Transcript Blauwdruk voor een klinische les

Screenen op ondervoeding op de
polikliniek
naam
datum
Onderwerpen
• Ondervoeding
–
–
–
Wat is het?
Wat zijn de gevolgen?
Hoe vaak komt het voor?
• Screeningsinstrument
• Behandeling
• Implementatie van screening op de
polikliniek en dagbehandeling
• Vragen
Ondervoeding
Ondervoeding is een acute of chronische toestand waarbij
een tekort of disbalans van energie, eiwit en andere
voedingsstoffen leidt tot meetbare, nadelige effecten op
lichaamssamenstelling, functioneren en klinische resultaten
Definitie ondervoeding bij ziekte
•
Slechte voedingstoestand:
–
Te laag lichaamsgewicht (BMI < 18,5) of
–
Onbedoeld gewichtsverlies
• >10% in de laatste 6 maanden
• >5% in de laatste maand
Gevolgen ondervoeding
Afname gewicht
en
spiermassa
Verminderde
wondgenezing/
toename kans
decubitus
Meer kans op infecties
(verminderde darmwerking
en verlaagde weerstand)
Langere opnameduur
Hogere
mortaliteit
Ondervoeding
Meer kans op complicaties
Afname kwaliteit van leven
Hogere behandelingskosten
Prevalentie ondervoeding
Prevalentie ondervoeding 1e lijn
35%
N = 814
N = 1878
N = 1267
12%
11%
J.Schilp, Nutrition, 2012
Prevalentie ondervoeding polikliniek?
•
A – 5%
•
B – 10%
•
C – 20%
•
D – 25%
Prevalentie ondervoeding polikliniek?
• A – 5%
•
B – 10%
•
C – 20%
•
D – 25%
Hoogrisico afdelingen
*
0%
17%
Mond- en kaakchirurgie
6%
10%
Oncologie
Maag-darm-lever
Radiotherapie
6%
Algemene chirurgie
6%
4%
3%
0%
8%
Revalidatie
1%
7%
Longziekten
1%
6%
Vaatchirurgie
0%
6%
Urologie
3%
Andere afdelingen
0%
slechte voedingstoestand
*
3%
7%
1%
5%
10%
15%
matige voedingstoestand
* Significant meer ondervoeding vergeleken met andere afdelingen
Prevalentie ondervoeding POS:
2 studies in VUmc
7%
8%
Screenen ondervoeding op de polikliniek!
•
Prevalentie hoog
•
Eerdere herkenning kan veel opleveren
•
Steeds meer aandacht voor ondervoeding in alle sectoren
van de gezondheidszorg
•
Prevalentie bij ziekenhuisopname daalt nauwelijks
•
Opnameduur steeds korter (ca. 5 dagen excl. dagopnames)
•
Transmurale voedingszorg!
Symptomen

Voedingstoestand 
De route van de patiënt
Herstelfase
Diagnostiek
Interventie
Thuis
Opname
Tijd 
Thuis
Screening op polikliniek opgenomen in richtlijnen
Pre-operatief (2007)
Geriatrie (2010)
Oncologie (2012)
Screening polikliniek onderdeel PI ondervoeding
•
2013: start met alleen POS
•
2014: uitbreiding waarschijnlijk met poli geriatrie
Erratum indicatortekst
Screening op ondervoeding op de polikliniek
- Overal waar staat “Polikliniek preoperatief
anesthesiologisch onderzoek” moet staan “Polikliniek
preoperatief verpleegkundig onderzoek”.
Stap 1
Hoe gaan we screenen?
Welk screeningsinstrument?
1.
Bij voorkeur: definitie ondervoeding 
Voedingstoestandmeter
2.
SNAQ + BMI
3.
MUST
Voedingstoestandmeter
Screeningsinstrument: SNAQ + BMI
≤ 65 jaar:
BMI < 18.5 : 3 punten
BMI 18.5 – 20: 2 punten
> 65 jaar:
BMI < 20
BMI 20 – 22
: 3 punten
: 2 punten
Screeningsinstrument: MUST
Screening geriatrische patiënten
•
Comprehensive Geriatric Assessment:
De voedingstoestand als onderdeel van een uitgebreid
klinisch geriatrisch onderzoek.
•
Concept indicatortekst=> MNA(-SF) of ongewild
gewichtsverlies in combinatie met BMI als gevalideerde
screeningsinstrumenten
•
http://www.stuurgroepondervoeding.nl/index.php?id=208
Mini Nutritional Assessment (MNA)
•
http://www.mna-elderly.com/forms/MNA_dutch.pdf
Multidisciplinair behandelplan polikliniek
Screening
hoogrisicopatiënten
Niet ondervoed
Geen actie;
eventueel brochure
Ondervoed
• ≤ 1 werkdag diëtist in consult gevraagd
• ≤ 3 werkdagen behandelplan ingezet
• ≤ 5 werkdagen start behandeling
Stap 2
Aanvullende diagnostiek en behandelplan
Ondervoeding = paraplu-term
wasting
cachexie
sarcopenie
(Verlies spiermassa 20-30%)
ziekte
(Verlies van spiermassa 70-80%)
bedrust: 3% ↓ in 7 dagen!
Behandelplan
Doelen behandelplan
• handhaven en zo mogelijk verbeteren van de voedingstoestand;
• handhaven en zo mogelijk verbeteren van functie en activiteiten;
• handhaven en zo mogelijk verbeteren van de kwaliteit van leven;
• afname van morbiditeit en mortaliteit
Multidisciplinair behandelplan polikliniek
Screening
hoogrisicopatiënten
Niet ondervoed
Ondervoed
Geen actie;
eventueel brochure
• ≤ 1 werkdag diëtist in consult gevraagd
• ≤ 3 werkdagen behandelplan ingezet
• ≤ 5 werkdagen start behandeling
Evaluatie inname :
• Acute patiënt: ≤ 5 werkdagen
• Chronische patiënt: ≤ 10 werkdagen
Vervolg screening
• Bij opname
• Bij volgend polikliniekbezoek
Multidisciplinaire verantwoordelijkheid
Screenen
Diëtist op tijd in consult
(≤ 1 werkdag)
Stellen van diagnose
Behandelplan tijdig inzetten
(≤ 3 werkdagen)
Start behandeling
(≤ 5 werkdagen)
Goede uitvoering behandelplan
Evaluatie intake vs. behoefte
(≤ 5-10 werkdagen)
verpleegkundige, arts, polimedewerker
arts en verpleegkundige
arts en diëtist
diëtist en arts
patiënt en diëtist
patiënt, diëtist
diëtist