Transcript bilgisayara indir - Muğla Halk Sağlığı Müdürlüğü

Dr. Derya TETİKER
Muğla Halk Sağlığı Müdürlüğü
2014
1
Kazanılmış Bağışıklık Eksikliği Sendromu
2
AIDS Nedir?
 AIDS, bulaşıcı ve ölümcül bir hastalıktır.
Nedeni HIV(insan Bağışıklık Yetmezliği
Virüsü) adı verilen bir virüstür.
 Bu virüs insanın bağışıklık sistemini
bozarak, vücudun normalde dirençli
olduğu birçok hastalığa karşı kendini
koruyamamasına neden olur.
3
AIDS
 A; Acquired – Edinsel ;Çünkü genlerle geçmez,
kişi enfekte olur yada edinir.
 I ; Immun ;çünkü vücudun immün sistemini
etkiler.
 D ;Deficiency –Yetersizlik ; Çünkü immün
sistemde yetmezlik oluşturarak gerektiği gibi
çalışmasını engeller.
 S ; Syndrome – Sendrom ; Çünkü AİDS li kişi
çok geniş , farklı ve fırsatçı enfeksiyonlara
maruz kalır.
4
HIV
H ; Human-İnsan ;Çünkü bu virüs sadece
insanları enfekte eder.
I ; Immuno Deficiency – İmmün Yetmezlik ;
Çünkü virüsün etkisi vücutta immün sistemde
yetmezlik oluşturmak, düzenli çalışmasını önlemek
yönündedir.
V ; Virüs ; Çünkü bu organizma bir virüstür ve
üremek için insan hücrelerine ihtiyaç duyar.
5
AIDS Nasıl Farkedilir?
 AIDS Virüsü (HIV) bir insana
bulaştıktan sonra hastalık belirtileri
hemen ortaya çıkmaz. Bu dönemdeki
kişiye TAŞIYICI denir, bu kişi virüsü
taşır ve bulaştırır. Ortalama 10 (3-12) yıl
veya daha sonra hastalık belirtileri
başlar.
6
7
AIDS Tanısı?
 AIDS virüsü tek bir hastalık tablosu
oluşturmaz.
 Kişinin kendi kendine tanı koyması
mümkün değildir.
 Kesin tanı kan testleri ile konur.
8
AIDS Hastalığının Belirtileri
Nelerdir?
 Tekrarlayan ateş ve gece
terlemesi
 Nedeni belirsiz hızlı kilo
kaybı
 Boyun, koltuk altı ve
kasık lenf bezlerinin
şişmesi
 Sürekli yorgunluk
 İshal
 İştah azlığı
 Ağızda beyaz lekeler
 Deride değişiklikler
 Nedensiz kanamalar
 Geçmeyen öksürük veya
nefes darlığı
9
Ancak;
Bütün bu belirtiler basit bir
hastalık nedeni olabilir...
Kuşkulu iseniz, ELİSA Testi
Yaptırın
10
AIDS Tedavisi?
 AIDS’in kesin tedavisi yoktur, bugün
için ilaç kullanımı ile yalnızca hastalık
belirtilerinin ortaya çıkışı
geciktirilmektedir. İlerleyen hastalık
ölümle sonuçlanabilmektedir.
 Henüz AIDS’ten koruyucu bir aşı
bulunamamıştır..
11
AIDS Nasıl Bulaşır?
Üç şekilde bulaşır:
 Cinsel ilişki yoluyla
 Kan yoluyla
 Anneden bebeğe
12
Cinsel İlişki Yoluyla
Vaginal
Anal
Oral
13
 Kadın-erkek arasındaki
heteroseksüel ilişkilerde
ve iki erkek ya da iki
kadın arasındaki
homoseksüel ilişkilerde
bulaş olabilir.
 Kişide başka bir zührevi
hastalığın varlığı HIV
geçiş riskini arttırır.
14
 Cinsel ilişki sayısı ile
bulaşma riski doğru
orantılı olarak artmakla
birlikte, tek bir
penetratif cinsel
ilişkiyle de bulaşma
olabilmektedir.
15
•Cinsel bulaş açısından riskli davranışlar;
*birden fazla partneri olmak
*eşcinsellik
*hayatını fuhuşla kazanmak
*rastgele kişilerle cinsel ilişkiye girmek
16
Kan Yoluyla
Enfekte kan ve kan ürünleri
Organ/sperm nakli
Kanla bulaşık delici, kesici
aletlerin kullanımı
17
Kanla Bulaşık Alet Kullanımı
 Jilet, traş bıçağı, ustura
 Manikür, pedikür aletleri
 Kulak delme,piercing
 Dövme, tattoaj
 Akupunktur
 Enjektör
 Diğer cerrahi aletler
18
Anneden bebeğe
 Hamilelik sırasında plasenta yoluyla
 Doğum sırasında vaginal sıvılarla
 Doğumdan sonra anne sütüyle
19
Uyuşturucu madde
kullananlar ortak
enjektör kullanımı
nedeniyle HIV riski
taşırlar
20
Sakın Unutmayın!!!
 Alkol, esrar, eroin, kokain, amfetamin gibi
uyuşturucular doğru ve sağlıklı düşünmeyi
engelleyerek, cinsel ilişki sırasında olumsuz
davranışlara neden olabilir.
21
AIDS’in bulaşmadığı durumlar;
 Aile yaşantısı, toplumsal yaşam
 El sıkışma, kuçaklaşma, cilt temasları
 Sosyal öpüşme
 Yemek ve içki, tabak-kaşık-bardak
 Yüzme havuzu, banyo, tuvalet
 Giysi ve çamaşır
 Böcek ve sinek sokmaları
22
HIV günlük yaşamda aynı
odada, büroda, sınıfta
bulunmakla, aynı havayı
solumakla bulaşmaz!..
23
Cinsel ilişki ile HIV bulaşının
önlenmesi güvenli cinsel
davranışların benimsenmesi
ile mümkündür.
24
Güvenli Cinsel Davranışlar;
Cinsel perhiz
Karşılıklı tek eşlilik
Korunmalı cinsel ilişki
25
Korunmalı Cinsel İlişki
Kondom
Prezervatif
Kaput
Kılıf
26
Çalışmalar göstermiştir ki...
Uygun kullanıldığında kondom
partnerleri korur. Ancak tam olarak
değil !..
27
KONDOM
 Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan
(AIDS, Frengi, Gonore, Hepatit-B vs)
korunma
 İstenmeyen gebelikleri önleme
28
Kanla bulaşı önlemek için;
 Kan ve kan ürünleri naklinde kontrolsüz kan asla
kullanılmamalıdır.
 Ortak kullanılan enjektörler virüsun yayılmasında
en yaygın yollardan biridir. Uyuşturuculardan uzak
durun.
 Kanla bulaşık araç gereçlerin kullanılabileceği
yerlerden sakının.(Dövme ve kulak delme
dükkanları gibi)
29
Cinsel yolla bulaşı önlemek için;
Şu gruplardan kişilerle cinsel ilişkide bulunmayın;
*Homoseksüel ve biseksüel erkekler
*Para karşılığı cinsel ilişki kuranlar
*Birden fazla cinsel eşi olanlar
*Uyuşturucu kullananlar
İşinizi şansa bırakmayın.
Her tür cinsel ilişkide kondom kullanın!
30
Anneden bebeğe geçişi önlemek
için;
 Riskli davranışlarınız söz konusu ise
gebe kalmadan önce test yaptırıp,
HIV(-) olduğunuza emin olun.
31
AIDS Testi Nedir?
 AIDS testi (ELİSA) kanda virüse karşı oluşan
antikorları saptayan testtir.
 HIV virüsüne karşı antikor 3 hafta-6 ay arasında bir
sürede oluşur ve test pozitifleşir.
 Kişi bu süre içinde çevresine virüs bulaştırabilir.
32
AIDS testi sonucu pozitif ise;
 Kişi virüsü taşıyor demektir.
 Kişi bulaştırıcıdır.
 Kişi bir süre hiç hastalık belirtisi
göstermez. Aylar ve yıllar içinde AIDS
gelişir.
33
AIDS testi sonucu negatif ise;
 Kişi virüs ile hiç karşılaşmamış olabilir.
 Kişi virüsü almış ancak testin
pozitifleşmesi için gereken süre henüz
geçmemiş olabilir.
 Şüphe varsa test 3 aylık aralarla en az
iki kez tekrarlanmalıdır.
34
Eğer test sonucunuz pozitif ise;
 Diş hekimliği ya da tıbbi alanda çalışanlara onlardan
hizmet almadan önce test sonucunuzun pozitif olduğunu
söyleyin.
 Şimdiki ve geçmiş seks partnerlerinizi ve/veya birlikte
uyuşturucu kullandığınız kişileri bilgilendirin.
 Kan bağışı yapmayın.
35
Eğer test sonucunuz pozitif ise;
 Cinsel ilişkiden kaçının. Bu mümkün değilse seks
süresince baştan sona her zaman kondom kullanın.
 Enjektör, jilet, makas vb. aletlerinizi hiç kimse ile
paylaşmayın.
 Gebeliği erteleyin.
 AIDS ile ilgili bulgular ve ilaç kullanımı konusunda bir
doktora danışın.
36
UNUTMAYIN!!!
HIV taşıyan bir insan;
 Hastalık belirtileri göstermeyebilir.
 Virüsü başkalarına bulaştırabilir.
 Zaman içinde AIDS bulguları geliştirir.
37
UNUTMAYIN!!!
Cinsel Eş Sayısı Ne Kadar Çoksa
HIV İle Karşılaşma O Oranda
Artar.
38
UNUTMAYIN!!!
Alkol, uyuşturucu vb. kullanımı
cinsel eşinizi seçmenizde ve
gerekli önlemleri almanızda
doğru karar vermenizi
önleyebilir.
39
HIV ENFEKSİYONU BUZDAĞI GÖRÜNÜMÜ
TÜM AİDS BULGULARI MEVCUT
BİREYLER
3 YIL İÇİNDE %10’U BUZDAĞININ EN ÜSTÜNE GEÇER
%25’İ AIDS RELATED COMPLEKS-ARC (+)POSİTİF HALE GELİR
BUZ DAĞININ GÖRÜNEN YÜZÜNÜN HEMEN ALTINDA YER ALIRLAR
Henüz tanı almamış
(HIV POZİTİF ASEMPTOMATİK BİREYLER)
HIV İLE ENFEKTE OLAN ,KENDİNİ HASTA HİSSEDEN
ANCAK HASTALIK BELİRTİLERİ TAM OLARAK
TANIMLANAMAMIŞ BİREYLER
AIDS RELATED COMPLEKS(ARC) (-) NEGATİFTİRLER.
40
KIRMIZI KURDELE
 UMUT
 İLGİ
 DESTEK
41
İŞİNİZİ ŞANSA
BIRAKMAYIN
AIDS’TEN
KORUNUN..
42