Νόσος του Wilson Γενετική και θεραπεία

Βέτσιου Ευαγγελία (30736) Ακαδ. Έτος: 2011-2012

ΟΡΙΣΜΟΣ • Η νόσος του Wilson ή ηπατοφακοειδής εκφύλιση είναι μία αυτοσωματική υπολειπόμενη γενετική διαταραχή κατά την οποία ο χαλκός συσσωρεύεται στους ιστούς. Εκδηλώνεται με νευρολογικά ή ψυχιατρικά συμπτώματα και ως ασθένεια του ήπατος.

Οδός του Χαλκού Ο χαλκός είναι ένα ιχνοστοιχείο απαραίτητο στον οργανισμό γιατί λειτουργεί ως συμπαράγοντας σε πολλά ένζυμα.

Ημερήσια πρόσληψη χαλκού μέσω της πεπτικής οδού: 1-4 mg

Φυσιολογικός Μεταβολισμός Χαλκού στο Ήπαρ

Μεταβολισμός χαλκού-Μεταλλάξεις στο γονίδιο

Γενετική της ασθένειας • • Η νόσος κληρονομείται με αυτοσωμικό υπολειπόμενο χαρακτήρα.

Το υπεύθυνο για τη νόσο γονίδιο, ATP7B χαρτογραφήθηκε στο μακρύ σκέλος του χρωματοσώματος 13q14.1

εκφράζεται πρωτίστως στο ήπαρ.

κωδικοποιεί έναν P-τύπο (κατιονικού ενζύμου μεταφορά) ATPάσης – WNDP.

Όπου R επικρατές φυσιολογικό γονίδιο και r υπολειπόμενο γονίδιο που έχει υποστεί τη μετάλλαξη

Μοριακός Μηχανισμός 1.

• 2.

Η πρωτεΐνη της νόσου (WNDP) έχει δύο λειτουργίες: Την εξαγωγή του χαλκού από το κύτταρο.

Την ενσωμάτωση του χαλκού σε ένζυμα που εξαρτώνται απ’ αυτόν.

Μεταλλάξεις στο γονίδιο της νόσου 300 περίπου μεταλλάξεις του ATP7B έχουν περιγραφεί για τη Νόσο του Wilson, από τις οποίες:

Θεραπεία-Φαρμακευτική Αγωγή • • • • • 1954 1956 1969 1983 1984 Peters Walshe Walshe Brewer Walshe BAL Πενικιλλαμίνη Τριεντίνη Αύξηση ψευδαργύρου Τετραθειομόλυβδος

Επιλογή κατάλληλου φαρμάκου

Πενικιλλαμίνη (D-Penicillamine) • Γενικός χηλικός παράγοντας, επάγει την έκκριση χαλκού από το ουροποιητικό • Αρχική δόση: 1-1,5 g/μέρα για ενήλικες 20 mg/κιλό/μέρα για παιδιά Στη συνέχεια: 0,75-1 g/μέρα

Παρενέργειες:        Πυρετός, εξανθήματα, λύκος σαν αντίδραση Απλαστική αναιμία Λευκοπενία Θρομβοπενία Νεφρωσικό σύνδρομο Ηπατοτοξικότητα Νευρολογικές διαταραχές 10-20% στην αρχική φάση

Τριεντίνη (δυϊδροχλωρική τριαιθυλική τετραμίνη ) • Γενικός χηλικός παράγοντας, επάγει την έκκριση χαλκού από το ουροποιητικό • • Αρχική δόση: 1-1,2 g/μέρα Συντήρηση: το ίδιο Παρενέργειες:   Γαστρίτιδα Απλαστική αναιμία σπάνια  Νευρολογικές διαταραχές 10-15% στην αρχική φάση

Ψευδάργυρος • • Επαγωγέας της μεταλλοθειονίνης, εμποδίζει την εντερική απορρόφηση του χαλκού Αρχική δόση: 50 mg για ενήλικες Παρενέργειες:  Γαστρίτιδα  Αύξηση του ψευδαργύρου   Πιθανές αλλαγές στο ανοσοποιητικό Νευρολογικές διαταραχές είναι πιθανό να συμβούν στο αρχικό στάδιο.

Τετραθειομόλυβδος • Χηλικός παράγοντας, εμποδίζει την απορρόφηση χαλκού Παρενέργειες:   Καταστολή του μυελού των οστών Ηπατοτοξικότητα  Σπάνιες αναφορές νευρολογικών διαταραχών κατά την αρχική φάση της θεραπείας

Βιβλιογραφία-Χρήσιμοι Σύνδεσμοι • Γενετική της ασθένειας: ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ του Michael Connor και Malcolm Ferguson-Smith (μετ. Πηγής Διομήδης), εκδόσεις Πασχαλίδης • Wikipedia -Wilson Disease και -Νόσος του Γουίλσον  Wilson disease association international: http://www.wilsonsdisease.org/  Children’s liver disease foundation http://www.childliverdisease.org/