Transcript Dziedzictwo funkcjonalizmu

Dziedzictwo funkcjonalizmu:
Psychologia stosowana
JAMES McKEEN CATTELL (1860-1944):
Badanie zdolności senso-motorycznch
• Zgodnie ze zwyczajem odbywania studiów w Europie, Cattell
udał się najpierw na uniwersytet w Getyndze, a następnie do
Lipska i Wilhelma Wundta
• Propagował on praktyczną, opartą na testach koncepcję
badań procesów psychicznych.
• Psychologia Cattella zajmowała się zdolnościami ludzkimi, a
nie treścią świadomości i z tego względu zbliżał się on do
stanowiska funkcjonalistycznego.
• Po otrzymaniu tytułu doktora w Lipsku (1886), Cattell powrócił
do Stanów Zjednoczonych.
• Pojechał z wykładami do Anglii, na uniwersytet w Cambridge,
gdzie spotkał Francisa Galtona.
• Pod wpływem Galtona Cattell stał się jednym z pierwszych
amerykańskich psychologów, którzy podkreślali znaczenie
kwantyfikacji, był pierwszym psychologiem, który uczył
statystycznej analizy danych eksperymentalnych.
• To również wyjaśnia, dlaczego psychologowie amerykańscy
skupiali się raczej na badaniu dużych grup, w przypadku których
możliwe było przeprowadzanie porównań statystycznych, niż na
pojedynczych osobach badanych, jak czynił to Wundt.
Wczesne zastosowanie statystyki do
analizy wyników badań
• W ostatnich dziesięcioleciach XIX wieku Galton, Ebbinghaus, Hall i
amerykański psycholog - Thorndike, często wykorzystywali
graficzny sposób prezentacji danych.
• Brytyjski statystyk, Karl Pearson, który sformułował wzór na
obliczanie współczynnika korelacji, wymyślił w 1900 roku test chi
kwadrat.
Obie techniki stosowano szerzej w psychologii amerykańskiej niż
w Anglii.
• W 1907 roku John Edgar Cover, psycholog z Uniwersytetu
Stanforda, najwyraźniej jako pierwszy opowiedział się za
wykorzystywaniem grupy eksperymentalnej i kontrolnej (Dehue,
2000; Smith, Best, Cylke i Stubbs, 2000).
Cattela testy zdolności umysłowych
•
•
•
•
•
•
•
•
W artykule opublikowanym w 1890 roku Cattell użył określenia testy zdolności
umysłowych.
Testy wykorzystywane przez Cattella do pomiaru zakresu i zmienności ludzkich
zdolności różniły się od testów inteligencji i zdolności poznawczych, jakie zostały
później opracowane przez psychologów. Testy inteligencji wykorzystują bowiem
bardziej złożone sprawdziany zdolności umysłowych.
Testy Cattella, podobnie jak testy Galtona, obejmowały przede wszystkim
elementarne pomiary senso-motoryczne.
W 1901 roku Cattell zgromadził wystarczający zbiór danych, żeby skorelować
wyniki testowe z osiągnięciami akademickimi studentów. Ku jego rozczarowaniu
korelacje te okazały się niskie, podobnie jak inter-korelacje między
poszczególnymi testami.
Cattell sformułował wniosek, że testy tego typu nie są trafnymi predyktorami
osiągnięć akademickich, czyli, zgodnie z założeniem, zdolności intelektualnych.
• Cattell najsilniej oddziałał na psychologię amerykańską
poprzez swoją pracę jako organizator, menedżer i
administrator badań i praktyki psychologicznej, a także jako
wyraźny łącznik między psychologami a szerszą
społecznością naukową.
• Po śmierci Cattella, historyk E.G. Boring napisał do jego
dzieci:
• "Moim zdaniem wasz ojciec zrobił nawet
więcej niż William James, żeby nadać amerykańskiej
psychologii jej osobliwy punkt widzenia, żeby odróżnić
ją od psychologii niemieckiej, z której się
wywodzi"
• (cyt. za Bjork, 1983, s. 105).
Alfred Binet (1857-1911), Francja
Binet nie zgadzał się z podejściem Galtona i Cattella, które opierało się na
wykorzystaniu testów dotyczących procesów sensomotorycznych do pomiaru
inteligencji. Był on przekonany, że bardziej odpowiednią miarą będzie ocena
takich funkcji poznawczych, jak pamięć, uwaga, wyobraźnia i rozumowanie.
W 1904 roku, francuskie ministerstwo oświaty powołało komisję do badania
zdolności szkolnych u dzieci, które miały trudności w nauce.
.
Binet i psychiatra Thćodore Simon, którzy weszli w jej skład, wspólnie ustalili, jakie
zadania intelektualne potrafi opanować większość dzieci z poszczególnych grup
wiekowych.
Gdy zidentyfikowali te zadania, mogli na tej podstawie opracować test inteligencji,
składający się z 30 pozycji ułożonych w kolejności od najprostszych do
naj trudniej szych zadań. Test kładł nacisk na trzy funkcje poznawcze: sądzenie,
rozumowanie i wnioskowanie.
Lewis M. Terman:
Ruch badań testowych
• W 1916 roku Lewis M. Terman, który także studiował pod
kierunkiem Halla, opracował wersję testu, która od tego
czasu stała się standardem. Nazwał ją
Stanfordzką Skalą Inteligencji Bineta - i wprowadził pojęcie
ilorazu inteligencji (I.Q.).
• Wskaźnik I.Q.
- jest definiowany jako stosunek wieku umysłowego do
wieku życia, został po raz pierwszy zaproponowany
przez niemieckiego psychologa Williama Sterna).
• Stanfordzka Skala Inteligencji Bineta, która była kilkakrotnie rewidowana, nadal jest powszechnie używana.
Alfred Binet & Lewis M. Terman
Stanfordzka Skalą Inteligencji Bineta
Skala Inteligencji Termana-Merrill
(adaptacja testu Stanford-Binet z 1937 r.)
• American psychologist Lewis Terman (1877-1956) teamed up with
his student Maud Merril (1888-1978). They developed this ‘M’
version of the Stanford-Binet IQ test in 1937. Termin had adapted
the work of French psychologist Alfred Binet (1857-1911) while at
Stanford University. Binet had devised intelligence tests. The revised
test was more reliable and more objective. It was also a better
standardised version of an IQ test, especially for people with a low
mental age.
• The test used verbal tests: word-naming and comprehension.
• It also featured non-verbal tests using beads, coloured cubes and
form boards.
• This meant young children as well as people who were illiterate or
did not speak good English could be tested. The test also included a
second set of questions to prevent people learning the answers of
the original. The form ‘M’ test was in standard use until 1960.
Pierwsza wojna światowa i
grupowe badania testowe
•
Po ogłoszeniu mobilizacji amerykańskiej armii, przywódcy wojskowi stanęli
przed problemem oceny poziomu inteligencji wielkiej liczby poborowych w celu ich sklasyfikowania i przydzielenia im odpowiednich zadań.
•
Stanfordzka Skala Inteligencji Bineta była indywidualnym testem inteligencji i
mogła być poprawnie stosowana tylko przez dobrze wyszkoloną osobę. Stąd nie
można było użyć tego testu do oceny tak wielu ludzi w krótkim czasie.
Wojsko potrzebowało testu grupowego, który byłby prosty w użyciu.
•
•
Yerkes, mianowany majorem, zgromadził zespół 40 psychologów, aby opracować
grupowy test inteligencji. Przeanalizowali oni pewną liczbę proponowanych
testów, niebędących dotąd w powszechnym użyciu, i jako podstawę wybrali test
przygotowany przez Arthura S. Otisa, który studiował z Termanem.
•
Grupa Yerkesa przygotowała następnie Testy Alfa i Beta dla Wojska (Army
General Classification Test) .
(Test Beta był wersją przygotowaną dla osób niemówiących po angielsku i
niepiśmiennych; instrukcje nie były zatem przekazywane ustnie lub pisemnie, ale
za pomocą demonstracji lub gestykulacji).
•
Testowanie żołnierzy
Army Alpha Test
• The Army Alpha Test is perhaps the best known and best
standardized test for adults among the great number at present
existing.
• It is composed of eight tests chosen for both practical and
theoretical reasons by a committee of experts, after extended trial
and searching examination of all available evidence regarding their
value and reliability.
• These have been given to some million persons and norms based
upon a random sample of over 100,000 men in the U. S. Army may
be consulted.
• The test has shown itself to be valuable not only in the selection of
men for the purposes for which it was devised, but to have a much
wider usefulness and a remarkably high general validity.
• An account of the history, development, use, and results of the test,
covering nearly 900 octavo pages, has been published by the
National Academy of Science. (PsycINFO Database Record (c) 2012
APA, all rights reserved)
• Testowe badania inteligencji odniosły w czasie wojny
własne zwycięstwo - sukces publicznej akceptacji.
• W niedługim czasie miliony pracowników, uczniów i
kandydatów do college'u musiały się zmierzyć z zestawami
testów, od których wyników miało zależeć ich przyszłe
życie.
• Z pojęcia ilorazu inteligencji uczyniono podstawę
reorganizacji amerykańskiego systemu oświaty publicznej,
a punkty IQ stały się najważniejszym kryterium
kwalifikowania i promowania studentów.
Różnice rasowe w zakresie inteligencji
• Późniejsze badania testowe populacji imigrantów (z których wszyscy
w ograniczonym stopniu władali językiem angielskim używanym w
testach) wykazały, że większość - 87% Rosjan, 83% Żydów, 80%
Węgrów i 79% Włochów - była niedorozwinięta umysłowo, z
wiekiem umysłowym poniżej 12 lat (Gould, 1981).
• Wyniki tych testów zostały później wykorzystane jako podstawa
ustawodawstwa federalnego, ograniczającego imigrację grup
rasowych i etnicznych o obniżonym poziomie inteligencji.
• Pogląd o różnicach rasowych w zakresie inteligencji otrzymał
dodatkowe wsparcie w 1921 roku, gdy do wiadomości publicznej
podano wyniki testów przeprowadzonych wśród poborowych pod
koniec I wojny światowej. Dane pokazywały, że wiek umysłowy
mężczyzn powołanych do wojska i, przez uogólnienie, całej
populacji białych, wynosił tylko 13 lat.
Wyspa Ellis
Mental examination of immigrants
In an interview conducted 60 years later, the former Ellis Island
physician Grover Kempf recalled
„The mental examination of immigrants was usually done in a quiet
room ± it had to be done with an interpreter present, a man or woman
who was well versed in the language of the immigrant.
Usually two officers sat in during the examination and it was
conducted in a question and answer method, and also mostly with the
board tests, putting blocks back together and the Knox cube test.
And I had one test there of a face, called the Kempf test, which
required the immigrant to place the blocks in order to form a human
face. However, none of these tests were standardized.” (U.S. Public
Health Service, 1977)
http://www.fathersmanifesto.net/mathforum.htm
Różnice rasowe i etniczne I.Q.
• Co więcej, dane pokazywały, że Murzyni oraz imigranci z krajów
śródziemnomorskich i Ameryki Łacińskiej mają niższy poziom IQ niż
biali.
• Jedynie imigranci z Europy Północnej mieli taki sam IQ jak biali
Amerykanie.
• Te odkrycia wzbudziły niepokój wśród naukowców, polityków i
dziennikarzy.
• Jak jakikolwiek demokratycznie wybrany rząd mógłby przetrwać,
gdyby obywatele byli aż tak głupi?
• Czy grupy z niskimi IQ powinny mieć możliwość głosowania?
• Czy rząd powinien odmówić wjazdu imigrantom z krajów, gdzie IQ
jest niski?
• Czy za sensowny można uznać pogląd, że ludzie zostali stworzeni
jako równi?
HUGO MüNSTERBERG (1863-1916)
Hugo Münsterberg, będący uosobieniem stereotypu niemieckiego profesora, odniósł
swego czasu fenomenalny sukces w amerykańskiej psychologii i zyskał duży rozgłos.
Napisał setki artykułów do popularnych magazynów i prawie dwa tuziny książek.
Swego czasu Münsterberg był szanowanym profesorem Uniwersytetu Harvarda i
został wybrany na przewodniczącego dwóch towarzystw: APA i Amerykańskiego
Towarzystwa Filozoficznego. Był twórcą psychologii stosowanej w Stanach
Zjednoczonych i Europie.
Opisywano Münsterberga jako "płodnego propagatora psychologii stosowanej"
(O'Donnell, 1985, s. 225). Zdaniem jego biografa, Münsterberg był także odnoszącym
sukcesy publicystą, "obdarzonym niesamowitą umiejętnością wzbudzania sensacji.
Na swe życie może on spojrzeć jak na pasmo promocji - siebie, swojej nauki i swojej
[niemieckiej] ojczyzny" (Hale, 1980, s. 3).
Pod koniec życia Miinsterberg stał się obiektem szyderstw i kpin, tematem
gazetowych komiksów i karykatur, źródłem wstydu dla uniwersytetu, któremu służył
przez wiele lat.
• Münsterberg nie sformułował teorii naukowych, nie
zapoczątkował nowej szkoły myślenia i nie przeprowadzał
czysto akademickich badań, odkąd zajął się psychologią
stosowaną. Jego badania służyły biznesowi. Były to
funkcjonalne badania, ukierunkowane na udzielanie
ludziom różnych form pomocy.
• Nadrzędną ideą, która przyświecała barwnej i
kontrowersyjnej karierze Münsterberga, była użyteczność
psychologii. Mimo germańskiego temperamentu był on
najbardziej typowym przedstawicielem amerykańskiej
psychologii funkcjonalnej, odzwierciedlając i wyrażając
ducha swojego czasu.
Münsterberg: Psychologia sądowa i
zeznania naocznych świadków
Psychologia sądowa korzysta z psychologii i prawa. Münsterberg szczególnie interesował się
tym omylnością człowieka w spostrzeganiu zdarzenia kryminalnego oraz w późniejszym
przypominaniu go sobie.
Przeprowadzał badania, w których świadkowie symulowanych przestępstw byli bezpośrednio
po ich zobaczeniu proszeni o opisanie tego, co zaszło. Relacje badanych różniły się w
szczegółach, nawet jeśli ich pamięć o danej scenie była zupełnie świeża. Münsterberg
zastanawiał się zatem, jak dokładne mogą być świadectwa składane na sali sądowej, gdy
zdarzenie, o którym mowa, zaszło wiele miesięcy wcześniej.
W 1908 roku wydał książkę „On the Witness Stand", opisującą czynniki psychologiczne, które
mogą mieć wpływ na wynik procesu sądowego.
Zaliczył do nich fałszywe zeznania, siłę sugestii w sytuacji wzięcia świadków w krzyżowy ogień
pytań oraz wykorzystanie wskaźników fizjologicznych (tętna, ciśnienia krwi i oporności skóry)
do wykrywania stanów emocjonalnego pobudzenia u podejrzanych i oskarżonych.
Książka została wydana jako reprint w 1976 roku, prawie 70 lat po jej publikacji, ponieważ
odżyło zainteresowanie poruszonymi w niej zagadnieniami (patrz Loftus, 1979; Loftus i
Monahan, 1980). W tym samym czasie, w celu propagowania podstawowych i stosowanych
badań w dziedzinie psychologii sądowej, utworzono Amerykańskie Stowarzyszenie Psychologii i
Prawa jako oddział APA.
Münsterberg: Psychoterapia
Książka Münsterberga z 1909 roku, Psychotherapy, koncentrowała się na
innym obszarze psychologii stosowanej. Przyjmował on pacjentów w swoim
laboratorium, a nie w poradni. Upierał się, że jego stanowisko niesie z sobą
pewną władzę, która daje mu prawo do udzielania pacjentom
bezpośrednich wskazówek co do możliwego sposobu ich wyleczenia.
Był przekonany, że choroba psychiczna jest w rzeczywistości problemem
wynikającym z niedostosowania behawioralnego, a nie czymś, co można
przypisać nieświadomym konfliktom, jak utrzymywał Sigmund Freud. "Nie
ma podświadomości" - oznajmił Münsterberg (cyt. za Landy, 1992, s. 792).
Podejście terapeutyczne Münsterberga polegało na usuwaniu dręczących
myśli ze świadomości pacjenta, na tłumieniu niepożądanych lub
kłopotliwych zachowań i nakłanianiu go do zapominania o trudnościach
emocjonalnych.
Jego książka na temat psychoterapii w dużym stopniu przyczyniła się do
zwrócenia uwagi ogółu na psychologię kliniczną, lecz nie została dobrze
przyjęta przez innego prekursora psychologii klinicznej Witmera.
Münsterberg: Psychologia pracy
Miinsterberg był także propagatorem psychologii pracy. Rozpoczął tę działalność w
1909 roku artykułem Psychology and the Market, omawiającym kilka dziedzin, do
których psychologia mogłaby wnieść swój wkład: poradnictwo zawodowe, reklamę,
zarządzanie personelem, badania testowe, motywowanie pracowników oraz wpływ
zmęczenia i monotonii na poziom wykonywanej pracy.
Pracował jako doradca w kilku przedsiębiorstwach i wykonał dla nich sporo badań
praktycznych. Ich wyniki opublikował w książce Psychology and Industrial Efficiency
(1913), napisanej dla szerokiego grona czytelników. Książka trafiła na listę
bestsellerów. Münsterberg dowodził, że najlepszym sposobem na zwiększenie
wydajności, produktywności i zadowolenia z pracy jest dobór pracowników do
stanowisk odpowiadających ich umysłowym i emocjonalnym zdolnościom.
Jego badania wykazały także, że rozmowy prowadzone podczas pracy obniżają jej
wydajność. Rozwiązanie, które zaproponował, nie dotyczyło zakazu rozmów wśród
pracowników, lecz takiego przeprojektowania miejsca pracy, aby ich prowadzenie
było utrudnione. W tym celu sugerował zwiększenie odległości między stanowiskami
pracy przy maszynach (w fabryce) lub przedzielenie biurek urzędników przegrodami
(zapowiedź dzisiejszych boksów biurowych).