Transcript 1 MB Metodologiczne aspekty rozprawy habilitacyjnej cz.2 prof. dr

METODOLOGICZNE
ASPEKTY ROZPRAWY
HABILITACYJNEJ
Część 2
PROF. DR HAB. WIESŁAWA PRZYBYLSKAKAPUŚCIŃSKA
Istota rozprawy habilitacyjnej
Umiejętności samodzielnego prowadzenia pracy naukowej,
która zawiera w sobie swoisty, naukowy odpowiednik
przedsiębiorczości – oznaczający zdolność habilitanta do
rozwiązywania problemu: na przykład w znalezieniu, pozyskaniu
lub wytworzeniu (na przykład obserwacja) odpowiednich
informacji, danych, pozycji literatury,
zmobilizowania środków na badania (czas i
fundusze), selekcji metod lub opracowania ich
odpowiedniej kompozycji, determinacji w
osiąganiu celu.
2
Konieczne komponenty rozprawy
habilitacyjnej
Rozprawa habilitacyjna musi być:
•
•
•
•
•
pracą naukową,
pracą samodzielną,
opartą na teorii danej dyscypliny lub dyscyplin,
musi
zawierać
rozwiązanie
problemu
naukowego,
wprowadzać nowe elementy teorii lub
rozpoznania (syntezy rzeczywistości).
3
Problem i problem naukowy
Problem
to określona trudność intelektualna, praktyczna lub
intelektualna i praktyczna zarazem, związana z
„niewiedzą”, która sprawia, że podmiot zmierzający
do realizacji celu musi podjąć wysiłek myślowy.
• to niewiedza o charakterze obiektywnym,
• trudność doniosła poznawczo lub praktycznie,
• trudność o niealgorytmicznym
Problem
naukowy
rozwiązaniu,
• trudność, której przezwyciężenie
wymaga zastosowania oryginalnej
metody,
• trudność, dla której nie jest znany
niezawodny sposób przezwyciężenia
(rozwiązania problemu).
4
Postępowanie badawcze
Poznanie dorobku danej dyscypliny jest warunkiem
wstępnym właściwego określenia problemu, który
powinien być osadzony w ramach istniejącej lub
istniejących teorii. W mniej rygorystycznym
metodologicznie ujęciu osadzenia to może dotyczyć:
praw, generalizacji, czy – niekiedy ważnych
społecznie ocen i zmierzać do jej/ich
falsyfikacji, bądź opracowania nowych.
5
Rozwiązywanie problemu
Rodzaje zdań pytających:
• Czy występowanie zjawiska A, powoduje zjawisko B ? Tak/Nie
Przyczyna
Skutek
• Co sprawia, że pomiot zachowuje się tak?
zbiór odpowiedzi/ wielość czynników
• Jaka jest siła wpływu czynników?
(Stopnie, rankingi, pomiar ilościowy)
6
Poznanie naukowe
Problem naukowy stosunkowo
rzadko
stanowi
skończony
(kompletny) zbiór odpowiedzi
7
Składowe pracy naukowo-badawczej i
procedura przygotowania rozprawy
• Podstawowe składowe pracy naukowo-badawczej,
• Zdefiniowanie problemu,
• Określenie celów, pytań badawczych i/lub hipotez,
• Hierarchia hipotez: główna/e, cząstkowe,
• Zbieranie materiałów i projektowanie
metod badawczych,
• Analizowanie materiałów,
• Wnioskowanie,
• Weryfikacja wniosków.
8
Podstawowe narzędzia (kategorie)
analityczne
• Definicje
• Podział logiczny, klasyfikacja, partycja i typologia
• Schemat analityczny
• Model
• Typ idealny
• Wzorzec
9
Definicje
•Definicja – wyrażenie podające informację o znaczeniu
jakiegoś słowa
•Rodzaje definicji:


Sprawozdawcze,
Projektujące – konstrukcyjne lub regulujące.
•Budowa definicji – definiendum, zwrot łączący, definiens
•Błędy:
Ignotum per ignotum,

Idem per idem – błędne koło
bezpośrednie, błędne koło pośrednie,

Definicja za wąska,

Definicja za szeroka,

Błąd przesunięcia kategorialnego.

10
Podział logiczny, klasyfikacja, partycja i
typologia
• Pojęcie podziału logicznego – całość dzielona (totum divisionis)
i człony podziału (membra divisionis),
• Warunki poprawności podziału logicznego – wyczerpujący,
rozłączny,
• Podział dychotomiczny – dwudzielny,
• Klasyfikacja – wielostopniowy podział
logiczny,
• Partycja – wyróżnianie części
składowych pewnego przedmiotu,
• Typologia – wyróżnianie typów przedmiotów.
11
Schemat analityczny, model, typ idealny,
wzorzec
Schemat analityczny
Zbiór istotnych cech (zmiennych) obiektu wraz z określeniem obszaru
zmienności tych cech i zarysowaniem kierunku zależności między nimi.
Model
Odwzorowanie najistotniejszych rzeczywistych cech badanego obiektu
(zmiennych i relacji) (model opisowy).
Typ idealny
Zmienne opisujące badany obiekt występują
w wartościach ekstremalnych - na przykład
konkurencja doskonała (rynek doskonały).
Wzorzec
Zbiór najistotniejszych pożądanych cech
badanego obiektu.
12
Dziękuję za uwagę!