Transcript 7. วิจัย - กระทรวงสาธารณสุข

ชุมเห็ดเทศ ชื่อพฤกษศาสตร์ Cassia alata Linn.
วงศ์ Leguminosae
เจริญได้ ดีในดินเกือบทุกชนิด
สามารถปลูกได้ ทุกฤดูกาล
ใช้ เป็ นยาระบาย
ชุมเห็ดเทศมี สารออกฤทธิ์
สารกลุ่ม anthraquinone glycoside
ได้ แก่
aloe-emodin
kaempferol
emodin
physcion-l-glycoside
Isocrysophanol
chrysophanol
rhein
เป็ นต้ น
Glycoside
glycone
(ส่ วนนา้ ตาล)
+
aglycone
(ไม่ ใช่ นา้ ตาล)
ผลต่ อการออกฤทธิ์
aglycone
Anthraquinone glycoside
 Reduce forms

- Anthranol glycoside
- Anthrone glycoside
- Dianthrone glycoside
กลไกการออกฤทธิ์ ภายในลาไส้ ใหญ่
Beta-glycosidase
sennoside A, B
dianthrone glycoside
sennidins
A,B(aglycone)
reductase
rhein
anthrone glycoside
ปริมาณสารสาคัญ
ในการออกฤทธิ์เป็ นยาระบาย
มะขามแขก : มาตรฐานกาหนด ต้ องมี
sennoside ไม่ ต่ากว่ า 2.5 %
ชุมเห็ดเทศ : มาตรฐานกาหนด ต้ องมี rhein8-glycoside ไม่ ต่ากว่ า 1.0 %
ตารางแสดงความสัมพันธ์ ระหว่ างปริมาณ
สารออกฤทธิ์กับอายุพชื และแหล่ งปลูก
แหล่ งปลูก
นครปฐม
นครปฐม
นครปฐม
อายุต้น
(เดือน)
5½
6½
7½
ปริ มาณสารออกฤทธิ์
ที่ล่ ุม
0.55
0.63
1.80
ที่ดอน
0.44
0.68
1.16
ที่มา : ทวีผล เดชาติวงศ์ ณ อยุธยา และปราณี ชวลิตธารง, การวิจยั เพื่อควบคุมคุณภาพของวัตถุดิบและยาเตรี ยมจากใบชุมเห็ดเทศ,
ฝ่ ายพฤกษเคมี กองวิจยั ทางแพทย์ กรมวิทยาศาสตร์ การแพทย์. กระทรวงสาธารณสุข,
ปัจจัยที่มผี ล
ความแตกต่ างกันในยีนของพืช
สภาพแวดล้ อมที่พืชเจริญเติบโต
เช่ น อุณหภูมิ แสงสว่ าง ปริมาณนา้ ฝนน
อายุของพืช ระยะเวลาในการเก็บเกี่ยว
และวิธีการที่ใช้ หลังการเก็บเกี่ยว
ยังไม่ มกี ารควบคุมคุณภาพ
สมุนไพรชุมเห็ดเทศ
ก่ อนนามาใช้ เป็ นยาระบาย
ผลการทดลอง
ผลการเจริญเติบโต
ก่ อนการผลัดใบรอบแรก
เมล็ดชุมเห็ดเทศ
ต้ นกล้ า ชุมเห็ดเทศ
ย้ ายต้ นอ่ อนลงหลุมปลูก
ต้ นชุมเห็ดเทศ อายุ 2 เดือน
ต้ นชุมเห็ดเทศ อายุ 3 เดือน
ต้ นชุมเห็ดเทศ อายุ 4,5 เดือน
ต้ นชุมเห็ดเทศ อายุ 6,7 เดือน
ต้ นชุมเห็ดเทศ อายุ 8,9 เดือน
ต้ นชุมเห็ดเทศ อายุ 10 เดือน
ต้ นชุมเห็ดเทศ อายุ 11 เดือน
ความสั มพันธ์ ระหว่ างอายุต้นช่ วง การเจริญเติบโตก่ อนการผลัด
ใบรอบแรก กับปริมาณสารสาคัญในใบชุมเห็ดเทศ
2
1.59
1.51
1.5
1.26
1.07
0.92
1
0.77
0.6
0.5
0.33
0
เดือนที่ 3 เดือนที่ 4 เดือนที่ 5 เดือนที่ 6 เดือนที่ 7 เดือนที่ 8 เดือนที่ 9 เดือนที่ 10
อายุต้น (เดือน)
พืชเริ่มผลัดใบรอบแรก
ต้ นชุมเห็ดเทศ ผลัดใบรอบแรก เดือนที่ 2
ต้ นชุมเห็ดเทศ ผลัดใบรอบแรก เดือนที่ 3
ความสั มพันธ์ ระหว่ างอายุต้นช่ วงของ
การผลัดใบรอบแรก กับปริมาณสารสาคัญในใบชุมเห็ดเทศ
2.5
2.09
1.81
2
1.97
1.89
1.53
1.37
1.5
1.66
1.48
1.35
1.05
1
0.5
น1
1
ผล
ั ดใ
บเด
ือ
น1
0
ผล
ั ดใ
บเด
ือ
น9
ผล
ั ดใ
บเด
ือ
น8
ผล
ั ดใ
บเด
ือ
น7
ผล
ั ดใ
บเด
ือ
น6
ผล
ั ดใ
บเด
ือ
น5
ผล
ั ดใ
บเด
ือ
น4
ผล
ั ดใ
บเด
ือ
น3
บเด
ือ
ผล
ั ดใ
ผล
ั ดใ
บเด
ือ
น2
0
อายุต้น (เดือน)
ผลการศึกษาอายุต้นรอบที่ 2 พบว่ า
ต้ นชุมเห็ดเทศมีเจริญเติบโตเต็มที่ และแข็งแรงมากขึน้
พบปริมาณสารสาคัญสู งตามเกณฑ์ มาตรฐาน THP 1 ใน
ทุกๆเดือน
•
•
พบปริมาณสารสาคัญ ตั้งแต่ 1.3-2.0 %
สรุปผลการศึกษา
การดาเนินงานต่ อ
นาไปใช้ ณ แหล่ งปลูกสมุนไพร
มูลนิธิเจ้ าพระยาอภัยภูเบศร จ.ปราจีนบุรี
ชุดโครงการพัฒนาสมุนไพรชุมเห็ดเทศ
การเพาะปลูก
ศึกษาอายุ
การเก็บเกีย่ ว
พัฒนาชุดทดสอบ
ศึกษาความคงสภาพใบแห้ ง
การสกัด
แยกสารสาคัญ
(crude extract)
การพัฒนาตารับ
ขอบคุณค่ ะ
สวนสมุนไพร ศูนย์ วทิ ยาศาสตร์ การแพทย์ อุบลราชธานี จัดสร้ างขึน้ ในปี พ.ศ. 2543