Transcript lpg otogaz istasyon ekipmanları 1

LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI VE ÇALIŞMA PRENSİBİ
Petrol Mühendisleri Odası
Chamber of Petroleum
Engineers
NİYAZİ ÖZGÜR
Kimya Yüksek Mühendisi
1
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
1- LPG STOK TANKI :
Tamamen çelik malzemeden ve atmosfere kapalı üretilen LPG Otogaz tankları, içlerindeki
basınçlı sıvı ve gazı her türlü dış etkiye karşı muhafaza ederler.
LPG OTOGAZ İSTASYONLARINDA KULLANILAN TANKLARIN BÜYÜK
ÇOĞUNLUĞU STANDART TOPRAK ALTI VE 10 m3 TÜR. AYRICA
YERÜSTÜ TANKLARI DA KULLANILIR.
 DALGIÇ VEYA TOPRAK ÜSTÜ KADEMELİ POMPA KULLANIM DURUMLARINA GÖRE İKİ
TİPTE YER ALTI TANKI İMALATI YAPTIRILMAKTADIR.
 YER ALTI TANKLARI TS 9669’ A UYGUN OLARAK VE ST 355 ÇELİK SACDAN İMAL
EDİLMEKTEDİR.YERÜSTÜ TANKLARI İSE TS 11896 YA UYGUN OLMALIDIR.
 TANKLARIN İŞLETME BASINCI 17.5 BAR, HİDROSTATİK TEST BASINCI İSE
26.25 BAR DIR.
 ÇALIŞMA SICAKLIK ARALIĞI İSE – 40 0 C ; + 50 0 C KABUL EDİLEBİLİR.
Toprakaltı tanklarında kumlama ve epoksi çinko boya, toprak üstü tanklarında ise
kumlama, çinko astar kaplama ve polyester boya uygulanır.
2
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
TANK EKİPMANLARI :






EMNİYET VALFİ:Basınç yükselmesi halinde gazı dışarı atarak tankın patlamasını önler.
SIVI ALMA TANKI:LPG Tankının boşaltılması gerektiğinde kullanılır.
AŞIRI AKIM VALFİ
DOLUM VALFİ:LPG tankına dolum yapılması amacıyla kullanılır.
ŞAMANDIRALI SEVİYE GÖSTERGESİ:Tankın içindeki sıvı yakıt miktarını gösterir.
MANOMETRE:Gazın basıncını gösterir.
3
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
2- LPG POMPASI VE BORU TESİSATI :
LPG’ nin dispenserler vasıtasıyla satışının yapılabilmesi için özel pompalar ile basıncının
artırılması ve boru tesisatı ile taşınması gerekmektedir.
LPG Pompası tankın içerisinde bulunan LPG’ nin araçlara rahatlıkla doldurulabilmesi
amacıyla gerekli basınç değerine ulaşmasını sağlayan bir ekipmandır.
POMPALAR
A- DALGIÇ POMPALAR (RED-JACKET, EBS-RAY )
B- TOPRAK ÜSTÜ KADEMELİ POMPALAR (SIHI 3607/ 7, SIHI 4106/7 )
4
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
 RED-JACKET POMPA
 SIHI POMPA
5
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
 BY-PASS VALFİ :POMPADAN ÇIKAN GAZIN BASINCINI AYARLAMAK
AMACIYLA KULLANILIR. SABİT BASINÇ İLE DİSPENSER’e LPG AKIŞI
OLMASINI SAĞLAR. POMPANIN FAZLA BASINÇ ÜRETMESİ DURUMUNDA
BASINCIN TANKA GERİ DÖNMASİNİ SAĞLAR.
6
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
İstasyona gelen araçlara LPG ikmali yapılan ve LPG
miktarı ile parasal karşılığını hesaplayan cihazdır.
3- LPG DİSPENSERİ :
Pompanın bastığı LPG, buhar ve sıvı ayrımını yapan seperatörden geçer ve debimetre
(sayaç) üzerinden hortum ve tabanca aksamı yardımı ile taşıta ulaşır.
Debimetre üzerinde bulunan pulser cihazı, debimetre şaftının dönüş hareketinden sinyal
(puls) üreterek beyne miktarı bildirir. Beyin, miktar ile birim fiyatı çarpar ve tutarı
hesaplar.
Dispenser; elektronik donanım, mekanik donanım,kasa, break-away kaplin, hortum ve
tabancadan oluşur.
7
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
OTOGAZ FİRMALARINDA KULLANILAN 4 FARKLI DİSPENSER MARKASI AŞAĞIDA
VERİLMİŞTİR




E.MEURS B.V. ( HOLLANDA MENŞEİLİ – İTHAL )
YENEN ( YERLİ )
EUROPUMP ( YERLİ )
CSA ( YERLİ )
Tüm Dispenserler için “Tip ve Sistem Onayı” , “ İmalatçı Yeterlilik Belgesi” ve “ TSE ExProof Belgesi” olması mecburidir.
Dispenserlerde yapılacak herhangi bir fonksiyon değişikliği ( mekanik ve/veya elektronik
ilave ) “Tip ve Sistem Onayı” nda tadilat gerektirir.
İstasyonlarda bulunan tüm dispenser ekranları emniyet açısından çapraz olarak iki
noktadan mühürlenir.
Dispenser sayaçlarının kalibrasyonlarının TS 11939’a göre her sene yapılması
gerekmektedir.
8
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
 DİSPENSER DONANIMLARI
9
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
10
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
BREAK-AWAY KAPLİN: ( Kaplin- Hortum- Tabanca )
Araçların dolumu esnasında veya dolum sonrasında, tabanca araca takılı iken aracın
hareket etmesi halinde hortumun kopmasını ve gaz kaçağının oluşmasını önlemek üzere
tasarlanmış birbirine bağlı iki parçadan oluşmaktadır.
Belli bir yük altında bu iki parça birbirinden ayrıldığında, her bir parçada bulunan cek
valfler hortumun her iki ucunda da sızdırmazlık sağlayarak, tehlikeli bir durumun
oluşmasını önler.
DİSPENSER HORTUMU :
Araçlara dolum yapmak için gerekli bağlantının en önemli parçasıdır. Kauçuk esaslı ve dışı
özel olarak sargılanmış hortum boyu max. 5 m. dir. PN 40 basınç sınıfında olması gerekir
ve elektriksel iletkenlik sağlayan bakır kablo içerir.
Dış etkilerden mümkün olduğunca korunmalıdır. Üstünden araçların geçmesi ömrünü çok
azaltır.Yumuşama,üzerinde çatlaklar ve yırtıklar oluşmuşsa hemen değiştirilmelidir.
11
BREAK AWAY KAPLİN
12
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
DOLUM TABANCASI:
Dolum Tabancası: Araçların dolum ağzına takılarak basınçlı LPG’ nin tanklara emniyetli
biçimde dolumunu sağlayan ekipmandır.
Dolum Tabancası; araçların dolum ağzına üzerindeki tırnaklar ile tutturulur ve uç contası
ile sızdırmazlık sağlanır.
Tabanca gövdesi alüminyumdan, tırnaklar ise pirinçten yapılmıştır. Her iki malzeme de
kıvılcım oluşturmaz.
Tabanca sökülürken tabanca tetik mandalına basılarak tetiğin boşalması sağlanmalıdır.
Tabanca her ay ince makine yağı ile dıştan yağlanmalıdır. Böylece aşınmalar en aza iner,
kullanım ömrü artar.
Tabanca uç contası zarar görmüş ise tabanca sızdırma yapar. Bu durumda uç contası ince
uçlu bir tornavida ile yerinden sökülerek, yerine yeni conta takılır.
13
LPG OTOGAZ İSTASYON EKİPMANLARI
4- GAZ DEDEKSİYON SİSTEMİ VE ACİL STOP BUTONU
LPG havadan ağır bir gazdır. Bir sızıntı durumunda yere çökerek tehlikeli birikintiler
oluşturabilir.
 Tank sahası veya dispenser yakınlarında oluşabilecek herhangi bir gaz kaçağında, bu
noktalarda bulunan gaz dedektörü ( 193 K ) % 20 lel seviyesinde kaçak gazı algılar ve
modemli elektrik panosunda bulunan beyine (194 K ) sinyal gönderir.
 Sinyalin alınması ile aydınlatma ve yangın tertibatı dışında sistemin elektriği kesilir.
Actuatörlü vanalar otomatik olarak kapanır. Dispenser ve pompa çalışmaz. Böylece
tesisattaki gaz akışı durdurularak daha tehlikeli boyutların önüne geçilmiş olur. Aynı
zamanda elektrik panosu üzerinde ışıklı ikaz ve idari bina dışında bulunan sesli uyarı
sistemi (siren– korna) devreye girerek uyarı verir.
 LPG Otogaz istasyonlarında üç adet acil stop butonu bulunmaktadır. Bunlar elektrik
panosu, dispenser ve idari bina üzerinde olmak üzere tesis edilmiştir. Herhangi bir tehlike
anında acil stop butonlarından birine basılması halinde yukarıdaki akış tekerrür eder.
Sistemin elektriği kesilir, actuatörlü vanalar kapanır ve sesli ikaz sistemi uyarı verir.
14
GAZ DEDEKSİYON SİSTEMİ
GAZ DEDEKTÖRÜ
15