
drogi i ich elementy (mosty, tunele, nasypy..)
- lądowe (utwardzone i nieutwardzone)
- linie kolejowe (zamknięte i otwarte)
- szlaki wodne (śródlądowe i morskie)
sieci telekomunikacyjne
- kablowe
- bezkablowe (zazwyczaj modułowe)
punktowa:
porty
- lotnicze
- morskie i wodne śródlądowe
- kolejowe centra przeładunkowe
budynki i budowle specjalne towarzyszące drogom
śluzy, podnośnie, stacje zasilające sieci elektroenergetyczne, stacje paliwowe,
parkingi,
terminale poboru opłat, centra obróbki informacji , stacje przekaźnikowe…)
Struktura zasobów w procesach logistycznych
Środki transportu
pojazdy (bez napędu, z napędem ręcznym, z napędem mechanicznym...)
lądowe (drogowe, szynowe, specjalne)
wodne (z napędem i bez napędu własnego, wypornościowe
i ślizgowe..)
transport powietrzny (samoloty, helikoptery)
specjalne (poduszkowce, latające łodzie, sterowce, wiatrakowce..)
przenośniki (bardzo wiele rozwiązań konstrukcyjnych)
rurociągi (rodzaj przenośnika - ciśnieniowe i grawitacyjne, ciecze, materiały sypkie)
lokalne
wieloetapowe
Struktura zasobów w procesach logistycznych
Jednostki ładunkowe
- ładunki uformowane zazwyczaj z pojedynczych
produktów lub opakowań jednostkowych
- zabezpieczone przed przypadkowym rozformowaniem
- przystosowane do manipulacji i transportu
- przystosowane do piętrzenia i składowania
- formowane zazwyczaj w oparciu o standardowe
opakowania (wymiary)
- sprawnie i jednoznacznie identyfikowalne
TRANSPORT DALEKI
TRANSPORT DALEKI
Zestawienie podstawowych rodzajów transportu
DROGOWY
KOLEJOWY
WODNY
LOTNICZY
RUROCIĄG
wysoka
(malejąca)
0-95
wysoka
niska
0-80
0-35
bardzo
wysoka
0-960
zależna od
czynnika
0-8-900
CZĘSTOTLIWOŚĆ
bardzo
wysoka
ograniczona
wysoka
ograniczona
warunek pracy
ciągłej
NIEZAWODNOŚĆ
wysoka
(malejąca)
wysoka
wysoka
(w Polsce
ograniczona)
bardzo
wysoka
bardzo
wysoka
DOSTĘPNOŚĆ
bardzo
wysoka
średnia
niska
(w Polsce
bardzo niska)
ograniczona
według
potrzeb
KOSZT
tonokilometry
wysoki
średni
niski
bardzo
wysoki
niski
OBCIĄŻENIE
ŚRODOWISKA
bardzo
wysokie
średnie
bardzo
niskie
bardzo
wysokie
niskie
PRĘDKOŚĆ
km/godz.
TRANSPORT DALEKI
Szacunkowy udział procentowy głównych rodzajów transportu towarowego
w całości przewozów w wybranych państwach
DROGOWY
KOLEJOWY
WODNY
ŚRÓDLĄDOWY
BELGIA
64
16
20
FRANCJA
85
11
4
HOLANDIA
59
3
38
NIEMCY
81
11
8
POLSKA
70
29
0,4
WIELKA BRYTANIA
85
13
2
WŁOCHY
95
5
0
TRANSPORT DALEKI
Wybór rodzaju środka transportu
Podczas wyboru środka transportu należy
uwzględnić nie tylko
- prędkość
- niezawodność
- koszt
ale również inne informacje z obszarów:
- klient
- produkt
- przedsiębiorstwo
- otoczenie
TRANSPORT DALEKI
Wybór rodzaju środka transportu
Klient
Położenie geograficzne
gdzie znajdują się Odbiorcy usługi transportowej?
Cechy punktu dostawy
ograniczony dostęp; przez czas lub/i ciężar
Wielkość zamówienia
wielkość pojedynczej dostawy, powtarzalność i regularność dostaw
Dostępność ładunków powrotnych
możliwość ograniczenia kosztów pustych przebiegów
Wymagany poziom obsługi
w ciągu 24 godzin czy w ciągu tygodnia
Moralność płatnicza odbiorcy
ewentualne przedpłaty lub kredytowanie odbiorcy, ryzyko utraty środka transportu
lub/i towarów
Produkt
TRANSPORT DALEKI
Wybór rodzaju środka transportu
Wielkość/kształt
pojemność pojazdu, charakterystyka drogi (mosty, tunele, zakręty…
Waga
nośność pojazdu, nośność drogi
Wartość
wymagane/dostępne zabezpieczenia
Kruchość
pakowanie/ostrożność w transporcie i przeładunkach
Starzenie się/utrata wartości
ograniczony okres trwałości
Zagrożenia
substancje toksyczne, wybuchowe, promieniotwórcze…
TRANSPORT DALEKI
Wybór rodzaju środka transportu
Przedsiębiorstwo
Położenie miejsc wytwarzania
gdzie znajduje się produkcja
Położenie magazynów
gdzie są magazynowane materiały i produkty
Centra rynkowe
gdzie realizowana jest sprzedaż
Rozproszenie rynku i polityka segmentacji
Istniejący system dostaw
jakie systemy są już wdrożone, jaka jest ich przydatność
Otoczenie
TRANSPORT DALEKI
Wybór rodzaju środka transportu
Infrastruktura
dostępność dróg, kanałów, bocznic kolejowych, urządzeń
przeładunkowych…
Dostępność metod dystrybucji
istniejące systemy i doki przeładunkowe…
Uwarunkowania prawne i podatkowe
zachęty i ograniczenia
Dostępność siły roboczej i kapitału, wiedza specjalistów, wsparcie
finansowe
Technologia
jaką technologią dysponuje odbiorca (np. przeładunek)
Warunki klimatyczne
różnicowanie zastosowania paliw w różnych strefach klimatycznych;
systemy ogrzewania i klimatyzacji pojazdów
(w tym przestrzeni ładunkowej)
TRANSPORT BLISKI
(WEWNĘTRZNY)
TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNY
wiadomości wstępne
Transport wewnętrzny
to przemieszczanie, pakowanie i magazynowanie
materiałów w każdej postaci w obszarze zakładu;
dzięki tym czynnością tworzone są w materiale
walory użytkowe w sensie miejsca i czasu.
Technologia transportu wewnętrznego
to sposób realizacji programu transportu
i magazynowania wynikającego z zadania
logistycznego w zakładzie
TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNY
wiadomości wstępne
Technologia transportu wewnętrznego uwzględnia relacje
zachodzące pomiędzy:
 strumieniami ładunków opisanymi ze względu na przedmiot,




ilość, punkty nadani i odbioru, czas dysponowany i miejsca
buforowania (odpowiedzi: co, ile, skąd, dokąd i kiedy?)
strumieniami informacji związanych z przepływem materiałów
wydajnościami elementów układu transportowo-magazynowego
(odpowiedzi: jak i za ile?)
jednostkowymi kosztami eksploatacyjnymi
zastosowanych środków
zakładem i otoczeniem
TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNY
urządzenia transportowe
Dźwignice
 dźwigniki: zębatkowe, śrubowe , hydrauliczne i pneumatyczne
 cięgniki: przyciągarki ręczne, wyciągarki, przeciągarki, wyciągi
 suwnice: lekkiego/średniego udźwigu, typu ciężkiego,
o budowie specjalnej
 żurawie: stałe, przejezdne,
 dźwignice specjalne: wspornice, obrotnice, wywrotnice,
przesuwnice, bramownice, dźwignice linowe, suwnice masztowe
z widłowym uchwytem, suwnice bramowe kontenerowe
 dźwignice złożone: suwnica bramowa i żuraw natorowy,
suwnica pomostowa i żuraw podwieszany
TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNY
urządzenia transportowe
Wózki i wozy
 wózki (transport bliski)
 torowe
 Jezdniowe
 wozy (transport daleki)







doczepne beznapędowe
z napędem mechanicznym i nieruchomą platformą
z uchylną skrzynią – samowyładowcze
z uchwytem widłowym
okraczające – przedsiębierne
specjalne
naczepy kontenerowe
TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNY
urządzenia transportowe
Przenośniki
 cięgnowe: taśmowe, członowe, koleje linowe
 bezcięgnowe: grawitacyjne (ślizgi), wałkowe,
rolkowe, wstrząsowe, śrubowe (spirala Archimedesa,
wyrzutniki, wózkowe montażowe
 przemieszczające za pomocą czynnika
pośredniego: hydrauliczne, pneumatyczne
 przenośniki złożone: wałkowo-łańcuchowe,
śrubowo-taśmowe, kubełkowo-taśmowe,
zgarniakowo-śrubowo-pneumatyczny,
zgarniakowo-taśmowy
TRANSPORT BLISKI / WEWNĘTRZNY
(PLIK FOTO)
ELEMENTY ŚRODKÓW
TRANSPORTU
TRANSPORT
elementy składowe środków transportu
Cięgna nośne
 liny
 włókienne (naturalne i syntetyczne)
 stalowe
 łańcuchy
 ogniwowe
 sworzniowe (Galla)
 pasy
 płaskie
 wężowe
 zawiesia
 linowe
 łańcuchowe
 pasowe
TRANSPORT
elementy składowe środków transportu
Krążki i koła linowe
 krążki linowe
 krążek stały i wielokrążek
 linowy zacisk samohamowny
 kabestan
Krążki i koła łańcuchowe
 gniazdowe koła łańcuchowe
 uzębione koła łańcuchowe
TRANSPORT
elementy składowe środków transportu
Haki i inne uchwyty
 haki jednorożne /dwurożne
 zblocza hakowe i porzeczka hakowa
 chwytaki linowe
 kleszcze zaciskowe
 chwytaki łupinowe
 chwytaki magnetyczne i elektromagnetyczne
Bębny cięgnowe
 gładkie
 rowkowane
TRANSPORT
elementy składowe środków transportu
Zapadki
 zębatkowa/cierna
Zabezpieczenia
 kołkowe/sworzniowe
 cierne/sprężynowe
Szyny i koła jezdne
 szyny zwykłe i ze stopą
 koła jezdne
 z jednym/dwoma obrzeżami/bez obrzeży
 czynne i bierne
 średnica koła jezdnego
TRANSPORT
elementy składowe środków transportu
Sprzęgła
 stałe i sterowane
 suche i mokre
 mechaniczne, hydrodynamiczne, elektromagnetyczne,
zespoły sprzęgieł (tarczowe+kłowe)..
 sztywne




tulejowe
tarczowe
stożkowe
kłowe
 podatne
 elastyczne (guma, poli..)
 kierunkowe (bendix)
 zabezpieczające (kołek, stożek..)
 przeguby napędowe (równobieżne, różnobieżne)
TRANSPORT
elementy składowe środków transportu
Przekładnie
 mechaniczne
 dźwigniowe
 jednostronne
 dwustronne
 zębate
 listwa-koło
 koło-koło
 cierne
 suche
 mokre
 hydrauliczne/pneumatyczne
TRANSPORT
elementy składowe środków transportu
Źródła mocy/momentu obrotowego
 elektryczne
 prądu stałego
 prądu zmiennego
 spalinowe/cieplne
 paliwo stałe
 paliwo ciekłe
 paliwo gazowe
 hybrydowe i inne (np. wiatrowe)
 odzyskiwanie energii kinetycznej
 sprężone powietrze
 akumulatory i kondensatory
TRANSPORT
elementy składowe środków transportu
Siłowniki
 czynnik roboczy




dźwignia mechaniczna
płyn hydrauliczny
sprężone powietrze/próżnia
pole elektryczne/magnetyczne
 rodzaj ruchu
 liniowy
 obrotowy
 jednokierunkowy i dwukierunkowy
TRANSPORT
elementy składowe środków transportu
Hamulce
 elementy wykonawcze:






klockowe
taśmowe
szczękowe
tarczowe
bębnowo-tarczowe (klinowe)
inne- „NIE-cierne” (elektryczne, hydrauliczne..)
 systemy sterujące:




mechaniczne
hydrauliczne
pneumatyczne
elektryczne
TRANSPORT
elementy składowe środków transportu
Łożyska
 wzdłużne , poprzeczne, sworznie (trzpieniowe i kulowe)
 wymagające smarowania i samosmarowne
(tworzywa, guma-woda, stopy łożyskowe..)
 ślizgowe (naprawiane często lepsze od nowych)
 toczne




jedno i wielorzędowe
kulkowe, stożkowe, baryłkowe..
precyzyjne, w wykonaniu normalnym, wzmocnione..
parametry łożysk (wymiary, nośność, prędkość obrotowa..)
 tuleje metalowo gumowe – tańsza alternatywa łożysk?
Technika, technologia
i infrastruktura logistyczna
UJĘCIE SYSTEMOWE
Technika, technologia i infrastruktura logistyczna
UJĘCIE SYSTEMOWE
SYSTEMY LOGISTYCZNE
 INFORMATYCZNE
 TRANSPORTU BLISKIEGO
 MAGAZYNOWANIA
 TRANSPORTU DALEKIEGO
Dziękując za uwagę..
..życzę Państwu wielu Sukcesów