Transcript OARS
อ๊อซ: OARS: Micro skills
Darunee Phukao, Ph.D.
Mahidol University
การถามคาถามปลายเปิ ด (Open-ended questioning)
การชืน
่ ชมยืนยันรับรอง (Affirmation)
การฟังอย่างเข้าใจและสะท้อนความ / ฟังแบบโดนใจ (Reflective listening)
การสรุปความ (Summarization)
วัตถุประสงค ์
เพือ
่ refresh ทักษะการปรึกษา
จุลภาค (Micro skills) OARS ไปใช้
ในการสรางแรงจู
งใจ
้
ทักษะหลัก (primary skills)
อาร์ R: ฟั ง แบบโดนใจ (Reflective listening)
ความสาคัญ
กลไกสาคัญที่ใช้ ส่อื ว่าผู้ให้ คาปรึกษาสนใจในตัว
ผู้รับบริการ เข้ าอกเข้ าใจ (Empathy) ในตัวผู้ป่วย
เป็ นอย่างไร
การกล่าวข้ อความ มิใช่การตั้งคาถาม มิใช่กบ
ั ดักการ
สื่อสาร
การกล่าวข้อความ...ทีไ่ ม่ใช่....
การฟั งแล้วไม่โดนใจ (Reflective listening)
กับดักการสือ่ สาร
ลักษณะการสื่ อสารทีม
่ ค
ี วามเสี่ ยงสูงทีจ
่ ะก่อให้เกิดความไม่ราบรืน
่ ในกระบวนการสื่ อสาร
(Communication Roadblock)
ตัดสิ น (Judging)
1.
- (การวิพากษ์วิจารณ/การตี
ตรา/การวินิจฉั ย
์
ชมเชยแบบเลือ
่ นลอย)
/การ
2. ให้คาแนะนา (Sending solutions)
การสั่ ง /การขมขู
่ คุ
่ กคาม /การใช้เหตุผลทาง
คุณธรรม /การแนะนาอยางตรงไปตรงมา/การถาม
่
คาถามมากเกินไป
3. หลีกเลีย
่ งทีจ
่ ะตอบสนองตอความกั
งวลใจของคู่
่
สนทนา (Avoiding other’s concerns)
-การเบีย
่ งประเด็น/การให้เหตุผล/การให้
กาลังใจอยางเลื
อ
่ นลอย
่
ดร. ดรุณี ภู่ขาว ภาควิชาสังคมและสุขภาพ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล [email protected]
Carl Rogers, Reul Howe, Haim
Ginott, Jack Gibb
ตัวอย่าง (กับดักการสือ่ สาร)
CL
CO
1. ลุงคะ เข้าใจคะ ว่าลุงรักลูก แต่ลุงควรรักตัวเอง และห่วงตัวเอง
บอกตรงๆนะหมอ
ด้วยนะคะ สุขภาพลุงแย่แล้วนะคะ น้ าหนักก็มากกว่าคนอายุร่นุ ราว
ไอ้ ผมเนี่ยไม่ค่อย
คราวเดียวกัน ความดันก็สูง
แน่ใจ การมีคงมีโค๊ช 2. ลุงคะ ลุงพอทราบไหมคะ ว่าเดี๋ยวนี้ ความก้าวหน้าของการช่วยคนที่
บาบง บาบัด ในเรื่อง
มีปัญหาเรือ่ งการเปลีย่ นแปลงพฤติกรรมต่างๆที่เสีย่ งต่อผลเสียทาง
สุขภาพ แบบที่ลุงเป็ นอยู่เนีย่ นะมันมีอยู่จริงนะคะลุง
ของการเปลี่ยนแปลง
3. เข้าใจคะว่าลุงไม่แน่ใจ ไม่เป็ นไรคะ ทุกคนมาครั้งแรกก็เป็ นแบบนี้
มาก็เพราะลูกเนี่ย
เอางี้ ดีกว่า ลืมเรือ่ ง ไม่แน่ใจไว้ก่อน ลุงมาฟังคาแนะนาจากดิฉนั ก่อน
แหละ
ดีกว่าคะ ว่าลุงควรจะทาตัวอย่างไร
ตัวอย่าง (กับดักการสือ่ สาร)
CL
CO
1. ลุงคะ เข้าใจคะ ว่าลุงรักลูก แต่ลุงควรรักตัวเอง และห่วงตัวเอง
บอกตรงๆนะหมอ
ด้วยนะคะ สุขภาพลุงแย่แล้วนะคะ น้ าหนักก็มากกว่าคนอายุร่นุ ราว
ไอ้ ผมเนี่ยไม่ค่อย
คราวเดียวกัน ความดันก็สูง
แน่ใจ การมีคงมีโค๊ช 2. ลุงคะ ลุงพอทราบไหมคะ ว่าเดี๋ยวนี้ ความก้าวหน้าของการช่วยคนที่
บาบง บาบัด ในเรื่อง
มีปัญหาเรือ่ งการเปลีย่ นแปลงพฤติกรรมต่างๆที่เสีย่ งต่อผลเสียทาง
สุขภาพ แบบที่ลุงเป็ นอยู่เนีย่ นะมันมีอยู่จริงนะคะลุง
ของการเปลี่ยนแปลง
3. เข้าใจคะว่าลุงไม่แน่ใจ ไม่เป็ นไรคะ ทุกคนมาครั้งแรกก็เป็ นแบบนี้
มาก็เพราะลูกเนี่ย
เอางี้ ดีกว่า ลืมเรือ่ ง ไม่แน่ใจไว้ก่อน ลุงมาฟังคาแนะนาจากดิฉนั ก่อน
แหละ
ดีกว่าคะ ว่าลุงควรจะทาตัวอย่างไร ก่อนอื่นลุงต้องทา ทั้งหมด 4
เทคนิค นะคะ ฟังนะคะ 1……
ทักษะการฟั งแบบโดนใจ
คนพู ด (CL)
คนฟัง (CO)
B
A
ทักษะการฟังแบบโดนใจ จะเชื่อมโยง D กลับไปยัง A
: Hypothesis testing
C
D
เราไม่ม่นั ใจยังงัยก็ไม่ร้ ู การเข้ ามาหาผู้ให้ คาปรึกษาเป็ น
สิ่งที่ฉันต้ องการหรือ มันดูแปลกๆที่จะต้ องมาคุยกับใคร
ก็ไม่ร้ ู ที่ฉันไม่เคยรู้จักมาก่อน โดยเฉพาะมาคุยเรื่องนี้อกี
นอกจากนั้น ฉันจะเชื่อใจได้ อย่างไร ว่าถ้ าคุยไปแล้ ว เขา
จะไม่เอาเรื่องที่เราคุยกันไปบอกพ่อแม่ฉัน
เฮ๊อ แต่ถ้าฉันไม่คุย ฉันคงโดนพ่อแม่สวดยับ อาจจะโดน
ยิ่งกว่าคุยกับคนพวกนี้ เซ็งจริงๆเลยตรู
ผมไม่ค่อยแน่ใจ การมีคงมีโค๊ช
บาบง บาบัด ในเรื่องของ
การเปลี่ยนแปลง
A
B
ทักษะการฟั งแบบโดนใจ
ผมไม่ค่อยแน่ใจ การมีคงมีโค๊ช บาบง บาบัด
ในเรื่องของการเปลี่ยนแปลง
คนพู ด (CL)
B
A
คนฟัง (CO)
C
D
ทักษะการฟังแบบโดนใจ จะเชื่อมโยง D กลับไปยัง A
C= หู & หัว
หัว
1. สั งเกตวาผู
มุงที
่ าที่
่ พู
้ ดรูสึ้ กอยางไร
่
่ ค
แสดงออกซึ่งความรูสึ้ ก
2. จาเนื้อหาของขอความอย
างคร
าวๆ
้
่
่
3. สั งเกตทาทางของผู
พู
ด
ขณะพู
ด
่
้
4. ถามตัวเองวาถ
าเราอยู
ในสถานการณ
นั
่ ้
่
์ ้น
ในแบบเดียวกับผูพู
้ ด เราจะรูสึ้ กอยางไร
่
ถาผู
พู
ด
พู
ด
ไปด
วยอารมณ
ใด
้ ้
้
์
5. อารมณหนึ
่
ง
อย
างท
วมท
น
์
่
่
้
ให้พยายามกระตุนให
เขาระบายความรู
สึ้ กนั้น
้
้
เพือ
่ เป็ นการลด อารมณดั
์ งกลาว
่
6. ใช้ขอความที
ม
่
ไ
ิ
ด
จั
ด
อยู
ในหมวดหมู
้
้
่
่
ของลักษณะการสื่ อสารทีม
่ ค
ี วามเสี่ ยงสูง
ทีจ
่ ะกอให
น
่ ในกระบวนการ
่
้เกิดความไมราบรื
่
สื่ อสาร
(Communication Roadblock)
หู
ฉันไม่แน่ใจ
ว่าการพูดคุย
จะช่วยให้ ฉัน
เปลี่ยนได้
C
คุณไม่ตอ้ งการเสียเวลามาพูดคุยที่นี่
คุณไม่แน่ใจว่าตัวคุณต้องการมาที่นจี่ ริงหรือเปล่า
คุณรูส้ ึกหงุดหงิด ไม่พอใจ ที่พ่อแม่บงั คับให้คุณมาที่นี่
ดูเหมือนว่าคุณไม่มนใจว่
ั ่ าการพูดคุยจะช่วยคุณได้
D
ทักษะการฟั งแบบโดนใจ
ฉันไม่แน่ใจ ว่าการพูดคุย
จะช่วยให้ ฉันเปลี่ยนได้
ผมไม่ค่อยแน่ใจ การมีคงมีโค๊ช บาบง บาบัด
ในเรื่องของการเปลี่ยนแปลง
คนพู ด (CL)
คนฟัง (CO)
B
A
เราไม่ม่นั ใจยังงัยก็ไม่ร้ ู การเข้ ามาหาผู้ให้ คาปรึกษาเป็ นสิ่งที่ฉันต้ องการหรือ
มันดูประหลาดๆที่จะต้ องมาคุยกับใครก็ไม่ร้ ู ที่ฉันไม่เคยรู้จักมาก่อน โดยเฉพาะมาคุยเรื่องนี้
อีก นอกจากนั้น ฉันจะเชื่อใจได้ อย่างไร ว่าถ้ าคุยไปแล้ ว เขาจะไม่เอาเรื่องที่เราคุยกันไปบอก
พ่อแม่ฉัน เฮ๊อ แต่ถ้าฉันไม่คุย ฉันคงโดนพ่อแม่สวดยับ อาจจะโดนยิ่งกว่าคุยกับคนพวกนี้
เซ็งจริงๆเลยตร
C
D
คุณไม่ตอ้ งการเสียเวลามาพูดคุยทีน่ ี่
คุณไม่แน่ใจว่าตัวคุณต้องการมาทีน่ จี่ ริงหรือเปล
คุณโกรธทีพ่ ่อแม่บงั คับให้คุณมาทีน่ ี่
คุณไม่มนใจว่
ั ่ าการพูดคุยจะช่วยคุณได้
Thomas Gordon’s communication model
ทักษะการฟั งแบบโดนใจ
คนพู ด (CL)
คนฟัง (CO)
B
A
ทักษะการฟังแบบโดนใจ จะเชื่อมโยง D กลับไปยัง A
C
D
หลักทักษะการฟังแบบสะท้อนความ
(D)
1. สั งเกตวาผู
มุงที
่ าทีแ
่ สดงออกซึง่ ความรูสึ้ ก
่ พู
้ ดรูสึ้ กอยางไร
่
่ ค
2. จาเนื้อหาของขอความอย
างคร
าวๆ
้
่
่
3. สั งเกตทาทางของผู
พู
่
้ ดขณะพูด
4. ถามตัวเองวาถ
ในสถานการณ
นั
่ าเราอยู
้
่
์ ้น ในแบบเดียวกับผู้พูด
เราจะรูสึ้ กอยางไร
่
5. ถ้าผู้พูดพูดไปดวยอารมณ
ใดอารมณ
หนึ
วมท
้
์
์ ่งอยางท
่
่
้น ให้
พยายามกระตุ้นให้เขาระบายความรูสึ้ กนั้น เพือ
่ เป็ นการลด
อารมณดั
์ งกลาว
่
6. ใช้ขอความที
ม
่ ไิ ดจั
ของลั
กษณะการสื่ อสารทีม
่ ี
้
้ ดอยูในหมวดหมู
่
่
ความเสี่ ยงสูงทีจ
่ ะกอให
น
่ ในกระบวนการสื่ อสาร
่
้เกิดความไมราบรื
่
(Communication Roadblock)
Express Empathy: How to do this!:
ดร. ดรุณี ภู่ขาว ภาควิชาสังคมและสุขภาพ คณะสังคมศาสตร์และ
มนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ประเภทของการฟั งแบบโดนใจ
ประเภท
ง่าย
ซับซ้ อน
รู้สกึ (Feelings)
สองด้ าน (Double-
side)
หนัก (Amplified )
ดร. ดรุณี ภู่ขาว ภาควิชาสังคมและสุขภาพ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล [email protected]
พยาบาลสุขสมร: คุณมาที่น่ีเพราะ
กาลังยุ่งยากใจ เรื่องราวที่มีกบั
น้ องสาวคุณ
พยาบาลสุขสมร: ถึงแม้ ว่าคุณจะ
ตระหนักว่าตัวคุณดูแลสุขภาพ
ตนเองได้ อย่างดี แต่ดูเหมือนว่า
น้ องสาวก็กงั วลเป็ นห่วงคุณอยู่บ้าง
พยาบาลสุขสมร: น้ องสาว มักจะ
มาหาเรื่องรบกวนคุณ อิจฉาคุณ
บ่อยๆและตอนนี้เธอกาลังหาเรื่อง
คุณโดยข่มขู่ว่าจะเอาเรื่องคุณไป
ฟ้ องเจ้ านายของคุณ