Transcript GIS Znaki kartograficzne

1
GIS

powtórka materiału  z 1 - 2 - 3 zajęć

znaki kartograficzne




Krzysztof Iwaszko, dr
(Geographical Information System)
powierzchniowe
liniowe
punktowe
napisy na mapach (nieskończone)
Znaki kartograficzne
GIS
POWTÓRKA

zajęcia 1- rodzaje obiektów:


powierzchniowe / liniowe / punktowe
zajęcia 2 - mapy rodzaje:
rastrowe - fotografie sat. i lot. / skany map topo.
 cyfrowe (numeryczna) - dane wektor, skalowanie
 interaktywne - interakcja bierna / czynna
 portale mapowe - integracja danych j.w.
zajęcia 3 - informacje - podział na: (liczba informacji)
 dane jakościowe
(rozróżnianie)
 dane porządkowe
(porządkowanie)
 dane ilościowe
(obliczenia - relacje)
zajęcia 3 - zmienne graficzne - cechy (rzadko osobno)
 kształt / orientacja
 ziarnistość / jasność
 kolor / wielkość  różnicowanie informacji / danych



2
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
Znaki kartograficzne
GIS

główny cel mapy - informacje o obiektach i zjawiskach
związanych z powierzchnią Ziemi

metoda - umowne znaki graficzne
 znaki kartograficzne

3
każdy znak:

ma określoną formę graficzną (kształt, wielkość, kolor, itp.)
zmienne graficzne - zależne od rodzaju danych

jest (musi być) zdefiniowany w legendzie mapy
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
Znaki kartograficzne
GIS

główne formy - odnoszą się do opisywanych obiektów


ZNAKI: 
podział zjawisk z uwagi na rozmieszczenie:

powierz.

liniowe


punkt.
4
forma znaków informuje o o właściwościach (atrybutach)
obiektów, procesów czy zjawisk na mapie
najważniejsze są jednak informacje (dane) przestrzenne
ciągłe  zjawiska występujące na całym obszarze
np. temperatura, ciśnienie, rzeźba powierzchni Ziemi;
wyspowe  (częściowo ciągły) - na „kawałkach” powierzchni
np. lasy, jeziora, parki narodowe;
liniowe  obiekty których szerokości nie można przedstawić
w danej skali mapy (symbole)
oraz linie w sensie geometrycznym np. granice, działy wodne;
dyskretne  zbiory pojedynczych obiektów o określonym
położeniu, które w danej skali mapy nie mogą być
przedstawione (rozpatrywane) jako powierzchnie (symbole)
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Znaki kartograficzne - cz. 1 - powierzchniowe

Znaki powierzchniowe - odnoszą się (ilustrują)
zjawiska występujące w sposób ciągły (cała powierzchnia
np. temperatura) lub wyspowy (części powierzchni np. lasy)

ale można też tą metodą przedstawiać:





5
wyliczone wskaźniki charakteryzujące obiekty liniowe czy
dyskretne ale odnoszące się do danego obszaru
np. gęstość dróg, zaludnienia i inne statystyczne czy gosp.
zasięgi występowania zjawisk przyrodniczych czy społecznych
np. zasięg wilka, języka itp.
granice administracyjne, polityczne, naturalne (zlewnie)
linie łączące punkty o tych samych wartościach danego
zjawiska - izolinie np. izotermy, izobaty, izobary...
próby nadania mapie 3-go wymiaru - cieniowanie, szrafa itp.
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Znaki kartograficzne - cz. 1 - powierzchniowe
Znaki powierzchniowe cd.
 forma graficzna - różnicowanie



najczęściej  kolor, jasność (skala!) czasem deseń
wydzielanie obszarów - granica + opis etykieta (np województwa)
często wszystkie możliwe elementy (j.w.) (mapy geologiczne)

znaki powierzchniowe stosujemy tylko wtedy gdy wielkość
elementów umożliwia ich prawidłową interpretację
muszą być widoczne kontury

przy doborze formy graficznej należy pamiętać o zachowaniu
funkcji informacyjnej samego obiektu powierzchniowego


6
forma graficzna nie może być „ważniejsza” od położenia,
kształtu, rozciągłości, powierzchni czy kierunku (dla obiektów
wydłużonych)
np. w przypadku Świat  Europa muszą być widoczne:
położenie, kształt itp poszczególnych kontynentów
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Znaki kartograficzne - powierzchniowe
dane jakościowe
7
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Znaki kartograficzne - cz. 2 - liniowe

Znaki liniowe - odnoszą się (ilustrują) obiekty (liniowe)





których szerokości nie da się przedstawić (w danej skali mapy)
w czytelny sposób (skala 1:100 tys, droga symb. 10 m  0,8 „czyli”  80 m)
lub przedstaw. dane jakościowe  rozróżnianie norm / elektr
lub przedstaw. dane porządkowe  klasa drogi, torów, kanału
lub przedstawiają dane ilościowe  natężenie ruchu, przepływ
metoda jest stosowana też do:

umownych / administracyjnych podziałów jak:






zasięgi danych zjawisk -np. występowania przymrozków
konturów - np. budynków, jezior,
połączeń lub związków - migracje ludności,
kierunków występowania zjawisk - wiatry, tsunami
zmienne graficzne znaków liniowych - ich walor optyczny:


8
granice administracyjne, działy wodne, poziomice
linowe  szerok./grub., kolor / jasność, ciągłość, kształt elem.
dla ob. powierzchniowych tylko - położ., dług., kształt, kier
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
9
Znaki kartograficzne - liniowe
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Znaki kartograficzne - liniowe - tu zasięgi
zasięgi - klasy
10
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Znaki kartograficzne - cz. 3 - punktowe
Znaki punktowe


teoretycznie - punkty w sensie geometrycznym (pkt. geod)
w praktyce - obiekty, których z uwagi na skalę, nie da się
czytelnie pokazać w formie znaku powierz. lub konturu



do konstrukcji wykorzystuje się  zmienne graficzne



11
na mapach topo. - pomniki, kominy, wieże, stacje itd.
na mapach ogólnogeogr. - np wsie i miasta
dane jakościowe (rozróżnianie) - kształt, orientacja, kolor
dane porządkowe (porządkowanie) - wielkość, skala barw
dane ilościowe (relacje) - wszystkie zmienne
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Znaki kartograficzne - cz. 3 - punktowe

identyfikacja położenia znaku punktowego

proste figury - środek
symbole z podstawą - jej środek
znaki złożone - środek dolnej figury

ale też jako graficzny opis miejscowości - symbole obok nazwy


12
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Napisy na mapach - etykiety
Napisy na mapach
 uzupełniająca lub główna funkcja przekazywania informacji
 zależnie od charakteru opracowania (mapy)
 mapa polityczna / mapa konturowa zjawiska
 zasadnicze rodzaje napisów:




13
nazwy własne obiektów (nazwy geograficzne)
identyfikacja znaków / symboli (nazwy własne)
napisy objaśniające - uzupełniające  dotyczące cech
jakościowych obiektów, które nie są przedstawiane w formie
znaków umownych, często skróty (jez., Al., plac, zatoka)
liczbowe charakterystyki obiektów - najczęściej rzędne
 wysokości i głębokości, ale i liczebności, daty wydarzeń,
 ale też informacje techniczne - współrzędne, siatka geogr.
TOPOMASTYKA - dyscyplina zajmująca się badaniem nazw
umieszczanych na mapach  kartografia i geografia
ale i historia, etnografia, językoznawstwo, nauki społeczne...
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Napisy na mapach - etykiety
Napisy na mapach - cd.


14
kategorie nazw geograficznych

nazwy oficjalne  urzędowe - endonimy (PL - egzonimy)
zatwierdzone na danym obszarze - czasem polityczne
w PL w Dz. U.  Min. Spraw Wew. i Adm.
 Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych
 samorządy lokalne - ulice, place, dzielnice itp.

nazwy nieoficjalne - lokalne - małe obiekty fizjograficzne
potoczne nazwy małych osad, przysiółków, kolonii
później często oficjalne - po wzroście znaczenia - ludności
Nazwy geograficzne  ważny element komunikowania się
relacje wewnętrzne i zagraniczne - kontakty pryw, i oficjal.
stosunki dyplomatyczne, transport, łączność, wojsko
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Napisy na mapach - etykiety
Napisy na mapach - cd.





EGZONIMY - nazwy tradycyjne (spolszczone) różne od
nazw oficjalnych najczęściej w stosunku do zagranicznych
obiektów (W-w)
także zagraniczne nazwy przyswojone (Praga)
wymagające transkrypcji (wymowa) i / lub transliteracji (ßë)
stosowane w dydaktyce + materiały historyczne
zastosowanie też w materiałach narodowych - atlasy
samochodowe, przewodniki itp.
EGZONIMY angielskie - powszechnie używane w
komunikacji lotniczej, morskiej + strony WWW
 coraz popularniejsze - zaczynają wypierać nazwy lokalne
Praga - Praha

15
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr
GIS
Portale mapowe

16
END:
WSAP 2011/20012
Krzysztof Iwaszko, dr