Transcript PPP jako metoda wyłonienia inwestora na budowę i eksploatację

„PPP jako metoda wyłonienia inwestora na budowę
i eksploatację RIPOK vs zamówienia publiczne”
radca prawny Małgorzata Brzóska
Płock, 10 maja 2012 r.
Plan prezentacji
 Instalacja regionalna w wojewódzkim planie gospodarki odpadami (WPGO),
 Prawne ramy postępowania na wybór podmiotu do budowy, eksploatacji
i utrzymania regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych
(RIPOK),
 Samodzielność gminy dotycząca budowy, eksploatacji i utrzymania RIPOK,
 Przetarg w Prawie Zamówień Publicznych (PZP),
 Możliwość korzystania z zasobów podmiotów trzecich,
 Wybór partnera prywatnego – ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym
(PPP),
 Wybór koncesjobiorcy – ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi
(ustawa o koncesji).
2
Instalacja regionalna
Regionalna instalacja do przetwarzania odpadów komunalnych:

budowa, utrzymanie i eksploatacja RIPOK jako zadanie gminy,

zadanie RIPOK: obsługa regionu,

zmieszane odpady komunalne, odpady zielone, pozostałości z sortowania.
Obowiązki prowadzącego instalację:

zawarcie umowy na zagospodarowanie zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów
zielonych
lub
pozostałości
z
sortowania
odpadów
komunalnych
przeznaczonych
do składowania ze wszystkimi podmiotami odbierającymi odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości, którzy wykonują swoją działalność w ramach regionu gospodarki odpadami
komunalnymi,

na wniosek gminy lub podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości,
przedstawienie
kalkulacji
kosztów
odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania.
3
zagospodarowania
zmieszanych
Instalacja regionalna

Ile regionalnych instalacji może być w jednym regionie?
-
konkurencyjność cenowa,
-
hierarchia postępowania z odpadami,
-
zapewnienie strumienia odpadów do instalacji.
 Czy jedna regionalna instalacja może obejmować instalacje w różnych lokalizacjach?
 Dostosowanie istniejących instalacji do wymogów ustawowych dla RIPOK.
4
Wojewódzki plan gospodarki odpadami
(WPGO)
Sejmik województwa jest obowiązany uchwalić, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia
w życie ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach oraz niektórych innych ustaw, tj. do 30 czerwca 2012 r., zaktualizowany
wojewódzki plan gospodarki odpadami (WPGO).
W WPGO zawarty będzie wykaz:
 instalacji regionalnych
 instalacji zastępczych
W WPGO zostaną również określone:
 kryteria rozmieszczenia obiektów przeznaczonych do gospodarowania odpadami
 moce przerobowe przyszłych instalacji do przetwarzania odpadów
5
Uchwała w sprawie wykonania wojewódzkiego
planu gospodarki odpadami
Wraz z uchwaleniem WPGO sejmik województwa podejmie uchwałę w sprawie
wykonania WPGO.
W uchwale w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami uwzględnia
się:
 instalacje funkcjonujące, które od 1 stycznia 2012 r., spełniają wymagania
dotyczące RIPOK,
oraz
 instalacje „w budowie”, dla których przed dniem wejścia w życie ustawy
nowelizującej wydano:
-
decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach
-
decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
lub
6
Rewolucyjna ustawa o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach
Gminy, realizując zadania polegające na zapewnieniu budowy, utrzymania i eksploatacji
RIPOK, są obowiązane do wyboru podmiotu, który będzie budował, utrzymywał
lub eksploatował regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych w drodze:
 przetargu według PZP,
 na zasadach określonych w PPP lub
 na zasadach określonych w ustawie o koncesji.
7
Podmiot organizujący postępowanie
przetargowe
Dla instalacji „w budowie” i istniejących gmina jest zwolniona ze stosowania przepisów
o wyborze podmiotu, który zbuduje, będzie utrzymywał i eksploatował regionalną
instalacji.
Czy tylko gmina może prowadzić postępowanie przetargowe czy dopuszczalne jest
prowadzenie postępowania przez związek międzygminny?
 Stanowisko Ministerstwa Środowiska:
„Gmina może wykonywać ciążące na niej z mocy ustawy obowiązki za pośrednictwem
związku międzygminnego. W związku z powyższym może zostać powołany związek
międzygminny do budowy, utrzymania i eksploatacji RIPOK. Szczegółowy zakres
przekazanych związkowi obowiązków powinien być ujęty w statucie związku.” [14 lutego
2012 r., www.samorzad.pap.pl, Odpowiedzi Departamentu Gospodarki Odpadami
Ministerstwa Środowiska).
8
Samodzielność gminy – budowa, eksploatacja
i utrzymanie regionalnej instalacji
W przypadku, gdy przetarg zakończy się wynikiem negatywnym albo nie zostanie dokonany
wybór partnera prywatnego albo gdy nie zostanie dokonany wybór koncesjonariusza
na zasadach ustawy o koncesji:
 gmina może samodzielnie wybudować, utrzymać i eksploatować regionalną instalację.
Przetarg zakończony wynikiem negatywnym:
9
-
brak uczestników,
-
zwrot wniosku o dopuszczenie do udziału w przetargu,
-
odrzucenie ofert,
-
wycofanie ofert,
-
wykluczenie uczestników,
-
unieważnienie postępowania,
-
niezawarcie umowy.
Kto finansuje budowę instalacji?
 Finansowanie budowy RIPOK jest powiązane z formą współdziałania gminy
z przedsiębiorcą prywatnym,
 Właścicielem instalacji może być zarówno gmina, jak i podmiot prywatny,
 Cena usług będzie ustalana przez zarządzającego instalacją,
 W zależności od wybranej opcji, spośród zawartych w art. 3a ustawy
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach budowa RIPOK może być
sfinansowana zarówno ze środków gminnych, jak i środków prywatnych.
Można również skorzystać z programów wojewódzkich funduszy ochrony
środowiska oraz ze środków unijnych.
10
Przetarg w PZP
 Wybór przedsiębiorcy do budowy, eksploatacji i utrzymania RIPOK
na podstawie PZP został ograniczony do dwóch trybów:
-
tryb przetargu nieograniczonego
-
tryb przetargu ograniczonego
 Brak ustawowych preferencji co do trybu przetargowego – przetargu
nieograniczonego lub ograniczonego,
 Możliwe
jest
(art. 16 PZP).
11
organizowanie
przez
gminy
przetargów
wspólnych
Przetarg w PZP – samodzielnie czy wspólnie?
 O udzielenie zamówienia publicznego może ubiegać się osoba fizyczna,
osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości
prawnej (art. 2 pkt 11 PZP),
 Wykonawcy mogą ubiegać się o udzielenie zamówienia samodzielnie
lub wspólnie,
 Możliwość ubiegania się o udzielnie zamówienia przez podmioty działające
wspólnie z wykonawcami występującymi samodzielnie wynika wprost z PZP
(art. 23 ust. 1 PZP).
12
Inne formy wspólnego działania w PZP

Umowa konsorcjum – zawarta pomiędzy co najmniej dwoma wykonawcami, na
podstawie wiążącej ich umowy.

Podwykonawstwo
Wykonawca może powierzyć wykonanie zamówienia podwykonawcom, z wyjątkiem
przypadku, gdy ze względu na specyfikę przedmiotu zamówienia zamawiający zastrzeże
w SIWZ, że część lub całość zamówienia nie może być powierzona podwykonawcom
(art. 36 ust. 5 PZP).
Zgodnie z art. 37 ust 7 PZP zamawiający może określić w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia, która część zamówienia nie może być powierzona podwykonawcom.

Korzystanie z zasobów podmiotu trzeciego
Wykonawca może polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach
zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów,
niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków. (art. 26 ust. 2b PZP)
13
Czym jest PPP – definicje UE
 podmiot publiczny i partner prywatny współpracują w realizacji zadania
publicznego z uwzględnieniem zasad rynkowej gospodarki,
 partnerstwo publiczno-prywatne jest formą długoterminowej współpracy
sektora prywatnego i publicznego z wykorzystaniem publicznej
infrastruktury,
 celem współpracy jest osiągnięcie obopólnych korzyści zarówno w wymiarze
celów społecznych, jak i komercyjnych.
Generalnie pod pojęciem PPP rozumie się różne formy współpracy pomiędzy
podmiotami publicznymi a prywatnymi, których celem jest zapewnienie
finansowania, budowy, odbudowy, zarządzanie i utrzymania infrastruktury
lub dostarczanie usług publicznych.
14
Cechy charakterystyczne PPP

Długoterminowy kontrakt między podmiotem publicznym i partnerem prywatnym

Rola partnerów inwestycyjnych w realizacji zadania publicznego

Cel kontraktu: realizacja założonych projektów w obszarze infrastruktury publicznej lub usług
publicznych

Większe korzyści społeczne niż realizacja inwestycji metodą tradycyjną

Podział ryzyka między partnerów

Forma wynagrodzenia partnera prywatnego
Modele PPP w gospodarce odpadami

Umowa na zarządzanie,

Eksploatacja i utrzymanie (OM: Operation - Maintenance),

Projektowanie i budowa (DB: Design - Build),

Projektowanie, budowa i eksploatacja (DBO: Design-Build-Operate),

Rozbudowa "wokół bazy" .
Jak powstaje model PPP
Wybór modelu PPP zależy od :
 wielkości i zakresu projektu oraz wymaganych nakładów,
 możliwości finansowych gminy,
 wsparcia transferu odpowiedzialności/ zadań do sektora prywatnego,
 możliwość poboru opłat od przedsiębiorców prowadzących działalność
na terenie gminy,
 szacowanej liczby użytkowników dobra publicznego (captive/ non-captive
client base),
 zakresu wymagań użytkowych.
17
Identyfikacja projektów
 PPP dopuszcza wybór partnera prywatnego na zasadach określonych
w PZP oraz w ustawie o koncesji,
 PPP dopuszcza realizację PPP w formie:
spółki celowej zawiązanej przez podmiot publiczny
Umowy o PPP
i partnera prywatnego
Wybór partnera prywatnego, jeżeli wynagrodzeniem partnera prywatnego jest prawo do pobierania pożytków z przedmiotu PPP albo przede
wszystkim to prawo wraz z zapłatą sumy pieniężnej, powinien zostać dokonany na podstawie procedury przewidzianej w ustawie o koncesji.
18
Wybór przedsiębiorcy w ramach PPP
Wybór przedsiębiorcy na podstawie PPP
•
19
PZP
dopuszczalność zastosowania wszystkich
trybów
wyboru
wykonawcy/partnera
prywatnego
Ustawa o koncesji
Udzielenie koncesji
 procedura koncesyjna jest łatwiejsza i „odformalizowana” w stosunku
do zamówień publicznych,
 koncesjodawca przy wyborze zobowiązany jest do stosowania zasad
jawności i konkurencyjności,
 obowiązek dostarczenia dokumentów potwierdzających spełnienie przez
przedsiębiorców warunków udziału w postępowaniu przeniesiony
na moment po wyborze najkorzystniejszej oferty,
 kryterium ceny oraz kryterium czasu trwania koncesji nie jest obowiązkowe,
 skarga do WSA na rozstrzygnięcie postępowania.
20
Negocjacje jako punkt zwrotny postępowania
koncesyjnego
Następstwem złożenia wniosków o zawarcie umowy koncesji jest wystosowanie
do „wyselekcjonowanego” grona adresatów zaproszenia do negocjacji. Celem
zachowania zasady transparentności i niedyskryminowania:
 negocjacje prowadzone są przez Zespół,
 Zespół działa na podstawie jawnego regulaminu.
Zaproszenie do negocjacji:
 określa czas i miejsce negocjacji – wstępna prezentacja kandydata  panel
dyskusyjny  możliwość prowadzenia negocjacji dwustopniowych,
 może zawierać szczegółowe pytania do każdego z kandydatów,
 może zawierać projekt umowy koncesji podlegający negocjacjom,
 powinno wskazywać sposób i zakres zasygnalizowanej ochrony tajemnicy
przedsiębiorstwa kandydata,
 brak limitu czasowego pomiędzy zaproszeniem, a terminem negocjacji.
21
Udzielenie koncesji
 Procedura zmierzająca do zawarcia umowy koncesji ma charakter dwuetapowego
postępowania eliminacyjnego, łączącego elementy negocjacji z ogłoszeniem
i dialogu konkurencyjnego, wszczynanego w drodze publicznego ogłoszenia o
koncesji.
 Etapy postępowania koncesyjnego:
22
-
przygotowanie postępowania,
-
przygotowanie opisu przedmiotu koncesji,
-
ogłoszenie o przetargu,
-
składanie wniosków o zawarcie umowy koncesji oraz oświadczeń, o
warunków udziału w postępowaniu,
-
negocjacje z kandydatami,
-
przygotowanie opisu warunków koncesji,
-
składanie ofert,
-
wybór najkorzystniejszej oferty,
-
złożenie wymaganych dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału
w postępowaniu.
spełnianiu
Negocjacje z wnioskodawcami


Negocjacje prowadzi się ze wszystkimi kandydatami, którzy złożyli wnioski o zawarcie umowy koncesji
Koncesje mogą dotyczyć wszystkich aspektów koncesji:




23
warunki finansowe i prawne koncesji,
sposób wykonania przedmiotu koncesji,
okres koncesji,
dopuszczalność podwykonawstwa,
zakres finansowania koncesji przez koncesjonariusza,
wysokość opłat pobieranych przez koncesjonariusza.
Z negocjacji sporządza się protokół, który jest jawny
O zakończeniu negocjacji informuje się wszystkich kandydatów
Możliwość dokonania zmiany wymagań określonych w ogłoszeniu o koncesji
Zaproszenie do złożenia oferty koncesjodawca przesyła tylko kandydatom, z którymi prowadził
negocjacje
Negocjacje jako punkt zwrotny postępowania
koncesyjnego
NEGOCJACJE
prezentacja doświadczenia i wiedzy kandydata, pomysłu na realizację koncesji oraz udzielanie wyjaśnień
koncesjodawcy.
Punktem wyjścia dla negocjacji jest opis potrzeb i wymagań zawarty w ogłoszeniu o koncesji.
W wyniku przeprowadzonych negocjacji koncesjodawca może, przed zaproszeniem do składania ofert,
dokonać zmiany wymagań określonych w ogłoszeniu  dookreślenie ostatecznego kształtu umowy.
24
Wybór na podstawie ustawy o PPP

Umowa o ppp,

Spółka zawiązana przez podmiot publiczny i partnera prywatnego,

Punktem decydującym o trybie wyboru partnera prywatnego jest sposób ukształtowania
wynagrodzenia dla inwestora prywatnego.
25
Wady i zalety
PZP
 cena jako główne
wykonawcy,
Ustawa o koncesji
możliwość
wyboru
 brak elastyczności postępowania,
 bardziej
elastyczna
kształtowania
kryteriów
koncesjobiorcy,
 zakaz wprowadzania zmian do SIWZ,
 większa elastyczność postępowania,
 odwołanie do KIO,
 negocjacje
dotyczące
aspektów koncesji,
kryterium
wyboru
 maksymalny okres trwania umowy – 4 lata.
wszystkich
 możliwość
wprowadzenia
zmiany
wymagań wskazanych w ogłoszeniu.
 skarga do WSA,
 maksymalny okres trwania umowy – 15 lat/
30 lat.
26
Pytania
27
Dziękujemy za uwagę
Małgorzata Brzóska
Radca prawny, Of Counsel KSP
Tel.: +48 32 731 68 52
Fax: +48 32 731 68 51
Email : [email protected]
KSP T. Srokosz i Wspólnicy sp.k..
ul. Chorzowska 50
40-121 Katowice
Poland
www.ksplegal.pl
28