Transcript Bogaty ksi*gozbiór mieszcza*ski na przyk*adzie biblioteki Jana

Bogaty księgozbiór mieszczański
na przykładzie
biblioteki Jana Uphagena (1731-1802)
Ewa Lichnerowicz
PAN Biblioteka Gdańska
JAN UPHAGEN – HISTORYK, BIBLIOFIL, RAJCA
9 luty 1731 – 17 listopada 1802
1751-1754 studia w Getyndze – historia, prawo, filozofia
1776 : ławnik Głównego Miasta
1792 : rajca
1772-1793
:
walczył
o
utrzymanie
przynależności
Gdańska do Rzeczypospolitej
1793 : po zagarnięciu Gdańska
przez
Prusy
ostentacyjnie
zrzekł się piastowania godności
rajcy
KSIĘGOZBIÓR JANA UPHAGENA
10 463 dzieła (15 209 woluminów), w tym:
rękopisy – 318 woluminów
mapy i grafiki – 165 pozycji
Zapisem testamentowym zobowiązał sukcesorów do potraktowania
biblioteki jako majątku niezbywalnego i niepodzielnego,
co zapobiegło jej rozproszeniu – jeden z nielicznych XVIIIwiecznych księgozbiorów zachowanych niemal w całości do dnia
dzisiejszego.
Księgozbiór dopiero w 1879 r. przekazany został do Biblioteki
Miejskiej w Gdańsku.
Charakter księgozbioru jest przede wszystkim użytkowy, związany
z zainteresowaniami właściciela, zawiera pozycje pomocne w pisaniu
kroniki świata.
Katalog sporządzony w 1803 r.
Zbiory podzielone na formaty
(folio,
quarto,
octavo,
duodecimo) i w obrębie
formatów na działy tematyczne
od „A” do „II” (łącznie 35).
Układ odpowiada ustawieniu
na
półkach
i
ma
odzwierciedlenie w zapisie
sygnaturowym.
A – teologia
B – prawo
C – encyklopedie, słowniki
D – literatura klasyczna
E – zbiory dzieł
F – biografie
G – epistolografia
H – chronologia i historia uniwersalna
I – historia święta i żydowska
K – historia kościoła
L – historia i architektura
starożytnej Grecji i Rzymu
M – numizmatyka
N – historia Bizancjum
O – historia Italii i nowsi historycy Rzymu
P – historia Hiszpanii i Portugalii
Q – historia Francji
R – historia Szwajcarii
S – historia Niemiec
T – historia Niderlandów
U – historia Anglii
V – historia Danii
W – historia Szwecji
X – historia Rosji i Kurlandii
Y – historia Węgier
Z – historia Prus
AA – historia Gdańska
BB – historia Polski
CC – historia Turcji i Azji
DD – historia Afryki
EE – historia Ameryki
FF – relacje z podróży,
przewodniki po Europie i świecie
GG – literatura politycznoprawnicza (format folio i quarto)
GG – numizmatyka, heraldyka,
dyplomacja (format octavo)
HH – dzieła różne – varia
II – filologia (format octavo)
STARE DRUKI
Tomy
vol.
Braki
vol.
W Pracowni Kartografii
vol.
W Pracowni Grafiki
vol.
14 440
1 873
57
19
RĘKOPISY
Odnotowano w inwentarzu z 1803 r. : 318 vol.
Braki odznaczone w 1879 r. :
18 vol.
Działy
rękopisów
Rękopisy
Uphagena
folio
Rękopisy
Uphagena
quarto
Ms.
Razem
Jest
Brak
Rewind.
Hosianum
Moskwa
Uph. F. 1-232
236
169
67
31
6
12
Uph. Q. 1-81
81
44
37
6
0
6
…pochodzące z księgozbioru Rosenbergów : 138 vol.
…o innych zaznaczonych proweniencjach :
7 vol.
Dziękuję za uwagę!
Kontakt :
[email protected]
[email protected]