Transcript İşlemciler - CPU

İşlemci - CPU
İşlemci Nedir?
İşlemci, bilgisayarın birimlerinin çalışmasını ve bu
birimler arasındaki veri (data) akışını kontrol eden,
veri işleme görevlerini yerine getiren elektronik
aygıttır.
 Veriler üzerindeki yaptığı işlemler, temel aritmetik
işlemleri kadar ya da çok daha karmaşık gibi çeşitli
seviyelerde olabilir.
 İşlemciler, klavyeden girilen tuşun ifade ettiği
karakteri aynen ekranda gösterme şeklinde bir işlem
yaptığı gibi; aldığı verileri değerlendirip yeni veriler
de üretebilir.

İşlemci Nedir?
İnsan beyninin tüm vücut organlarını sinir sistemi vasıtasıyla
yönetmesi gibi işlemciler de kontrol sinyalleriyle sisteme bağlı
tüm birimlerin çalışmasını düzenler ve yönetir.
Saniyede (10 katrilyon) işlem
10.000.000 GHertz
Saniyede (3,5 milyar) işlem
3,6 GHertz
Küçük
Büyük
Az Enerji
Çok Enerji
Duygusal
Mekanik
İşlemci Nedir?

Aslında işlemciler,
sadece bilgisayarlarda
bulunan bir donanım
değildir. Tüm elektronik
sistemlerde işlemciler
bulunur. Örneğin,
otomatik çamaşır
makinesi, otomatik
bulaşık makinesi;
fabrikalardaki otomatik
cihazlar, televizyon.
Resim: İşlemci Örnekleri
İşlemci Nedir?

Mikroişlemciler,
milyonlarca
transistörden
oluşmaktadır. Elektrik sinyalleri bunların üzerinden
akar. Bilgisayarın yaptığı tüm işler bu sinyaller
vasıtasıyla gerçekleşir.

Devrede elektrik sinyalinin olması “1”, elektrik
sinyalinin olmaması “0” ile ifade edilir.
İşlemci Nedir?
İşlemci bu işlemleri en basit sayma sistemi olan ikilik
düzen yani 0 ve 1 sayılarını kullanarak yapar.
 Komut, işlem, veri, vb. kavramların ikili sayı sistemi
ile ifadesine, makine dili (makine kodu) denir.
 Örneğin “A” harfi ikilik sistemde “01000001” ile
ifade edilebildiği gibi mavi gibi bir renk de ikilik
tabandaki sayı gruplarıyla ifade edilir.
 Aynı şekilde bir ses veya görüntü kaydı da yine buna
benzer ikilik sayı grupları ile ifade edilirler. Bu “0”
veya “1”in bilgisayarda kapladıkları alana bit adı
verilir.

İşlemci Nedir?
Bu sayı grupları üzerinde
işlem yapmak için işlemci
içerisinde komut listesi
(komut seti) mevcuttur.
 Bu
komutlar, işlemcinin
sorumlu
olduğu
tüm
matematiksel ve mantıksal
işlemleri gerçekleştirir.

İşlemci Nedir?
İşlemciye gönderilen ve ona ne yapması gerektiğini
söyleyen komutlara program denir.
 Bilgisayarda tüm programlar sabit diskte (hard disk)
tutulur.
 İşlemci her saniyede milyonlarca, hatta milyarlarca
komutu işleyebilir. Sabit disk, işlemcinin komut
işleme hızına ulaşamaz. Bu sorunu ortadan kaldırmak
için programlar sabit diskten alınarak RAM’e (rem
diye okunur) yüklenir. RAM’den de işlemciye
aktarılır.

İşlemci Nedir?
Verinin sabit disk, RAM ve işlemci arasındaki akışı tek yönlü bir işlem
değildir. İşlemcinin yaptığı işlemler sonucunda ürettiği veriler de
işlemciden, RAM’e ve oradan da sabit diske alınarak, sabit diskte
tutulur.
MERKEZİ İŞLEM BİRİMİ
ÇIKIŞ
BİRİMİ
GİRİŞ
BİRİMİ
RAM
DEPOLAMA BİRİMİ
İşlemci Yapısı
İşlemci mimarisi; işlemcinin işlemleri gerçekleştirme
yöntemi, teknolojisi ve tasarımını ifade eder.
 Ortak mimariye sahip olan işlemciler aynı komutları
tanımakta ve aynı yazılımları çalıştırabilmektedirler.
 İşlemcinin anakartla iletişim kurmasını sağlayan,
toplu iğneye benzeyen uçlara pin (iğne ,bağlantı
iğnesi ,bacak , ayak) denir.

İşlemci Yapısı
ALU
KONTROL
BİRİMİ
ÇEKİRDEK
GİRİŞ
BİRİMİ
ÇIKIŞ
BİRİMİ
CACHE
RAM
DEPOLAMA BİRİMİ
İşlemci Yapısı
1. Çekirdek (Core)
 Komut çalıştırma işlemlerini
yapan bölümdür.
 Çalıştırma birimi olarak da
bilinir
İşlemci Yapısı
2. ALU (Arithmetc Lojik Unit /
Aritmetik Mantık Birimi)
 İşlemci tarafından
gerçekleştirilecek matematiksel
(a+b) ve mantıksal (a<b)işlemlerin
yapıldığı bölümdür.
İşlemci Yapısı
3. Kontrol Birimi
 İşlemciye gönderilen komutların
çözülüp işletilmesini sağlar.
 İşlemci içindeki birimlerin ve
dışındaki birimlerin eş zamanlı
olarak çalışmasını sağlayan
kontrol sinyalleri bu birim
tarafından üretilir.
İşlemci Yapısı
4. Ön Bellek (Cache)
 Ön bellek çalışmakta olan programa ait komutların,
verilerin geçici olarak saklandığı yüksek hızlı
hafızalardır.
 Ön belleklerin kimisi işlemci ile aynı hızda çalışır.
 L1 (Level 1) ve L2 (Level 2) olmak üzere iki
kısımdan oluşur.
İşlemci Yapısı
 İşlemci,
ihtiyaç duyduğu
komutu sırasıyla L1 ön
bellekte , L2 önbellekte,
RAM, sabit disk
üzerindeki sanal hafıza
da arar.
L1 CACHE
L2 CACHE
RAM
SABİT DİSK
İşlemci Hızı

İşlemcilerde hız, işlemcinin birim zamanda
yapabildiği işlem sayısı olarak tanımlanmaktadır.

Bir saniyede yapılan milyon adet işlem Mhz olarak
tanımlanır ve temel hız ölçüsüdür. Ancak günümüz
işlemcileri saniyede milyar işlem Ghz hız seviyesine
ulaşmışlardır.
İşlemci Hızı

FSB (Front Side Bus): Ana kart üzerinde bulunan sistem
saatinin 1 sn içinde yaptığı “tik” hareketi FSB hızını belirler.
Sistem saati tüm sistemin birlikte uyum içinde çalışması için
gerekli olan ritmi verir. Saatin her tikinde tüm bilgisayar
aygıtlarında bilgi ve komutlar akar.

İşlemci Çarpanı (Clock Ratio / CPU Multiplier): İşlemcinin
sistem FSB hızının maksimum kaç katı hızda çalışacağını
belirleyen çarpana verilen addır.
İşlemci Hızı = FSB X Saat Çarpanı
İşlemci Hızı
Örnek: Intel Core Duo T2500 2.00GHz, 667MHz
FSB Saat Çarpanı nedir ?
HIZ = Saat Çarpanı x FSB
2 GHz = SÇ x 667MHz
2000 Mhz = SÇ x 667 MHz
SÇ = 3
İşlemci Hızı
Üreticiler, işlemci hızını artırmak için çeşitli yollar
izlemişlerdir.
1. Bir tek işlemci modeli üretiminde uğraşarak hızını
artırmışlardır.
2. İşlemcinin fiziksel boyutunu küçültüp, işlemciyi
çalıştırabilmek için gereken voltaj miktarını, dolayısıyla
da işlemci ısısını azaltmışlardır. İşlemciden çıkan ısıyı
azaltmanın verdiği avantajla da aşırı ısınmadan
korkmaksızın
işlemcinin
çekirdek
hızını
yükseltmişlerdir.
Overclock (Hız Aşımı, Hız Aşırtma)
Her işlemcinin iki hız değeri vardır.
 Birincisi, işlemcinin sınır hız değeri, ikincisi
üreticinin riske girmeksizin işlemcinin dengeli
çalışabileceği hızı gösteren hız değeridir.
 Hız aşımı (overclock) işlemcinin üreticinin etikette
belirlediği hız değerinden yüksek değerlerde
çalıştırılması işlemidir.

Overclock (Hız Aşımı, Hız Aşırtma)
Anakart üzerindeki jumper ya da bios ayarları
kullanılarak yapılır
 Sistem hızı (FSB), çarpan, voltaj değerlerinde yapılan
değişikliklerle işlemci hızı artırılabilir.
Örnek: FSB’si 100 Mhz, saat çarpanı 20 olan bir
bilgisayarda işlemci hızı 20 x 100=2000 Mhz dir.
FSB değeri 133 Mhz yapılırsa 133 x 20=2660
Mhz=2.66 Ghz işlemci hızı elde edilir.

Overclock (Hız Aşımı, Hız Aşırtma)
İşlemcilerde
hız
aşımı
gerçekleştirildiğinde,
işlemciyle beraber diğer sistem bileşenlerinin de hızlı
çalışması gerekir. Bu durum donanımların zorlanması
ve ömürlerinin kısalması anlamına geliyor.
 Hız aşımı işlemiyle işlemci hızı bir noktaya kadar
artırılabilir. Belli bir hız değerinden sonra bilgisayar
kilitlenmeleri, hatalar, hatta işlemci yanmaları gibi
sorunlar ortaya çıkabilir. Bu durum, yükseltilen hızda
işlemcinin kararlı çalışmadığını gösterir.
 Hız aşımı yapılmış sistemlerde işlemci daha fazla ısı
üreteceğinden bu durumlarda soğutma daha önem
kazanmaktadır.

İletişim Hatları (İletişim Yolları)
İşlemciler bilgisayarı yönetmek, kontrol etmek için
iletişim yollarını kullanır.
 Hem işlemci içerisinde hem de işlemciyle diğer
birimler arasında iletişim hatları bulunmaktadır.
 İletişim hatları üzerinden elektrik sinyali geçebilecek
iletken hatlardır. Bu hatların sayısı işlemci modeline
göre değişir.

İletişim Hatları (İletişim Yolları)
1. Adres Yolu (Address Buses):
 İşlemcinin bilgi yazacağı veya okuyacağı her hafıza
hücresinin ve çevre birimlerinin bir adresi vardır.
İşlemci, bu adresleri bu birimlere ulaşmak için
kullanır.
 Adresler, ikilik sayı gruplarından oluşur.
 Bir işlemcinin ulaşabileceği maksimum adres sayısı,
adres yolundaki hat sayısı ile ilişkilidir.
 Adres yolunu çoğunlukla işlemci kullanır. Bu yüzden
adres yolunun tek yönlü olduğu söylenebilir.
İletişim Hatları (İletişim Yolları)
2. Veri Yolu (Data Buses):
 İşlemci, hafıza elemanları ve çevresel birimleriyle çift
yönlü veri akışını sağlar.
 Birbirine paralel iletken hat sayısı veri yolunun kaç
bitlik olduğunu gösterir. Örneğin, iletken hat sayısı
64 olan veri yolu 64 bitliktir.
 Yüksek bit sayısına sahip veri yolları olması sistemin
daha hızlı çalışması anlamına gelir.
İletişim Hatları (İletişim Yolları)
3. Kontrol Yolu (Control Buses):
 İşlemcinin diğer birimleri yönetmek ve eş zamanlamayı
sağlamak amacı ile kullandığı sinyallerin gönderildiği
yoldur.
İletişim Hatları (İletişim Yolları)
Şekil :Mikroişlemci ve iletişim hatları arasındaki ilişki
İşlemci Paketleri
İşlemcilerin farklı şekil, boyut ve harici özellikleri
işlemcinin paketi denir.
 İşlemcilerin gelişim süreçlerinde, üreticiler işlemcileri
anakarta bağlayan ayak sayılarının artması, işlemci
ısınmalarını engellemek amacıyla yapılan değişiklikler,
kimi parçalarda anakarta bağımlılığı ortadan kaldırma
gibi amaçlarla değişik paketlemeler kullanmaktadır.

İşlemci Paketleri
1.Soket İşlemci
 Kare şeklinde üretilmiş işlemci
modelidir.
 Üst yüzeyinde marka ve model
isimleri bulunur.
 Alt yüzeyinde ise işlemcinin türüne
göre çok sayıda pin veya iletim Resim :Anakart soketi
noktası bulunur.
 Takıldıkları anakarta bir
mandal/kilit yardımı ile
tutturulurlar.
 Anakarttaki sokete uygun işlemci
seçilmelidir.
Resim :Soket işlemci
İşlemci Paketleri
2.Slot İşlemci





Dikdörtgen bir kart şeklinde üretilen
işlemci modelidir.
Kimi işlemci bileşenleri kart
üzerindedir.
Kartın alt kısmında bulunan bağlantı
noktaları ile ana karta bağlanır.
İşlemcinin korunması için dış kılıfı
vardır.
Kılıfın yan yüzeylerine soğutucu
takılmaktadır.
Resim: Kılıfsız slot işlemci
Resim:Kılıflı işlemci
İşlemci Üreticileri
AMD, Cyrix, IDT, Intel, Motorola, Zilog, Mostek,
NexGen gibi birçok firma işlemci üretmektedir.
 Dünya üzerinde en çok Intel ve AMD firmalarının
ürettiği işlemciler kullanılır.

Intel İşlemciler
1971 yılında üretilen İlk işlemci olarak
kabul edilen 4004 işlemcisinin sadece
16 pini vardı ve anakarta sabitlenmiş
haldeydi.
 1978 yılında üretilen 8086 kişisel
bilgisayarlar için kullanılan ilk
işlemciydi. 8086 işlemcisi 16 bitlik, 5
Mhz hızında çalışan bir işlemciydi.
Ardından 8088, 80286, 80386, 80486
işlemcileri üretilmiş bunların genel
ismine ise X86 denmiştir.

Resim :Intel C4004
Resim :Intel C8086
Intel İşlemciler
Pentium İşlemciler
 1993 yılında üretildi.
 Birden fazla icra birimi sayesinde bir
saat diliminde iki farklı komutu
çalıştırabilmektedir.
 Pentium, Pentium MMX ve Pentium
PRO gibi farklı modelleri vardır.
 Pentium’e eklenen MMX ( Çoklu
Ortam Eklentisi) teknolojisi çoklu
ortam uygulamalarında kolaylık
sağlamıştır.
Resim : Pentium işlemci
Intel İşlemciler
Pentium II İşlemcisi
 1997 yılında piyasaya sürülen
Pentium II işlemcisi, Pentium
MMX ile Pentium PRO
işlemcilerinin özelliklerinin
birleştirilmesi ile
geliştirilmiştir.
 Daha önce kullanılmayan slot
tipi paketleme kullanılmıştı.
Intel İşlemciler
Celeron İşlemcisi
 Pentium II işlemcisi, son kullanıcılar için
pahalı olduğundan Intel, işlemcinin
özelliklerinde kimi değişiklikler yaparak
fiyatı uygun Celeron işlemcileri piyasaya
sürmüştür.
 Pentium işlemciler, bilgisayarı zorlayan
grafik ve işlem yoğunluklu programları
kullananlar için üretilirken; Celeron
işlemciler bilgisayarı yazı yazmak, internette
gezinmek gibi bilgisayarı zorlamayan
programları kullananlar için uygundur.
Intel İşlemciler
Pentium III İşlemcisi
 İlave 3D (üç boyutlu ) komutları sayesinde ileri grafik,
akışkan ses-video işlemlerinde başarılı olan Pentium
III, 1999 yılında piyasaya sürülmüştür.
Pentium IV İşlemcisi
 Pentium IV işlemcisi DVD, MP3, video işleme,
internet üzerinden video gönderimi gibi yüksek
miktarlarda veri transferi gerektiren uygulamalarda
daha başarılı sonuçlar vermiştir.
Intel İşlemciler
Xeon İşemciler

Sunucu bilgisayarlar için tasarlanmıştır

Yüksek performans ,

Yüksek maliyet.
İşlemci Teknolojileri
Centrino Teknolojisi
 Intel’in dizüstü bilgisayarlar için geliştirdiği bir
teknolojidir.
 Daha az güç kullanıp daha az ısınmayı, işlemci
boyutunu küçülterek dizüstü bilgisayar
boyutlarını da küçültmeyi, pil kullanım süresini
artırmayı, kablosuz internete girmeyi ve daha
yüksek performans sağlamayı amaçlayan bir
teknolojidir.
Intel İşlemciler
Intel Core
 Yıllardır üretimi yapılan Pentium 'un yerini almıştır.
Intel Core 2
 Coreduo (32 bit)'dan farklı olarak 64 bit işletim
sistemini desteklemektedir.
 Aynı anda çift işletim sistemi çalıştırma özelliği taşır.
 Fabrika çıkışı 4 MB Level 2 önbellekli olan
işlemcilerin bazı modelleri yarım önbelleklidir. Core 2
Duo işlemciler, E6000, E4000, E2000 ve E8000 olmak
üzere dört seriden oluşur.
Intel İşlemciler
Intel Atom
 Dünyanın en küçük transistörlerinden oluşur.
 Özellikle küçük cihazlar ve düşük güç kullanımı için
tasarlanmış tümüyle yeni bir mikromimariye dayanan
işlemcidir.
 Intel Atom işlemcisi, bir yandan da tüketicilerin
standart bir PC'yi ve İnternet'i kullanırken alışkın
olduğu Intel® Core™ 2 Duo komut seti ile
uyumluluğunu sürdürüyor.
Intel İşlemciler
Intel ix Serisi
 Bu işlemci türlerinin Turbo Boost dediğimiz bir
özellik var.
 Turbo Boost işlemcide işlemci hızı devamlı
değişiyor. 1.6 GHZ hızı ile başlayıp yaptığınız işleme
göre hızı 3.3 GHZ ‘lere kadar çıkıyor. Yani sizin
yaptığınız işleme göre kendini otomatik olarak
değiştiriyor.
 4 çekirdekli bir işlemci türüdür. 8MB L3 ve Hyper
Threading özelliğine sahiptir.
AMD İşlemciler
K5 İşlemcisi
 Pentium ile rekabet için üretildi.
66 Mhz FSB hızı vardı.
K6 İşlemcisi



100 Mhz FSB
3 boyutlu oyunlarda üstün performans
AMD İşlemciler
Athlon İşlemcisi


AMD nin ilk slot işlemcisi
AMD nin dünya çapında
iyi ve ekonomik olduğunu
kanıtladığı işlemcisi
Athlon XP İşlemcisi
 AMD’ nin bu modeli
3.2 GHz hızlara kadar
ulaşmıştır.
İşlemci Teknolojileri
Çoklu İşlem
Çift Çekirdek
Çift İşlemci
(Hyper Threading)
(Dual Core)
(Dual Processor)

Tek İşlemci
İşleri parçalayıp
yapıyor
Bir işlemci içinde 2
çekirdek,
 2 cache,
 2 kontrol birimi
İki ayrı işlemci
İşlemci Teknolojileri
HT (Çoklu İşlem) Teknolojisi
 Hyper-Threading (HT) teknolojisi sayesinde bir işlemci
birbirinden bağımsız iki programa ait veriyi aynı anda
işleyebilmektedir.
 HT teknolojisi aynı anda birkaç yazılımı çalıştırırken,
randımanı artırmaya yarayan bir teknolojidir.
İşlemci Teknolojileri
HT (Çoklu İşlem) Teknolojisi
İşlemci Teknolojileri
HT (Çoklu İşlem) Teknolojisi
İşlemci Teknolojileri
HT (Çoklu İşlem) Teknolojisi
İşlemci Teknolojileri
Çift Çekirdekli İşlemciler (Dual-core Processors)
 Çift çekirdekli işlemci tek bir fiziksel işlemci içinde
aynı frekansta çalışan iki tam yürütme/çalıştırma
biriminden (çekirdek) oluşur.
 Her iki çekirdek de aynı paketi, aynı çipset ve belleği
kullanır.
 İki çekirdeğin olması, aynı anda çoklu uygulama
çalıştırma olanağı sağlar.
İşlemci Teknolojileri
Çift Çekirdekli İşlemciler (Dual-core Processors)
İşlemci Teknolojileri
Çift Çekirdekli İşlemciler (Dual-core Processors)
İşlemci Teknolojileri
Çift Çekirdekli İşlemciler (Dual-core Processors)
İşlemci Teknolojileri
Çift Çekirdekli HT (Dual Core HT)
İşlemci Teknolojileri
Çift Çekirdekli HT (Dual Core HT)
İşlemci Teknolojileri
Çift Çekirdekli HT (Dual Core HT)
İşlemcileri Tanıma Yolları

Bilgisayarımızda bulunan işlemcinin özelliklerini görmek
için:
1.
Denetim Masası / Sistem
2.
Programlar / Donatılar / Sistem Araçları / Sistem Bilgisi
3.
Bilgisayarım simgesine sağ tıklayarak özellikler komutundan
4.
İşlemcinin üzerindeki yazıları okuma
5.

Bilgisayar açılırken siyah ekrana gelen görüntüden işlemciyle
ilgili bilgileri okumaktır.
Bir başka yöntem, donanımlarla ilgili bilgiler veren
programlar(Everest, CPU-Z, WCPUID vb.)
yöntemlerinden birisi uygulanır.
İşlemcileri Tanıma Yolları
Resim :Sistem Özellikleri iletişim kutusu
İşlemcileri Tanıma Yolları
Resim : Sistem bilgisi programı
Uygun İşlemciyi Seçmek

Bilgisayarı hangi amaçla kullanacağım ?

Ekonomik durumum nedir ?

Kullanacağım programlar hangi işlemciyi istiyor ?

Almayı düşündüğüm işlemci ile uyumlu ana kart
hangisi ?
Elektrostatik Deşarj (ESD)






İnsanlar üzerindeki elektrik yükünün çeşitli cisimler aracılığıyla toprağa
akmasına elektrostatik deşarj adı verilir.
Elektrik yükünün toprağa akması sırasında insanlara bir zarar gelmezken çok
hassas elektriksel değerlerle çalışan bilgisayar donanımları hasar görebilir.
Bilgisayar parçalarına dokunmadan önce üzerinizdeki elektrik yükünü
boşaltmalısınız. Bunu sağlamak için elektrostatik bileklikler çok uygundur.
Elektrostatik bilekliklerin bir ucu, toprak hattıyla bağlantı hâlindeyken diğer ucu
bileğe takılı hâldedir. Böylelikle vücuttaki elektrik yükü bilgisayar donanımlarına
zarar vermeden toprağa akmaktadır.
Bu bilekliklere sahip değilseniz, hiç olmazsa bilgisayar parçalarına dokunmadan
önce toprakla, zeminle temas hâlindeki bir parçaya dokunulabilirsiniz. Örneğin
kalorifere, kapı koluna, duvara.
Elektrik yükü boşaltma işlemi belirli aralıklarla yapılırsa, hareketlerimiz
esnasında üzerimizde birikebilecek elektrik yükünü boşaltmış oluruz.
İŞLEMCİ SOĞUTMASI
Soğutmanın Önemi
 İşlemciler gibi yoğun işlem yapan elektronik elemanlarının ise
ısınmaları daha yüksek düzeydedir.
 Belli değerden sonra yüksek ısı, işlemciye zarar vermektedir. Bu
nedenle işlemcilere soğutma düzeneği takılmalıdır.
 Soğutma işlemi iki aşamadan oluşur : İşlemcinin üzerindeki ısıyı
emerek işlemcinin ısısını azaltma ve emilen ısıyı dağıtarak
işlemciden uzaklaştırma.
 İşlemcilerin çok ısınmaları durumunda otomatik olarak kapanma
özellikleri olmalarına rağmen, bu teknoloji her zaman işe
yaramayabilir ve işlemci yanabilir.
Soğutucu Malzemeleri
1. Soğutucu
 Soğutucu (Heatsink) işlemcinin üzerine yerleştirilen ve işlemcinin
çekirdeğindeki ısıyı kanatlarına çeken metallerdir.
 Kimi soğutucular kalın, kimileri ise ince kanatlara sahiptir. İnce
kanatlı soğurucular daha çok ısı çekerler, fakat daha pahalıdırlar
ve daha kolay kırılabilirler.
 Soğutucular alüminyum, bakır metallerinden yapılır.
 Tamamı alüminyum olan, işlemci üzerine oturan kısmı bakır, geri
kalanı alüminyum olan soğutucular; tamamı bakır olan
soğutucular vardır. Bakırın ısı iletimi alüminyumdan daha fazladır.
 Soğutucuların internet sitelerindeki işlemci uyumluluğu
(compatible CPUs) özelliğine bakarak soğutucunun hangi
işlemcilere uygun olarak üretildiğini tespit edebilirsiniz.
Soğutucu Malzemeleri
1.Soğutucu
Resim : Alüminyum soğutucu, merkezi bakır olan alüminyum soğutucu, bakır soğutucu
Soğutucu Malzemeleri
2.Fanlar
 Fanlar bilgisayar sistemlerinde ısınan donanımlar üzerindeki ısıyı
dağıtmak amacıyla kullanılan pervanelerdir.
 Fanlarda işlemci üzerine sabitlenmeyi sağlayan mandal/kilit
düzeneği ve kanatları döndürmeye yarayan motor bulunmaktadır.
 Soğutucunun üzerine yerleştirilirler. Farklı boyutlarda üretilirler.
 Büyük fanlar, küçük fanlara göre daha fazla hava akışı sağlar ve
genel olarak daha pahalıdırlar.
 Büyük fanların ittiği hava miktarı, küçük olanlardan daha fazla
olduğundan genel olarak ürettiği gürültü miktarı da daha fazladır.
Soğutucu Malzemeleri
2.Fanlar
Tozlandıklarında yavaş döner ve gürültü çıkarırlar. Bu
sebeple belli aralıklarla temizlemeli ve yağlanmalıdırlar .
Bilgisayarda yazı yazma, internette gezinme vb.
programlar kullanırken işlemci fazla zorlanmadığından
fazla ısı üretmez. Dolayısıyla fan yavaş döner ve az gürültü
çıkarır. Fakat bilgisayarı zorlayan uygulamalarda (örneğin,
sistem gereksinimi yüksek olan oyun, grafik
programlarında) işlemci, yoğun çalıştığından ürettiği ısıyı
gidermek için fan daha hızlı döner ve fazla gürültü çıkar.
Soğutucu Malzemeleri
3.Termal Macun
 İşlemcinin üzerine sürülen, ısıyı oldukça hızlı soğutucuya ileten,
üzerinde tutmayan ve bu şekilde işlemcinin ısısını düşürmeye
yarayan bileşiktir.
 İşlemci ile soğutucu yüzey arasına sürülür.
 İşlemci ile soğurucu arasında kalan boşluk, gözle görülemeyecek
düzeyde olduğundan çok ince sürülmüş termal macun tabakası
boşlukları doldurmaya yeterlidir.
Soğutma Çeşitleri
1.Havayla Soğutma
 Havalı soğutma; işlemci üzerinde soğutucu, onun
üzerinde de fanın bulunduğu soğutma düzeneğidir.
 Günümüzde en yaygın soğutma türüdür.
 Bu tür bir sistemde iyi soğutma, soğutucunun
yapıldığı malzeme, işlemci ile soğutucu arasındaki
termal macunun kalitesine, uygun şekilde
uygulanmasına, fanın kalitesine, uygun fanın
kullanılmasına bağlıdır.
Soğutma Çeşitleri
1.Havayla Soğutma
SOĞUTUCU + FAN