Transcript Slayt 1 - lisekimya.net

Karışımların Ayrılması
Karışımların Ayrılması
Tanecik boyutu
farkından
yararlanarak
ayırma
-Ayıklama
-Eleme
-Süzme
-Diyaliz
Yoğunluk
farkından
yararlanarak
ayırma
-Çöktürme
-Aktarma
(Dekantasyon)
-Yüzdürme
(Flotasyon)
Çözünürlük
farkından
yararlanarak
ayırma
-Kristallendirme
-Ekstraksiyon
Kaynama
sıcaklıkları
farkından
yaralanarak ayırma
-Damıtma
Ayıklama: Maddelerin renk, parlaklık, tane boyutu gibi fiziksel özellikleri
farklılığına dayanan bir yöntemdir.
Örnek: Tarımda, bulgur prinç patates soğan gibi sebzeleri ayıklamak için
kullanılır. Kuyumcuların cevherdeki değerli taşları ayırması da ayıklamaya
örnektir.
Karışımların Ayrılması
Karışımların Ayrılması
Tanecik boyutu
farkından
yararlanarak
ayırma
-Ayıklama
-Eleme
-Süzme
-Diyaliz
Yoğunluk
farkından
yararlanarak
ayırma
-Çöktürme
-Aktarma
(Dekantasyon)
-Yüzdürme
(Flotasyon)
Çözünürlük
farkından
yararlanarak
ayırma
-Kristallendirme
-Ekstraksiyon
Kaynama
sıcaklıkları
farkından
yaralanarak ayırma
-Damıtma
Ayıklama: Maddelerin renk, parlaklık, tane boyutu gibi fiziksel özellikleri
farklılığına dayanan bir yöntemdir.
Örnek: Tarımda, bulgur prinç patates soğan gibi sebzeleri ayıklamak için
kullanılır. Kuyumcuların cevherdeki değerli taşları ayırması da ayıklamaya
örnektir.
Eleme: Ayıklamaya benzer. Tanecik boyutu farklılığına dayanan bir ayırma
yöntemidir.
Örnek: İnşaat işçilerini kumu elemesi. Tarımda sap ve samandan arpa ve
buğday tohumlarının elenmesi.
Süzme: Katı sıvı heterojen karışımların ayrılmasında kullanılır.
Örnek: meyve suları, sirke, ilaç ve süt endüstrisinde çözelti içinde asılı duran
taneciklerin süzülmesinde kullanılır. Otomobillerde ve fabrika bacalarındaki
hava filtreleri katı tanecikleri tutar.
Diyaliz: Difuzyon olayı ile birlikte tanecik boyutu farklılığından yararlanılan bir
ayırma yöntemidir. (Difüzyon, maddelerin fazla olan yerden az olan yer
yayılması olayıdır.)
Örnek: Böbrek yetmezliği olanlara hemodiyaliz uygulanması. Atık sulardaki
büyük organik parçaların ayrılması gibi.
Çöktürme: Homojen karışımı oluşturan maddeler kimyasal tepkimeye
sokularak biri birinden ayrılır.
Çözünme çöktürme tepkimesi sonunda oluşan katı çökelek kabın dip
kısmında birikir.
Örnek: Suyun arıtılması sırasında demir iyonlarının çöktürülmesi.
Küçük tanecikler için Santrifüjle yöntemi kullanılır. Hastanelre kan sayımı için
santrifüjle ayırma yapılır.
Aktarma (Dekantasyon):
Eleme: Ayıklamaya benzer. Tanecik boyutu farklılığına dayanan bir ayırma
yöntemidir.
Örnek: İnşaat işçilerini kumu elemesi. Tarımda sap ve samandan arpa ve
buğday tohumlarının elenmesi.
Süzme: Katı sıvı heterojen karışımların ayrılmasında kullanılır.
Örnek: meyve suları, sirke, ilaç ve süt endüstrisinde çözelti içinde asılı duran
taneciklerin süzülmesinde kullanılır. Otomobillerde ve fabrika bacalarındaki
hava filtreleri katı tanecikleri tutar.
Diyaliz: Difuzyon olayı ile birlikte tanecik boyutu farklılığından yararlanılan bir
ayırma yöntemidir. (Difüzyon, maddelerin fazla olan yerden az olan yer
yayılması olayıdır.)
Örnek: Böbrek yetmezliği olanlara hemodiyaliz uygulanması. Atık sulardaki
büyük organik parçaların ayrılması gibi.
Çöktürme: Homojen karışımı oluşturan maddeler kimyasal tepkimeye
sokularak biri birinden ayrılır.
Çözünme çöktürme tepkimesi sonunda oluşan katı çökelek kabın dip
kısmında birikir.
Örnek: Suyun arıtılması sırasında demir iyonlarının çöktürülmesi.
Küçük tanecikler için Santrifüjle yöntemi kullanılır. Hastanelre kan sayımı için
santrifüjle ayırma yapılır.
Aktarma (Dekantasyon):
Çöktürme: Homojen karışımı oluşturan maddelerden bir veya birkaçı
tepkimeye sokularak belirgin hale getirilir. Tepkime çözünme-çöktürme
tepkimesidir ve tepkime sonunda çökelek oluşur. Katı haldeki çökelek dibe
çöker ve böylece ayrılmış olur.
Örnek: Atık sulardan iyonların arıtılması, içme suyundaki demirin
uzaklaştırılması. Santrifüj ile kanın çöktürülmesi.
Aktarma(dekantasyon): Çöktürme işleminden sonra üstte kalan sıvının
başka bir kaba aktarılmasıdır.
Örnek: Zeytinyağının posalardan ayrılması.
Yüzdürme Heterojen katı karışımları ayırmada kullanılır. Yoğunluk farkından
yararlanılır. Karışımla etkileşmeyen bir sıvı eklenerek yoğunluğu az olanın
sıvı üzerine çıkarak yüzmesi sağlanır. Daha sonra sıvı kısım akıtılarak yüzen
madde ayrılmış olur.
Örnek: kitap, gazete vb. kağıtlardaki mürekkebin ayrılması. Şehir
çöplüklerinde plastik atıkların suda yüzdürülerek ayrılması.
Kristallendirme Karışımı oluşturan maddelerin çözünürlüklerinin farklı
olmasına dayanır. Çözünürlük basınç ve sıcaklıkla değiştirilir.