Transcript Dopalacze – substancje zastępcze

Dopalacze –
substancje zastępcze
mgr Marcin Milkowski
Psycholog, pedagog
Specjalista terapii uzależnień
Podstawowe definicje

Dopalacze – określenie używane potocznie
dla nazwania grupy różnych substancji
pochodzenia naturalnego lub
syntetycznego lub ich mieszanek o
rzekomym bądź faktycznym działaniu
psychoaktywnym.
Jak pokazują doświadczenia, część z tych
substancji ma niebezpieczne działanie
toksyczne a ich konsumpcja prowadzi do
zatrucia organizmu toksynami, często
nieznanego pochodzenia, co komplikuje
interwencje medyczne.
Podstawowe definicje c.d.
Termin dopalacze nie ma charakteru
naukowego, jak i nie jest
określeniem precyzyjnym. Obejmuje
szerokie spektrum substancji
pochodzenia naturalnego i
syntetycznego, a nazwy dopalaczy
(np. indiański wojownik, Speer,
ekstrakt błękitnego lotosu)
utrudniają ich precyzyjne określenie i
zakwalifikowanie.
Podział dopalaczy
 Dopalacze-środki
zastępcze, dzielą
się na :
- substancje syntetyczne – działają
stymulująco, a efekty ich działania
subiektywnie przypominają objawy
występujące po użyciu amfetaminy
czy ekstazy. Występują one w
postaci proszku, jednak najczęściej w
postaci kapsułek czy tabletek.
Podział dopalaczy c.d.
- substancje pochodzenia naturalnego – substancje
oparte na egzotycznych roślinach (m.in. szałwia
wieszcza, powój hawajski), grzybach (muchomor
czerwony, muchomor plamisty) oraz mieszankach
ziół o działaniu psychoaktywnym. Efekty działania
są zróżnicowane w zależności od typu substancji,
indywidualnych cech organizmu człowieka oraz
przyjętej dawki, najogólniej jednak mają
działanie lekko euforyzujące, psychodeliczne oraz
halucynogenne. Występują one w postaci suszu
roślinnego, często aromatyzowanego, także w
postaci skrętów lub sproszkowanego ekstraktu w
formie kapsułek, czasem także w postaci
świeżych liści. Najczęściej są palone bądź
zażywane doustnie.
Działanie dopalaczy







- Jedna porcja „zabezpiecza” kilku biorców
- Bardzo szybkie działanie (często już po 20-30
sekundach)
- Działanie krótsze niż narkotyku ale bardzo
intensywne z gwałtownie następującymi po sobie
zmianami zachowań
Nieznany skład – poszczególne substancje
wywołują często odmienne stany ( radość
połączona z agresją; halucynacja ze strachem)
- Całkowita utrata kontroli zachowania i brak
zdolności oceny sytuacji zewnętrznej
- Silne pobudzenie ośrodkowego układu
nerwowego
- Możliwość wystąpienia gwałtownych reakcji
fizycznych
Objawy związane z użyciem
Nie ma jednego wzorca reakcji na przyjęty
substancję zawartą w dopalaczu – tolerowana
przez organizm jednego człowieka, dla innego
może być groźną w skutkach trucizną, nawet ze
skutkiem śmiertelnym.
 W zależności od rodzaju substancji mogą
wystąpić następujące reakcje:
- zmiany nastroju
- rozdrażnienie
- huśtawka nastroju
- pobudzenie psychoruchowe oraz napady szału
- stany depresyjne

Objawy związane z użyciem c.d.
-
halucynacje wzrokowo-słuchowe
utrata przytomności
zaburzenie kontaktu z otoczeniem
okresowa utrata słuchu
głęboki strach lub napady lęku
utrata apetytu
uczucie „oderwania od ciała”
bezsenność
przekrwienie gałek ocznych
wymioty, biegunka
bełkot słowny bądź niemożność wyartykułowania
sensownych wypowiedzi
Model używania dopalaczy
używane są głównie przez biorców w wieku 16-40
lat
- ich kupowanie w sklepach ma charakter
ostentacyjnych manifestacji (głównie przez ludzi
młodych 18-25 lat)
- zdecydowaną większość przyjmujących dopalacze
stanowią chłopcy
- środki te są częściej przyjmowane grupowo (2-5
osób)
- używanie jako element sobotnio-niedzielnej
rekreacji
- Internet jako forum wymiany wiedzy na temat
dopalaczy, zwłaszcza sposobów ich używania
-
Funkcjonowanie użytkowników
dopalaczy



- w porównaniu z użytkownikami
narkotyków/alkoholu często używający dopalaczy
przyznają się do tego; nie ukrywają tego
- użytkownicy dopalaczy o braniu wyrażają się w
sposób otwarty, bezkrytycznie. Wpływają na to
liczne mity dotyczące dopalaczy
- sprawiają wrażenie osób kpiących, szydzących.
Czują się bezkarni. Bardzo często używają
argumentu o braku metod testowych na wykrycie
substancji zawartej w dopalaczach w płynach
ustrojowych. Może to rodzić bezsilność rodziców,
wychowawców, specjalistów
Funkcjonowanie użytkowników
dopalaczy c.d.


- na poczucie bezkarności wśród użytkowników
dopalaczy wpływa również świadomość nie
znajdowania się środków zawartych w
dopalaczach w wykazie środków odurzających i
substancji psychotropowych, który to wykaz
reguluje Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii
- w zaawansowanej fazie używania dopalaczy, w
porównaniu z użytkownikami
narkotyków/alkoholu, użytkownicy dopalaczy
bardzo często informują o świadomości
problemu. Dostrzegają straty wynikające z brania
w swoim życiu
Funkcjonowanie użytkowników
dopalaczy c.d.



- świadomość problemu, w połączeniu ze
świadomością i odczuwaniem silnej zależności
psychicznej rodzą beznadzieję na poradzenie
sobie z problemem. Użytkownicy dopalaczy w
zaawansowanej fazie używania informują o
„Byciu skazanym” na branie dopalaczy, nie widzą
szans na zaprzestanie brania
- informują o wrażeniu popadania w obłęd
- użytkownicy dopalaczy, w odróżnieniu od
użytkowników narkotyków/alkoholu, przyjmują
środek nie po to, by regulować za jego pomocą
uczucia, lecz po to, by przeżywać nienaturalne
stany psychiczne (halucynacje, omamy,
urojenia).
Mity na temat dopalaczy, fałszywe
przekonania


„Dopalacze są bezpieczną alternatywą dla
substancji nielegalnych” – to, że dopalacz nie
zawiera substancji objętych kontrolą prawną,
nie jest równoznaczne z tym, że produkt ten
jest bezpieczny dla użytkowników.
„Dopalacze są wyrobami kolekcjonerskimi” –
takie treści widnieją na opakowaniach
dopalaczy. Więcej, opakowania dopalaczy
opatrzone są treścią ostrzeżenia : „nie do
spożycia przez ludzi”. Więc skoro produkty są
legalne, przebadane klinicznie (patrz mit nr 1),
to dlaczego są „nie do spożycia przez ludzi”.
Dając takie ostrzeżenia, osoby dystrybuujące
dopalacze „umywają ręce”, nie biorą
odpowiedzialności za ewentualne skutki ich
spożycia. W taki sposób próbują „wystrychnąć
wszystkich na dudka”. Nie liczy się człowiek –
Mity na temat dopalaczy, fałszywe
przekonania c.d.


„Dopalacze są legalne w całej Europie” – to
bzdura! Takie kraje jak Szwecja, Belgia czy
Francja prowadzą bardzo restrykcyjną politykę
względem substancji zawartych w dopalaczach.
Obowiązująca w tych krajach lista substancji
zakazanych, obejmuje szerokie ich spektrum,
włączając w to większość substancji
wchodzących w skład dopalaczy.
„Dopalacze to w większości zioła lub ich
mieszanki. Wszystkie są pochodzenia
naturalnego – żadnej chemii” – i kolejna
bzdura.