Transcript ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΕΣ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
2012-2013
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
 Α. Προσαρμογή περιεχομένου: εφαρμόσιμες αλλαγές
α) στο ρυθμό κάλυψης της διδακτέας ύλης,
β) στην αναδιάρθρωση της διάταξης της ύλης,
γ) στην απλούστευση κειμένων αφαιρώντας δυσνόητα ή
ογκώδη κομμάτια πληροφοριών,
δ) αντικατάσταση δυσνόητων λέξεων με συνώνυμα για
μαθητές με χαμηλό αναγνωστικό επίπεδο,
ε) ανακεφαλαιωτικά μαθήματα,
στ) περιλήψεις & βοηθητικό υλικό, στενότερη σύνδεση
πληροφοριών μεταξύ των θεματικών ενοτήτων
(ενδεικτικά προτείνεται για τη δυσλεξία από τον Mackay, 2001).





ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ Α.Π.Σ.
 II. ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ Α.Π.Σ.
I. ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΜΕΝΟ Α.Π.Σ.  Δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη
δεξιοτήτων επεξεργασίας
παροχή ελάχιστης γνώσης
πληροφοριών
με στόχο την αποφοίτηση
(Ellis & Wortham, 1999)
αφαίρεση διδακτέας ύλης
 Συνδέεται η ακαδημαϊκή γνώση με
τα προσαρμοσμένα κείμενα
καταστάσεις τις καθημερινότητας.
είναι λιτά, αποσπασματικά  Διακρίνονται
οι
σημαντικές
υπερβολικά αφαιρετικά , με
πληροφορίες από τις λεπτομέρειες.
χαλαρή
σύνδεση,
οπότε  Διατυπώνονται γενικές αρχές και
περιορίζουν την ανάπτυξη του
γνωστικά πλαίσια και επιχειρείται
συλλογισμού .
μελέτη σε βάθος με ενεργητική
συμμετοχή,
συνεργασία
και
Μειονεκτήματα στην
κριτική σκέψη.
εκπαιδευτική πράξη,
 Η
διδaσκαλία
στρατηγικών
καλύπτεται επιφανειακά μια
μάθησης αυξάνει το παιδαγωγικό
ευρεία γνωστική περιοχή και
όφελος.
επιδιώκεται η απομνημόνευση.
Β. Προσαρμογή στρατηγικών διδασκαλίας
 Σαφής διατύπωση στόχων=> επικέντρωση
προσοχής στα σημαντικά σημεία
 Χρήση οργανογράμματος στην αρχή της
διδασκαλίας = σκελετός μαθήματος
α) ενεργοποίηση προηγούμενων γνώσεων & ένταξη
νέων πληροφοριών στο υπάρχων πλαίσιο,
β) κατανόηση σύνδεσης επιμέρους ενοτήτων,
γ) εύκολη παρακολούθηση ροής πληροφορίας σε
περίπτωση πρόσκαιρης διάσπασης προσοχής
 Σταδιακή παρουσίαση ύλης (βήμα με βήμα)=
ανάλυση έργου σε μικρότερα /απλόυστερα
τμήματα
Πρακτικές
 Μοντελοποίηση = υποδειγματική παρουσίαση
μιας διαδικασίας από τον/την εκπαιδευτικό
 Παρουσίαση αφηρημένων εννοιών με χειροπιαστά
παραδείγματα ή μέσω δραστηριοτήτων=>
ο αφαιρετικός συλλογισμός εξελίσσεται
προοδευτικά και συστηματικά
 Πολυαισθητηριακή παρουσίαση πληροφοριών,
π.χ. πίνακες, χάρτες, γραφικές παραστάσεις, εικόνες,
επιδείξεις, τρισδιάστατα αντικείμενα, απλές
εργαστηριακές ασκήσεις
Επιλογή & εφαρμογή κατάλληλων στρατηγικών
 Χρήση νύξεων, λεκτικών ή μη λεκτικών, από
τον/την εκπαιδευτικό κατά την παράδοση=>
εστίαση προσοχής στα κύρια σημεία
π.χ. «αυτό είναι σημαντικό να το θυμάστε…»,
αλλαγές στον τόνο φωνής, σωματικές κινήσεις.
 Παρεμβολή ενεργητικών δραστηριοτήτων ή
υποβολή ανοιχτών ερωτήσεων => διατήρηση
μαθησιακού ενδιαφέροντος
 Αύξηση του χρόνου αναμονής των απαντήσεων
των μαθητών με Μαθησιακές Δυσκολίες.
 Σύνοψη των βασικών σημείων του μαθήματος από
τους μαθητές στο τέλος της παράδοσης.
Ρεαλιστικοί και πραγματοποιήσιμοι στόχοι
 Παραγωγή «καλών»
σημειώσεων από επαρκή
μαθητή.
 Ενθάρρυνση των μαθητών να ζητούν διευκρινίσεις και
επανάληψη δυσνόητων σημείων της παράδοσης με
τροποποίηση
παρουσίασης
από
τον/την
καθηγητή/τρια.
 Εντοπισμός περιοχών που ο μαθητής ανταποκρίνεται
καλύτερα, ώστε να υπάρχει ισορροπία στα θετικά και
αρνητικά σημεία της ανατροφοδότησης που του
παρέχεται.
 Συστηματική καταγραφή των αποτελεσμάτων της
αξιολόγησης των μαθητών και ανάλογη προσαρμογή
της διδασκαλίας.
ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ
 Αυτοαξιολόγηση των μαθητών με Μ.Δ. για τα δυνατά
& αδύνατα σημεία τους στην ανάγνωση, γραφή,
προφορικό λόγο, ακρόαση, μνήμη, προσοχή, ώστε να
επικεντρώσουν την προσπάθεια τους σε σαφώς
ορισμένες περιοχές να μαθαίνουν αποτελεσματικότερα.
 Δυνατότητα επιλογής εργασιών μεταξύ ισοδύναμων
 Σύναψη συμφωνιών για αμοιβές ή κυρώσεις που
σχετίζονται με την ολοκλήρωση μιας εργασίας
 Δημιουργία ειδικών φακέλλων ή ραφιών στην αίθουσα
με εκπαιδευτικά υλικά προσβάσιμα στη μάθηση,
ατομικά ή ομαδικά.
 Έμφαση στην αυτορρύθμιση της συμπεριφοράς των
μαθητών και στην ανάπτυξη μεταγνωστικών
δεξιοτήτων
Προσαρμογή εργασιών για το σπίτι
 Η έκταση των εργασιών να είναι ικανή, ώστε να
αποκτήσουν οι μαθητές με Μ.Δ. δεξιότητες
ανεξάρτητης μελέτης, να μπορούν να εκτελέσουν το
80% και να είναι σωστές τουλάχιστον το 70%.
 Να δίνονται παραδείγματα και σαφείς οδηγίες
εκτέλεσης
 ο/η εκπαιδευτικός να ελέγχει αν οι οδηγίες γίνονται
κατανοητές, να ελέγχει τις σημειώσεις του μαθητή και
να επιλύει παρόμοιες στην τάξη
 Να χρησιμοποιείται βοηθητική τεχνολογία, π.χ.
επεξεργαστής κειμένου, ψηφιακό λεξικό, συσκευή
ηχογράφησης προφορικών απαντήσεων
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΕ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ
 Να διαβάζονται δυνατά περισσότερες από μια φορές
και να ελέγχεται η κατανόηση τους από τον/την
μαθητή/ήτρια με Μ.Δ.
 Να είναι γραμμένα σε απλή γλωσσα και να
σημειώνονται με υπογραμμίσεις ή έντονα γράμματα οι
λέξεις –κλειδιά
 Να μη διαβάζονται μόνον συγκεντρωτικά στην αρχή,
αλλά και τμηματικά ανά ομάδες ασκήσεων
 Να περιέχουν παράδειγμα
 Να υπάρχει αυξημένο κενό διάστιχο, να είναι ευδιάκριτη
η γραμματοσειρά και να τοποθετούνται λιγότερα
στοιχεία ανά σελίδα
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
 1. Στρατηγικές που βοηθούν τους μαθητές
να θυμούνται
 2. Στρατηγικές που βοηθούν τους μαθητές
να μαθαίνουν
 3. Στρατηγικές που βοηθούν τους μαθητές
στην οργάνωση
 4. Στρατηγικές που βοηθούν τους μαθητές
στον έλεγχο
1. Στρατηγικές που βοηθούν τους μαθητές
να θυμούνται
 Μνημονικά βοηθήματα , π.χ. αρκτικόλεξα ΓΑΛΑ :
ποταμοί Γαλλικός, Αξιός, Λουδίας, Αλιάκμονας
 Αναλογία : χρήση γνωστών σχημάτων για την
οργάνωση νέων πληροφοριών π.χ. μέλη σώματος, μέρη
κτιρίου,
 Κατηγοριοποίηση πληροφοριών , π.χ. διάκριση σε
υποσύνολα, διαίρεση σε υποομάδες,
 Οπτικοποίηση
 Νοητικές εικόνες με τη δημιουργία νοητικού
συνδέσμου
2. Στρατηγικές που βοηθούν τους μαθητές
να μαθαίνουν
 Γνωστική χαρτογράφηση, γνωστικός ιστός, λογικό
διάγραμμα
 Θησαυρός ορισμών, σε ευρετήριο ή καρτελοθήκη ,
χρήσιμος σε επαναλήψεις και αυτοαξιολόγηση
 Ανακεφαλαίωση σε τρεις στήλες με μια λέξη κειδί,
μια ερώτηση και μια απάντηση , οπότε κατασκευάζει
μια σύνοψη.
 Παραγωγή σημειώσεων :
α) με γραμμικές τεχνικές , δηλαδή με τη μορφή
καθοδηγούμενων περιγραμμάτων
β) σημειώσεις σε δυο στήλες με διάκριση κεντρικών
ιδεών από τις λεπτομέρειες
γ) με διάγραμμα οργάνωσης για μαθητές με δυνατές
οπτικοχωρικές δεξιότητες
Στρατηγικές συμμετοχής σε διαγώνισμα
 Προτρέπουμε τους μαθητές να δημιουργήσουν τα δικά





τους διαγωνίσματα
Προμηθεύουμε οδηγούς μελέτης με έτοιμες ερωτήσεις
Δίνουμε λεξιλόγιο/κατηγορίες εννοιών ή διάγραμμα
οργάνωσης
Σε ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών τονίζουμε ότι
πρέπει να διαβάσουν πρώτα όλες τις απαντήσεις και να
απαντήσουν πρώτα σε όσες είναι σίγουροι, στη
συνέχεια εφαρμόζουν την τεχνική αποκλεισμού, μια
είναι φανερά λάθος και δυό μοιάζουν
Υποδεικνύουμε να χρησιμοποιούν ως δείκτες
ημερομηνίες, ονόματα, τόπους
Σε ανοιχτές ερωτήσεις προσέχουν τις λέξεις κλειδιά και
ακολουθούν τις στρατηγικές της γραπτής έκφρασης
Προσαρμογή από Meltzer et al. 1996, 139
ΛΕΞΗ-ΚΛΕΙΔΙ
ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ
ΝΟΗΜΑ
ανέφερε
όλα
Παρουσίαση με ακριβείς
όρους
παρουσίασε
όλα
Παρουσίαση τεκμηριωμένων
απόψεων,
Διάκριση υπέρ & κατά
συνόψισε
Κύριες ιδέες
Περίληψη κεντρικών ιδεών /
αρχών
σύγκρινε
Ειδικά χαρακτηριστικά
Παρουσίαση ομοιοτήτων &
διαφορών μεταξύ δυο ή
περισσότερων στοιχείων
εξήγησε
Ειδικά χαρακτηριστικά
Αναλυτική & σαφής ερμηνεία
όλων των στοιχείων με χρήση
παραδειγμάτων
Αξιολόγησε
Τεκμηριωμένες απόψεις
Αποτίμηση αξίας και
χρησιμότητας ενός θέματος
με χρήση επιχειρημάτων
3. Στρατηγικές που βοηθούν τους μαθητές
στην οργάνωση
 Πίνακας καθηκόντων
 Ημερολόγιο εργασιών
 Χρονοδιάγραμμα μελέτης
 Πίνακας προτεραιοτήτων
 Κατάλογοι ελέγχου: κολλά στο εξώφυλλο έναν
κατάλογο υλικών και ελέγχει αν έχει όλα τα
αντικείμενα που απαιτούνται στο μάθημα
Στρατηγικές που βοηθούν τους μαθητές
στον έλεγχο και στοχεύουν
στην αυτορρυθμιζόμενη μάθηση
 Η υποβολή αυτοερωτήσεων
 Η αυτοαξιολόγηση με απάντηση ερωτήσεων
διατυπωμένων από τρίτους
 Η αυτοδιόρθωση μέσω εσωτερικού λόγου
 Δοκιμαστική εφαρμογή σε πρωτότυπο υλικό
Πώς μπορώ να διδάξω τις στρατηγικές
κατανόησης κειμένου
 Α) ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ:
 Προκαταρκτική επισκόπηση π.χ. φυλλομέτρηση,
τίτλοι, επικεφαλίδες, εικόνες, λεζάντες, έντονα
γράμματα, ώστε να διαμορφώσουν προσδοκίες για το
περιεχόμενο του κειμένου
 Πρόβλεψη : τι περιμένω να μάθει, ποιος ο σκοπός της
ανάγνωσης;
 Επισκόπηση λεξιλογίου
 Ενεργοποιήση προϋπάρχουσας γνώσης
 Ιδεοθύελλα, χάρτης ιδεών
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ
 Σημειώσεις στο περιθώριο της σελίδας
π.χ. ν κατανόηση ; απορία ! Έκπληξη
για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μηχανικής ανάγνωσης
 Αντίστροφη πορεία, για να διευκρινιστεί μια αντίφαση
 Δεντρόγραμμα ή διάγραμμα ροής
 Επισήμανση βασικών σημείων με χρωματιστά
μολύβια ή υπογράμμιση ή εντοπισμός λέξεων – κλειδιών
 Δημιουργία νοητικών εικόνων, ώστε να φαντάζεται, όσα
γράφει ο συγγραφέας.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
 Απάντηση ερωτήσεων
 Νοητικά πλαίσια, δηλαδή ο αναγνώστης μαθαίνει να
οργανώνει τις πληροφορίες κατασκευάζοντας
νοητικούς ιστούς, χάρτες κριτικής σκέψης,
δεντρογράμματα
π.χ. ΧΑΡΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
i) εποχή/χρόνος ΠΟΤΕ;
ii) περιβάλλον /τόπος ΠΟΥ;
iii) χαρακτήρες/πρόσωπα ΠΟΙΟΙ ;
iv) το πρόβλημα ΓΙΑΤΙ;
v) ο στόχος ΠΩΣ;
vi) στοιχεία/γεγονότα δράσης ΤΙ;
vii) το αποτέλεσμα/τελική έκβαση
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΑΓΝΩΣΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
 Α. ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ: λεξικό ή ερώτηση σε
ενήλικα
 Β. ΣΥΝΘΕΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ: επιμέρους τακτικές
α) συμφραζόμενα με χρήση πλαισίου
β) σημασιολογική ανάλυση
γ) δομική ανάλυση σε πρόθημα –επίθημα ,
αναγνώριση συνθετικών, δηλαδή κατάτμηση
πολυσύλλαβης λέξης
δ) μορφολογική ανάλυση, στοιχεία που παρέχουν
πληροφορίες είναι π.χ. η κατάληξη
Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΦΡΑΣΗΣ
 Ανάγνωση της παραγράφου
 Υποβολή αυτο-ερωτήσεων για την εύρεση της κύριας
ιδέας και των λεπτομερειών
 Έκφραση της κύριας ιδέας και των λεπτομερειών με
δικές του λέξεις
Συμπεριφοριστικές τεχνικές
για γνωστικές δυσλειτουργίες
 Ανάλυση έργου
 Συστηματική ανατροφοδότηση
 Άμεση και συχνή μέτρηση της επίδοσης του μαθητή
στην εκμάθηση συγκεκριμένης δεξιότητας
 Στρατηγικές που προάγουν τη γενίκευση και τη
διατήρηση των νέων δεξιοτήτων
Διδακτικές τεχνικές για έφηβους
με ήπιες διαταραχές μάθησης & συμπεριφοράς
Άμεση διδασκαλία, δασκαλοκεντρική, με άμεση
ανατροφοδότηση, συχνή επανάληψη και σταδιακή
απόσυρση της βοήθειας του δασκάλου (Γενά, 2004)
Τη διδασκαλία με ακρίβεια, δηλαδή τη συστηματική
μέθοδο παρακολούθησης των επιδόσεων του μαθητή &
προσαρμογή του προγράμματος ανάλογα με την
πρόοδο του
Τις
διδακτικές
μεθόδους
με
έμφαση
στην
αποκωδικοποίηση όπως η κατασκευαστική μέθοδος
ή η μέθοδος της ανακάλυψης, δηλαδή μέσα από
πειραματισμό κι όχι μέσω απομνημόνευσης
Διδασκαλία μέσω συνεργατικής μάθησης (Munk,
Bruckert, Call, 1998)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
 Καλλιέργεια θετικής διαπροσωπικής σχέσης, χρήση θετικής






ενίσχυσης (επαίνου) & ανάθεση ευθυνών
Εφαρμογή τεχνικών που συμβάλλουν στην πειθαρχία και στην
κατάλληλη διαχείριση της τάξης σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες
(π.χ. ψυχολόγο, κοινωνική λειτουργό, εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής),
αυτοέλεγχος εκπαιδευτικού, λήψη προληπτικών μέτρων
Σχεδιασμός και εφαρμογή ξεκάθαρων κανόνων με μορφή συμβολαίου
τάξης με συνέπεια και δικαιοσύνη
Πειθαρχικές παρεμβάσεις που περιλαμβάνουν τιμωρία, υπενθύμιση
και ενίσχυση με άμεση αντίδραση στην ανάρμοστη συμπεριφορά
μεγιστοποιούν το χρόνο διδασκαλίας, ελαχιστοποιώντας το χρόνο
διευθέτησης προβληματών πειθαρχίας
Τροποποίηση προγράμματος, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες
των μαθητών
Εμπλοκή γονέων και οικογένειας στην εκπαίδευση των παιδιών με
προβλήματα συμπεριφοράς (Day-Hairston, 2000)
Επιδίωξη της αυτορρύθμισης και αυτοδιαχείρισης παράλληλα με την
ανάπτυξη γνωστικών, κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων
(Γενά 2004)
Πρακτικές προτάσεις για την αντιμετώπιση μαθητών με Δυσλεξία:
Ο /η εκπαιδευτικός πρέπει
 Να παρέχει την απαραίτητη ψυχολογική στήριξη, να έχει αίσθηση του







χιούμορ, να δίνει την πρέπουσα επιβράβευση
Να ενθαρρύνει τον δυσλεκτικό μαθητή στην προσπάθεια και στην
συστηματική μελέτη
Να δίνει την ευκαιρία, ώστε να διακριθεί σε κάποια άλλη δραστηριότητα,
να ενισχύεται η ιδιαίτερη κλίση του δυσλεκτικού μαθητή π.χ. στη
μουσική, στον αθλητισμό
Να προσέχει, ώστε να μη δημιουργείται ανταγωνιστικό κλίμα μέσα στην
τάξη, αλλά να πρυτανεύει η άμιλλα
Να μην επιβάλλει σε μαθητή με δυσαναγνωσία να διαβάζει μεγαλόφωνα
ή να μην εξαναγκάζει να γράψει στον πίνακα, όποιος έχει δυσορθογραφία
ή δυσγραφία
Να επαναλαμβάνει την ερώτηση, να χρησιμοποιεί απλουστευμένη
γλώσσα
Να μη διορθώνει τα λάθη με κόκκινο, η κριτική να είναι εποικοδομητική
και όχι αποθαρρυντική
Να δίνει εναλλακτικούς τρόπους έκφρασεις, να αξιοποιεί την τεχνολογία
π.χ. μαγνητόφωνο, υπολογιστή, επιπεδοσκόπιο
Οδηγίες για την αντιμετώπιση μαθητών με Δυσλεξία
Ο /η εκπαιδευτικός πρέπει
 Να καταστρώνει εξατομικευμένο πρόγραμμα μελέτης π.χ.






εβδομαδιαίο και να τηρεί αταλάντευτη στάση ως προς την
υποχρέωση του μαθητή για την υλοποίηση του
Να χρησιμοποιεί βοηθητικό υλικό, περιλήψεις, σημειώσεις
(συμπληρωμένες και διορθωμένες)
Να προσπαθεί με ανάλογες προσαρμογές, ώστε να μη χάνει ο
μαθητής την επαφή με το γραπτό λόγο, αλλά να μη λαμβάνονται
υπόψη λάθη ορθογραφικά, να αποφεύγονται οι χρονολογίες
Να ενσωματώνει την μέθοδο αυτοαξιόλογησης στο μαθησιακό
πρόγραμμα
Να συντονίζει το διδακτικό διάλογο στην τάξη π.χ. με τη χρήση
αξιολογικών
στηλών
ΥΠΕΡ/ΚΑΤΑ,
Θετικά/Αρνητικά,
Αιτίες/επιπτώσεις/προτάσεις –ληπτέα μέτρα
Να υιοθετεί δράσεις, ώστε ο μαθητής να προτρέπεται να συγκρίνει
και να ιεραρχήσει στοιχεία με τη χρήση διαγραμμάτων, να
απαριθμεί με σειρά προτεραιότητας
Να τροποιεί τη διάταξη των θρανίων με βάση τις διδακτικές
ανάγκες και να τοποθετεί τους μαθητές με Ε.Μ.Δ. σε σημεία που
θα ελέγχει διακριτικά
ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
ΠΡΟΣΟΧΗΣ & YΠΕΡΚINHTIKOTHTA
 Θετική ενίσχυση με αμοιβές
 Συχνή εναλλαγή & ποικιλία δραστηριοτήτων
 Χρήση συσκευών προβολής και οπτικών μέσων
(Carbone,2001)
 Χρήση της κίνησης στη μαθησιακή διαδικασία(χορός,
παίξιμο ρόλων)
 Άμεση οπτική επαφή, διακριτικός έλεγχος
συμπεριφοράς
 Εξάλειψη αντικειμένων που διασπούν την προσοχή,
αποφυγή τοποθέτησης κοντά σε παράθυρα (καλύτερη
θέση : στο κέντρο του Π, ή σε πρώτο θρανίο)
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΔΕΠΥ ΑΠΟ ΤΟΝ/ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ
(Β΄ ΜΕΡΟΣ)
 Να δοθεί προτεραιότητα στη δομή του χώρου εργασίας και στο
περιβάλλον, σχολικό και οικιακό
 να συμφωνηθούν όρια, σαφή και προκαθορισμένα , να τηρούνται
με σεβασμό οι κοινά συμφωνημένοι όροι, να επιδεικνύεται
κατανόηση, ενθάρρυνση, αποδοχή και συμπάθεια και όχι
συγκατάβαση ή πατρονάρισμα
 Να αντιμετωπίζεται μια κατάσταση με χαμόγελο και όχι με
διακωμώδηση, με γέλιο και όχι με γελοιοποίηση
 Να επιτρέπεται ο υπερκινητικός μαθητής να σχεδιάζει ή να
απασχολεί ται με μια αντιαγχογόνα ελαστική σφαίρα ή
γομολάστιχα, χωρίς να ενοχλεί τους άλλους και συγχρόνως να
παρακολουθεί το μάθημα
 Να εκτιμάται κατά περίσταση η κόπωση και να προτείνεται
απόσυρση σε ειδικό θρανίο δημιουργικής απασχόλησης ή
χαλάρωσης, να μη δίνεται βαρύτητα στα ασήμαντα, να
εξασφαλίζεται μια ισορροπία στην τάξη, να προλαμβάνονται
απρόβλεπτες συμπεριφορές
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
 Παρακολούθηση επιλεγμένων τηλεοπτικών
προγραμμάτων και ταινιών
 Ανάγνωση κειμένων διαφορετικού ύφους που
αποτελούν πρότυπα σωστής εκφορά του λόγου
(Morsink,1984)
Ενδεικτικές δραστηριότητες
 Δημιουργία φωνητικής








βιβλιοθήκης=> τόνωση
φιλαναγνωσίας
λέσχη μεγαλόφωνης ανάγνωσης=>
αντιμετώπιση δυσαναγνωσίας
Εργαστήριο δημιουργικής γραφής,
εφημερίδα
Θεατρική ομάδα, δραματοποίηση,
κατασκευή μάσκας
Εργαστήριο μαγειρικής, έκδοση
συνταγών με θερμιδομέτρηση και
διατροφική αξία
Κινηματογραφική λέσχη με ταινίες
για τη διαφορετικότητα
Παραγωγή ταινιών μικρού μήκους
ή κινουμένων σχεδίων
Εικαστικές κατασκευές από
ανακυκλωσιμα υλικά
Συνεργασία με Μ.Κ.Ο. π.χ.
προστασία πανίδας,
 Ψηφιακό εικονολεξικό ή λεξικό









4τεράγλωσσο
Κατασκευή κρυπτόλεξων και
σταυρόλεξων
Κόμικς και εικονοβιβλία
Σύνθεση εικονογραφημένων
μυθιστορημάτων, εικονογράφηση
ποιημάτων
Φιλοσοφική ομάδα, διαλόγου
Κατασκευή επιτραπέζιου παιχνιδιού
με διαθεματικές ερωτήσεις
Βοτανικός κήπος, φυτώριο
παραδοσιακών ποικιλιών
Φωτογραφική έκθεση αναρτημένη
στο διαδίκτυο
Διοργάνωση συναυλίας,
στιχουργική ή μουσική σύνθεση
Αναβίωση παραδοσιακών
παιχνιδιών
Απαραίτητες προϋποθέσεις για την ευδοκίμηση
των εκπαιδευτικών προσεγγίσεων
 Η στενή συνεργασία του συλλόγου διδασκόντων με
τους γονείς, ανοιχτός διάλογος,
αποσαφήνιση
ζητημάτων σχετικών με τη βαθμολογία και τα
εξωσχολικά καθήκοντα που δεν πρέπει να επιβαρύνουν
τους μαθητές με Μ.Δ.
 Ο/η εκπαιδευτικός πρέπει να βοηθήσει τους
συμμαθητές να κατανοήσουν τις ιδιαιτερότητες χωρίς
να υποβιβάζει, να γελοιοποιεί ή να αδικεί.
ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
 Philippe Barbeau, Ο τυφλοπόντικας, Νεφέλη. (ειδική τάξη)
 Grass Gayle, Πιάσε το αστέρι που πέφτει, Λιβάνης.(ψυχικές







διαταραχές)
Lenain Thierry, Με τα μάτια της καρδιάς, Σύγχρονοι ορίζοντες.
(προβλήματα όρασης)
Lelord Francois, Ο μικρός Έκτορας & τα μυστικά της ζωής,
Πατάκης. (εφηβεία)
Brenifier Oscar, Η αγάπη , ο έρωτας , η φιλία. Πατάκης.
Brenifier Oscar & Jacques Despres, Το βιβλιο των μεγάλων
ψυχολογικών αντιθέσεων. Πατάκης.
Schmitt Eric, Αγαπητέ Θεέ. Εκδόσεις Οπερα. (ανίατες
ασθένειες)
Francisco X. Stork , Ο Μαρσέλο στον πραγματικό κόσμο,
Πατάκης. (φάσμα αυτισμού)
Haddon Mark, Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα,
Ψυχογιός. (φάσμα αυτισμού)
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Αγαλιώτης, Ι. Μαθησιακές Δυσκολίες στα Μαθηματικά: Αιτιολογία, Αξιολόγηση, Αντιμετώπιση.
Εκδ. Ελληνικά Γράμματα.

 Αθανασιάδη, Ε. (2001) Η δυσλεξία και πως αντιμετωπίζεται. Εκδ. Καστανιώτη.

 Αρλέτ Μπουρσέ & Χρυσοχόου, Β. (1986) Αντιμετώπιση της Δυσλεξίας. Εκδ. Κέδρος.

 Κασσέρης, Χ. (2002) Η Δυσλεξία: Θεωρητική προσέγγιση. Παιδαγωγική αντιμετώπιση. Εκδ.
Σαββάλας.

 Μαυρομμάτη, Δ. (2004) Δυσλεξία: Φύση του Προβλήματος και Αντιμετώπιση. Αθήνα.

 Παντελιάδου, Σ. (2000) Μαθησιακές Δυσκολίες και Εκπαιδευτική Πράξη: Τι και Γιατί. Εκδ.
Ελληνικά Γράμματα.

 Τομαράς, Ν. (2009) Μαθησιακές Δυσκολίες, Ισότιμες Ευκαιρίες στην Εκπαίδευση, Εκδ. Πατάκη

 Λιβανίου Ε. (2004) Μαθησιακές Δυσκολίες και προβλήματα Συμπεριφοράς στην κανονική τάξη
Εκδ. Κέδρος

 Τρίγκα- Μέρτικα Ελένη (2010) Μαθησιακές Δυσκολίες Γενικές & Ειδκές, Δυσλεξία. Εκδ. Γρηγόρη

 Βάρβογλη Λίζα & Γαλάνη Μαρία-Μαρκέλλα (2007) Η διάγνωση της Διάσπασης Προσοχή.ς
Πρακτικός Οδηγός. Εκδ. Καστανιώτης.