Transcript OARS

อ๊อซ: OARS: Micro skills
Darunee Phukao, Ph.D.
Mahidol University
การถามคาถามปลายเปิ ด (Open-ended questioning)
การชืน
่ ชมยืนยันรับรอง (Affirmation)
การฟังอย่างเข้าใจและสะท้อนความ / ฟังแบบโดนใจ (Reflective listening)
การสรุปความ (Summarization)
วัตถุประสงค ์
 เพือ
่ refresh ทักษะการปรึกษา
จุลภาค (Micro skills) OARS ไปใช้
ในการสรางแรงจู
งใจ
้
ทักษะหลัก (primary skills)
 อาร์ R: ฟั ง แบบโดนใจ (Reflective listening)
 ความสาคัญ
 กลไกสาคัญที่ใช้ ส่อื ว่าผู้ให้ คาปรึกษาสนใจในตัว
ผู้รับบริการ เข้ าอกเข้ าใจ (Empathy) ในตัวผู้ป่วย
 เป็ นอย่างไร
 การกล่าวข้ อความ มิใช่การตั้งคาถาม มิใช่กบ
ั ดักการ
สื่อสาร
การกล่าวข้อความ...ทีไ่ ม่ใช่....
การฟั งแล้วไม่โดนใจ (Reflective listening)
กับดักการสือ่ สาร
ลักษณะการสื่ อสารทีม
่ ค
ี วามเสี่ ยงสูงทีจ
่ ะก่อให้เกิดความไม่ราบรืน
่ ในกระบวนการสื่ อสาร
(Communication Roadblock)
ตัดสิ น (Judging)
1.

- (การวิพากษ์วิจารณ/การตี
ตรา/การวินิจฉั ย
์
ชมเชยแบบเลือ
่ นลอย)
/การ
2. ให้คาแนะนา (Sending solutions)
การสั่ ง /การขมขู
่ คุ
่ กคาม /การใช้เหตุผลทาง
คุณธรรม /การแนะนาอยางตรงไปตรงมา/การถาม
่
คาถามมากเกินไป
 3. หลีกเลีย
่ งทีจ
่ ะตอบสนองตอความกั
งวลใจของคู่
่
สนทนา (Avoiding other’s concerns)

-การเบีย
่ งประเด็น/การให้เหตุผล/การให้
กาลังใจอยางเลื
อ
่ นลอย
่
ดร. ดรุณี ภู่ขาว ภาควิชาสังคมและสุขภาพ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์


มหาวิทยาลัยมหิดล [email protected]
Carl Rogers, Reul Howe, Haim
Ginott, Jack Gibb
ตัวอย่าง (กับดักการสือ่ สาร)
CL
CO
 1. ลุงคะ เข้าใจคะ ว่าลุงรักลูก แต่ลุงควรรักตัวเอง และห่วงตัวเอง
 บอกตรงๆนะหมอ
ด้วยนะคะ สุขภาพลุงแย่แล้วนะคะ น้ าหนักก็มากกว่าคนอายุร่นุ ราว
ไอ้ ผมเนี่ยไม่ค่อย
คราวเดียวกัน ความดันก็สูง
แน่ใจ การมีคงมีโค๊ช  2. ลุงคะ ลุงพอทราบไหมคะ ว่าเดี๋ยวนี้ ความก้าวหน้าของการช่วยคนที่
บาบง บาบัด ในเรื่อง
มีปัญหาเรือ่ งการเปลีย่ นแปลงพฤติกรรมต่างๆที่เสีย่ งต่อผลเสียทาง
สุขภาพ แบบที่ลุงเป็ นอยู่เนีย่ นะมันมีอยู่จริงนะคะลุง
ของการเปลี่ยนแปลง
 3. เข้าใจคะว่าลุงไม่แน่ใจ ไม่เป็ นไรคะ ทุกคนมาครั้งแรกก็เป็ นแบบนี้
มาก็เพราะลูกเนี่ย
เอางี้ ดีกว่า ลืมเรือ่ ง ไม่แน่ใจไว้ก่อน ลุงมาฟังคาแนะนาจากดิฉนั ก่อน
แหละ
ดีกว่าคะ ว่าลุงควรจะทาตัวอย่างไร
ตัวอย่าง (กับดักการสือ่ สาร)
CL
CO
 1. ลุงคะ เข้าใจคะ ว่าลุงรักลูก แต่ลุงควรรักตัวเอง และห่วงตัวเอง
 บอกตรงๆนะหมอ
ด้วยนะคะ สุขภาพลุงแย่แล้วนะคะ น้ าหนักก็มากกว่าคนอายุร่นุ ราว
ไอ้ ผมเนี่ยไม่ค่อย
คราวเดียวกัน ความดันก็สูง
แน่ใจ การมีคงมีโค๊ช  2. ลุงคะ ลุงพอทราบไหมคะ ว่าเดี๋ยวนี้ ความก้าวหน้าของการช่วยคนที่
บาบง บาบัด ในเรื่อง
มีปัญหาเรือ่ งการเปลีย่ นแปลงพฤติกรรมต่างๆที่เสีย่ งต่อผลเสียทาง
สุขภาพ แบบที่ลุงเป็ นอยู่เนีย่ นะมันมีอยู่จริงนะคะลุง
ของการเปลี่ยนแปลง
 3. เข้าใจคะว่าลุงไม่แน่ใจ ไม่เป็ นไรคะ ทุกคนมาครั้งแรกก็เป็ นแบบนี้
มาก็เพราะลูกเนี่ย
เอางี้ ดีกว่า ลืมเรือ่ ง ไม่แน่ใจไว้ก่อน ลุงมาฟังคาแนะนาจากดิฉนั ก่อน
แหละ
ดีกว่าคะ ว่าลุงควรจะทาตัวอย่างไร ก่อนอื่นลุงต้องทา ทั้งหมด 4
เทคนิค นะคะ ฟังนะคะ 1……
ทักษะการฟั งแบบโดนใจ
คนพู ด (CL)
คนฟัง (CO)
B
A
ทักษะการฟังแบบโดนใจ จะเชื่อมโยง D กลับไปยัง A
: Hypothesis testing
C
D
เราไม่ม่นั ใจยังงัยก็ไม่ร้ ู การเข้ ามาหาผู้ให้ คาปรึกษาเป็ น
สิ่งที่ฉันต้ องการหรือ มันดูแปลกๆที่จะต้ องมาคุยกับใคร
ก็ไม่ร้ ู ที่ฉันไม่เคยรู้จักมาก่อน โดยเฉพาะมาคุยเรื่องนี้อกี
นอกจากนั้น ฉันจะเชื่อใจได้ อย่างไร ว่าถ้ าคุยไปแล้ ว เขา
จะไม่เอาเรื่องที่เราคุยกันไปบอกพ่อแม่ฉัน
เฮ๊อ แต่ถ้าฉันไม่คุย ฉันคงโดนพ่อแม่สวดยับ อาจจะโดน
ยิ่งกว่าคุยกับคนพวกนี้ เซ็งจริงๆเลยตรู
ผมไม่ค่อยแน่ใจ การมีคงมีโค๊ช
บาบง บาบัด ในเรื่องของ
การเปลี่ยนแปลง
A
B
ทักษะการฟั งแบบโดนใจ
ผมไม่ค่อยแน่ใจ การมีคงมีโค๊ช บาบง บาบัด
ในเรื่องของการเปลี่ยนแปลง
คนพู ด (CL)
B
A
คนฟัง (CO)
C
D
ทักษะการฟังแบบโดนใจ จะเชื่อมโยง D กลับไปยัง A
C= หู & หัว
หัว
1. สั งเกตวาผู
มุงที
่ าที่
่ พู
้ ดรูสึ้ กอยางไร
่
่ ค
แสดงออกซึ่งความรูสึ้ ก
2. จาเนื้อหาของขอความอย
างคร
าวๆ
้
่
่
3. สั งเกตทาทางของผู
พู
ด
ขณะพู
ด
่
้
4. ถามตัวเองวาถ
าเราอยู
ในสถานการณ
นั
่ ้
่
์ ้น
ในแบบเดียวกับผูพู
้ ด เราจะรูสึ้ กอยางไร
่
ถาผู
พู
ด
พู
ด
ไปด
วยอารมณ
ใด
้ ้
้
์
5. อารมณหนึ
่
ง
อย
างท
วมท
น
์
่
่
้
ให้พยายามกระตุนให
เขาระบายความรู
สึ้ กนั้น
้
้
เพือ
่ เป็ นการลด อารมณดั
์ งกลาว
่
6. ใช้ขอความที
ม
่
ไ
ิ
ด
จั
ด
อยู
ในหมวดหมู
้
้
่
่
ของลักษณะการสื่ อสารทีม
่ ค
ี วามเสี่ ยงสูง
ทีจ
่ ะกอให
น
่ ในกระบวนการ
่
้เกิดความไมราบรื
่
สื่ อสาร
(Communication Roadblock)
หู
ฉันไม่แน่ใจ
ว่าการพูดคุย
จะช่วยให้ ฉัน
เปลี่ยนได้
C
คุณไม่ตอ้ งการเสียเวลามาพูดคุยที่นี่
คุณไม่แน่ใจว่าตัวคุณต้องการมาที่นจี่ ริงหรือเปล่า
คุณรูส้ ึกหงุดหงิด ไม่พอใจ ที่พ่อแม่บงั คับให้คุณมาที่นี่
ดูเหมือนว่าคุณไม่มนใจว่
ั ่ าการพูดคุยจะช่วยคุณได้
D
ทักษะการฟั งแบบโดนใจ
ฉันไม่แน่ใจ ว่าการพูดคุย
จะช่วยให้ ฉันเปลี่ยนได้
ผมไม่ค่อยแน่ใจ การมีคงมีโค๊ช บาบง บาบัด
ในเรื่องของการเปลี่ยนแปลง
คนพู ด (CL)
คนฟัง (CO)
B
A
เราไม่ม่นั ใจยังงัยก็ไม่ร้ ู การเข้ ามาหาผู้ให้ คาปรึกษาเป็ นสิ่งที่ฉันต้ องการหรือ
มันดูประหลาดๆที่จะต้ องมาคุยกับใครก็ไม่ร้ ู ที่ฉันไม่เคยรู้จักมาก่อน โดยเฉพาะมาคุยเรื่องนี้
อีก นอกจากนั้น ฉันจะเชื่อใจได้ อย่างไร ว่าถ้ าคุยไปแล้ ว เขาจะไม่เอาเรื่องที่เราคุยกันไปบอก
พ่อแม่ฉัน เฮ๊อ แต่ถ้าฉันไม่คุย ฉันคงโดนพ่อแม่สวดยับ อาจจะโดนยิ่งกว่าคุยกับคนพวกนี้
เซ็งจริงๆเลยตร
C
D
คุณไม่ตอ้ งการเสียเวลามาพูดคุยทีน่ ี่
คุณไม่แน่ใจว่าตัวคุณต้องการมาทีน่ จี่ ริงหรือเปล
คุณโกรธทีพ่ ่อแม่บงั คับให้คุณมาทีน่ ี่
คุณไม่มนใจว่
ั ่ าการพูดคุยจะช่วยคุณได้
Thomas Gordon’s communication model
ทักษะการฟั งแบบโดนใจ
คนพู ด (CL)
คนฟัง (CO)
B
A
ทักษะการฟังแบบโดนใจ จะเชื่อมโยง D กลับไปยัง A
C
D
หลักทักษะการฟังแบบสะท้อนความ
(D)
1. สั งเกตวาผู
มุงที
่ าทีแ
่ สดงออกซึง่ ความรูสึ้ ก
่ พู
้ ดรูสึ้ กอยางไร
่
่ ค
2. จาเนื้อหาของขอความอย
างคร
าวๆ
้
่
่
3. สั งเกตทาทางของผู
พู
่
้ ดขณะพูด
4. ถามตัวเองวาถ
ในสถานการณ
นั
่ าเราอยู
้
่
์ ้น ในแบบเดียวกับผู้พูด
เราจะรูสึ้ กอยางไร
่
 5. ถ้าผู้พูดพูดไปดวยอารมณ
ใดอารมณ
หนึ
วมท
้
์
์ ่งอยางท
่
่
้น ให้
พยายามกระตุ้นให้เขาระบายความรูสึ้ กนั้น เพือ
่ เป็ นการลด
อารมณดั
์ งกลาว
่
 6. ใช้ขอความที
ม
่ ไิ ดจั
ของลั
กษณะการสื่ อสารทีม
่ ี
้
้ ดอยูในหมวดหมู
่
่
ความเสี่ ยงสูงทีจ
่ ะกอให
น
่ ในกระบวนการสื่ อสาร
่
้เกิดความไมราบรื
่
(Communication Roadblock)




Express Empathy: How to do this!:
ดร. ดรุณี ภู่ขาว ภาควิชาสังคมและสุขภาพ คณะสังคมศาสตร์และ
มนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ประเภทของการฟั งแบบโดนใจ
 ประเภท
 ง่าย
 ซับซ้ อน
 รู้สกึ (Feelings)
 สองด้ าน (Double-
side)
 หนัก (Amplified )
ดร. ดรุณี ภู่ขาว ภาควิชาสังคมและสุขภาพ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล [email protected]
 พยาบาลสุขสมร: คุณมาที่น่ีเพราะ
กาลังยุ่งยากใจ เรื่องราวที่มีกบั
น้ องสาวคุณ
 พยาบาลสุขสมร: ถึงแม้ ว่าคุณจะ
ตระหนักว่าตัวคุณดูแลสุขภาพ
ตนเองได้ อย่างดี แต่ดูเหมือนว่า
น้ องสาวก็กงั วลเป็ นห่วงคุณอยู่บ้าง
 พยาบาลสุขสมร: น้ องสาว มักจะ
มาหาเรื่องรบกวนคุณ อิจฉาคุณ
บ่อยๆและตอนนี้เธอกาลังหาเรื่อง
คุณโดยข่มขู่ว่าจะเอาเรื่องคุณไป
ฟ้ องเจ้ านายของคุณ