Transcript woda_jako_srodowisko_zycia

Budowa cząsteczki wody
Woda - tlenek wodoru, związek chemiczny zbudowany z
jednego atomu tlenu i dwóch atomów wodoru czyli H2O.
Występuje w warunkach pokojowych w stanie ciekłym. W stanie
gazowym wodę określamy mianem pary wodnej (temp. wrzenia
100°C), a w stałym stanie skupienia – lodem (temp. krzepnięcia
0°C). Potocznie często do każdego ze stanów skupienia odnosi się
słowo woda.
Występowanie wody
Woda pokrywa 3/4 powierzchni kuli ziemskiej.
Występuje głównie w oceanach i morzach, ale także w rzekach, jeziorach ,
strumieniach i w postaci stałej w lodowcach. Część wody znajduje się pod
powierzchnią ziemi (wody gruntowe) lub w atmosferze (chmury, para
wodna).
Woda występująca w przyrodzie jest roztworem soli i gazów.
Najwięcej soli mineralnych zawiera woda morska i wody
mineralne; najmniej woda z opadów atmosferycznych. Wodę
o małej zawartości składników mineralnych nazywamy wodą
miękką, natomiast zawierającą znaczne ilości soli wapnia i
magnezu - wodą twardą.
Jako substancja użytkowa woda może mieć wiele zastosowań.
Najważniejsza jest woda pitna, w gospodarstwach domowych
woda jest używana do celów sanitarno-bytowych, w
rolnictwie zaś do nawadniania pól, a także znaczne ilości
wody zużywają zakłady przemysłowe. Woda przemysłowa
może służyć jako substancja będącą przekaźnikiem ciepła lub
ciepło odbierająca (substancja chłodząca), poza tym jako
reagent, rozpuszczalnik itp.
Właściwości wody
Woda jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych
związków chemicznych w przyrodzie.
- Jest cieczą bezbarwną, bez smaku i zapachu
- Gęstość wody podobnie jak i gęstość innych substancji zależy od
temperatury. Zależność ta w przypadku wody jest specyficzna,
ponieważ woda wykazuje maksimum gęstości w temperaturze 4°C.
Poniżej i powyżej tej temperatury gęstość wody jest mniejsza od
jedności (1g/cm3).
Dzięki temu woda w rzekach i jeziorach zamarza tylko na powierzchni, co
umożliwia istnienie życia biologicznego w głębi wody.
- Woda to najbardziej uniwersalny rozpuszczalnik w przyrodzie, może
rozpuścić praktycznie wszystko jest to tylko kwestia czasu. Świadczyć o
tym mogą różne procesy korozyjne zachodzące w przyrodzie. W ten
sposób woda rozpuszcza nawet skały będące jednymi z najtrwalszych
substancji na ziemi.
Zjawiska krasowe wynikiem rozpuszczania skał przez wodę
Jaskinia
Stalaktyty
Stalagmity
Stalagnaty
-
Inną ciekawą właściwością wody jako cieczy jest jej wysokie napięcie
powierzchniowe. Napięcie powierzchniowe to zjawisko fizyczne
występujące na styku powierzchni cieczy z ciałem stałym, gazowym lub
inną cieczą.
Zjawisko to polega na powstawaniu dodatkowych sił działających na
powierzchnię cieczy w sposób kurczący ją tak, że zachowuje się ona jak
sprężysta błona Niektóre gatunki zwierząt np.: żaby są w stanie chodzić, a
raczej skakać po wodzie odbijając się od jej powierzchni, owady
utrzymują się na powierzchni.
- Woda jest również znakomitym regulatorem temperatury, dzięki temu
ludzki organizm jest w stanie utrzymać stałą temperaturę ciała ok.
36,6°C. Funkcja regulacji temperatury jest związana z wysokim ciepłem
właściwym wody. Ciepło właściwe to energia jaka jest potrzebna do
podniesienia temperatury ciała o jednostkowej masie o jeden stopień.
Ciepło właściwe nie zależy w żadnym stopniu od kształtu i wielkości
ciała zależy natomiast od budowy i struktury chemicznej atomów z
których to ciało jest zbudowane.
- Ze względu na dużą wartość ciepła właściwego wody można w niej
zgromadzić duże ilości ciepła. To tłumaczy wpływ mórz i oceanów, a
także prądów morskich na klimat. Ciepło zgromadzone w lecie jest
następnie oddawane zimą. Podobnie jest z dniem i nocą. Ciepło
nagromadzone w dzień jest oddawane w nocy. Dlatego też wybrzeża
oceanów mają łagodniejszy klimat i mniejszą amplitudy dobowe, niż
rejony położone w głębi lądu.
- Duże ciepło parowania wody ma ogromne znaczenie dla organizmu.
Nasz stałocieplny organizm nie znosi większych wahań temperatury. W
przegrzanym środowisku ciało człowieka się poci. Pot składa się w 99 % z
wody, która parując ochładza organizm, a więc pobiera dużą ilość ciepła.
Woda życia
Wszyscy się z tym zgodzimy, że gdyby nie pojawienie się
wody na ziemi nie byłoby najmniejszej szansy na
narodzenie się życia. Niektórzy twierdzą, że życie
narodziło się w atmosferze, teorie te jednak zostają
odrzucone, ze względu na liczne eksperymenty, które
wykazały, że warunki atmosferyczne panujące w okresie
narodzin życia były niezwykle niekorzystne.
 W dzisiejszych czasach organizmy także potrzebują wody. Jest ona
środowiskiem życia wielu organizmów, m.in.: bakterii, pierwotniaków,
glonów, ssaków i ryb. Tworzą ekosystemy wodne. Woda stwarza im
odpowiednie warunki do odżywiania się i rozwoju, a także dostarcza
pożywienia stworzeniom lądowym.
Zwierzęta, których życie jest związane z wodą,
można podzielić na trzy grupy:
- żyjące w pobliżu zbiorników wodnych: w wodzie zdobywają
pożywienie, na lądzie są ich gniazda, tu wylęga się z jaj
potomstwo, np. czapla;
- wodno-lądowe: swobodnie poruszają się w wodzie, tu mają
swoje kryjówki, tu się rozmnażają; mogą też przebywać na
lądzie, np. żaba;
- wodne: żyją tylko w środowisku wodnym, nie mogą
przebywać na lądzie, np. ryby.
Zwierzęta żyjące w wodzie
Ukleja
Muszla Błotniarki
Sawowej
Pływak Żółtobrzuszek
Rozwielitka
Zatoczek
Rak
Zwierzęta wodno-lądowe
Wydra
Rzęsorek
Kaczka
Krzyżówka
Bóbr
Piżmak
Łabędź
Zwierzęta żyjące w pobliżu zbiorników wodnych
Czapla
Bocian
Życie w wodzie zależy od
- ilości tlenu w wodzie: w warstwie powierzchniowej
oraz tam, gdzie rosną rośliny, tlenu jest dużo, w
głębszych warstwach jest go mniej; w wodzie zimnej
rozpuszcza się więcej tlenu niż w ciepłej;
- nasłonecznienia: jest ono zależne od głębokości i
przejrzystości wody, ma wpływ na rozwój roślin
zielonych.
- ilości składników odżywczych: od tego czy w wodzie
jest dużo, czy mało pożywienia zależy rozwój
organizmów.
Strefy wód
- strefa przybrzeżna: panują tu bardzo dobre warunki dla
życia roślin i zwierząt. Woda w tej strefie jest płytka, a
przez to cieplejsza od wody w innych strefach. Światło
słoneczne może docierać do dna;
- - strefa toni wodnej: żyją w niej przede wszystkim ryby;
- - strefa przydenna: tu także żyją organizmy, przede
wszystkim bakterie i pierwotniaki, pierścienice, małże,
ryby denne. Jeśli jezioro jest bardzo głębokie, w strefie
przydennej nie występują rośliny zielone, którym do życia
są potrzebne tlen i światło.
Woda w organizmie człowieka
 Woda jest jednym z najważniejszych składników środowiska, w którym
żyjemy. Jest ona, oprócz powietrza, podstawowym elementem
potrzebnym do życia. Jak ogromne znaczenie ma w naszym życiu niech
świadczy fakt, że jej zawartość w organizmie wynosi od 70 do 90% i
zmienia się z wiekiem; w trzymiesięcznym płodzie znajduje się około
90%, u noworodka około 80%, a u człowieka dorosłego 70% wody.
Głównymi zadaniami wody są:
1. Rozpuszczanie pokarmu oraz jego transport.
2. Wchłanianie pożywienia z jelit i odżywianie komórek.
3. Usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii.
4. Udział w reakcjach biochemicznych.
5. Regulacja temperatury ciała
6. Zwilżanie błony śluzowej, stawów, gałki ocznej.
Woda występuje we wszystkich tkankach naszego ustroju,
chociaż jej rozmieszczenie w nim jest nierównomierne. Jest
niezbędna w podtrzymywaniu wszystkich procesów
biologicznych, bierze udział w procesie wchłaniania
pożywienia z jelit i odżywianiu komórek. Podczas trawienia
pokarmy doprowadzane są do stanu umożliwiającego ich
rozpuszczenie w wodzie i rozłożone na drobne cząstki
przenikają przez ścianki jelit do krwi i płynu
śródkomórkowego, a stamtąd do komórek.
Woda w organizmie jest przenośnikiem i regulatorem ciepła,
pochłania jego nadwyżki i wydala je w czasie parowania przez
skórę i drogami oddechowymi. Bierze udział we wszystkich
reakcjach biochemicznych, zwilża błony śluzowe, gałkę oczną
i zapewnia ruchliwość stawów. Dorosły człowiek jest w stanie
przeżyć bez jedzenia ponad miesiąc lecz bez wody zaledwie
kilka dni.
Dzienne zapotrzebowanie człowieka
wynosi średnio 2,5 litra wody
Jest rzeczą oczywistą, że przy tak olbrzymim znaczeniu wody dla życia
ludzkiego niebagatelną sprawą jest jej odpowiednia jakość. Woda musi
być odpowiednio czysta, bo jeśli będzie zawierać jakiekolwiek substancje
szkodliwe, dostarczy je natychmiast do najdalszych zakątków naszego
organizmu. Nie tylko woda bezpośrednio wypijana musi być pozbawiona
szkodliwych składników, wysoka jakość wody jest także niezbędna w
przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i medycynie.
Zanieczyszczenie wody
Zanieczyszczeniami wód nazywamy wszelkie substancje
chemiczne oraz mikroorganizmy, które występują w wodach
naturalnych (oceany, morza, rzeki, jeziora, wody gruntowe).
Źródła zanieczyszczeń wód
Wraz z rozwojem miast, a następnie ośrodków
przemysłowych do wód zaczęto odprowadzać coraz więcej
szkodliwych substancji. Obecnie głównymi źródłami
zanieczyszczeń wód są ścieki komunalne i przemysłowe. W
wyniku działalności rolniczej do wód powierzchniowych
dostają się użyte w nadmiarze nawozy sztuczne i organiczne
oraz niewłaściwie stosowane środki ochrony roślin. Przemysł
wydobywczy odprowadza do wód gruntowych duże ilości
bardzo silnie zasolonych wód kopalnianych.
Poważny problem stanowi również rolnictwo, a dokładnie
sposób stosowania nawozów organicznych.
Znaczne ilości zanieczyszczeń wód pochodzą również z transportu
wodnego i lądowego. Wody będące szlakami komunikacyjnymi oraz wody
występujące w pobliżu dróg i autostrad zawierają zwiększone ilości
związków chemicznych.
Do wód szkodliwe substancje przedostają się również na skutek depozycji
zanieczyszczeń pochodzących z powietrza.
Skutki zanieczyszczania wód
Substancje zanieczyszczające wody powierzchniowe powodują zmianę jej
barwy i smaku oraz zmętnienie. Wpływa to ujemnie na jakość wody i
przydatność do spożycia. Zawarte w wodzie mikroorganizmy
chorobotwórcze mogą powodować ciężkie zatrucia pokarmowe.
Prawie wszystkie zanieczyszczenia wód wytworzone przez człowieka są
toksyczne dla większości organizmów wodnych. W miarę wzrostu stężeń
substancji zanieczyszczających wody, zmniejszy się ilość ryb w
zbiornikach wodnych.
Ochrona wód
Jednym z najskuteczniejszych sposobów ochrony środowiska morskiego jest
zmniejszenie emisji zanieczyszczeń.
Można to osiągnąć poprzez:
1. Budowa oczyszczalni ścieków,
2. Montaż filtrów przemysłowych zmniejszających emisję płynów i gazów,
3. Budowa ekologicznych wysypisk śmieci i rekultywacja starych,
4.Zmiana technologii przemysłowych na bardziej przyjazne dla środowiska
powodujące zmniejszenie zużycia energii i wody oraz ilości ścieków i
odpadów,
5. Szersze korzystnie ze źródeł energii odnawialnych- budowa elektrowni
wodnych i wiatrowych,
6. Zmniejszenie zużycia nawozów sztucznych w rolnictwie,
7. Wykorzystywanie odpadów i surowców wtórnych.
Niezwykle istotna jest również szeroka edukacja ekologiczna prowadząca
do zmiany postaw życiowych ludności.
Każdy z nas może zmniejszyć ilość wytwarzanych zanieczyszczeń
poprzez:
·Ograniczenie zużycia trudno rozkładalnych tworzyw sztucznych,
·Zmniejszenie zużycia wody w gospodarstwach domowych,
·Oszczędzanie energii,
·Zbieranie surowców wtórnych,
·Ograniczenie stosowania środków piorących zawierających fosforany,
·Dbanie o czystość plaż i wód przybrzeżnych,
·Ograniczenie korzystania z samochodów i tym samym zmniejszenie
emisji zanieczyszczeń do atmosfery.
zamiast
Wodo, nie masz ani smaku, ani koloru, ani zapachu, nie
można ciebie opisać, pije się ciebie nie znając ciebie. Nie
jesteś niezbędna do życia; jesteś samym życiem
-A. Saint-Exupery
Bibliografia
http://www.ekologia.pl/kobieta/zdrowie/woda-podstawa-zycia,7432.html
http://www.pfozw.org.pl/zrodlo-wiedzy/w-budowie/
http://woda.htcoma.biz/chemiczne.php
http://woda.htcoma.biz/fizyczne.php
http://cube_prim93.eu.interiowo.pl/zaniecz_wod.htm
http://przyroda.opracowania.pl/%C5%BCycie_w_akwarium/
KONIEC