Transcript W trosce o godność ludzi starych

W trosce o godność starości
Zróżnicowane oblicza starości
„Trzeci wiek”

emerytura jako
okres rozwoju
własnych
możliwości i ambicji

potrzeba aktywności

pozostawanie w
stosunkowo dobrym
zdrowiu
„Czwarty wiek”




pogarszający się stan
zdrowia
ograniczenie
aktywności
zagrożenie
samotnością i
osamotnieniem
utrata samodzielności
i niezależności
„Trzeci Wiek” - zadania






aktywizacja ludzi
starszych
przeciwdziałanie
wykluczeniu
walka z dyskryminacją
stwarzanie warunków dla
wszechstronnego rozwoju
integracja
międzypokoleniowa
zaplanowanie własnej
emerytury/ przygotowanie
do późnej starości
„czwarty wiek” - zadania





zapewnienie
optymalnej opieki
bezpieczeństwo
sprawny system
ochrony zdrowia
sprawny system
pomocy społecznej
godność
Wspomaganie starości - priorytety
 Niezależność
 Uczestnictwo
 Samorealizacja
 Opieka
 Bezpieczeństwo
 Godność
„Rozmyślać o starości znaczy skupić uwagę na człowieku, który od
poczęcia aż do śmierci jest darem Boga, Jego obrazem i
podobieństwem; znaczy też zabiegać o to, aby każda chwila życia
ludzkiej egzystencji przeżyta została w pełni i z godnością”.
Jan Paweł II
Godność osobowa



właściwość przysługująca każdemu człowiekowi,
wynikająca z racji bycia osobą.
absolutna, wspólna wszystkim ludziom,
przyrodzona.
człowiek jako osoba zachowuje godność
pomimo ograniczeń biologicznych organizmu
pojawiających się wraz z wiekiem czy
wynikających z niepełnosprawności, czy też
ograniczeń społecznych wynikających z niskiego
statusu w społeczeństwie.
Godność osobista




godność własna, poczucie własnej godności
jest indywidualną właściwością jednostki,
zależną od właściwości jej przynależnych.
może być ograniczana zarówno przez czynniki
wewnętrzne, jak i zewnętrzne
w zakres godności osobistej wchodzi godność
rozpatrywana w aspekcie moralności,
tożsamości i zasług.
Godność jako moralna postawa
zależy od myśli i czynów jednostki
 osoba godna respektuje normy moralne
 Godność posiada ten, kto broni
uznawanych przez siebie wartości, w
poczuciu własnej wartości i w oczekiwaniu
na szacunek ze strony innych.

Godność tożsamości
godność związana z tożsamością i
integralnością jednostki jako istoty ludzkiej
 Jest to godność jaką jednostka przypisuje
sama sobie, jako integralnej, niezależnej
osobie, posiadającej doświadczenie
przeszłości, wizję przyszłości i określone
relacje z innymi ludźmi.

Godność jako zasługa


zależy od statusu społecznego jednostki i
zajmowanej przez nią pozycji
posiada godność osoba, która zajmuje wysoką
pozycję w społeczeństwie, piastuje urząd,
dający jej określone prawa (godność formalna)
lub może wykazać się osiągnięciami cenionymi
społecznie – artystycznymi, naukowymi
(godność nieformalna).
Naruszanie godności ludzi
starych






lekceważenie ludzi starych,
ignorowanie ich,
okazywanie im obojętności,
ośmieszanie,
używanie pozbawionego szacunku języka,
mówienie o osobie w obecności innych, tak
jakby jej nie było,
Naruszanie godności ludzi
starych






okłamywanie i oszukiwanie,
brak poszanowania dla śmierci,
okazywanie braku szacunku w zachowaniu,
przejawianie agresywności werbalnej i fizycznej,
traktowanie ludzi przedmiotowo,
wprowadzanie zmian w otoczeniu osób bez ich
zgody,
Naruszanie godności ludzi
starych






nieinformowanie ludzi o tym, co się dzieje,
niepozwalanie na wyrażanie własnego zdania,
niekonsekwentne wypełnianie obowiązków
opieki,
koncentracja na materialnej stronie opieki,
interesowność,
brak poszanowania prywatności podczas
indywidualnej opieki,
Profesjonalna opieka wspierająca
godność ludzi starych









dostarczanie indywidualnej opieki i wsparcia,
szanowanie indywidualnych wartości i przyzwyczajeń,
dostosowywanie opieki do potrzeb i rytmu jednostki,
szanowanie granic indywidualnych ograniczeń,
wspieranie osób starszych w utrzymywaniu higieny i
wyglądu,
zapewnienie komfortu i uwagi,
dostarczanie wszystkich niezbędnych usług,
przewidywanie indywidualnych potrzeb,
poznanie osoby przed podjęciem opieki;
Profesjonalna opieka wspierająca
godność ludzi starych

chronienie społecznej pozycji ludzi starych;
potwierdzanie znaczenia pełnionych przez nich ról
społecznych, nawet kiedy pogorszeniu ulega sprawność
umysłowa czy fizyczna;

utwierdzanie w poczuciu własnej wartości, wspieranie i
podtrzymywanie niezależności,

niestawianie ludzi starych w sytuacjach, które mogą
doprowadzić do ich porażki w grupie, niepodkreślanie
niedoskonałości ludzi starych w obecności innych;
Profesjonalna opieka wspierająca
godność ludzi starych

promowanie uczestnictwa w życiu społecznym,
niepozwalanie na izolację, dodawanie odwagi do
uczestnictwa w codziennym życiu, popieranie
indywidualnych wyborów i podejmowanych decyzji,
pozwalanie na podejmowanie decyzji
Zadania profesjonalnej opieki w zakresie zachowania godności




promowanie osobistego wyglądu i autoprezentacji ludzi
starych odpowiednio do ich potrzeb i poczucia własnej
wartości.
promowanie prywatności i osobistej przestrzeni;
dostrzeżenie osobistej przestrzeni ludzi starych oraz jej
akceptacja przez opiekunów, zarówno w obszarze opieki
zdrowotnej jak i opieki społecznej.
zachęcanie i umożliwianie ludziom starym sprawowania
kontroli nad własnym życiem.
podwyższanie zdolności ludzi starych do
przeciwstawiania się środowiskowym i organizacyjnym
czynnikom, które naruszają ich godność.
W zakres edukacji promującej godność człowieka
starego wchodzi:



przekazywanie wiedzy o starzeniu się i starości
człowieka; wskazywanie możliwości osób
starych sposobów ich uaktywniania;
kształtowanie postaw, które przyczyniają się do
respektowania godności osoby starej;
kształtowanie umiejętności, które przyczynią się
do wzrostu godności człowieka starego.
Bariery okazywania godności osobom starym
przez profesjonalnych opiekunów




nieodpowiednie przygotowanie praktyczne;
rozbieżność pomiędzy teorią i praktyką.
ograniczona możliwość uczenia się okazywania
godności;
niska pozycja ludzi starych w społeczeństwie,
prowadząca do pomniejszania wartości pracy z
ludźmi starymi;
stosowanie medycznego modelu starzenia się i
opieki nad człowiekiem starym w stosunku do
wszystkich ludzi w okresie starości.

„Nasza cywilizacja musi zapewnić ludziom
starszym opiekę nacechowaną głębokim
człowieczeństwem i przenikniętą prawdziwymi
wartościami. Do realizacji tego celu w istotny
sposób może się przyczynić rozwój medycyny
paliatywnej, współpraca wolontariuszy,
zaangażowanie rodzin – którym należy
pomagać w wypełnianiu ich powinności – oraz
humanizacja instytucji opieki socjalnej i
ochrony zdrowia, które zajmują się ludźmi
starszymi”.
Jan Paweł II