Transcript CTF – ÇOCUK RUH SAĞLIĞI ve HASTALIKLARI ANABİLİM DALI

Türkay Demir
Misyon
 Anabilim dalımızın misyonu ağırlıklı ve silsileli olarak




fakültemizin, üniversitemizin, devletin ve sivil toplumun
yani daha çok kendi dışımızdaki kurum ve mercilerin
etkisiyle biçimlenmiştir. Biz buna göre davranıyoruz.
Ancak içeriğinin somutlaşmasında belirli bir etkimiz
olabilir. Tıp Fakültesindeki bir anabilim dalından
temelde beklenenleri şu sırayla yerine getirmeye
çalışıyoruz:
Eğitim vermek
Araştırma yapmak
Sağlık hizmeti sunmak (*)
Adli hizmetler, bilirkişilik hizmetleri (*)
Vizyon
 Ülkemizdeki sağlık hizmetleriyle ilgili genel tercihler
vizyonun da dışımızdaki kurum ve mercilerce büyük
ölçüde tarif edilmesine yol açmıştır. Ancak genel
vizyonla paralel olmayan tercihlerimiz vardır.
 Temel olarak eğitim vizyonumuz hakkında şunu
söyleyebiliriz. Ruhsal bilimler insanların karşılıklı
ilişkilerine dayanır ve insani ilişki iyi uygulamaların
zeminini oluşturur. Bu ilişkiyi rasyonel maddi
nedenler ya da uygulama ve siyasalar ikinci plana
itmemelidir.
Vizyon
 Bu yaklaşımın eğitimdeki karşılığı uzmanlık
eğitiminde hastalarla ilişkiye verilen önemin
vurgulanmasıdır. Bu basitçe hastalara karşı hekim
olarak iyi ya da ilgili davranmak gibi anlaşılmamalıdır.
Bu ilişkinin incelenmesinin ve ele alınmasının
işimizin bir parçası olarak profesyonelce yapılması
gerekir.
 Eğitimde ruhsallığın önemini vurgulayan bir
tutumumuz var. Gelişimsel bakış açısını öne çıkaran,
çocuğun ve ergeni yakınma konularıyla değil
bütünsel olarak tanımaya matuf bir yaklaşımımız var.
Vizyon
 ÇP’de başka tıp dallarında olduğundan daha fazla olarak,
ekonomik rasyonellerle iyi uygulama rasyonelleri
birbiriyle çatışır. En basit ve en sık örnekle anlatılırsa
bizim karşılaştığımız çocuklar arasında cinsel ve fiziksel
tacize uğrayanlar, kötü bakım koşullarında yaşayanlar,
dünyayla ilişki kuramayanlar, davranışlarıyla kendileri ve
çevreleri için sorun oluşturanlar, mutsuz olanlar, kayıplar
yaşayanlar, endişeli, takıntılı, korkulu çocuklar vb vardır.
Bunların hemen de tamamı zaman ve ilgi isteyen
durumlardır. Bugünün genel vizyonunda da bu dikkate
alınmaz. Biz hastalara zaman ve ilgi vermeye gayret
ediyoruz.
Tarihçe
 Çocuk psikiyatrisi tıpta görece yeni bir uzmanlık alanıdır.
 1992 yılından itibaren ayrı bir uzmanlık eğitimi alanı




olmuştur.
Son üç yıldır en yüksek TUS puanıyla girilen anabilim
dallarından birisi hatta başlıcasıdır.
CTF Çocuk psikiyatrisi 1998 yılında anabilim dalı olup
2000 yılında ilk uzmanlık öğrencilerini almıştır.
Kuruluşunda anabilim dalı başkanlığını yürüten Prof. Dr.
Levent Kayaalp 2011 yılında emekliye ayrılmıştır.
Anabilim dalı başkanlığını 2011 yılından itibaren Prof. Dr.
Türkay Demir yürütmektedir.
Çocuk Psikiyatrisi
 26 Şubat 2014 verilerine göre
 Sağlık Bakanlığından 114
 Üniversitelerde 103
 Özelde 29 olmak üzere toplam 246 uzman hekim.
 Üniversite kliniklerindeki uzmanlık öğrencisi sayısı
191
 100 bin kişiye düşen uzman sayısı 0.33
 2012’de açılan kadro sayısı 56 2013’te açılan 102
Anabilim Dalı Fiziksel İmkanları (*)
 Poliklinikler: 5 oda
 Psikolog odası : 3 oda
 Asistan Odası:1 oda
 Toplantı salonu : Kendimize ait yok. Psikiyatri
AD’a ait 20 kişilik bir odayı kullanıyoruz.
 Yataklı servisimiz yok.
 Arşiv odamız yok. Arşivler koridor sonlarında,
merdiven altlarında tutulmaya çalışılıyor.
 Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dalının ana binasında alt
katta yalnızca hasta kayıt ve kabul için bir oda ve
bekleme yeri; üst katta ise öğretim üyelerinin odaları,
hemşire ve sekreter odası ile psikologların odaları
bulunmaktadır. Bu katta bir de poliklinik odası vardır.
(Bu poliklinik odası hasta görmek için az çok uygun
koşullardaki tek poliklinik odasıdır.)
 Poliklinik bölümünde ise bir bekleme salonu ve dört
poliklinik odasının bulunduğu bölüm vardır.
Hastaların çoğu burada görülmektedir. Oda sayısının
yetersizliğinden dolayı doktorlar hasta görebilmek
için kimi zaman sıra beklemek durumunda
kalmaktadırlar. Böylece hastalar ve doktorlar
karşılıklı oda beklemekte, aileler bu durumdan dolayı
sıklıkla şikayetçi olmaktadır.
 Buradaki poliklinik odaları iki adet 6 m2 lik, birer adet
7 m2 ve 4.5 m2 lik olmak üzere toplam dört tanedir.
Odaların hiçbirinde havalandırmaya imkân veren bir
pencere yoktur. Üçü tümden penceresiz ve karanlık
odalar olup, dördüncüsünün bekleme salonuna
açılan bir üst penceresi vardır. Bu odalar çocuk
hasta görmek için tamamen yetersizdir. Çocuklar
aileleri tarafından getirildiklerinden odalarda birkaç
kişinin aynı anda bulunması gerekmektedir. Bu kadar
küçük odalarda havalandırma imkânı da
olmadığından bu durum ciddi sorun yaratmaktadır.
 Çocukların görüşme boyunca hareketsiz oturmaları
özellikle küçüklerse mümkün olmamaktadır. Çocuklar
çoğu zaman bir hareket alanına ihtiyaç duymakta ve
birkaç metrekarelik bu karanlık ve havasız odalarda
görüşmek istememektedirler. Öte yandan çocukların
hareketlilik düzeyleri, çevreyi kullanma biçimleri
muayenenin bir parçası olarak incelenmesi gereken
alanlardandır. Psikiyatrik muayene ve tedavi başka
tıp dallarına göre daha uzun süre gerektirmektedir.
Esasen bu koşullar altında sağlıklı bir muayene
yapmak da tedavi hizmeti sunmak da mümkün
değildir.
 Çocuklarda tıbbi tedavi tek, hatta başlıca tedavi
yaklaşımı değildir. Örneğin bireysel ve grup oyun
terapileri en etkili ve en zararsız yaklaşımlar
arasındadır. Ancak bahsettiğimiz ortamda bilimsel
disiplinimizin özüne ve ruhuna uygun olmayan
biçimde çalışmak zorunda kalmaktayız.
 İlaç dışı tedavileri etkin biçimde teşvik eden
anlayışımıza karşın vakitsizlik, çaresizlik, yersizlik
nedeniyle bizim de ilaçsız takip ettiğimiz hasta
oranımız yüksek değildir.
 Poliklinik odası olarak sayıca ve nitelikçe
duyduğumuz eksikliklerin yanında; arşiv, seminer
salonu, kütüphane gibi yerlerimiz de yoktur.
Dosyalarımız merdiven altlarında, paravanla ayrılmış
koridor sonlarında saklanmaktadır. Kitaplarımızı
dergilerimizi koyabileceğimiz, saklayabileceğimiz bir
mekânımız yok. Kendimize ait bir toplantı/seminer
salonumuz da yok.
ÇERSAH ABD İnsan
Kaynakları
 1 Profesör
 1 Doçent
12
10
 2 Uzman Doktor
8
 12 Asistan (3’ü henüz
6





başlamıştır)
3 Hemşire
2 sekreter
1 bilgi işlem memuru
2 hasta bakıcı
(Bayan temizlik görevlisi yok)
4
2
0
Araştırma ve yayınlar
 İstenen yoğunlukta değildir.
 Hizmet beklentisinin yüksek olmasıyla ilişkilidir.
 Uzmanlık eğitiminin yeniden dört yıla düşürülmesi
araştırma yayın etkinliklerini olumsuz etkilemiştir.
 Dış rotasyon süreleri bir miktar kısaltılmıştır. Ancak
değişik üniversitelerden çocuk psikiyatrisi hocalarının
ortak görüşü dış rotasyon sürelerinin daha da
kısaltılmasıdır.
 Anabilim dalımızın araştırma ve yayın faaliyetleri son
birkaç yılda belirgin olarak artmıştır.
18
19
20
18
16
14
10
10
12
10
8
6
4
2
0
2008 ve öncesi
2009 ve sonrası
Atıflar
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
2009 öncesi
2009 yılından bugüne
Eğitim Hizmetleri
 2000-2013 yılları arasında 17 uzman mezun vermiştir
 Mezun olanlardan 6 kişi akademik alanda çalışmayı
sürdürmektedir
 Halen 9 (+3) uzmanlık öğrencisi vardır. İki öğretim üyesi
ve iki uzman hekim görevlidir.
 Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde çocuk psikiyatrisi
servisleri açıldığından bu yana rotasyoner hekimlerin
sayısı hayli azalmıştır. Ancak anabilim dalımızda verili
herhangi bir anda ortalama 4 rotasyoner bulunmaktadır.
Yakın zamanlarda başlayan bir uygulamayla çocuk
hekimleri de bir aylık rotasyon için kliniğimize
gelmektedir.
 Tıpta uzmanlık öğrencilerinin eğitimleri birebir ve
grup süpervizyonlarıyla, seminerler, olgu sunumları,
teorik dersler, okuma grupları ile yoğun olarak yapılır.
 Tıp Fakültesi öğrencilerine Çocukluk çağı
psikopatolojileri, Ergenlik döneminin ruhsal özellikleri
ve sorunları gibi konularda dersler verilir.
 Adli Tıp Enstitüsü öğrencilerine yüksek lisans ve
doktora düzeyinde ders verme ve tez danışmanlığı
hizmeti verilir.
 İstanbul Üniversitesinin Klinik Psikoloji Yüksek
Lisans bölümü öğrencilerine Çocuk Psikopatolojisi
ve Çocuk Gelişim Kuramları ile ilgili yüksek lisans
dersleri verilir.
 Tıp Fakültesi lisans öğrencileri, Psikoloji lisans
öğrencileri esnek sürelerle kliniğimizde staj yapmaya
gelmektedirler.
Hizmet İstatistikleri
Aylara göre poliklinik hasta
dağılımı
AD toplam fatura edilen gelir tablosu
120,000
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
0
2012 toplam fatura
2013 toplam fatura
AD toplam gider tablosu
160,000
140,000
120,000
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
0
2012 toplam gider
2012 toplam gider
2012 ve 2013 yılı Gelir –Gider Farkı
80,000
60,000
40,000
20,000
0
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS
EYLÜL
EKİM
-20,000
-40,000
-60,000
-80,000
-100,000
2012 toplam gelir -gider
2013 toplam gelir -gider
KASIM
ARALIK
Yeni Bir Etkinlik
 Bu başlık altında sunabilecek neyimiz var diye bir
hayli düşündüm. Zira elimizdeki imkanların
yetersizliği istediğimiz etkinlikleri yapmamıza pek izin
vermiyor.
 Daha önce çocuklarda tıbbi tedavinin tek hatta
başlıca yaklaşım biçimi olmadığını ve bireysel ve
grup psikoterapilerinin önemli olduğunu söylemiştim.
Asistan ve psikologlarımız bireysel psikoterapi
uygulamalarını kısmen yürütebiliyorlardı. Ancak hiç
grup tedavisi denememiştik.
 Çocuk hastalıklarında Adolesan Bilim Dalı bize obez
ergenlerle ilgili çalışmalarında işbirliği teklif ettiğinde bu
çocukların yaşlarının büyük olmasından yararlanarak,
yani onlar için özel bir oyun alanı dizayn etmek gerekmez
oyundan ziyade konuşmayla grup tedavisi yapabiliriz diye
düşünerek 8 ergenin katıldığı bir grup tedavisi yürüttük.
 Bu çalışmanın 10 haftalık sonuçları işbirliğini teklif eden
bilim dalını, bizi ve katılan ergen ve ailelerini memnun
etti. Bu nedenle bu etkinliği gelecekte daha yaygın,
düzenli ve yapılandırılmış olarak sürdürmek istiyoruz.
Geleceğe Yönelik Plan ve
Talepler
 Bu başlığın zorlayıcı tarafı eğer mevcut durumuzda
kalacaksak, yani talepler sadece dile getirilebilen
ama karşılanamayan istekler olacaksa plan
yapmanın zorluğudur.
 Fakültemiz bize çalışmayı seçtiğimiz yöntemle
çalışmak konusunda bir zorlamada
bulunmamaktadır. Ekonomik rasyonellere karşın ve
şimdiki durumda kendi çıkarlarımızın da kısmen
aleyhinde olsa da hastalara zaman ayırmak
istiyoruz.
 Çocuk psikiyatrisi çok hızla büyüyen bir tıp dalı. Yakın
zamana yalnızca beş büyük ilde çocuk psikiyatristleri
vardı. Şimdi hemen her ilde mecburi hizmet yapıyorlar.
Artık sadece üniversitelerde değil sağlık bakanlığının
bazı hastanelerinde de eğitim veriliyor.
 Bir yıl önce açılan BRSHH ve daha eski olan Ankaradaki
Sami Ulus EAH imkanları itibarıyla bizden çok öndeler.
 Günümüzün dünyasında çocuklar çok önemli. Birçok
bakımdan hakları korunmaya, gelişimleri sağlıklı
kılınmaya çalışılıyor.
 Bizim bunlardan yola çıkarak istediğimiz, eğitim
veren birçok kurum arasında kendine özgü yaklaşımı
ve eğitim modeli olan bir eğitim kurumu haline
gelmek. Belirli konularda uzmanlaşmak, ilaç dışı
tedaviler konusunda yetkinleşmek. Anabilim
dalımızın bugüne kadarki geleneğinde bunların yeri
önemliydi ve böyle sürmesi giderek daha zor
olmasına rağmen bizler için anlamlı ve önemli.
Talepler
 Saygı görmek
 Anabilim dalıyla ilgili konularda karar oluşturulmasına
katkıda bulunabilmek
Talepler
 Çocukla görüşme yapmaya uygun poliklinik
odaları
 Kütüphane , arşiv odaları, toplantı salonu
(derslik).
 Çocuklar için uygun nitelikte bekleme alanı
 Asistan hekim ve poliklinik oda sayısına uygun
sayıda psikolog
 Arşiv memuru
 Bayan temizlik görevlisi