Transcript Document
Μαυροματίδου Γαλήνη ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ Ορισμός Πρόκειται για μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από προβλήματα στην αντίληψη της πραγματικότητας. Ιστορική αναδρομή Γνωστή από τον Αρεταίο τον Καππαδόκη και τον Σωρανό τον Εφέσιο από τον 2 αι. μ.χ. 1853: 1η αναγνώριση ως ξεχωριστό σύνδρομο ( ‘πρόωρη άνοια’ ) 1908 (Eugen Bleuer): σχιζοφρένεια= σχίσιμο του μυαλού (ρίζες ‘σχίζειν’ και ‘φρένα’ ) Μέσα 50’: θεραπεία με χλωροπρομαζίνη Αρχές 70’: διαγνωστικά κριτήρια Αίτια Γενετικά Συγγένεια 1ου βαθμού με άτομο που νοσεί ( κίνδυνος 6,5 % ) 40% μονοζυγωτικών διδύμων ατόμων που νοσούν Εμπλοκή πολλών γονιδίων, καθένα με μικρή δράση, η οποία ακόμα δεν είναι πλήρως διευκρινισμένη Περιβαλλοντικά Περιβάλλον διαβίωσης Προγεννητικοί παράγοντες (υποξία, μόλυνση, άγχος, κακή διατροφή της μητέρας) Χρήση ναρκωτικών (κάνναβη, κοκαΐνη, αμφεταμίνες) Κοινωνική απομόνωση και μετανάστευση Συμπτωματολογία 1 Σύμφωνα με την κλασική μορφή της νόσου περιλαμβάνει: 1. Ασυμφωνία ιδεών, λόγου, πράξεων 2. Απώλεια επαφής με την πραγματικότητα, αναπαραγωγή σε φανταστικό εσωτερικό κόσμο 3. Εξασθένιση προσαρμοστικότητας, κοινωνικής δραστηριότητα, έλλειψη ενδιαφέροντος 4. Παραληρηματικές εκδηλώσεις, συχνά συνοδευόμενες από ψευδαισθήσεις Συμπτωματολογία 2 Kurt Schneider: απαρίθμηση των συμπτωμάτων πρώτης τάξεως, που διαχωρίζουν τη σχιζοφρένεια από τις άλλες ψυχωτικές διαταραχές, με αμφισβητήσιμη αξία σήμερα. Συμπτωματολογία 3 Θετικά συμπτώματα: 1. Αυταπάτες, αποδιοργανωμένη σκέψη και ομιλία, παραισθήσεις 2. Ανταποκρίνονται καλά στη φαρμακευτική αγωγή Αρνητικά συμπτώματα: 1. Αμβλύ συναίσθημα και συγκίνηση, φτωχός λόγος, αδυναμία ευχαρίστησης 2. Περιορισμένη ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή και συσχέτιση με κακή ποιότητα ζωής Μηχανισμοί - Ψυχολογικοί Αντανάκλαση ψυχομετρικών ελλείψεων από ορισμένα γνωστικά χαρακτηριστικά Συναισθηματική ανταπόκριση ειδικά σε αρνητικά ερεθίσματα τους καθιστά ευάλωτους στη διαταραχή Συμπεριφορές ασφάλειας για την αποφυγή φανταστικών απειλών, συμβάλλουν στην χρονιότητα των παραισθήσεων Μηχανισμοί - Νευρολογικοί Διαφορές στο μετωπιαίο και κροταφικό λοβό και στον ιππόκαμπο, με μείωση του όγκου του εγκεφάλου στα δύο πρώτα, που σχετίζονται με ψυχομετρικές ελλείψεις (με απεικόνιση fMRI και PET) Υπόθεση ντοπαμίνης: υπερβολική δραστηριότητα των D2 υποδοχέων υπεύθυνη για τα θετικά συμπτώματα Μηχανισμοί - Νευρολογικοί Παρεμπόδιση της λειτουργίας της ντοπαμίνης από αντιψυχωτικά φάρμακα (μείωση των ψυχωτικών συμπτωμάτων) Μειωμένη δραστηριότητα των υποδοχέων NMDA του γλουταμινοκού που σχετίζεται με τα συμπτώματα της νόσου Διάγνωση Σύμφωνα με τα ICD-10 κριτήρια κάποιος νοσεί αν εντοπιστούν τα 3 παρακάτω κριτήρια: 1. Χαρακτηριστικά συμπτώματα: 2 ή περισσότερα για μεγάλο διάστημα στην διάρκεια ενός μήνα Ψευδαισθήσεις Παραισθήσεις Αποδιοργανωμένη ομιλία Συνολικά ποδιοργανωμένη συμπεριφορά Αρνητικά συμπτώματα Διάγνωση 2. Κοινωνική ή επαγγελματική δυσλειτουργία 3. Σημαντική διάρκεια ( σημάδια για πάνω από 6 μήνες) Υποκατηγορίες Το DSM-IV-TR περιλαμβάνει: 1. 2. 3. 4. 5. Παρανοϊκό τύπο Αποδιοργανωμένο τύπο Κατατονικό τύπο Αδιαφοροποίητο τύπο Υπολοιπόμενο τύπο Το ICD-10 έχει 2 επιπρόσθετες κατηγορίες: 1. Μετα-σχιζοφρενής κατάθλιψη 2. Απλή σχιζοφρένεια Πρόληψη Ασαφής αποτελεσματικότητα πρόωρης παρέμβασης. Από το 2009 δεν συστήνεται η προσπάθεια αποτροπής στην πρόδρομη φάση της ασθένειας. Θεραπεία 1 Αντιψυχωτικά φάρμακα ( τυπικά και άτυπα): μείωση θετικών συμπτωμάτων σε 7-14 μέρες και αποτυχία σημαντικής μείωσης των αρνητικών και της γνωστικής δυσλειτουργίας. τυπικά (ρισπεριδόνη, κουετιαπίνη): εξωπυραμιδικές παρενέργειες άτυπα (περφαιναζίνη): αύξηση σωματικού βάρους, διαβήτης, κίνδυνος μεταβολικού συνδρόμου Κλοζαπίνη: ενδεχόμενη παρενέργεια ακοκκιοκυτταραιμίας Θεραπεία 2 Ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις: οικογενειακή θεραπεία, υποστηριζόμενη απασχόληση, γνωστική αποκατάσταση, παρεμβάσεις για τη χρήση ουσιών και διαχείρηση του βάρους κ.ά. Πρόγνωση Μείωση του χρόνου ζωής κατά 12-15 χρόνια 3η συχνότετρη αιτία αναπηρίας Αυξημένο ποσοστό αυτοκτονίας σε σχέση με τους μη νοσούντες κατά 4,9% Υψηλή συσχέτιση του καπνίσματος, με το 80-90% να καπνίζουν τακτικά Καλύτερη προοπτική παρανοϊκού τύπου ( ανεξάρτητη διαβίωση) Επιδημιολογία Πάσχουν περίπου 24 εκ. άνθρωποι παγκοσμίως (0,3-0,7 %) Εμφανίζεται 1.4 φορές παραπάνω στους άνδρες Αρχίζει στα 20-28 στους άνδρες και 26-32 στις γυναίκες Οφείλεται για το 1% παγκόσμιας αναπηρίας Εμφανίζει γεωγραφική ποικιλότητα Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!