Transcript Ichtiofauna

Ichtiofauna wód Polski z uwzględnieniem
wód Polski Południowej
Ichtiofauna - gatunki ryb zamieszkujące określony ciek,
akwen lub obszar w jednym okresie.
Skład i liczebność ichtiofauny w zbiorniku wodnym zmienia
się przez odłów, zarybianie, wypieranie przez gatunki obce,
zwłaszcza gatunki inwazyjne oraz przez zmiany warunków
panujących w zbiornikach wodnych.
Ryby Bałtyku
Śledź bałtycki (18-24 cm)
Dorsz (30-90 cm)
Szprot (16 cm)
Belona (60-100 cm)
Flądra (płastuga) (25-30 cm)
Sieja (35-45 cm)
Turbot (90-100 cm)
Sola (40-70 cm)
Węgorz (50-200 cm)
Płoć (30-50 cm)
Łosoś/Troć (65-150 cm)
Szczupak (40-150cm)
Ryby słodkowodne
Płoć,
płotka (Rutilus rutilus) - ryba z rodziny karpiowatych. Ciało krótkie, wysoko
wygrzbiecone, bocznie ściśnięte, w wodach ubogich w pokarm bardziej wysmukłe. Głowa
krótka, szczęka górna nieco wysunięta przed mały, końcowo położony otwór gębowy. Płetwy
piersiowe najdłuższymi promieniami sięgają nasad płetw brzusznych. Grzbiet ciemnobrązowy
lub szaroczarny z niebieskawym lub zielonkawym połyskiem, boki jasnosrebrzyste, brzuch
biały. Płetwa grzbietowa i ogonowa są szare z czerwonawym odcieniem, inne płetwy
czerwonawe. Tęczówka oka czerwona. Odżywianie: Małe organizmy zwierzęce oraz rośliny.
(Abramis brama) - ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych. Leszcz jest
gatunkiem bytującym w głębokich słodkich wodach stojących, zasobnych w osady
mułowe, o czym świadczy jego kształt ciała (wydatny brzuch i grzbiet, co dowodzi dużej
zwrotności ryby w płaszczyznach pionowych) i ryjkowaty pyszczek (leszcz żywi się
pokarmem zalegającym w mule. Dzięki właściwościom swojego aparatu gębowego jest w
stanie zasysać muł, a następnie wypluwać go i wyszukiwać cząstki pokarmu).
Leszcz
Krąp (Blicca bjoerkna) - ryba z rodziny karpiowatych, często mylona z leszczem. Różni
się jednak od niego mniejszą ilością promieni miękkich w płetwach: grzbietowej i
odbytowej oraz mniejszą ilością łusek w linii bocznej. Żywi się bezkręgowcami, larwami
owadów i roślinami. Często uważana za szkodnika. Z tego powodu nie posiada ani
wymiaru ani okresu ochronnego.
(Cyprinus carpio) - ryba z rodziny karpiowatych. mocny tułów o płaskiej stronie
brzusznej, ubarwienie ciała - żółtobrunatne do ciemnobrunatnego - zależne od odmiany
oraz warunków środowiskowych, otwór gębowy końcowy z grubymi wargami i czterema
wąsikami – dwa małe, na górnej wardze, i dwa większe, w kącikach pyska, wysuwalne
górne szczęki, płetwa grzbietowa pojedyncza, długa, początek przypada w najwyższym
punkcie grzbietu przed nasadą płetwy brzusznej, koniec sięga nasady płetwy
odbytowej, płetwa ogonowa nieco zaokrąglona, słabo wcięta, krótka płetwa odbytowa
kolor mięsa: białe mięso (tłusta ryba), czerwone mięso (chuda ryba),brak żołądka.
Odżywia się drobnymi zwierzętami wodnymi, owadami i ślimakami.
Karp
Karp Zatorski - unikalny gatunek miejscowego pochodzenia o
ubarwieniu oliwkowo – niebieskim.
Karaś
(Carassius) –zasięg występowania: w rzekach całej Polski i zbiornikach
wodnych, z wyjątkiem szybko płynących potoków i zbiorników górskich, siedlisko:
płytkie, zarastające roślinnością zbiorniki wodne, wypłycone części dużych jezior, małe
oraz ciepłe jeziora z bogatą roślinnością wodną. Ciało silnie wygrzbiecone, krępe,
bocznie ścieśnione. Brak wąsów. Grzbiet brązowawy z zielonym połyskiem. Boki
jaśniejsze, żółtawobrązowe. Strona brzuszna od żółtawej do brudnobiałej. Na trzonie
ogona ciemna plama. Długość 20 do 35 cm. maksymalnie 50 cm. Odżywianie - rośliny
wodne i małe zwierzęta denne.
Kleń
(Leuciscus cephalus syn. Squalius cephalus) gatunek słodkowodnej ryby
karpiokształtnej z rodziny karpiowatych. Przeciętnie osiąga długość 40-50 cm i 2-3 kg
wagi, maksymalnie dorasta do 60cm. Ciało wrzecionowate, lekko bocznie spłaszczone,
pokryte dużymi, czarno obrzeżonymi łuskami. Dzięki temu charakterystycznemu
ułuszczeniu łatwo go odróżnić od jazia i jelca. Szeroki otwór gębowy w położeniu
końcowym. Płetwa grzbietowa i ogonowa szarozielone, płetwy brzuszne i odbytowa czerwone. Płetwa odbytowa zaokrąglona. Grzbiet szaro-brązowy z zielonym odcieniem,
boki srebrzyste, brzuch jasny. Tęczówka szara.
Jaź
(Leuciscus idus) - gatunek słodkowodnej ryby karpiokształtnej z rodziny
karpiowatych. Osiąga 40-50(80)cm długości i 2(5)kg wagi. Ciało bocznie spłaszczone,
lekko wygrzbiecone, pokryte małymi łuskami. Głowa mała, otwór gębowy w położeniu
końcowym. Oczy duże. Grzbiet szaroniebieski lub ciemnozielony, boki srebrzyste, brzuch
biały. Płetwy grzbietowa, ogonowa i odbytowa są szare, pozostałe żółtawe lub
czerwonawe. Żywi się owadami, mięczakami, skorupiakami, a czasem także małymi
rybami.
Certa
(Vimba vimba) - ryba anadromiczna z rodziny karpiowatych. Długość do 50 cm
(zazwyczaj 30-40 cm). Ciało wydłużone, mocno bocznie spłaszczone, na brzuchu
pozbawiony łusek kil, na grzbiecie przed płetwą grzbietową również pozbawiony łusek
rowek. Otwór gębowy miękki o grubych wargach, brzuszny położony w dolnej części
wystającego pyska. Płetwa ogonowa głęboko wcięta. Grzbiet szarawoniebieski, boki
srebrzyste, brzuch biały, tęczówka szarobrązowa. W okresie tarła grzbiet i boki stają się
prawie czarne, a spód ciała pomarańczowy lub żółty.
(Tinca tinca) - słodkowodna ryba z rodziny karpiowatych. Ciało lina jest pokryte
drobnymi łuskami, mocno osadzonymi w śluzowatej skórze. Płetwy charakterystycznie
zaokrąglone. Otwór gębowy poziomy. W kącikach znajduje się po jednym krótkim i
miękkim wąsiku. Hodowlana odmiana, zwana złotym linem jest w naszym klimacie bardzo
popularną rybą ozdobną, często spotykaną w przydomowych oczkach wodnych i
stawkach. Osiąga długość 70 cm i wagę 6 kg Żywi się drobnymi zwierzętami dennymi.
Aktywniejszy nocą. Zimę spędza zagrzebany w mule.
Lin
Okoń (Perca) – rodzaj drapieżnych ryb słodkowodnych zaliczany do okoniokształtnych.
Ma duży pysk, który zdolny jest do dużego rozwarcia. Łuski koloru srebrnego, drobne i
głęboko umiejscowione. Ich charakterystyczne ząbkowane krawędzie nadają rybie
szorstkość w dotyku. Ma dużą, dwudzielną płetwę grzbietową; przednia jej część,
większa, rozpięta jest na ostrych, kolczastych promieniach twardych. Płetwy brzuszne,
odbytowa i ogonowa są barwy pomarańczowej, na brzegach krwistoczerwone. Część
grzbietowa mocno wysklepionego ciała jest ciemnoturkusowa. Rozpoczynają się na niej,
schodząc w kierunku jaśniejszych boków, charakterystyczne ciemne, poprzeczne pręgi
w liczbie 5-9. Okonie żyją w stadach, przy dnie, blisko krzaków, kamieni i innych
kryjówek.
(Sander lucioperca) – gatunek drapieżnych, słodkowodnych ryb z rodziny
okoniowatych. Jest najbardziej atrakcyjnym gatunkiem pod względem wędkarskim,
cenowym oraz walorów smakowych mięsa. W okresie młodocianym odżywia się w
stawach drobnymi zwierzętami bezkręgowymi. Na drapieżny tryb życia przechodzi w
różnym czasie, decyduje o tym ilość i jakość pokarmu. Ciało krępe, wydłużone,
szczupakowate, z szarobrązowym lub szarozielonym grzbietem, boki srebrzystozielone
pokryte ciemnymi, poprzecznymi smugami. Na płetwie grzbietowej i ogonowej ciemne,
regularnie rozmieszczone plamki. Pysk długi, spiczasty z szerokim otworem gębowym.
Dorasta do 1,3 m, osiągając do 23 kg. Przeciętna masa odławianych sandaczy wynosi 3 5 kg. Rekord Polski 15,6 kg.
Sandacz
Szczupak (Esocidae) - rodzina ryb szczupakokształtnych. Ciało ich jest spłaszczone,
opływowe. Głowa wydłużona, ze zwężającymi się szczękami i bardzo szerokim
spłaszczonym pyskiem. Zęby szczupaka na dolnej szczęce są skierowane do środka i
bardzo ostre, szczęka górna jest ich pozbawiona.. Łuski są dosyć małe, owalne, mocno
osadzone w skórze. Linia boczna dobrze rozwinięta, często poprzerywana, posiada ona
dwa lub trzy rozgałęzienia wzdłuż boków. Na głowie znajdują się liczne jamki zmysłowe.
Płetwy grzbietowa i odbytowa są przesunięte mocno do tyłu i położone blisko siebie.
Ubarwienie zmienne w zależności od warunków środowiska. Młode osobniki są zwykle
jasnozielone, brązowawe lub srebrzyste. Ciemne plamy na bokach zlewają się czasami
w poprzeczne smugi. Starsze osobniki mają ciemnozielony grzbiet, jaśniejsze
nakrapiane żółtymi plamami boki i biały brzuch. Płetwy parzyste są czerwonawe i jasne,
na nieparzystych występują ciemne poprzeczne paski. W dobrych warunkach rośnie
bardzo szybko. Jest świetnie przystosowany do życia wodnego drapieżnika, normalnie
nie jest aktywnym myśliwym, choć zalicza się do najbardziej drapieżnych ryb. Czyha w
ukryciu między roślinami wodnymi i czeka na przepływającą zdobycz. Większe osobniki
mogą aktywnie gonić ławice ryb (na przykład śledzi) w strefie pelagicznej dużych jezior
albo Bałtyku. Szczupak wybiera ryby często występujące w jego ekosystemie i
dostatecznie duże, "żeby były warte wysiłku”. Wśród szczupaków częstym zjawiskiem
jest kanibalizm.
Węgorz europejski
(Anguilla anguilla) – ryba z rodziny węgorzowatych. Ubarwienie
najczęściej ciemne, czasem niemal całkowicie czarne, spód srebrzysty lub
żółtawobiaławy. Skóra węgorza pokryta jest grubą warstwą śluzu. Łuski są drobne,
elipsoidalne, głęboko osadzone. Nie ma płetw brzusznych. Osiąga od 100 do 150 cm
długości. Samce są mniejsze od samic i osiągają długość od 50 do 70 cm (tzw.
sznurówki). Największy węgorz złowiony dotąd w Polsce ważył 6,43 kg. Żywi się głównie
fauną denną (bezkręgowce) i drobnymi rybami, potrafi połykać zdobycz stosunkowo
dużych rozmiarów. Jest zawziętym prześladowcą raków podczas linienia.
Wzdręga (Scardinius erythrophthalmus) - ryba z rodziny karpiowatych, często mylona
z płocią od której jest bardziej jaskrawo ubarwiona i ciało ma silniej spłaszczone.
Wzdręga bywa również nazywana krasnopiórką. Osiąga długość 25-30(40) cm i wagę
do 1 kg. Ciało bocznie spłaszczone. Otwór gębowy mały przedni, skierowany skośnie ku
górze. Pomiędzy płetwami piersiowymi a odbytową występuje ostry, pokryty łuskami kil.
Płetwa grzbietowa przesunięta do tyłu (jej przednia krawędź znajduje się na wysokości
tylnej krawędzi płetw piersiowych. Grzbiet jest niebieskozielony, boki srebrzystobiałe z
wyraźnym złotawym odcieniem. płetwy grzbietowa i piersiowe szare z czerwonawym
odcieniem, pozostałe płetwy jaskrawoczerwone. Tęczówka oka żółta lub pomarańczowa.
(Silurus glanis) - duża ryba z rodziny sumowatych, żyjąca w Polsce. Największa
ryba słodkowodna Europy. Osiąga długość ponad 2 m i wagę ponad 100 kg (maksymalnie
5 m i wagę 306 kg). Ciało długie pozbawione łusek, głowa duża, otwór gębowy duży silnie
uzębiony. Nad górną szczęką znajdują się dwa długie, a pod dolną cztery krótkie wąsy.
Płetwa grzbietowa jest silnie zredukowana, posiada tylko 3-5 promieni, natomiast płetwa
odbytowa jest bardzo długa i sięga prawie do zaokrąglonej płetwy ogonowej. Ogon bardzo
długi, stanowi 3/5 długości ciała. Oczy małe, nozdrza zakończone krótkimi mięsistymi
rurkami. Ubarwienie zależy od środowiska. Grzbiet jest ciemny lub prawie czarny, czasem
z zielonkawym, niebieskawym lub brązowawym odcieniem. Boki ciemnożółtawobiałe z
wyraźnym szarobrązowym marmurkowym wzorem, brzuch szarobiały z ciemnymi
nieregularnymi plamami.. Dożywa ponad 30 lat. Wybitny drapieżnik. Poluje na ryby
różnych gatunków, jest kanibalem. Wbrew pozorom większość zdobyczy to niewielkie
rybki o długości kilkunastu centymetrów.
Sum
Miętus
(Lota lota) - jedyna słodkowodna ryba z rodziny dorszowatych. Długość
przeciętnie około 60 cm (maksymalnie 120 cm), masa do 34 kg. Ciało ma kształt
walcowaty, w dotyku bardzo miękkie. Charakterystyczną cechą jest pojedynczy wąs na
środku brody oraz ustawienie płetw brzusznych przed piersiowymi. Głowa jest mocno
spłaszczona, przypomina wyglądem głowę żaby. Miętus jest rybą zimnolubną. Tarło
odbywa w zimie, w wodzie o temperaturze 2-4 °C. W zależności od masy może złożyć
od 10 tys. do 3 mln jaj. Żarłoczna zimą - pożywia się owadami, mniejszymi rybami,
rakami i żabami.
Boleń (Aspius aspius) - ryba z rodziny karpiowatych. Boleń bywa również nazywany
rapem lub rapą. Długie, wyciągnięte, bocznie nieco spłaszczone ciało. Głowa spiczasta,
oczy małe. Szeroki, końcowo położony otwór gębowy. Nieco wysunięta szczęka dolna
ma na końcu garbikowate zgrubienie, chowające się we wgłębieniu szczęki górnej.
Krawędź płetwy odbytowej sierpowato wcięta. Zęby gardłowe dwurzędowe. Ubarwienie
grzbietu oliwkowozielone z niebieskawym połyskiem. Boki jaśniejsze, żółto lśniące.
Strona brzuszna srebrzyście biała. Płetwy piersiowe, brzuszne oraz odbytowa są
czerwonawe. Długość 50-75 cm, maksymalnie 120 cm (ciężar do 12 kg).
(Barbus barbus) - gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych. Ciało
długie, niskie i walcowate. Otwór gębowy dolny wysuwany zaopatrzony w dwie pary
wąsików. oczy skierowane nieco ku górze. Płetwa ogonowa głęboko wcięta.Grzbiet
oliwkowozielony lub ciemnoszary, boki jaśniejsze, brzuch biały. Płetwy grzbietowa i
ogonowa szare z ciemniejszym obrzeżeniem, pozostałe płetwy czerwonawe. Osiąga
przeciętnie około 70 cm, maksymalnie 120 cm długości i 12 kg wagi. Rekord Polski
wynosi 85 cm (2003). Głównym pokarmem są larwy owadów wodnych (muchówki,
chruściki, widelnice, jętki) oraz kiełże, mięczaki i skąposzczety, rzadziej małe ryby.
Brzana
Lipień
(Thymallus thymallus) - słodkowodna, zimnolubna ryba z rodziny łososiowatych
Dorasta do długości 50 cm. Ciało ma lekko spłaszczone i małą głowę. Otwór gębowy
niewielki, przedni, z drobnymi zębami, szczęka górna nieco dłuższa od dolnej. Łuski są
duże, mocno osadzone w skórze. Młode osobniki są srebrzysto-jasnozielone z
niebieskawymi plamami na bokach. Osobniki starsze mają grzbiet szarozielony,
zielonkawe boki i biały brzuch. Na bokach podłużne ciemne smugi odpowiadające
poszczególnym rzędom łusek. Płetwy nieparzyste mają bladofioletowy odcień, płetwa
grzbietowa jest długa, wysoka i ozdobiona kilkoma rzędami czerwonych i czarnych
plamek. Całe ciało ma metaliczny połysk. Płetwy grzbietowa, odbytowa, i piersiowe
większe u samców niż u samic.
Troć jeziorowa
(Salmo trutta lacustris L.) — ryba z rodziny łososiowatych należąca
do gatunku Salmo trutta. Osiąga bardzo różne rozmiary w zależności od miejsca
występowania. W niektórych jeziorach dorasta do 5 kg, w innych osiąga 30 kg i 1,5 m
długości. Szczególnie duże rozmiary osiąga w Alpach. Ubarwienie jest srebrne z
licznymi czarnymi plamkami na bokach, grzbiecie i głowie..
Troć wędrowna (Salmo trutta trutta) — ryba wędrowna, należąca do gatunku Salmo
trutta. Osiąga długość ponad 1 m, 30 kg wagi. W porównaniu z łososiem ma bardziej krępe
ciało i większą głowę. Grzbiet jest szarawy lub brązowawy, boki jaśniejsze a brzuch
srebrzysty. Głowa boki i grzbiet są pokryte licznymi czarnymi plamkami które w czasie tarła
mają żółtą obwódkę. Płetwa tłuszczowa czerwono obrzeżona. W okresie tarła u samców
pojawiają się czerwone plamki na bokach i przybierają one charakterystyczną
miedzianobrązową barwę ciała. Młode osobniki maja ciemne poprzeczne prążkowanie i
czerwone plamki na ciele.
Pstrąg potokowy
(Salmo trutta fario) - ryba z rodziny łososiowatych
(Salmonidae). W Polsce osiąga maksymalnie ok. 80 cm i 5 kg. Kształt torpedowaty ułatwiający życie w wartkim prądzie rzeki. Ubarwienie bardzo zmienne - zależne od
miejsca przebywania. Na ciele liczne czarne i czerwone kropki. Brzuch żółtobiały lub
żółty. Płetwa tłuszczowa jasna, ciemnoobrzeżona. Młode osobniki mają duże, wyraźne
niebieskoszare plamy na bokach. Dorosłe samce mają często hakowato zagiętą ku
górze szczękę dolną i dłuższą głowę niż samice.
Pstrąg tęczowy
(Oncorhynchus mykiss) - ryba z rodziny łososiowatych, należąca
do rodzaju łososi pacyficznych. Ubarwienie jest zależne od wieku i miejsca
przebywania. Najczęściej srebrne boki, niebieskoszary lub zielonoszary grzbiet,
różowa wstęga wzdłuż linii bocznej (której zawdzięcza swoją nazwę) oraz zawsze
czarne plamki na bokach i płetwach. Długość: do 145 cm, zazwyczaj 40-60 cm, Waga:
do 23 kg, zwykle 4-5.
Pstrąg źródlany
(Salvelinus fontinalis) - ryba z rodziny łososiowatych. Osiąga zwykle
20-35 (50) cm i wagę do 3 kg. Ciało wydłużone, lekko bocznie ścieśnione. Otwór gębowy
sięga za tylną krawędź oka. Grzbiet zielonobrązowy. Na zielonożółtych bokach
charakterystyczny marmurkowy wzorek oraz zielone, czerwone i żółte plamki. Płetwy
ogonowa i grzbietowa są jasnooliwkowe, ta pierwsza nakrapiana czarnymi plamkami. Płetwy
piersiowe, brzuszne i odbytowa są pomarańczowe, ich białe krawędzie mają czarną
obwódkę. Samce w okresie rozrodu mają jaskrawopomarańczowe podbrzusze.
Bibliografia
http://www.wedkuje.pl/ryby_w_polsce.html
http://rtw.org.pl/atlas/
http://www.pzw.org.pl/linczubylublin/cms/10697/atlas_ryb
http://www.sp.poniatowa.pl/comenius/pdf/ryby.pdf
http://palace-pobierowo.pl/ryby-wystepujace-w-baltyku.php
KONIEC