Transcript Ochrona przed podmakaniem... cd

dr inż. Dariusz Andraka
Katedra Systemów Inżynierii Środowiska


odwadnianie terenów zurbanizowanych jest
konieczne wszędzie tam, gdzie
przewidywane lub istniejące stosunki wodne
w gruncie odbiegają od wymaganych
zaprojektowanie skutecznego sposobu
ochrony terenów przed podmakaniem lub
zabagnieniem wymaga przed wszystkim
poznania przyczyn występowania tego
zjawiska


na obszarach zabudowanych – są to grunty, na
których budowle tam zlokalizowane znajdują się w
stałym kontakcie z wodami zaskórnymi
(gruntowymi) zalegającymi płytko pod
powierzchnią terenu
na terenach zielonych – są to tereny, gdzie woda
gruntowa zalega płycej niż jest to wymagane ze
względu na normalną wegetację roślin


obszary na których wody podziemne stale
„występują” na powierzchnię terenu lub zalegają
tak płytko, że powodują stałe rozmiękczenie gleby;
roślinność na tych terenach jest zwykle karłowata i
ma chorobliwy wygląd;
użytkowanie terenów zabagnionych jest utrudnione
z uwagi na grzęźnięcie kół pojazdów, nóg ludzi i
zwierząt itp.



wody podziemne powinny znajdować się na takim
poziomie, aby nawet przy najwyższych stanach,
tzw. „wznios kapilarny” nie osiągnął fundamentów
budowli lub jej piwnic; jeżeli jest to niemożliwe
wymagane są izolacje przeciwwilgociowe lub
drenaże
dla gruntów piaszczystych głębokość zalegania
wód gruntowych przyjmuje się zwykle 0,5-1,2 m
poniżej fundamentu
dla gruntów pylastych i gliniastych wody
podziemne powinny znajdować się 0,8-2,0 m
poniżej fundamentów (a nawet więcej – zależnie od
wyników badań geologicznych)


nie powinny zalegać głębiej niż 1,0 – 1,5 m
pod terenem
przy większych głębokościach – konieczne
jest intensywne nawadnianie
wznios
kapilarny

niekorzystny klimat lokalny (wysoka wilgotność,
częste zamglenia, oszronienia itp.)

zwiększone ryzyko osuwisk terenu



płytko zalegająca strefa przemarzania gruntu
(niszczenie fundamentów, przewodów
podziemnych, nawierzchni)
podwyższone koszty posadowienia budowli i
infrastruktury podziemnej
zawilgocenie budowli (a w efekcie - zagrzybienie),
przy nieodpowiedniej izolacji przeciwwilgociowej
fundamentów


czynniki klimatyczne – opady atmosferyczne,
wilgotność powietrza, temperatura
rzeźba terenu – ma decydujący spływ na stosunki
wodne w gruncie (ze względu na ew. utrudnienie
spływu powierzchniowego)

sieć hydrograficzna – strumienie, rzeki, jeziora itd.
stanowią zazwyczaj naturalny „dren”, utrzymujący
poziom wody podziemnej na znacznej głębokości;
zmiany poziomu wody w
ciekach istotnie wpływają na
poziom wód podziemnych
zlewni

budowa geologiczna i warunki hydrograficzne
wysoki poziom
zalegania warstw
nieprzepuszczalnych
jest jednym z
najczęstszych
powodów
podmakania lub
zabagniania terenu

sztuczne utrudnienie naturalnego spływu
powierzchniowego wód opadowych,
roztopowych itp.

sztuczne utrudnienie naturalnego odpływu wód
podziemnych





wadliwie działające urządzenia wodociągowe lub
kanalizacyjne
brak sieci kanalizacyjnej na terenie wyposażonym
w wodociąg
wadliwie działające lub uszkodzone urządzenia
drenarskie
budowle hydrotechniczne
szkody górnicze

ochrona przeciwpowodziowa
 wały przeciwpowodziowe
 kanały odciążające
 poldery

usprawnienia odwadniającego działania
cieków powierzchniowych





obniżanie poziomu wody w cieku
oczyszczanie i regulacja koryta cieku
pogłębianie koryta
skracanie biegu rzeki
itp.

rowy opaskowe
◦ mają na celu nie dopuszczenie do infiltracji
obcych wód opadowych na powierzchni terenu
chronionego;
◦ umieszcza się je wzdłuż dróg, granic parcel itp.
od strony napływu wód opadowych;
◦ powinny mieć one dobre spadki aby jak
najszybciej odprowadzić wody, niekiedy stosuje
się też w tym celu szczelne koryto

plantowanie powierzchni terenu
◦ jest to sztuczne ukształtowanie terenu, tak aby
maksymalnie ułatwić spływ powierzchniowy w
kierunku odbiornika (np. wpustów kanalizacji
deszczowej)

podnoszenie powierzchni terenu przez
zalądowianie
◦ stosowane bardzo rzadko (kosztowne i pracochłonne)

odwadnianie (drenowanie) gruntu
◦ sztuczne odprowadzenie wody gruntowej z terenu
chronionego celem jego odwodnienia

izolacje wodoszczelne budowli podziemnych
◦ stosuje się zawsze w budowlach sięgających poniżej
naturalnego poziomu wód podziemnych, nawet przy
sprawnie działających systemach odwadniających

poziomy
◦ rowy, koryta, sączki, rury drenarskie, galerie itp.
◦ stosuje się głównie wtedy gdy wody podziemne zalegają na
niewielkiej głębokości, a wymagane obniżenie ich poziomu
nie przekracza 2 – 3 m (koszty wykonania);

pionowy
◦ studnie, sztolnie, igłofiltry, otwory chłonne
◦ stosuje się gdy wody podziemne zalegają głęboko,
wymagane jest znaczne obniżenie ich poziomu, warstwa
wodonośna ma dużą miąższość i niewielką
przepuszczalność, lub gdy budowa drenażu poziomego jest
utrudniona (np. teren zabudowany)

mieszany
◦ stosowany z reguły w terenie o zróżnicowanej budowie
hydrogeologicznej

drenaż systematyczny
◦ równomiernie rozmieszczony układ urządzeń
odprowadzających wody podziemne i infiltracyjne
bezpośrednio ze swojego sąsiedztwa

drenaż opaskowy
◦ umieszczany na obrzeżach obszaru chronionego od strony
napływu obcych wód podziemnych

drenaż nadbrzeżny
◦ stosowany dla ochrony obszarów przed podtapianiem wodą
infiltrującą ze zbiorowisk wody powierzchniowej

drenaż okólny
◦ stosowany z reguły dla ochrony pojedynczych budynków
lub głęboko posadowionych obiektów
każdy z powyższych układów może być
realizowany jako poziomy, pionowy lub mieszany

działanie polega na odprowadzeniu w pierwszej
kolejności pewnych zasobów statycznych wód
podziemnych, a następnie na ciągłym odprowadzaniu
infiltrujących wód opadowych lub naporowych

najczęściej wykonywany jest w postaci galerii,
drenu poziomego lub głębokiego rowu, ułożonych
powyżej terenu chronionego, najlepiej prostopadle
do kierunku napływu wód obcych

podobnie jak dr. opaskowy, wykonywany jest
najczęściej jako dren poziomy lub bariera studzien
umieszczona w poprzek strumienia przepływającej
wody podziemnej

projektowany tylko do odprowadzenia wód
podziemnych (należy go zabezpieczyć przed
dopływem wód infiltracyjnych np. z opadów
atmosferycznych)