Transcript „woda królewska” = aqua regis

motto:
po pierwsze: zaciekawić (Leonardo da Vinci)
po drugie; nie zanudzić… (tpl)
jak wiemy, nie ma w sali wykładowej większej ciszy jak ta,
która zapada na czas pierwszych chwil chemicznego
pokazu. Tych chwil zamilknięcia w spontanicznym
wytężonym skupieniu zazdroszczą nam reżyserzy i
dyrektorzy artystyczni filharmonii
nauczanie chemii w szkole i na wyższej uczelni,
posługując się jedynie kredą i tablicą - to zwykły sabotaż
dydaktyczny! (przyczyną jest lenistwo i/lub pycha
dydaktyków)
 dr niehab. © tomasz pluciński,
stypendysta Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
posługa dydaktyczna w
Zakładzie Dydaktyki Chemii (1/2 etatu specjalisty)
Wydziału Chemii U.G.
WODA,
TLENEK WODORU,
OKSAN,
DHMO
dygresje:
•
•
•
•
•
•
„lać wodę”
„okowita” = aqua vitae
„metanol” czy „alkohol metylowy”
napoje „wyskokowe”
„ciężka woda” D2O
„woda królewska” = aqua regis
Lodowiec Rodanu
Niezwykła substancja:
• masowość występowania w stanie
czystym
• niebieski kolor wody czy lodu (powietrza)
• stan ciekły
• struktura
• ciepło parowania i topnienia
• max. gęstość w 4 stopniach C
Dlaczego jest cieczą ?
temp. wrzenia
100
.
H2O
50
0
-50
.
.
H2Te
.
H2S
H2Se
Struktura cząsteczki
Struktura cieczy: sieć wiązań
wodorowych
Klatraty:
klatrat metanu, siarkowodoru
Źródło gazu ?
„trójkąt bermudzki” ?
1 ml stałego klatratu = 164 ml
metanu !
Klatraty „na odwrót”: żele…
Żel agarowy: 99% woda w stanie stałym ?
W roztworze…
solwatacja, hydratacja
ciepło parowania, ciepło
topnienia…
• chłodzenie latem, rola pocenia się:
eksperyment z puszką i wentylatorem
• liofilizacja
• woda na pustyni z namiotu foliowego
• sól zimą, i pieski na spacerze
• egzotermicznie czy endotermicznie ?
osmoza
Błona półprzepuszczalna
metoda uzdatniania wody
instalacja domowa
osmoza c.d.
• sekwoje: osmoza + efekt kapilarny
czyli pompowanie na wysokość 100 m !
• ogórek kiszony i małosolny
• „ryby rzeczne są zazwyczaj niedorzeczne”
dializa dootrzewnowa
„biegający po wodzie” czyli
napięcie powierzchniowe.
problem etyczny: oszczędność
• „lać wodę” – w nieskończoność (przy
myciu, zmywaniu naczyń i goleniu)
• mycie i kąpiel w terenie
• woda butelkowana – gigantyczna
manipulacja ? Chlorowanie - ozonowanie
• bezmyślność przy gotowaniu rosołu,
szybkowar
• niepotrzebne gotowanie?
• oparzenia
włoski sposób na lenistwo…
woda wodociągowa
•
•
•
•
•
•
•
kamień czajnikowy, efekty krasowe
węglany wapnia, magnezu, żelaza
chlorofenole
niebieska czerwona kapusta ?
ryzyko inhibitorów wymienników ciepła
czemu bywa „mleczna” ?
ujęcia wody dla Malborka
rozkład i synteza wody
• co to jest elektroliza ?
• woda „składa się” z wodoru i tlenu ?
NASTĘPNY TEMAT:
paradoksy, mity i oszustwa
związane z wodą…
• katalizator rozkładający wodę i
perpetuum mobile wodne, fotoliza
• napęd silników wodą
• napęd wodorem
• „żywa i martwa” woda
• „cudowna pamięć życzliwej wody”
• „terapia” wodą utlenioną