Transcript Casus: Pestgedrag op het werk

Casus
Pestgedrag op het werk
Psychologische modellen van de hulpverlening 2009-2010
Situering

Mobbing : Elke vorm van systematisch vijandig gedrag
op de werkvloer dat gericht is tegen één of meerdere
specifieke medewerker(s).

Kenmerkend : groepsproces keert tegen gepeste /
roddelen / productiviteit
Gevolgen : ziekte, zelfvertrouwen, psychisch,
 Maatschappij : kostelijk

Situering
Preventieve aanpak = prioriteit
 Situatieanalyse
 Specifiek
 Rol leidinggevenden
 Evaluatiestrategie adhv doelen en
problemen
 Kwaliteit en effectiviteit

Casus
Samengevat
Vaststelling
 Gevolg
 Probleem
 Klachten
 Vraag directeur

Probleemanalyse
Klachten:
 Break-even
 Principe: ‘Wie
niet presteert, of komt klagen, gaat er
meteen uit’.
 Verziekte werksfeer
 Rotte appels uit het team, om zo de productie de
hoogte in te krijgen (= aanmeldingsprobleem)
 Pestgedrag door vijf ervaren werknemers
 Gepesten: geen coherente groep, niet mondig
 Directeur toont onbegrip
 Middengroep houdt zich stil
Bedrijf :
break-even
Maatregelen
directeur:
• principe :
presteren/ontslag
• dreiging ontslag
• geen persoonlijke
bekommernissen
Negatieve
werksfeer :
• concurrentie
• angst
• conflicten en
intriges
Daling
productie
(gepesten)
Pestgedrag
Extra druk
Daling mondigheid
gepesten
Targetgedrag en baselinemeting
Negatieve werksfeer = targetgedrag
• Baselinemeting = pre- en postvragenlijst
subjectieve beleving van de werksfeer
anoniem
• Vragenlijst Leymann
•
Functie-analyse
Sd
.
R
→
+S+
Functie-analyse

Uitlokkende factoren
(antecedenten of Sd)

Gedrag (R)

Instandhoudende factoren
(consequenten of +S+)
Uitlokkende factoren Sd

Maatregelen directeur

Negatieve werksfeer
Link met wetenschappelijke
literatuur (1a)
ONRECHTSTREEKS:
 Individu-gerelateerde factoren (zowel bij
gepesten als pesters)
 Werk-gerelateerde factoren
 Organisatorische factoren:
- taak- vs. werknemergericht
- negatieve vs. te informele sfeer
- te weinig vs. te veel hiërarchie
Link met wetenschappelijke
literatuur (1b)
RECHTSTREEKS:
 Resultaat van frustraties en manier van
hiermee omgaan (‘coping’)
 Resultaat van conflicten en uitkomst van
dit conflict (‘escalating conflict’)
 Resultaat van factoren binnen team of
organisatie die pestgedrag stimuleren
Link met wetenschappelijke
literatuur (2)
WANNEER LOOPT HET MIS
(eigenschappen van managers) :
 Macht en prestige het belangrijkste vinden
 Pesten
 ……
moraal en productiviteit, stress,
boosheid, gevechten, afwezigheid, het
persoonlijke en zieken weggaan
Link met wetenschappelijke
literatuur (3)
Organisatorische factoren:
 Verkeerd gestructureerd en
georganiseerd (= chaotische setting)
 Stress-situaties
 Geen pestbeleid, werknemers machteloos,
niet terecht kunnen bij beleid
Link met wetenschappelijke
literatuur (4)
Oorzaak mobbing
karakteristieken slachtoffer
collega’s
superieuren
frustraties
stress
 Beste preventie : goede werksfeer

Link met wetenschappelijke
literatuur (5)
Leiding heeft doorslaggevende rol :
 Concurrentiebeleid
 Organisatorische en sociale
werkomgeving frequentie
Gedrag (R)

pestgedrag
Link met wetenschappelijke
literatuur (1)
Verschillende mechanismen:
 Onmacht
 Elkaar moeilijk iets gunnen
 Niet kunnen uitstaan.
 Vooroordelen tegenover nieuwkomers
 Alle middelen goed om doel te bereiken.
Instandhoudende factoren (+S+)

Pesters krijgen een positieve evaluatie van
de directeur (hoge persoonlijke
productie)
Link met wetenschappelijke
literatuur (1)
‘De samenzwering om te zwijgen’
 Omstandersdilemma
 De mythe van het slachtoffer

Link met wetenschappelijke
literatuur (2)
Factoren waardoor pesten toeneemt:
 werknemersstatuut
 vrouwenarbeid neemt toe, en vrouwen
zouden vaker het slachtoffer van
pestgedrag zijn dan mannen
 spanningen op de werkplek
Oplossing: gedragsmodificatie
Oplossingen ten aanzien van de directeur:
Psycho-educatie:
 Adviseren

Alternatieven:
Invoering arbeidsreglement
 Sociale dienst

Oplossing: gedragsmodificatie
Oplossingen ten aanzien van het personeel
Combinatie van sensibilisering & social
stories:
 Psycho-educatie & advisering
 Prompting
 Rollenspel en modeling
 In het werk geïntegreerde teambuilding

Oplossing: gedragsmodificatie
Oplossingen ten aanzien van de sociale
dienst :




klinische ondersteuning : luisteren,
begrijpen
pragmatische ondersteuning : hulp in het
ondernemen van concrete acties;
ondersteuning binnen het bedrijf : advies,
oriënteren;
juridische ondersteuning : informeren,
oriënteren.
Link met wetenschappelijke
literatuur (1)
Ter plaatse aanpakken
 Management aanpakken
 Psycho-educatie, rollenspelen en
videofragmenten
 Institutionalisering
 Arbeidsreglement

BEDANKT VOOR
HET LUISTEREN!
Sarah Blomme 00703982
Els De Waele 00701550
Freya Geinger 00706016
Michiel Lippens 00706308
Kitty Van Hoecke 00703455
Katrijn Vanhoutte 00703275