Transcript สารเคมีที่ใช้ในชีวิตประจำวันและในสำนักงาน

LOGO
หน่ วยที่ 7 สารเคมีที่ใช้ ในชีวติ ประจาวัน
และในสานักงาน
วิชาวิทยาศาสตร์ 4
โดย อาจารย์ อมั พร ปรากฏมงคล
หน่ วยที่ 7 สารเคมีที่ใช้ ในชีวติ ประจาวันและในสานักงาน
แบบทดสอบก่ อนการเรียนรู้
แบบทดสอบหลังการเรียนรู้
เนือ้ หาวิชา
สารเคมีในชีวติ ประจาวัน
สารเคมีใช้ ในสานักงาน
• ใช้ ทาความสะอาด
- สเปรย์ปรับอากาศ
• ใช้ ทาเครื่องสาอาง
- น้ ายาเช็ดกระจก
• ใช้ ทาความสะอาดเสื้อผ้ า
- กาว
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบก่
อนการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
1. สารละลายเบสในข้ อใด เมื่อใช้ ทาปฏิกริ ิยากับกรดไขมันได้ สบู่เหลว
1.
โซเดียมสเตียเรต
2.
โซเดียมไฮดรอกไซด์
3.
โพแทสเซี่ยมไฮดรอกไซด์
4.
โซเดียมและโพแทสเซี่ยมไฮดรอกไซด์
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบก่
อนการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
2. สารประกอบในข้ อใดเป็ นผลพลอยได้จากการผลิตสบู่
1.
ฟี นอล
2.
เมทานอล
3.
เอทานอล
4.
กลีเซอรีน
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบก่
อนการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
3. ข้ อใดเป็ นสารที่เติมลงในผงซักฟอกเพือ่ ช่ วยให้ ผ้าดูขาวยิง่ ขึน้
1.
โซเดียมซิลเิ กต
2.
เพอร์ บอเรต
3.
อัลคิลคลอไรด์
4.
เมทิลอะคริเลต
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบก่
อนการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
4. ผงซักฟอกมีผลทาให้ สัตว์นา้ ตาย นา้ เป็ นสีดา และเกิดก๊าซไข่ เน่ ามีผลจากสารใด
1.
สารฟอสเฟต
2.
สารทาให้ เกิดฟอง
3.
สารลดแรงตึงผิว
4.
อะซิโตน
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบก่
อนการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
5. ข้ อใดเป็ นสารลดแรงตึงผิวทางนา้ ในผงซักฟอก
1.
ABS
2.
ACS
3.
ADS
4.
LBS
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบก่
อนการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
6. ผลของ ผงซักฟอกที่มีต่อผักตบชวามีผลจากสารใด
1.
สารฟอสเฟต
2.
สารทาให้ เกิดฟอง
3.
สารลดแรงตึงผิว
4.
อะซิโตน
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบก่
อนการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
7. ผงซักฟอกประเภทใด นิยมนามาดัดแปลงทานา้ ยาปรับผ้านุ่ม
1.
แอนไอออนิก
2.
แคตไอออนิก
3.
นันไอออนิก
4.
แอมโฟเทอริก
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบก่
อนการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
8. สารฟอกขาวชนิดใด ใช้ ลบรอยเปื้ อนประเภทยางพืช เช่ น หยวกกล้วย
1.
อะซิโตน
2.
แอกอฮอล์
3.
สารฟอกขาว
4.
ไฮโดรเจนเปอร์ ออกไซด์
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบก่
อนการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
9. “ ไฮเตอร์ ” จัดเป็ นสารขจัดรอยเปื้ อนประเภทใด
1.
อะซิโตน
2.
แอกอฮอล์
3.
สารฟอกขาว
4.
ไฮโดรเจนเปอร์ ออกไซด์
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบก่
อนการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
10. นา้ ยาทาเล็บใช้ สารขจัดรอยเปื้ อนประเภทใด
1.
อะซิโตน
2.
แอกอฮอล์
3.
สารฟอกขาว
4.
ไฮโดรเจนเปอร์ ออกไซด์
สารเคมีทนี่ ามาใช้ ทาความสะอาด
สบู่ (Soap)
 สบู่เป็ นสารอินทรี ยไ์ ด้จากกรดไขมันพืช หรื อไขมันสัตว์ ทาปฏิกิริยากับ
สารละลายเบสในทางอุตสาหกรรมผลิตทั้งสบู่แข็งและสบู่เหลว โดยนากรด
ไขมันพืชหรื อไขมันสัตว์มาผสมกัน เพื่อให้เนื้อสบู่นุ่มเนียนน่าใช้ ส่ วนจะเป็ น
สบู่เหลวหรื อสบู่แข็งนั้นขึ้นอยูก่ บั สารละลายเบสที่ใช้ ถ้าใช้โพแทสเซี ยมไฮด
อรกไซด์( KoH ) จะได้สบู่เหลว ถ้าใช้โซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) จะได้สบู่
แข็ง เติมสารอื่น ๆ เพื่อเพิม่ คุณสมบัติของสบู่ได้.
สารเคมีทนี่ ามาใช้ ทาความสะอาด
สบู่ถ่านไม้ ไผ่ดูดสารพิษบารุ งผิวพรรณ
ขั้นตอนการทาสบู่ถ่านไม้ ไผ่ ดูดสารพิษ
ส่ วนผสมทีส่ าคัญ
1. กลีเซอรี น Soap Bar 1/2 กิโลกรัม
2. น้ ามะขามเปี ยก
1/2 กิโลกรัม
3. น้ าผึ้ง/ น้ ามันมะพร้าวบริ สุทธิ์ (Virgin coconut oil) อย่างละ 1/2 ช้อนโต๊ะ
4. ผงถ่านไม้ไผ่ที่ผา่ นการเผาที่ 1000 องศาเซ็นเซียส (Bamboo chacoal) 1-2 ช้อนต๊ะ
5. น้ ามันเปลือกส้มสกัดเย็น
วิธีทา
1. ต้มกลีเซอรี น ในภาชนะสเตนเลสที่ไฟปานกลางประมาณ 20 นาที
2. ต้มน้ ามะขามเปี ยกที่ผา่ นการกรองจนละเอียดในภาชนะสเตนเลส ประมาณ 5 นาที
3. ผสมกลีเซอรี น Soap bar กับน้ ามะขามเปี ยกเข้าด้วยกันกวนให้เป็ นเนื้อเดียวกัน
ประมาณ 20 นาที
4. เติมผงถ่านไม้ไผ่แล้วคนเป็ นเนื้อเดียวกันตั้งไฟต่อประมาณ 5 นาทีแล้วดับไฟ
5. เติมน้ าผึ้ง น้ ามันมะพร้าวบริ สุทธิ์ และน้ ามันเปลือกส้มตามลงไป
6. เทใส่ พิมพ์ทิ้งไว้ประมาณ 1 ชัว่ โมง สบู่จะแข็งตัวแล้วนาออกจากพิมพ์สามารถ
นาไปใช้
ถ่านไม้ไผ่เป็ นสบู่ที่ปราศจากการเติมแต่งสี มีค่า pH ที่ใกล้เคียงกับผิวมนุษย์ โดย
ไม่ใช้สารเคมีปรับสภาพค่า pH แต่ใช้สมุนไพรมะขาม และน้ าผึ้งป่ าในการปรับค่า
pH) มีส่วนผสมของ Virgin coconut oil และน้ าผึง จึงอ่อนโยนต่อทุกสภาพ
สารเคมีทนี่ ามาใช้ ทาความสะอาด
สารซักฟอก (Synthetic Detergent) มีบทบาทมากในชีวติ ประจาวันและมีหลากหลายชนิด
 มีองค์ประกอบที่สาคัญเหมือนกันอยู่อย่ างหนึ่ง คือ มีสารลดแรงตึงผิว ได้ แก่ อัลคิลเบนซีนซัลโฟเนต ในปริมาณไม่ น้อย
กว่า ร้ อยละ 18 สารลดแรงตึงผิวทาหน้ าที่ ลดแรงตึงผิวของนา้ และกาจัดคราบสกปรกพวกไขมันละลายนา้
ประเภทของสารซักฟอก





1. สารลดแรงตึงผิวประเภทแอนไอออนิก เป็ นสารเคมีที่เป็ นผลพลอยได้ จากการกลัน่ ปิ โตรเลียม
2. สารลดแรงตึงผิวประเภทแคตไอออกนิก ไม่ คอยนิยมนามาใช้ ทาเป็ นผงซักฟอก นิยมใช้ ในนา้ ยาปรั บผ้านุ่ม
3. สารลดแรงตึงผิวประเภทนันไอออนิก ผงซักฟอกประเภทนีท้ าให้ มีฟองน้ อยแต่ ขจัดคราบไขมันได้ ดี
4. สารลดแรงตึงผิวประเภทนันไอออนิก นิยมทาแชมพูเด็ก
องค์ประกอบของสารซักฟอกและสารเพิม่ คุณสมบัตขิ องผงซักฟอก
• สารลดแรงตึงผิวทาหน้ าที่ละลายไขมัน สิ่ งสกปรกหลุดออกจากเนือ้ ผ้ าคือ
Alkyl Benzene Sulfonate (ABS) = สลายตัวช้ า
LINEAR Alkyl Benzene Sulfonate (LAS) = สลายตัวเร็ว
•
•
•
•
โซเดียมไตรโพลีฟอสเฟต = สารฟอสเฟต = ป้ องกันไม่ ให้ สิ่งสกปรกย้ อนกลับไปจับเส้ นใยผ้ า ทาให้ น้าเป็ นเบส
โซเดียมซิลเิ กต = เป็ นสารลดฟองที่ใช้ กบั เครื่องซักผ้ า
สารประกอบเพอร์ บอเรต = เป็ นสารฟอกขาวทาให้ ผ้าขาวเมื่อถูกแสงแดด
โซเดียมคาร์ บอกซีเมทิลเซลลูโลส = ป้ องกันการตกตะกอนของผงซักฟอก
สารกาจัดรอยเปื้ อนเสื้อผ้ า
 สารกาจัดรอยเปื้ อนจากเสื่อผ้าเป็ นงานละเอียดอ่อน ต้ องใช้ ความระมัดระวังเกีย่ วกับเส้ นใยผ้าก่อนกาจัดด้ วยนา้ ยาใด ๆ
ให้ ใช้ นา้ ยานั้นทดสอบกับ่ตะเข็บเสื้อผ้าด้านในก่อนว่ามีปฏิกริ ิยาต่อกันหรือไม่ ถา้ ไม่ มี จงึ กาจัดรอยเปื้ อน แล้วดึงผ้าให้ ตงึ
บนปากชามหรือแก้ว จากนั้นจึงใช้ สารกาจัดรอยเปื้ อนแล้วเช็ดออกให้ มีบริเวรเปื้ อนและซึมน้ อยที่สุด ซึ่งเป็ น
ขั้นตอนทาลายสิ่งสกปรกออกจากเส้ นใยผ้าก่อนนาไปซักฟอกจุดนั้น แล้วจึงซักฟอกทั้งตัว สารกาจัดรอยเปื้ อนได้ แก่
 แอลกอฮอล์ ใช้กาจัดรอยเปื้ อนจากกระดาษคาร์บอน ยาขัดรองเท้า ลิปติก
 น้ ามันสน และน้ ามันก๊าด ใช้กาจัดรอยเปื้ อนจากสี ทาบ้าน
 ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ ใช้กาจัดรอยเปื้ อนจากยางกล้วย ยางมังคุด ยางไม้ต่าง ๆ (ไฮเตอร์)
 อะซิโตน เป็ นแอลกอฮอล์ชนิดหนึ่งใช้กาจัดรอยเปื้ อนจากยาทาเล็บ ปากกาหมึกแห้ง
สารเคมีทนี่ ามาใช้ ทาเครื่องสาอาง
แป้งฝุ่ น (Powders)
ชนิดของแป้ งฝุ่ น
 แป้ งฝุ่ นโรยตัว
 แป้ งฝุ่ นโรยตัวเด็ก
 แป้ งฝุ่ นผัดหน้า
ส่ วนประกอบของแป้ งฝุ่ น
 สารทัลค์ (Talc)หรื อแคลเซียมคาร์บอเนตชนิดผดงเบาละเอียดผ่านการฆ่าเชื้อจุลินทรี ยแ์ ล้ว
 สิ่ งปรุ งแต่ง ได้แก่ สารสังกะสี ดินขาว กรดบอริ ก ออกไซด์ของสังกะสี สารกันเสี ย และ
สารแต่งกลิ่น
สารเคมีทนี่ ามาใช้ ทาเครื่องสาอาง
แชมพู (Shampoo)
ส่ วนประกอบของแชมพู
 1.สารลดแรงตึงผิว เป็ นสารที่ทาให้ แชมพูเกิดฟองเพือ่ ชาระสิ่งสกปรกออกจากเส้ นผมและหนังศีรษะ
•
•
•
•
สารลดแรงตึงผิวประเภทแอนไอออนิก ใช้ ผลิตแชมพูมากที่สุด ล้ างออกง่ าย ข้ อเสี ย เส้ นผมแห้ ง
สารลดแรงตึงผิวประเภทนันไอออนิก นิยมเป็ นสารเพิม่ ฟอง
สารลดแรงตึงผิวประเภทแคตไอออกนิกไม่ นิยมผลิตแชมพูเพราะระคายเคืองนัยน์ ล้ างออกยาก
สารลดแรงตึงผิวประเภทแอมโฟเทอริก เหมาะกับทาแชมพูเด็ก เพราะไม่ ระคายเคืองนัยน์ ตา
 2.สารปรุ งแต่ง
•
•
•
•
•
•
•
สารกันรังแค
สารเพิม่ ฟอง
สารปรับสภาพเส้ นผม
สารขจัดคราบ
สารกันเสีย
สารเพิม่ ความหนืด
สารทาให้ ใส ทาให้ ข่ นุ
สารเคมีทนี่ ามาใช้ ทาเครื่องสาอาง
ยาสี ฟัน ( Toothpaste )
ส่ วนผสม
 หินปูนบริ สุทธิ์
 กลีเซอรรี น
 เติมแป้ ง น้ าตาล ผงขัด สารทาให้เกิดฟอง กลิ่น เกลือ เมนทอล และฟลูออไรด์เพื่อเคลือบฟัน
ลิปติก
 เนื้อลิปติก เป็ นส่ วนผสมของน้ ามัน ไขมัน เช่นน้ ามันแร่ น้ ามันละหุ่ง วาสลิน ลาโนลีน ขี้ผ้ งึ
 สี ลิปติก เป็ นสี ที่อนุญาตให้ใช้ในผลิตภัณฑ์อาหาร ยา และเครื่ องสาอาง
 สารปรุ งแต่ง น้ าหอม สารกันหืน สารช่วยให้ผวิ นุ่ม สารต่อต้านจุลินทรี ยใ์ นเนื้อลิปติก
สารเคมีทใี่ ช้ ในสานักงาน
สเปรย์ปรับอากาศ
มีสารละลายอะสิ โตนผสมอยู่ด้วยถ้ าร่ างกายได้ รับมีผลต่ อระบบทางเดินหายใจ ทาให้ หายใจ
ช้ าลงมีอาการมึนงงคล้ ายคนเมาเหล้ า และมีสารซีเอฟซีทาลายโอโซนในชั้นนบรรยากาศ
นา้ ยาเช็ดกระจก
 จะมีสารเมทานอลหรื อเมทิลแอลกอฮอล์เป็ นส่ วนผสม จะทาปฏิกิริยากับผิวหนัง และเป็ น
อันตรายต่อผูใ้ ช้ แต่สามารถทาลายคราบสกปรกต่าง ๆ ได้ดี ถ้าแอลกอฮอล์เข้าสู่ ร่างกาย
ปริ มาณมาก จะทาให้มีอาการปวดศีรษะ หัวใจเต้นช้า และมีผลต่อนัยน์ตา ทาให่ตาพร่ ามัว
และถึงขั้นตาบอดได้
สารพิษจากพืชก่ อมะเร็ง
สารพิษจากพืชออกฤทธิ์ต่อร่ างกาย บริเวณปากและคอ , ลาไส้ , ระบบประสาท
ผักกูด
ต้ นปรง
ทาลายไขกระดูก
มีฤทธิ์ทาให้ เกิด
มะเร็งของตับ ไต
เม็ดเลือดขาวลดลง
ปัสสาวะเป็ นเลือด
หมากดิบ
คนทีก่ นิ หมากเป็ น
มะเร็งทในช่ องปาก
พริก
รสเผ็ดเพิม่ การหลัง่
นา้ ย่ อยในกระเพาะ
อาหารมีผลต่ อเยือ่ บุ
ผิวเพราะรสเผ็ดร้ อน
สารพิษจากสั ตว์
สารพิษจากสั ตว์ ออกฤทธิ์ต่อร่ างกาย งู ,คางคก , ปลาปักเป้ า , แมงกะพรุนไฟ , แมงป่ อง , ตะขาบ , ผึง้ , แมงมุม , ตะขาบ
ปลาปักเป้ า
พิษอยู่ที่ ไข่ ตับ หนัง เมือ่ กิน
เข้ าไปรู้ สึกเจ็บทีป่ ลายลิน้ ชัก
คลืน่ ไส้ อาเจียน อัมพาต ตาย
คางคก
มีฤทธิ์ทาให้ ความดัน
เพิม่ หัวใจเต้ นแรง เข้ า
เส้ นเลือดตาย
แมงกะพรุ นไฟ
คนทีก่ นิ หมากเป็ น
มะเร็งทในช่ องปาก
แมงมุม,แมงป่ อง,ตะขาบ
รสเผ็ดเพิม่ การหลัง่
นา้ ย่ อยในกระเพาะ
อาหารมีผลต่ อเยือ่ บุ
ผิวเพราะรสเผ็ดร้ อน
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบหลั
งการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
1. นา้ ยาทาเล็บใช้ สารขจัดรอยเปื้ อนประเภทใด
1.
อะซิโตน
2.
แอกอฮอล์
3.
สารฟอกขาว
4.
ไฮโดรเจนเปอร์ ออกไซด์
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบหลั
งการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
2. “ ไฮเตอร์ ” จัดเป็ นสารขจัดรอยเปื้ อนประเภทใด
1.
อะซิโตน
2.
แอกอฮอล์
3.
สารฟอกขาว
4.
ไฮโดรเจนเปอร์ ออกไซด์
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบหลั
งการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
3. สารฟอกขาวชนิดใด ใช้ ลบรอยเปื้ อนประเภทยางพืช เช่ น หยวกกล้วย
1.
อะซิโตน
2.
แอกอฮอล์
3.
สารฟอกขาว
4.
ไฮโดรเจนเปอร์ ออกไซด์
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบหลั
งการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
4. ผงซักฟอกประเภทใด นิยมนามาดัดแปลงทานา้ ยาปรับผ้านุ่ม
1.
แอนไอออนิก
2.
แคตไอออนิก
3.
นันไอออนิก
4.
แอมโฟเทอริก
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบหลั
งการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
5. ผลของ ผงซักฟอกที่มีต่อผักตบชวามีผลจากสารใด
1.
สารฟอสเฟต
2.
สารทาให้ เกิดฟอง
3.
สารลดแรงตึงผิว
4.
อะซิโตน
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบหลั
งการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
6. ข้ อใดเป็ นสารลดแรงตึงผิวทางนา้ ในผงซักฟอก
1.
ABS
2.
ACS
3.
ADS
4.
LBS
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบหลั
งการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
7. ผงซักฟอกมีผลทาให้ สัตว์นา้ ตาย นา้ เป็ นสีดา และเกิดก๊าซไข่ เน่ ามีผลจากสารใด
1.
สารฟอสเฟต
2.
สารทาให้ เกิดฟอง
3.
สารลดแรงตึงผิว
4.
อะซิโตน
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบหลั
งการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
8. ข้ อใดเป็ นสารที่เติมลงในผงซักฟอกเพือ่ ช่ วยให้ ผ้าดูขาวยิง่ ขึน้
1.
โซเดียมซิลเิ กต
2.
เพอร์ บอเรต
3.
อัลคิลคลอไรด์
4.
เมทิลอะคริเลต
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบหลั
งการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
9. สารประกอบในข้ อใดเป็ นผลพลอยได้จากการผลิตสบู่
1.
ฟี นอล
2.
เมทานอล
3.
เอทานอล
4.
กลีเซอรีน
สารเคมี
ทใี่ ช้ ในชียวนรู
ติ ประจ
แบบทดสอบหลั
งการเรี
้ าวันแลในสานักงาน
10. สารละลายเบสในข้ อใด เมื่อใช้ ทาปฏิกริ ิยากับกรดไขมันได้ สบู่เหลว
1.
โซเดียมสเตียเรต
2.
โซเดียมไฮดรอกไซด์
3.
โพแทสเซี่ยมไฮดรอกไซด์
4.
โซเดียมและโพแทสเซี่ยมไฮดรอกไซด์
LOGO
AJ.AMPORN PRAKOTMONGKOL
กลับเมนูหลัก