Transcript Een doorlopende leerlijn implementeren

Starten met een
doorlopende leerlijn taal
1 februari 2011
Lydia van Deelen-Meeng, managing consultant CPS
Email: [email protected]
M:
06-55898565
Programma
1. De referentieniveaus als kapstok voor
een doorlopende leerlijn taal
2. De referentieniveaus: Wat? en Hoe?
3. Starten: de schoolleider
4. Starten: de teamleider en de
taalcoördinator
5. Starten: de docent
6. Evaluatie en afsluiting
2
Welke vragen hebt u?
• Noteer de vragen die u hebt over de
doorlopende leerlijn taal en de
referentieniveaus.
3
Waarom referentieniveaus?
Wat kan beter voor taal en rekenen?
• Eisen overheid variëren per sector (termen, domeinen, mate
detail) en sluiten onvoldoende aan
• Onvoldoende onderhoud of verdieping van basisvaardigheden
• Onderwijsprogramma’s niet doorlopend
• Onvoldoende aansluiting lesmethoden
• Onvoldoende aansluiting toetsen en examens
• Onvoldoende (gespecificeerde) informatie over instromende
leerling
eenduidige ijkpunten taal en
rekenen
referentieniveaus taal en rekenen
4
Achtergrond
Expertgroep
•
•

•
•
•
onderzoek huidige situatie
advies over gewenste situatie
niveau moet omhoog
drempels geslecht
referentiekader taal en rekenen
 veldraadpleging naar gevoelige
onderdelen advies
 referentiekader taal en rekenen
bijgesteld en vastgesteld
5
Opbouw
referentieniveaus
REFERENTIEKADER
• fundamentele
niveaus en
streefniveaus
• hoe onderdelen
aansluiten
• te onderhouden
kennis en
vaardigheden
• te verdiepen
kennis en
vaardigheden
6
1
2
1F
1S
2F
2S
3
4
3F
3S
4F
4S
Algemeen maatschappelijk niveau
Drempels
7
Toewijzing aan onderwijstypen door
overheid
Taal
•1F en 2F: primair en speciaal onderwijs
•2F: mbo 1, 2, 3, vmbo
•3F: mbo 4, havo
•4F: vwo
Rekenen
•1F en 1S: Primair en speciaal onderwijs
•2F: mbo 1, 2, 3, vmbo
•3F: mbo 4, havo, vwo
8
9
2009/2010
2010/2011
2011/2012
PO
voorbereiding
AMvB
IJkingscie
Plicht
Infooverdracht
VO
Diagnostische
toetsen
Diagnostische Diagn.
toetsen
toetsen
2012/2013
2013/2014
2014/2015
Verplichte
eindtoets
referentieniveaus
(2013)?!
Diagn.
toetsen
Examens
Test
rekentoets
pilot
rekentoets
pilot
rekentoets
pilot
rekentoets
Start met:
Nederlands
en rekenen
Mbo1
Diagn. toets
Diagn. toets
Diagn. toets
Pilot examens
Diagn. toets
Pilot examens
Besluit
voortgang
Mbo2/3
Diagn. toets
Diagn. toets
Diagn. toets
Pilot examens
Diagn. toets
Pilot examens
Pilot examens
Mbo 4
Diagn. toets
Diagn. toets
Pilot examens
Diagn. toets
Pilot examens
Diagn. toets
Pilot examens
Examens
SO
voorbereiding
AMvB
IJkingscie
Plicht
Info-overdracht
PABO
Ontwikkeling
kennisbasis
Invoering
kennisbasis
Kennisbasis
Landelijke
examens
Examens
Doorlopende leerlijn taal
•
•
•
•
PO: leerlingvolgsysteem en eindtoets (vanaf 2013?)
PO-VO: de warme overdracht
VO onderbouw -bovenbouw: de afstemming
VO: rekentoets als eindexamen onderdeel en
gewijzigd examen Nederlands(2013-2014) en
alle examens geijkt aan referentieniveau
• VO-vervolgonderwijs: de samenwerking
• De landelijke plannen: een elektronisch
leerlingvolgsysteem over de drempels van de
schooltypen heen
10
Referentieniveaus en de doorlopende
leerlijn taal
• Wat gaat er veranderen aan het eind van de
basisschool?
• In 2011-2012 bestaat informatieplicht van
het PO naar VO (alle leerlingen met een
uitgebreid reken- en taalprofiel naar vo)
• De verwachting is dat er een verplichte
eindtoets komt in 2013 aan het eind van de
basisschool waarmee het reken- en
taalniveau van de groep 8 leerlingen wordt
vastgesteld.
11
Referentieniveaus en de doorlopende
leerlijn taal
Wat gaat er veranderen in het eindexamen van
het voortgezet onderwijs?
Rekenen
• aparte rekentoets als onderdeel van eindexamen per 20132014
• cijfer telt mee voor slaag/zak regeling
Taal
• examen Nederlands per 2013-2014 gebaseerd op de
referentiekaders
• waarschijnlijk meer aandacht voor
schrijven/taalverzorging (grammatica en spelling)
• alle eindexamens van alle vakken worden qua taalgebruik
geijkt aan de referentieniveaus taal
12
Welke vragen hebt u nog?
• Gelegenheid tot het stellen van vragen
over eerste deel presentatie.
13
Referentieniveaus: Wat en Hoe?
• Referentieniveaus zijn beschrijvingen
van wat een leerling op welk moment
moet kennen en kunnen.
• De vertaling van de referentieniveaus
moet plaatsvinden in de klas door de
docent met behulp van o.a. een
lesmethode en (diagnostisch)
testmateriaal.
14
De referentieniveaus
• Wat moet iedere docent weten en
kunnen?
• Hoe ziet dat er in de praktijk uit?
• Wat kunnen kinderen lezen (fictie)?
15
voorbeeld van één domein
16
voorbeeld van één domein
17
Referentiekaders : vaardigheid: Lezen (zakelijke
teksten lezen)
18
1F
2F
3F
4F
Kan eenvoudige
teksten lezen over
alledaagse
onderwerpen en
over onderwerpen
die aansluiten bij
de leefwereld.
Kan teksten lezen
over alledaagse
onderwerpen,
onderwerpen die
aansluiten bij de
leefwereld van de
lezer en over
onderwerpen die
verder van de
lezer afstaan.
Kan een grote
variatie aan
teksten over
opleidings- en
beroepsgebonden
en
maatschappelijke
onderwerpen
zelfstandig lezen.
Leest met begrip
voor geheel en
details.
Kan een grote
variatie aan
teksten lezen en in
detail begrijpen
over tal van
algemeen
maatschappelijke
en
beroepsgebonden
onderwerpen.
Referentiekaders : vaardigheid: Lezen
(fictie en literatuur)
19
1F
2F
3F
4F
Kan
jeugdliteratuur
belevend lezen.
Kan eenvoudige
adolescenten
literatuur en zeer
eenvoudige
volwassenen
literatuur
belevend en
herkennend
lezen.
Kan adolescenten
literatuur en
eenvoudige
volwassenen
literatuur kritisch
en reflecterend
lezen.
Kan een grote
variatie aan
volwassenen
literatuur lezen
met aandacht voor
vorm en stijl. Kan
daarbij de tekst
interpreteren en
zich verdiepen in
emoties die verder
van hem af staan.
Opdracht
• Bepaal welk referentieniveau hoort bij
welke tekst.
20
Taalbeleid en opbrengstgericht werken:
hoe doe je dat?
Wat staat u te doen?
• Bewust te worden van en ervaren dat er noodzaak is
om het taal- en rekenbeleid (opnieuw) te doordenken;
• Belang inzien dat een vernieuwd taal-en rekenbeleid
voor uw schoolorganisatie, de docenten en leerlingen
kansen biedt tot een verbetering van het
onderwijsaanbod en het leerrendement;
• Betrokken raken bij deze ontwikkeling en hierin uw
eigen verantwoordelijkheid nemen;
• Bekwaam te worden om bewust en met kennis van
zaken verantwoorde interventies te plegen ten behoeve
van het vernieuwen van het taal-en rekenbeleid binnen
uw schoolorganisatie.
21
Taalbeleid en opbrengstgericht werken:
hoe doe je dat?
Betrokken.
Doorlopende leerlijn taal in de praktijk
Bewust?
• Overdracht aan nieuwe leerkracht/docent;
• Doelen op eindniveau, jaarniveau en lesniveau
• Bereid?
• Open gesprek met collega’s;
• Leren van elkaar (tijdens sectie en teamvergaderingen)
• Bekwaam?
•
•
22
Pedagogisch-didactisch;
Zelfkritisch.
Taalbeleid en opbrengstgericht werken:
hoe doe je dat?
Bekwaam
De vier B’s op elk niveau!
strategisch niveau
tactisch niveau
operationeel niveau
23
Taalbeleid en opbrengstgericht
werken: hoe doe je dat?
Strategisch niveau Bekwaam
 Hoe past het taal/rekenbeleid in het schoolplan?
 Welke keuzes maken we om de referentiekaders te implementeren?
Tactisch niveau
 Wat moet er worden gedaan, geregeld en afgesproken om de
referentieniveaus effectief in te voeren?
 Wie gaat wat en hoe doen op welk moment op welk niveau?
Operationeel niveau
 Wat betekent de invoering van de referentiekaders voor onze
vaksectie, voor mij als docent (kennis, overdracht en monitoring)?
 Wat hebben de leerlingen nodig om het bij hen passende
referentieniveau te halen?
24
Aandacht voor Taal vraagt om een
schoolbrede aanpak
• Middelen:
• Kennis van en scholing in taalgerichte
vakdidaktiek
• Afstemming en afspraken over aanpak
op het niveau van de secties en de
teams
• Inbedding van het taalbeleid in het
schoolprofiel en het schoolplan
25
Opdracht monitoring
• Noteer welke taalgegevens op school
al beschikbaar zijn.
• Waar en door wie worden deze
gegevens verzameld?
• Waar en door wie worden de gegevens
besproken?
• Wat gebeurt er concreet in de
lespraktijk met de gegevens?
26
Opdracht effectiviteit monitoring
• Wat is nodig om de PO gegevens over het
taal-en rekenprofiel per leerling succesvol en
effectief te gebruiken in de brugklas?
• Wat moet er inhoudelijk gebeuren?
• Wie moet wat uitvoeren?
• Wie is waarvoor verantwoordelijk
(strategisch-tactisch en operationeel)?
• Wat moet er organisatorisch gebeuren?
27
De schoolleider, strategisch niveau
• Schoolleiding toont zichtbaar haar
betrokkenheid bij de taalactiviteiten
•
•
•
•
•
•
28
Geeft prioriteit aan taalbeleid;
is voorbeeldig,
opent bijeenkomsten,
schrijft in de nieuwsbrief,
vraagt regelmatig hoe het gaat,
evalueert het beleid met de uitvoerders.
De teamleider, tactisch niveau
• De teamleiders zijn betrokken bij de
uitvoering van beleid door taal in hun
team prioriteit te geven en intervisie
te organiseren.
• De teamleiders zetten taal op de
agenda in de teambesprekingen en
tijdens de voortgangsgesprekken.
29
De taalcoördinator, tactisch niveau
• Voert de opdracht van de schoolleiding uit,
• adviseert de schoolleiding over taalbeleid,
• organiseert activiteiten die het draagvlak
vergroten,
• organiseert het uitwisselen van ‘good
practices’ en scholingsbijeenkomsten,
• draagt zorg voor afstemming en
samenwerking tussen de teams en tussen de
docenten en de schoolleiding.
30
De docent, operationeel niveau
Wat te doen?
• Aansluiten bij voorkennis op een
taalondersteunende manier;
• onbekende woorden uitleggen;
• aandacht geven aan lezen (leesstrategieën);
• aandacht geven aan schrijven;
• aandacht geven aan mondelinge
taalvaardigheid;
• aandacht geven aan studievaardigheden.
31
Opdracht
• Bedenk een activiteit voor een
bewustwordingsbijeenkomst op
jouw school.
• Eisen:
• Motiverend
• Bewustwording bevorderend
• Met een grote groep uit te voeren
32
Opdracht
• Maak een ‘to do list’: beschrijf wat je,
in jouw functie, als eerste gaat
ondernemen op school.
• Formuleer acties op de verschillende
niveaus (strategisch, tactisch,
operationeel).
33
Vragen?
• Lydia van Deelen-Meeng
• [email protected]
• M:06-55898565
34
www.cps.nl
CPS
Onderwijsontwikkeling en advies
Plotterweg 30
3821 BB Amersfoort
Postbus 1592
3800 BN Amersfoort
T [033] 453 43 43
F [033] 453 43 53
E [email protected]
www.cps.nl