Transcript GIS

1
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
(Geographical Information System)

pojęcie MAPA (część pierwsza - będzie druga!)

rodzaje map:

mapa rastrowa (topograficzna / foto)

mapa cyfrowa (numeryczna)

mapa interaktywna

portal mapowy - integracja informacji

rodzaje obiektów na mapach (wprowadzenie)
GIS
Mapa - pojęcie / definicja

Mapa (z łac. mappa = 'obrus') uogólniony obraz powierzchni
Ziemi lub jej części, wykonany na płaszczyźnie (2D), w skali,
według zasad odwzorowania kartograficznego, przy użyciu
znaków graficznych.

Przeniesienie informacji / danych ze sfery (Ziemia nie jest idealną
kulą, ma nieregularny kształt geoidy, ale przy sporządzaniu mapy
przyjmuje się założenie, że jest kulą lub elipsoidą obrotową)
na płaską powierzchnię mapy wymaga: (będą nt. temat wykłady!)

zastosowania odpowiedniego rzutu,
czyli odwzorowania kartograficznego (projekcja)

zmniejszenia obrazu do żądanej skali (typowej)

zastosowania przyjętych znaków umownych (legenda mapy)

generalizacji czyli uogólnienia przedstawionego obrazu
(generalizacja szczegółów)

2
Mapa stanowi podstawowe narzędzie pracy, badań i prezentacji
wyników - planowanie przestrzenne, urbanistyka, historia,
demografia, geografia itd. Nauka o mapach to kartografia
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - pojęcie / definicja


Ziemia - powierzchnia „kuli” - trzy wymiary - 3D
mapa - płaski, 2-wymiarowy obraz powierzchni Ziemi

pojęcie skali - stosunek „rzeczywistych” wymiarów
do ich odwzorowania na mapie / obrazie
(bardzo uproszczona definicja - lepsza później!)

metody rzutowania (przedstawiania) - różne ale zawsze
są zniekształcenia, tym większe im większa skala
- im większy prezentowany obszar tym gorszy efekt
(pomarańcza) (będą nt. temat wykłady!)

3
skutki rzutowania - problemy z odtworzeniem
rzeczywistego widoku w głowie odbiorcy
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - pojęcie / definicja

zastosowanie znaków umownych, symboli, kolorów
ułatwia ten proces (będą nt. temat wykłady!)
- ale wymaga pewnej wiedzy, znajomości zasad
i wygenerowania na ich podstawie pierwotnego
obrazu powierzchni i obiektów na niej położonych

generalizacja - celowe zmniejszanie liczby informacji
wraz ze zwiększaniem skali mapy (będą nt. temat wykłady!)





4
osiedle
(1:500/1000) - płoty, trawniki, znaki drogowe
dzielnica (1:5 tys.) - budynki, drogi osiedlowe
miasto
(1:10 tys. /25 tys.) - ulice, osiedla, parki
województwo (1:50 tys. /250 tys.) - miasta, wsie, drogi, rzeki
państwo (1:500 tys. / 1-3 mln) - główne miasta, drogi, rzeki
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapy rastrowe - s k a n p a p i e ro we j m a p y
t o p o gra ficzne j
5
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
6
Mapy rastrowe - zd ję c i e lo t n i cze - o r t o foto mapa
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapy rastrowe

Mapy rastrowe - rodzaje:



zeskanowane mapy (podkłady) papierowe
rysunki wykonane w technice rastra (np. Paint, PhotoPaint)
obrazy powierzchni Ziemi (statyczne / dynamiczne - 4D)





cechy:





7
satelitarne (fotografie)
lotnicze (fotografie)
naziemne - fotogrametria (fotografie)
obraz z kamer wideo - dynamiczne (4D)
jedna - stała „warstwa” informacji
dokładność uzależniona od danych (rozdzielczość kamery;
dokładność druku) - brak możliwości powiększania/zmniej.)
stała (zastana) liczba informacji - brak możliwości modyfikacji
format danych uzależniony od źródła / programu (tiff, jpg..)
konieczna georeferencja - określenie współrzędnych rogów
zdjęcia (po jego przekształceniu do orto-foto) skali oraz
sposobu rzutowania (rodzaj rzutowania - zniekształcenia)
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
8
Mapy cyfrowe
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
9
Mapy cyfrowe
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
10
Mapy cyfrowe
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
11
Mapy cyfrowe
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapy cyfrowe

Mapy cyfrowe (numeryczne) - właściwości:



cechy:

jakość niezależna od skali powiększenia / zmniejszenia


dokładność = dane wprowadzone / pomierzone
dopasowywanie „zawartości” mapy do aktualnych potrzeb

wyświetlanie potrzebnych warstw w danej kolejności

możliwość stosowania warstw tematycznych (layer’ów)
możliwość tworzenia warstw przeźroczystych

12
zbiór danych numerycznych, niezależny (w zasadzie) od
urządzenia wyjścia (monitora, rzutnika, plotera, drukarki)
prezentowany w formie obrazu na ekranie, rzutniku
z możliwością dynamicznej zmiany wielkości
(zmniejszanie / powiekszanie)
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapy cyfrowe
Warstwy danych
13
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
14
Mapy interaktywne
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapy interaktywne

Mapa interaktywna składa się z:


podkładu mapowego - mapa cyfrowa i/lub rastrowa
zbioru danych o obiektach o określonych współrzędnych



cechy:

najczęściej „gotowy” produkt






mapa pełni rolę źródła informacji - po wskazaniu danego
obiektu użytkownik otrzymuje zwrotną informację o nim
często ma możliwość wyrażenia opinii o nim - interaktywność
aktualność - możliwość umieszczania jadłospisu czy programu
komercyjny charakter - deweloperzy - forma ogłoszenia
ale i zysków dla obu stron (portal - deweloper)
rola w portalach społecznościowych - integracja osób / akcji
jako „podkład”



15
dane - tekstowe - opis - adres, kontakt, rodzaj usług (opinie)
lub graficzny - zdjęcia, filmy, wykresy (kolory)
mapa (zdjęcie) rastrowe - „czytelniejsze” dla typowego odbiorcy
podkłady historyczne - mapy archiwalne - śledzenie zmian
możliwość przełączania podkładów (cyfra / foto / widok)
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Portale mapowe

Portale mapowe - właściwości - cechy:



zamknięte - wykonane przez firmy, zawierające określoną
liczbę informacji / warstw i przez nie administrowane oraz
(najczęściej) rzadko uaktualniane (przypadek wielu polskich
portali)
otwarte (mniej lub bardziej - od dodawania treści do
projektów otwartych - np. Open Street Map) - platforma /
baza uzupełniana o treści wprowadzane przez komercyjnych
użytkowników (Google Maps - deweloperzy) oraz
wolontariuszy - np. trasy, ciekawe miejsca - opinie
miejsce obróbki - przygotowania „mapy”



16
serwer - końcowy użytkownik odbiera gotowy produkt - dużo
przesyłanych danych ale brak konieczności instalowania
specjalistycznego oprogramowania
desktop - z serwera podkład a przy pomocy specjalistycznego
oprogramowania tworzenie map na własnym komputerze
wykorzystanie podkładowej (lub stworzonej - z warstwami)
mapy jako części własnej strony internetowej
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Portale mapowe

Portale mapowe cd.

coraz więcej urządzeń:




komputery stacjonarne (łącza stałe - Neostrada),
urządzenia przenośne (Internet bezprzewodowy Wi-Fi),
„telefony” komórkowe (przesył danych GSM - opłaty..)
coraz większy obszar zastosowań



bierny - wyświetlanie tylko obrazu i informacji dotyczącego
danego miejsca („nasze” nawigacje samochodowe)
zwrotny - po otrzymaniu przez serwer informacji o położeniu
odbiornika (ale i profilu użytkownika) dostarczanie mu
spersonalizowanych informacji o danym miejscu i aktualnych
informacji o ofertach, programach, jadłospisach, ruchu AUT
czynny - możliwość identyfikacji obiektów / produktów
w wyniku przesłania „na serwer” fotografii danej „rzeczy”
i zwrotne przesłanie informacji o niej użytkownikowi:




17
zabytek - historia (zdjęcia - Wikipedia)
produkt - ceny dostępność (kody paskowe)
osoba - informacje, kontakt (identyfikacja fotograf. osób i AUT)
(temat „łapówek”!!)
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
18
GIS

rodzaje map - przypomnienie






Krzysztof Iwaszko, dr
rastrowe (topo / foto)
cyfrowe (numeryczne)
interaktywne (portale...)
rodzaje obiektów na mapach


(Geographical Information System)
obiekty powierzchniowe - Area / Poligon
obiekty liniowe - Line / Polyline
obiekty punktowe - Point
zależność: skala - generalizacja
GIS
Mapa - obiekty na mapach
Informacje na mapach

pochodzenie: (będzie)



rodzaje informacji („miejsc”)





układ biegunowy - współrzędne X (N); Y (E) ew. Z (wysokość)
układ „geograficzny” współrzędne λ długość i φ szerokość + H
informacje uzupełniające (będzie)



19
obiekty powierzchniowe - obszary - Area / Poligon
obiekty liniowe - linie i krzywe - Line / Polyline
obiekty punktowe - punkty - Point
identyfikacja „miejsc” (będzie)


dane
lub pomiary
dane ilościowe
dane opisowe
dane graficzne i inne
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
20
Mapa - obiekty na mapach
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
21
Mapa - obiekty - Powierzchniowe - POLIGON
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Powierzchniowe - POLIGON
- unikalny numer, typ obiektu i nazwa:
874, las iglasty, Las Duchów
22
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Powierzchniowe - POLIGON
- unikalny numer, typ obiektu i nazwa:
874, las iglasty, Las Duchów
- położenie - współrzędne (zamknięte)
x1=1250 / y1=8000; x2=1700 / y2=9200
....................... x1=1250 / y1=8000
-
23
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Powierzchniowe - POLIGON
- unikalny numer, typ obiektu i nazwa:
874, las iglasty, Las Duchów
- położenie - współrzędne (zamknięte)
x1=1250 / y1=8000; x2=1700 / y2=9200
....................... x1=1250 / y1=8000
- właściciel / zarządca
prywatny; Księżniczka von Trutte
- informacje dodatkowe; opisowe
świerki i cisy, 90 letnie, φ=35-50 cm
24
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Powierzchniowe - POLIGON
inne obiekty powierzchniowe
dla mniejszych skal  poligon = poligon
dla większych skal  poligon = point / symbol
25
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Liniowe - LINE / POLILINE
możliwości:
linia  odcinek
linia łamana
krzywa
26
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Liniowe - LINE / POLILINE
- unikalny numer, typ obiektu i nazwa:
502, kolejka linowa, „Do nieba”
27
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Liniowe - LINE / POLILINE
- unikalny numer, typ obiektu i nazwa:
502, kolejka linowa, „Do nieba”
- położenie - współrzędne (otwarte...)
x1=3500 / y1=7500; x2=4200 / y2=8500
28
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Liniowe - LINE / POLILINE
- unikalny numer, typ obiektu i nazwa:
502, kolejka linowa, „Do nieba”
- położenie - współrzędne (otwarte...)
x1=3500 / y1=7500; x2=4200 / y2=8500
- właściciel / zarzadca / nadzór
prywatna książęca, Yaroslav Duck
- informacje techniczne - dodatkowe
wyciąg gondolowy, zbudowany w 2011 r.
300 osób na godzinę, długośc 1200 m;
stacja dolna 280, górna 445 m n.p.m.
29
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Liniowe - LINE / POLILINE
inne obiekty liniowe
dla mniejszych skal  line = line
dla większych skal  linia = point / symbol
30
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Punktowe - POINT
- unikalny numer, typ obiektu i nazwa:
342, punkt graniczny, pow. Myśliwski
31
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Punktowe - POINT
- unikalny numer, typ obiektu i nazwa:
342, punkt graniczny, pow. Myśliwski
- położenie - współrzędne:
x1=3500 / y1=5000
- informacje uzupełniające:
punkt stabilizowany - granitowy
dla mniejszych skal  poligon = poligon
dla większych skal  poligon = symbol / punkt
32
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty - Punktowe - POINT
inne obiekty punktowe
dla mniejszych skal  punkt = point
dla większych skal  punkt = point / nic
33
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Portale mapowe Zadanie do wykonania:
 na trzech rodzajach map (swoje miejsce zamieszkania!)




wskazać i opisać (wg wzoru) po jednym obiekcie






34
punktowym
liniowym
powierzchniowym
wydrukować jako PDF


cyfrowej (np. Google Maps, Zumi...)
raster - np. zeskanowana topograficzna lub inna
raster - zdjęcie lotnicze lub satelitarne (też domu!!)
zgodnie z zasadami zatytułować:
105kowalski.pdf
i wysłać z własnego konta: (tam prawdziwe dane - imię i nazwisko!)
[email protected]
na konto:
[email protected]
w temacie podać „zajęcia 1 Kowalski”
i udać się do domu na kolację
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Mapa - obiekty na mapach

35
END:
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr